Amerika Birləşmiş Ştatları ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Amerika ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Amerikanın ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Amerika Birləşmiş Ştatları
ABŞ (ing. USA) və ya Amerika (ing. America), ya da rəsmi adı ilə Amerika Birləşmiş Ştatları (ing. United States of America), yaxud da qısaca Birləşmiş Ştatlar (ing. United States) — 50 ştatdan, bir federal dairədən, beş böyük özünüidarə edən ərazidən və müxtəlif mülklərdən ibarət ölkə. 3,8 milyon mil2 (9,8 milyon km2) əraziyə malik ABŞ dünyanın ərazisinə görə 3-cü və ya 4-cü ölkəsidir və bütün Avropa qitəsindən təxminən 3,9 milyon mil2 (10,1 milyon km2) kiçikdir. 327 milyon nəfərdən çox əhalisi olan ABŞ dünyanın ən çox əhaliyə malik üçüncü ölkəsidir. Paytaxtı Vaşinqton, ən çox əhaliyə malik şəhəri Nyu-Yorkdur. Qırx səkkiz ştat və federal ərazi kontinentaldır və Şimali Amerikada Kanada və Meksika arasında yerləşir.
Paleohindilər ən azı 12 min il əvvəl Sibirdən Şimali Amerika materikinə köçmüşdürlər.
Meksika Birləşmiş Ştatları
Meksika (isp. México) ya da rəsmi adı ilə Meksika Birləşmiş Ştatları (isp. Estados Unidos Mexicanos) — Şimali Amerikada ölkə, paytaxtı Mexiko şəhəri, sahəsi 1,972,550 km², əhalisinin sayı 2015-ci il hesablamalarına görə 119,530,753 nəfərdir. Dünya ölkələri arasında sahəsinə görə 13-cü, əhalisinə görə isə 11-ci yerdədir. İspan dilli ölkələr arasında əhalisinin sayına görə ilk yeri tutsa da, Latın Amerikası ölkələri arasında əhalisinin sayına görə 2-ci yerdədir. Coğrafi mövqeyinə görə şimaldan ABŞ, qərbdən və cənubdan Sakit okean, cənub-şərqdən Qvatemala, Beliz, Karib dənizi, şərq tərəfdən isə Meksika körfəzi ilə əhatə olunmuşdur.
Meksika 3 ölkə ilə həmsərhəddir – ABŞ, Beliz və Qvatemala.
Monterrey, Guadalajara, Puebla, Juárez, Tijuana, Nezahualcóyotl, Chihuahua və Leon Meksikanın ən böyük şəhərlərinidir.
== Coğrafiyası ==
Hazırda Meksikanın ərazisi 1,972,550 kvadrat kilometrdir, ərazisinin böyüklüyünə görə Braziliya və Argentinadan sonra Latın Amerikasının üçüncü dövlətidir. 1959-cu il konstitusiyasındakı dəyişikliyə əsasən 200 m dərinliyə qədər materik dayazlığı (şelf zonası) da ölkənin Milli ərazisi hesab edilmişdir.
Mikroneziya Federativ Ştatları
Mikroneziya Federativ Ştatları, bəzən yalnız Mikroneziya (ing. Federated States of Micronesia) — Yeni Qvineya sahillərinin şimalında, Karolin adalarında, Mikroneziyada yerləşən Okeaniyada dövlət.
3 noyabr 1986-cı ildən bəri rəsmi olaraq müstəqil olan bu ölkə ABŞ ilə sıx əlaqədə qalır (ABŞ ilə sərbəst birləşmə) və Amerikanın iqtisadi yardımından çox asılıdır. Assosiasiya Razılaşmasına əsasən, ABŞ-dən müdafiə və maliyyə subsidiyaları təmin etmək tələb olunur
== Etimologiyası ==
Mikronezya adı — "kiçik ada" qədim yunan sözlərindən "mikro" — "kiçik" və "nesos" — "ada"-dan gəlir, sonu ümumiyyətlə ölkələrin və ərazilərin adları üçündür; okeanın bu hissəsindəki kiçik adaların motivasiyasındadır. 19-cu əsrin birinci yarısından bəri istifadə edilmişdir.
== Coğrafiyası ==
Mikronezya Federativ Dövlətləri Mikroneziyada yer alır və Okeaniyanın şimal-qərb hissəsində, Karolin adaları arxipelaqında, 0 ilə 14 ° N arasındadır. ş. və 136 və 166 ° E. d., Havay adalarından təxminən 4.000 km cənub-qərbdə.
Yalnız 40-ı böyük ölçüdə olan 607 kiçik adadan ibarət bir dövlətdir. 607 adadan 65-də yaşayış var.
İndoneziya Birləşmiş Ştatları
İndoneziya Birləşmiş Ştatları Respublikası (ind. Republik Indonesia Serikat, RIS), RUSI olaraq qısaldılmış olaraq Hollandiyanın (Niderland Yeni Qvineyasını çıxmaqla ) Dəyirmi Masa Konfransından sonra 27 dekabr 1949-cu ildə Niderland Ost-Hindinin rəsmi olaraq təhvil verdiyi federal bir dövlət idi. Bu köçürmə İndoneziyaya nəzarət üçün mübarizə aparan İndoneziya millətçiləri ilə Hollandiya arasındakı dörd illik qarşıdurmaya son verdi. Vahid İndoneziya Respublikası tərəfindən əvəz olunmadan bir ildən az davam etdi.
