Barbarossa əməliyatı
Barbarossa əməliyyatı (alm. Unternehmen Barbarossa) — İkinci dünya müharibəsində Almaniyanın SSRİ-yə qarşı həyata keçirdiyi ildırımsürətli müharibə (alm. Blitzkrieg) planı. Əməliyyatın adı Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru I Fridrix Barbarossanın adından götürülmüşdür.
Plan 1940-cı il iyulun 21-də general Fridrix Paulusun rəhbərliyi altında hazırlanmağa başlanmış və həmin il 18 dekabrda Vermaxtın ali baş komandanı Adolf Hitlerin 21 nömrəli direktivi ilə təsdiq edilmişdir. Plana görə 3 ay ərzində SSRİ-nin Avropa hissəsini tutmaq planlaşdırılırdı.
Əməliyyat 1941-ci il 22 iyun tarixində 4,5 milyon nəfərlik alman ordusunun hücumu ilə 2 900 km-lik SSRİ sərhədi boyunca icra edilməyə başlamış, bu hadisə tarixə ən böyük hücum əməliyyatı kimi daxil olmuşdur. Əməliyyata həmçinin 60 000 texnika və 750 000 at cəlb olunmuşdu.
== Barbarossa planı ==
Barbarossa planına uyğun olaraq 22 iyun 1941-ci ildə SSRİ-yə hucum üçün Almaniya və onun müttəfiqlərinin 190 diviziyası(o cümlədən 19 tank və 14 mühərrikli diviziya)cəmləşdirilmişdi. Onları dörd hava donanması, eləcə də Rumıniya və Finlandiya aviasiyası dəstəkləyirdi.
Edelveys əməliyatı
Edelvays əməliyyatı (alm. Edelweiß) — Üçüncü Reyxin Qafqazı zəbt etmək planı. Bu plan Avropanın ən məşhur dağ güllərinin birisi olan edelveysin şərəfinə adlandırılmışdır. Almanların planı Qafqaz və Azərbaycanın Bakıda yerləşən neft yataqları üzərində kontrol ələ keçirməkdən ibarət idi. Həmin əməliyyat iyulun 23-də 1942-ci ildə Hitler tərəfindən təsdiq olunub. Əsas hərbi qüvvələr Vilhelm List idarə etdiyi "qrup A" ordusu, 1-ci zirehli avtomobil və tank ordusu (Evald fon Kleyst), 4-cü zirehli avtomobil və tank ordusu (polkovnik-general Herman Hot), 17-ci ordu (Riçard Rof), 4-cü hava donanmasının bir hissəsi (General-feldmarşal Volfram Frayher fon Rixthofen) və Rumıniyanın 3-cü ordusu (general Petre Dumitresku) daxil edirdi. Qrup A ordusu qərbdən Fyodor fon Bokun idarə etdiyi qrup B ordusu və cəmi 1000 təyyarə olan 4-cü hava donanmasının qalan hissəsi tərəfindən təmin olunurdu. Quru qoşunların içərisində 15000 neft fəhlələri ilə yanaşı 167,000 əsgər, 4,540 pulemyot və 1,130 tank var idi.
== Hazırlıqlar ==
Almaniyada "Qafqazda alman neft", "Ost-Öl" və "Karpaten-Öl" kimi bir neçə neft şirkətləri yaradılır. Onlar ekskluziv olaraq Qafqaz neft yataqlarını istismar etmək üçün 99 illik icarə haqqı alırlar.
Kaman 99 əməliyatı
Kaman 99 əməliyatı (Yay 99) -İraqın bir gün əvvəl endirdiyi, və İran-İraq müharibəsini başlayan, gözlənilməz zərbəsinə cavab olaraq İranın HHQ əməliyatı.
20 sentyabr 1980 ildə İraq İranın strateji obyektlərinə kütləli zərbə endirdi.
1:45 İraqın 6 MİQ 23 təyyarəsi Əhvaz yanındakı İran aviabazasına bomba zərbəsi endirdilər. Saat yarım sonra İraq MiQ-23 -ləri Tehranın beynəlxalq Mehrabad hava limanına hücum etdilər, eyni vaxtı başqa təyyarələr İranın başqa 8 vacib strateji obyektinə zərbə endirdilər.
Lakin İran Altıgünlük müharibənin təcrübəsini nəzərə almışdı və onun təyyarələrinin əksəriyəti beton sığınacaqlarda gizlədilmişdi. İraqlıların hücumu bir neçə qalxma-enmə zolağında yarğan əmələ gətirmişdi. Hücumdan sonra İran HHQ cavab zərbəsi hazırlamağa başladılar ki, bu zərbə ertəsi gün endirildi.
23 sentyabr 1980-ci ildə İranın, Mark 82,Mark 83 və Mark 84 bombaları və AGM -65 Maverick raketləriilə silahlanmış Fantom F-4 təyyarələri, Həmədan aviabazasından göyə qalxdılar.
Havada əlavə yanacaq doldurulandan sonra Fantomlar İraq paytaxtı Bağdada çatdılar və əl-Kut, əl-Rəşid və əl-Habbaniya aviabazalarına basqın etdilər. Daha 8 F-4 Tehrandan uçdu və yenə də əL-Rəşid aviabazasına hücum etdi.