== Arxa plan ==
1942-ci ilin yanvarında yaponlar holland müstəmləkə hökumətinin yerini alan Niderland Ost-Hindinə hücum etdilər. 17 avqust 1945-ci ildə Yaponiyanın təslim olmasından iki gün sonra İndoneziyanın millətçi lideri Sukarno İndoneziyanın müstəqilliyini elan etdi. Sukarno və İndoneziya rəhbərliyinin yaponlarla əməkdaşlıq etdiyini görən hollandlar səlahiyyətlərini bərpa etmək qərarına gəldilər. Lakin Niderland Ost-Hindi üçün məsuliyyət daşıyan Lord Luis Mountbattenin rəhbərliyindəki İngilis Cənubi Şərqi Asiya Komandanlığı holland qoşunlarının Yava və Sumatraya enməsinə icazə verməmiş və orada de-fakto Respublika səlahiyyətlərini tanıdı. Bununla birlikdə hollandlar Borneo və Böyük Şərq də daxil olmaqla Yapon Hərbi Dəniz Qüvvələrinin əvvəllər işğal etdiyi ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti bərpa edə bildilər. İngilislər və Hollandiya arasındakı mübahisələr Niderland Ost-Hindin General-qubernatoru Hubertus van Mookpone İndoneziya ilə ortaqlığı üçün son dərəcə öz müqəddəratını təyin etməsi ilə nəticələndi.
ABŞ-nin ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
ABŞ-ın ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Şərq Şimali Mərkəz ştatları
Şərq Şimali Mərkəz ştatları — ABŞ Siyahıyaalma Bürosu tərəfindən qəbul edilən 9 coğrafi bölgədən biri.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının ştatları
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.)
Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir.
Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Amerika Birləşmiş Ştatları Prezidenti
ABŞ prezidenti — ABŞ dövlətinin və icraedici hakimiyyətin rəhbəri, ordunun və donanmanın ali baş komandanı. ABŞ Konqresi tərəfindən qəbul edilmiş qanun layihələrinə veto qoymaq hüququna malikdir.
ABŞ prezidenti vəzifəsi 1787-ci ildə qəbul edilmiş ABŞ Konstitusiyasına uyğun olaraq yaradılmışdır. Ard-arda seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur. İlk prezident 1789-cu ildə bu vəzifəyə seçilən Corc Vaşinqtondur.
== Prezidentlik ==
Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezident dövlətin və hökumətin başçısıdır. O, Birləşmiş Ştatlar Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı olub federal hökumətin icraedici orqanına rəhbərlik edir. Bu vəzifəni tutan şəxs ən böyük aktiv nüvə arsenalı üzərində əmr səlahiyyətinə malik olmaqla birlikdə, böyük iqtisadi gücə və hərbi qüvvəyə sahib ölkənin də lideri olur. ABŞ prezidenti adətən dünyada ən nüfuzlu şəxs hesab olunur.
ABŞ Konstitusiyasının II maddəsi prezidentə Birləşmiş Ştatların İcra aparatına rəhbərlik etmə və federal qanunun həyata keçirilməsi məsuliyyətləri ilə yanaşı, federal icra, diplomatiya, nazirlik, məhkəmə işçilərini vəzifəyə təyin etmə və Senatın razılıq və məsləhəti ilə sülh müqavilələri bağlama səlahiyyətlərini də verir.
Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentləri
Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti — ABŞ icraedici hakimiyyətinin başçısı. Vəzifə Konstitusiya konventinin (məclis) 1787-ci ildə qəbul etdiyi ABŞ Konstitusiyası tərəfindən təsis edilib. 1789-cu ildəCorc Vaşinqton ABŞ-nin ilk prezidenti seçildi. Onun bu vəzifəni tutmasından öncə, "prezident" sözü "Kontinental konqresin prezidenti" birləşməsində istifadə olunurdu.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezidentlər 1789-cu ildən seçilirlər. Ardıcıl seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur (məsələn, 2 dəfə ardıcıl olaraq seçilən Corc Vaşinqton 1-ci və 2-ci deyil, yalnız 1-ci prezident hesab olunur), hazırda ABŞ tarixində fasilə ilə prezident vəzifəsini tutmuş yeganə şəxs Qrover Klivlend olmuşdur və o, 22-ci və 24-cü prezident hesab olunur. Franklin Ruzvelt 4 dəfə ABŞ Prezidenti seçilmiş yeganə şəxsdir, həmçinin o, bu vəzifəni 12 il (1933-cü ildən 1945-ci ilə qədər) tutaraq prezident postunda ən uzun müddət qalan şəxs sayılır. Ən qısamüddətli prezidentlik dövrü isə Uilyam Harrisona məxsusdur (1841-ci ilin mart–aprel ayları).
Amerika prezidentlərinin səkkizi vəzifədə olarkən vəfat etmişdir. Onlardan dördü səlahiyyətlərinin icrası zamanı təbii səbəblərdən (Uilyam Henri Harrison, Zakari Teylor, Uorren Hardinq və Franklin D. Ruzvelt) vəfat etmişdir, dördü isə qətlə yetirilmişdir: Linkoln (1865-ci ildə teatrda Konfederativ Ştatlarının tərəfdarı tərəfindən), Qarfild (1881-ci ildə vağzalda ruhi xəstə tərəfindən), Mak-Kinli (1901-ci ildə sərgidə anarxist tərəfindən) və Kennedi (1963-cü ildə Li Harvi Osvald tərəfindən).
Amerika Birləşmiş Ştatları Ticarət Nazirliyi
Amerika Birləşmiş Ştatları Ticarət Nazirliyi (ing. the United States Department of Commerce; DOC) — iqtisadi artım və imkanlar üçün şərait yaratmaqla məşğul olan ABŞ federal hökumətinin icra hakimiyyəti orqanı. Onun vəzifələri arasında biznes və hökumət qərarlarının qəbulu üçün iqtisadi və demoqrafik məlumatların toplanması və sənaye standartlarının müəyyənləşdirilməsinə köməklik daxildir. Onun əsas məqsədi iş yerləri yaratmaq, iqtisadi artımı təşviq etmək, davamlı inkişafı təşviq etmək və digər xalqların zərərli ticarət təcrübələrini isə əngəlləməkdir. 1903-cü ildə yaradılmış bu nazirliyə birbaşa ABŞ Prezidentinə hesabat verən və prezidentin Nazirlər Kabinetinin üzvü olan Ticarət Naziri rəhbərlik edir. Ticarət Departamentinin baş ofisi Vaşinqtonda, Herbert C. Hoover binasında yerləşir.
ABŞ ştatları
Ştat - Amerika Birləşmiş Ştatlarının inzibati ərazi bölgüsündə ən yüksək statusa malik subyekt. Ölkə 50 ştatdan ibarətdir və hər bir ştat ABŞ bayrağında bir ulduzla təmsil olunur.
== Haqqında ==
Amerika Birləşmiş Ştatları 3141 rayondan ibarət 50 ştata (Alabama, Alyaska, Arizona, Arkanzas, Aydaho, Ayova, Cənubi Dakota, Cənubi Karolina, Corciya, Delaver, Florida, Havay, İllinoys, İndiana, Kaliforniya, Kanzas, Kentukki, Kolorado, Konnektikut, Luiziana, Massaçusets, Men, Merilend, Miçiqan, Minnesota, Missisipi, Missuri, Montana, Nebraska, Nevada, Nyu Cersi, Nyu-Hempşir, Nyu Meksiko, Nyu-York, Ohayo, Oklahoma, Oreqon, Pensilvaniya, Qərbi Virciniya, Rod-Aylend, Şimali Dakota, Şimali Karolina, Tennessi, Texas, Vaşinqton, Vayominq, Vermont, Virciniya, Viskonsin və Yuta), Kolumbiya Federal Dairəsinə və asılı ərazilər sayılan 5 Federal Torpağa (Amerika Samoası, Quam, Şimali Marian adaları, Puerto Riko, Virgin Adaları) bölünür.
Afrika Birləşmiş Ştatları
Afrika Birləşmiş Ştatları 55 müstəqil Afrika dövlətinin hamısının və ya bəzilərinin birləşib federasiya təşkil etməsi barədə təklif olunan konsepsiyadır.
Afrika İttifaqının rəhbəri olan keçmiş Liviya lideri Muammar al-Qəddafi iki regional səviyyəli Afrika sammitində Afrika Birləşmiş Ştatlarının yaradılması fikrini irəli sürür: ilk dəfə 2007-ci ilin iyununda Qvineyanın paytaxtı Konakridə və ikinci dəfəf 2009-cu ilin fevralında Efiopiyanın paytaxtı Əddis-Əbəbə şəhərində. Gəddafinin bu sahədə ilk təşəbbüsü 2000-ci ildə Lome sammitində olmuşdu. O, Afrika İttifaqını çoxsaylı hadisələrdə uğursuzluqda ittiham etmiş və yalnız həqiqi pan-Afrika dövlətinin Afrika regionunda stabillik yaradacağını qeyd etmişdi. Afrika İttifaqı ölkələrinin əksəriyyəti təklif olunan federasiya ideyasını dəstəklədi, onlar bu birliyin “yeni” Afrikaya sülh gətirəcəyinə inanırdılar.
== Markus Garvey, 1924 ==
“ Afrika Birləşmiş Ştatları” ideyası ilk dəfəf Markus Garvey tərəfindən 1924-cü ildə “ Ey, Afrika Birləşmiş Ştatları” şeirində qeyd olunub. Garveyin ideyaları Pan-afrikanist hərəkatına güclü təsir etmişdir. Bu hərəkat 1945-ci ildə Birləşmiş Krallıqda Mançestr şəhərində Beşinci Pan- Afrikanist Konqresinin keçiriıməsi lə nəticələndi
== Əhalisi ==
Təklif olunan federasiyanın ərazisi istənilən dövlətin ərazisindən böyük olacaqdı ( Yəni, Rusiya Federasiyasından daha böyük). Bu federasiya Çin və Hindistandan sonra dünyanın ən çox əhalisi olan yer olacaq və burda 2000 dildə danışan əhali birləşəcəkdi.
Amerika Konfederativ Ştatları
Amerika Konfederativ Ştatları (həmçinin Konfederativ Ştatlar, Konfederasiya, AKŞ, ing. Confederate States of America, The Confederacy, CSA) — de-fakto müstəqil, tanınmamış dövlət. 1861–1865-ci illərdə ABŞ-nin quldarlıq tərəfdarı olan 11 cənub ştatının ABŞ-nin tərkibindən çıxdıqlarını elan edərək (sesessiya) yeni dövlətdə birləşmələri nəticəsində yaranmışdır. Həmin illəri əhatə edən vətəndaş müharibəsi nəticəsində məğlub olan Konfederativ Ştatların ərazisi ABŞ tərəfindən ələ keçirilərək 10 ildən artıq davam edən Cənubun rekonstruksiyası prosesindən sonra təkrarən ABŞ-nin tərkibinə qatılmışdır.
== Tarixi ==
=== Yaranması ===
Amerika Konfederativ Ştatları 1860-cı il prezident seçkilərində quldarlığın qatı əleyhdarı Avraam Linkolnun ABŞ prezidenti seçilməsinin təsdiqlənməsindən dərhal sonra, yəni 4 fevral 1861-ci ildə 6 cənub ştatı (Cənubi Karolina, Missisipi, Florida, Alabama, Corciya və Luiziana) tərəfindən elan olunmuşdur. Bu 6 ştat və martın 2-də onlara qoşulan Texas ABŞ-nin tərkibindən çıxdıqlarını və 1787-ci il Konstitusiyası ilə federal hökumətə həvalə edilən hüquqların ştatların öhdəsinə geri qaytarıldığını elan etdilər. Bu hüquqlara ştatların ərazisindəki hərbi obyektlər, limanlar və gömrüklər üzərində nəzarət, vergi və rüsumların yığılması daxil idi.
AKŞ-nin yaranmasından bir ay sonra, martın 4-də ABŞ-nin 16-cı prezidenti Avraam Linkoln səlahiyyətlərinin icrasına başladı. Öz inauqurasiya çıxışında o, sesessiyanı hüquqi cəhətdən əsassız adlandırdı və cənub ştatlarına qarşı hərbi əməliyyatlara başlanmayacağını, lakin federal mülkiyyətin qorunması və vergi yığımı üzərindəki nəzarətin qorunması üçün güc tətbiq edilə biləcəyini bildirdi.
12 aprel 1861-ci ildə Cənubi Karolina ştatının qoşunları general Pyer Boreqarın rəhbərliyi altında ştatın ərazisindəki Çarlston limanında yerləşən Samter hərbi istehkamını bombalayaraq, buradakı qarnizonu təslim olmağa məcbur etdi.
Birləşmiş Kolumbiya Ştatları
Birləşmiş Kolumbiya Ştatları (isp. Estados Unidos de Colombia).Ölkə Mərkəzi və Cənubi Amerika regionunda yerləşirdi.XIX-əsrin ikinçi yarısında mövcud olmuş dövlət.
== Tarixi ==
1863-ci ildə Qranada Konfederasiyası dağılır.Konfederasiyasının dağılması 1860-1862 ci illərdəki vətəndaş müharibəsi baş verir.Buna səbəb konservantların mərkəzlışdirmə siyasəti olurki liberallar buna kəskin etirazını bildirərək konstutsiyanın kobud şəkildə pozulduğunu bildirirlər.1862-ci ildə Yeni Qranada Respublikası keçmiş prezidenti Tomas Sipriona de Moskera konfederasiya prezidentini həbs edərək ,özünü prezident elan edir və paytaxtı Boqotaya köçürür.Müvqqəti hökumət təkil edilir,konfederasiya Birləşmiş Yeni Qranada Ştatlarına (isp. Estados Unidos de Nuvea Grandi)çevrilir.Vətəndaş müharibənin bitməsini rəsmiləşdirmək üçün Rioneqroda konfrans təkil edilir və bunun nətiçəsində konstutsiya təstiqlənır.Bu konstutsiyaya görə ölkə Birləşmiş Kolumbiya Ştatları adlanır.Mərkəzi hökumətin hərbi və siyasi səlahiyyətlərinin azaldılması konstutsiyada öz əksini tapırdı.Bununda nətiçəsində vətəndaş münaqişələrinin girdabına yuvarlanır.Ən güçlüsü 1875-1877 ci illərdə vətəndaş müharibəsinə çevrilir.1886-cı ildə prezident Rafael Nunesin təziqi ilə yeni konstutsiya yaradılır.Federasiya ləğv edilərək mərkəzləşdirmə həyata keçirilir və ölkə Kolumbiya Respublikası adlandırılır.
Amerika Birləşmiş Ştatları bayrağı
ABŞ bayrağı (ing. Flag of the USA) və ya Amerika bayrağı (ing. American Flag) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət bayrağı. Növbələşən qırmızı (yuxarıda və aşağıda) və ağ on üç bərabər üfüqi zolaqdan, kantondakı göy dördbucaqlıda (xüsusilə "birliyi" bildirmək məqsədi ilə) hər sırada altı ulduzun (yuxarıda və aşağıda) beş ulduzla növbələşdiyi doqquz üfüqi sırada düzülmüş əlli ağ və kiçik beşguşəli ulduzdan ibarətdir. Bayraqdakı 50 ulduz ABŞ-nin 50 əyalətini və 13 zolaq Böyük Britaniya Krallığından müstəqilliyini elan edən və ilk ABŞ ştatı olan on üç Britaniya koloniyasını təmsil edir. Bayrağın digər ləqəblərinə Ulduzlar və Zolaqlar (ing. The Stars and Stripes), Köhnə Şərəf (ing. Old Glory) və Ulduzlarla Bəzədilmiş Bayraq (ing. The Star-Spangled Banner) aiddir.
== Tarixi ==
ABŞ bayrağının hazırkı dizaynı 27-cidir, bayrağın dizaynı 1777-ci ildən bəri rəsmi olaraq 26 dəfə dəyişdirilib.
Amerika Birləşmiş Ştatları tarixi
Amerika Birləşmiş Ştatlarının ərazilərində tarix ibtidai insanların e.ə. 15.000-ci illərdə Amerikaya gəlməsi ilə başlamışdır. Çoxlu sayda yerli mədəniyyət formalaşdı, bunlardan bir çoxu XVI əsrdə daha sıx məskunlaşmış həyat tərzindən uzaqlaşaraq başqa yerlərdə yenidən təşkil edilmiş siyasətlərə doğru tranformasiyalardan keçdi. Avropalılar Amerika kolonizasiyasına XV əsrin sonlarından başladı, lakin müasir ABŞ ərazisindəki koloniyaların çoxuna 1600-cü ildən sonra yerləşdilər. 1760-cı ildə on üç ingilis koloniyasında 2,5 milyon insan yaşayırdı. Cənub koloniyaları qul əməyinə əsaslanan təsərrüfat sistemi qurdu və bu səbəbdən Afrikanın milyonlarla əhalisini kölələşdirdi. Fransanı məğlub etdikdən sonra Britaniya hökuməti kolonistlərin yeni vergilərin onların təsdiqinə ehtiyacı olduğuna dair konstitusiya arqumentini rədd edərək, 1765-ci il Möhür aktı da daxil olmaqla bir sıra vergilər tətbiq etdi. Bu vergilərə qarşı müqavimət, xüsusən də 1773-cü ildə Boston çay qonaqlığı parlamentin özünüidarəni dayandırmaq üçün cəza qanunları çıxarmasına səbəb oldu. 1775-ci ildə Massaçusetsdə silahlı münaqişə başladı.
1776-cı ildə Filadelfiyada İkinci Kontinental Konqres "Amerika Birləşmiş Ştatları" olaraq koloniyaların müstəqilliyini elan etdi.
Amerika Birləşmiş Ştatları prezidenti
ABŞ prezidenti — ABŞ dövlətinin və icraedici hakimiyyətin rəhbəri, ordunun və donanmanın ali baş komandanı. ABŞ Konqresi tərəfindən qəbul edilmiş qanun layihələrinə veto qoymaq hüququna malikdir.
ABŞ prezidenti vəzifəsi 1787-ci ildə qəbul edilmiş ABŞ Konstitusiyasına uyğun olaraq yaradılmışdır. Ard-arda seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur. İlk prezident 1789-cu ildə bu vəzifəyə seçilən Corc Vaşinqtondur.
== Prezidentlik ==
Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezident dövlətin və hökumətin başçısıdır. O, Birləşmiş Ştatlar Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı olub federal hökumətin icraedici orqanına rəhbərlik edir. Bu vəzifəni tutan şəxs ən böyük aktiv nüvə arsenalı üzərində əmr səlahiyyətinə malik olmaqla birlikdə, böyük iqtisadi gücə və hərbi qüvvəyə sahib ölkənin də lideri olur. ABŞ prezidenti adətən dünyada ən nüfuzlu şəxs hesab olunur.
ABŞ Konstitusiyasının II maddəsi prezidentə Birləşmiş Ştatların İcra aparatına rəhbərlik etmə və federal qanunun həyata keçirilməsi məsuliyyətləri ilə yanaşı, federal icra, diplomatiya, nazirlik, məhkəmə işçilərini vəzifəyə təyin etmə və Senatın razılıq və məsləhəti ilə sülh müqavilələri bağlama səlahiyyətlərini də verir.
Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi
Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi 1980-ci ildə amerikalı tarixçi Hovard Zinn tərəfindən yazılmışdır. Zinn inanırdı ki, ümumilikdə ənənəvi tarix kitablarında ifadə azadlığı məhduddur. O, Amerikan tarixinə yeni nöqteyi-nəzər gətirmək və gələcəkdəki bu tip kitabları dəstəkləmək üçün “Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi”ni yazdı. Bu kitab yerli amerikalıların, hinduların, gəlmə avropalılarla arasındakı münaqişəni, ABŞ-nin işğallarını və təcavüzlərini, qulların quldarlığa, fəhlələrin və həmkarlar ittifaqları üzvlərinin kapitalizmə, qadınların patriarxallığa və afroamerikalıların vətəndaş hüquqlarını əldə etmək üçün hökumətə və irqçilərə qarşı olan hərəkətlərini təsvir edir. Kitab 1981-ci ildə Milli Kitab Mükafatı (National Book Award) finalçısı olmuşdur. 2007-ci ildə kitabın sadələşdirilmiş və qısaldılmış forması olan "Gənclər üçün Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi"(A Young People's History of the United States)kitabı nəşr edilmişdir.
== Kitabın məzmunu ==
Zinn ABŞ tarixinə elitanın və siyasətçilərin gözündən yox, sadə xalqın gözündən yanaşır. Bu kitabda o, qitənin yerli əhalisi olan hinduların avropalılar tərəfindən öldürülməsini, soyqırıma məruz qalmalarını, öz torpaqlarından qovulmaqlarını ön plana çəkərən oxucunun diqqətinə çatdırır. Ənənəvi tarixdə Amerikanın kəşfi Xristofor Kolumbun dahiliyi olaraq qələmə verilir və ümumilikdə Avropanın qələbəsi kimi qiymətləndirilir, lakin Zinn bu məsələyə avropalıların yox, amerika hindularının gözündən baxır və oların çəkdiyi əziyyəti, gördüyü zülmü qələmə alır. Həmçinin öz kitabında Zinn quldarlığı tənqid edir və quldarlığa iqtisadçıların, siyasətçilərin, prezidentlərin, ideoloqların, plantatorların nötqeyi-nəzərindən yox qaradərili kölələrin gözündən baxır.
Amerika Birləşmiş Ştatları federal hökuməti
Birləşmiş Ştatların federal rəhbərliyi — Amerika Birləşmiş Ştatlarını yaradan 50 ştatın aid olduğu konstitusiya respublikasının milli rəhbərliyi. Federal hökumət (və ya idarəetmə), üç orqandan ibarətdir: Qanunvericilik, icra və məhkəmə. Bu orqanlar və onların qüvvələri ABŞ Konstitusiyası ilə qeyd edilmişdir; qüvvələr haqqında daha çox detal, Konqres tərəfindən həyata keçirilən qanunlarda bildirilir.
Birləşmiş Ştatların idarəetmə mərkəzi Vaşinqton şəhərində yerləşir, bu coğrafi ərazi heç bir əyalətə aid deyil. Bu səbəbdən Amerika Birləşmiş Ştatları federal hökuməti üçün "Vaşinqton" ifadəsi geniş istifadə edilir.
Bu mətndə hökumət sözü "nazirlər kabineti" mənasında deyil, bir ölkəni idarə edən təşkilatlar mənasında və "idarəetmə" sözü ilə sinonim istifadə edilmişdir.
== Tarix ==
Birləşmiş Ştatlar hökumətinin əsas xətləri konstitusiyasında xülasə olaraq qeyd edilmişdir. Hökumətin 1789-cu ildə qurulması ilə ABŞ, dünyanın ilk müasir milli konstitusiya respublikalarından biri olmuşdur.
Amerika Birləşmiş Ştatları Konstitusiyasında qeyd olunduğu kimi, Birləşmiş Ştatlar hökuməti federalizm əsası üzərində qurulmuşdur, siyasi güc, federal hökumət ilə əyalət hökumətləri arasında bölüşülmüşdür. Amerikan federalizm detalları (federal hökumətin hansı qüvvələrə malik olması və bu qüvvələrin necə həyata keçirilməsi vacibliyi də daxil olmaqla), Konstitusiyanın qəbulundan bəri müzakirə olunmuşdur.
Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentlərinin siyahısı
Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti — ABŞ icraedici hakimiyyətinin başçısı. Vəzifə Konstitusiya konventinin (məclis) 1787-ci ildə qəbul etdiyi ABŞ Konstitusiyası tərəfindən təsis edilib. 1789-cu ildəCorc Vaşinqton ABŞ-nin ilk prezidenti seçildi. Onun bu vəzifəni tutmasından öncə, "prezident" sözü "Kontinental konqresin prezidenti" birləşməsində istifadə olunurdu.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezidentlər 1789-cu ildən seçilirlər. Ardıcıl seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur (məsələn, 2 dəfə ardıcıl olaraq seçilən Corc Vaşinqton 1-ci və 2-ci deyil, yalnız 1-ci prezident hesab olunur), hazırda ABŞ tarixində fasilə ilə prezident vəzifəsini tutmuş yeganə şəxs Qrover Klivlend olmuşdur və o, 22-ci və 24-cü prezident hesab olunur. Franklin Ruzvelt 4 dəfə ABŞ Prezidenti seçilmiş yeganə şəxsdir, həmçinin o, bu vəzifəni 12 il (1933-cü ildən 1945-ci ilə qədər) tutaraq prezident postunda ən uzun müddət qalan şəxs sayılır. Ən qısamüddətli prezidentlik dövrü isə Uilyam Harrisona məxsusdur (1841-ci ilin mart–aprel ayları).
Amerika prezidentlərinin səkkizi vəzifədə olarkən vəfat etmişdir. Onlardan dördü səlahiyyətlərinin icrası zamanı təbii səbəblərdən (Uilyam Henri Harrison, Zakari Teylor, Uorren Hardinq və Franklin D. Ruzvelt) vəfat etmişdir, dördü isə qətlə yetirilmişdir: Linkoln (1865-ci ildə teatrda Konfederativ Ştatlarının tərəfdarı tərəfindən), Qarfild (1881-ci ildə vağzalda ruhi xəstə tərəfindən), Mak-Kinli (1901-ci ildə sərgidə anarxist tərəfindən) və Kennedi (1963-cü ildə Li Harvi Osvald tərəfindən).
Amerika Birləşmiş Ştatları Milli Elmlər Akademiyası
Milli Elmlər Akademiyasi (ing. National Academy of Sciences) — 1863 ildə yaradılmışdır. Vaşinqtondadır. Riyaziyyat; astronomiya fizika; texnika; kimya; geologiya;botanika;zoologiya, fiziologiya; mikrobiologiya; antropologiya; psixologiya; geofizika; biokimya; tətbiqi biologiya;tətbiqi fizika-riyaziyyat elmləri; tibb elmləri, genetika; ictimai, iqtisadi vəsiyasi elmlər və s. bölmələri, həmçininelm və texnikanın müxtəlif problemlərinə dair komitələri var.
== Haqqında ==
MEA-nın 2000 həqiqi, o cümlədən 200 Nobel mükafatı laureatı, 350 xarici üzvü var (2008). Akademiyanın işinə prezident başda olmaqla 12 nəfərdən ibarət Şura rəhbərlik edir. Prezident və şuranın üzvləri 6 illik müddətə seçilir; prezident 2 dəfədən çox seçilmir. Şuranın qərarları akademiyanın illik yığıncağında təsdiq olunur. Akademiya Ford, Rokfeller və Slounun fondları, Milli elmi fond və digər fondlar tərəfindən maliyyələşdirilir.
İttifaqa qəbul tarixinə görə ABŞ ştatlarının siyahısı
Birləşmiş Ştatların hər bir ştatı öz suverenliyini federal hökumətlə bölüşən 50 təsisçi qurumdan biridir. Amerikalılar hər bir ştat və federal hökumət arasında ortaq suverenliyə görə həm federal respublikanın, həm də yaşadıqları əyalətin vətəndaşlarıdır. Kentukki, Massaçusets, Pensilvaniya və Virciniya tam rəsmi adlarında ştat deyil, birlik terminindən istifadə edirlər.
Ştatlar Birləşmiş Ştatların əsas bölmələridir. Onlar federal hökumətə verilməyən və ABŞ Konstitusiyası ilə qadağan olunmayan bütün səlahiyyətlərə malikdirlər. Bütövlükdə, əyalət hökumətləri yerli maraq doğuran məsələləri tənzimləmək səlahiyyətinə malikdir. Məsələn,dövlətdaxili ticarətin tənzimlənməsi, seçkilərin keçirilməsi, yerli hökumətlərin yaradılması, dövlət məktəb siyasəti və qeyri-federal yol tikintisi və təmiri. Hər bir dövlətin respublika prinsiplərinə əsaslanan öz konstitusiyası və icra, qanunverici və məhkəmə qollarından ibarət hökuməti var.
Bütün ştatlar və onların sakinləri Senat və Nümayəndələr Palatasından ibarət ikipalatalı qanunverici orqan olan federal Konqresdə təmsil olunurlar. Hər bir ştat iki Senator və ən azı bir Nümayəndə ilə təmsil olunur, halbuki bir ştatın Nümayəndələr Palatasının nümayəndə heyətinin ölçüsü konstitusiyaya uyğun olaraq ən son onillik siyahıyaalma ilə müəyyən edilən ümumi əhalisindən asılıdır.
ABŞ ştatlarının paytaxtlarının siyahısı
Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ, ing.: United States of America (USA), Şimali Amerikada (əsas qitə hissəsi) dövlət.
Sərhədlərini şimalda Kanada, cənubda Meksika ilə (Şimali Amerika hissəsində Alyaska təkcə Kanada ilə) bölüşür. ABŞ federativ respublikadır. ABŞ Konstitusiyası 1787-ci ildə qəbul edilmişdir (1789-cu ildən qüvvədədir). Konstitusiyaya bu günə qədər 26 dəyişiklik edilmişdir, onlardan 10-u 1789-cu ildə Hüqüqlar haqqında Bill adı ilə qəbul olunmuşdur. Ali qanunverici hakimiyyət orqanı olan Konqres Senatdan və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. Məhkəmə sistemi federal və yerli məhkəmlərdən təşkil edilib.
Dövlət 50 ştat və bir federal mahaldan ibarətdir. Hər bir ştatın öz himni, gerbi və paytaxtı var.
Amerika Birləşmiş Ştatları Federal Mühafizə Xidməti
Federal Mühafizə Xidməti (ingiliscə: Federal Protective Service, qısaca FPS) ABŞ Daxili Təhlükəsizlik Departamentinin Milli Müdafiə və Proqramlar Direktorluğunun (National Protection and Programs Directorate) təhlükəsizlik və polis bölməsidir. ABŞ-də 9000-dən çox federal binanın mühafizəsinə cavabdehdir.
Federal Mühafizə Xidməti əvvəllər İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsinin bir hissəsi olmuşdur, lakin 2009-cu ilin oktyabr ayından Milli Müdafiə və Proqramlar Direktorluğunun tərkibinə daxil edilmişdir.
== Təklif olunan xidmətlər ==
=== İlkin Mühafizə Xidmətləri ===
Obyektin təhlükəsizliyinin qiymətləndirilməsinin aparılması
Federal binalar üçün mühafizə tədbirlərinin hazırlanması
Uniformalı hüquq-mühafizə qüvvələrinin təmin edilməsi
Müqaviləli silahlı mühafizəçilər ilə təmin etmək
Müqaviləli işçilərin təhlükəsizlik təhqiqatlarının aparılması
Mərkəzi rabitə mərkəzlərinin vasitəsilə təhlükəsizlik siqnallarının izlənilməsi
=== Əlavə Mühafizə Xidmətləri ===
Cinayət təhqiqatları işlərində köməklik göstərmək
Yerli, regional və federal səviyyəli agentliklərlə kəşfiyyat məlumatlarının bölüşülməsi
Xüsusi tədbirlərin mühafizəsinin təşkil edilməsi
FEMA ilə müştərək formada fəaliyyət göstərərək təbii fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılması
Xüsusi əməliyyatların yerinə yetirilməsi (K-9 ilə bərabər partlayıcı maddələrin müəyyən edilməsi kimi)
== Axır zamanlarda ==
28 oktyabr 2009-cu il tarixində ABŞ Prezidenti Barak Obama Federal Mühafizə Xidmətinin İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsindən Milli Müdafiə və Proqramlar Direktorluğuna köçürülməsi haqqında qanunu imzalamışdır.
Amerika Birləşmiş Ştatları Gömrük və Sərhəd Mühafizəsi
Amerika Birləşmiş Ştatları Gömrük və Sərhəd Mühafizəsi (ingiliscə: United States Customs and Border Protection (CBP)) Amerika Birləşmiş Ştatlarının Daxili Təhlükəsizlik Departamentinin nəzdində fəaliyyət göstərən ölkənin sərhədlərinin mühafizə edilməsinə cavabdeh olan federal agentlikdir. O, ABŞ-ın ən böyük hüquq-mühafizə orqanlarından biridir və sərhədləri mühafizə etmək, beynəlxalq ticarəti tənzimləmək və asanlaşdırmaq, idxal rüsumlarını yığmaq və ticarət, gömrük və immiqrasiya qaydalarına əməl etmək funksiyalarını icra edir. Baş ofisi Vaşinqton şəhərindəki Ronald Reyqan binasında yerləşir.
Amerika Birləşmiş Ştatları İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsi
ABŞ İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsi (İngiliscə: United States Immigration and Customs Enforcement, Qısaca ICE) — ABŞ Daxili Təhlükəsizlik Departamentinin tabeliyində fəaliyyət göstərən federal hüquq-mühafizə orqanıdır. Ölkənin sərhəd, iqtisadiyyat, nəqliyyat və infrastruktur təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə təhdidlərin müəyyən edilməsi, təhqiqatı və mümkün təhlükəsizliyə ola biləcək təhdidlərin aradan qaldırılmasına cavabdehdir.
Agentliyin iki əsas bölməsi mövcuddur: Daxili Təhlükəsizlik Təhqiqatları (Homeland Security Investigations (HSI)) və Mühafizə və Daşıma Əməliyyatları (Enforcement and Removal Operations (ERO)).
Baş ofisi Vaşinqton şəhərində yerləşir.
ICE, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti tərəfindən, senatın məsləhəti və razılığı ilə təyin edilən müdir tərəfindən idarə olunur. Birbaşa Daxili Təhlükəsizlik Katibinə hesabat verir.ICE, ABŞ-də FTB-dən sonra ədliyyə təhqiqatları həyata keçirən ən böyük ikinci təşkilatdır.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Daxili Təhlükəsizlik Departamenti
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Daxili Təhlükəsizlik Departamenti, (ingiliscə: United States Department of Homeland Security, DHS) 11 sentyabr hücumlarından sonra yaradılmış olan bu dövlət təşkilatının əsas vəzifəsi ölkədə terrorizmlə mübarizə aparmaqdır. "Homeland" sözünün Azərbaycan dilinə tərcüməsi "Doğma vətən" deməkdir.
Departament 2002-ci ildə ABŞ Konqresi tərəfindən qəbul edilmiş olan "İctimai Təhlükəsizlik Aktı" ilə yaradılmışdır. Bu qanun nəticəsində departamentin konstitusiya quruluşunun mühafizə edilməsi, təbii fəlakətlərə hazırlıq və onların nəticələrinin aradan qaldırılması, sərhəd mühafizəsi və mülki müdafiə kimi vəzifələri olan digər federal orqanlar ilə koordinasiyalı formada işləməsi təmin edilmişdir. Həmçinin də, terror hücumları, texnogen fəlakətlər və təbii fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılması da, təşkilatın və ya təşkilat daxilindəki bölmələrin nəzarəti altındadır.
Amerika Birləşmiş Ştatları səfirliklərinə hücum (1998)
1998-ci ildə ABŞ səfirliklərinə hücum (ing. 1998 United States embassy bombings) - 1998-ci ilin 7 avqust tarixində Amerika Birləşmiş Ştatlarının Şərqi Afrikada yerləşən iki səfirlik binasına qarşı törədilmiş terror aktı. Hücum nəticəsində ABŞ-nin Keniyanın paytaxtı Nayrobidə və Tanzaniyanın paytaxtı Dar-əs-Salam şəhərində yerləşən diplomatik nümayəndəlikləri hədəf alınıb. Partlayışların arasında 10 dəqiqəlik bir fərq olduğundan dünya mediası tərəfindən bu iki terror aktı bir başlıq altında təqdim olunmaqdadır.
Terror aktı nəticəsində ümumilikdə 224 nəfər həlak olub, dörd mindən çox şəxs isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıblar. Keniyanın paytaxtı Nayrobidəki partlayış nəticəsində 213 nəfər, Dar-əs-Salamdakı parlayışda isə 13 nəfər həlak olub. ABŞ rəsmiləri terror hücumunun əsas təşkilatçısı kimi Əl-Qaidəni göstərib. Əl-Qaidə rəsmiləri də, bu hadisə görə məsuliyyəti heç vaxt inkar etməyiblər.
Sonrakı illərdə aparılmış araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, terror hücumu Əl-Qaidənin Misir qanadı tərəfindən törədilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən Əl-Qaidənin bir qolu olaraq qəbul edilmiş Misir İslam Cihadı təşkilatının hadisənin lojistik təşkilatçısı olduğu müəyyənləşdirilib.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının xarici siyasəti
Amerika Birləşmiş Ştatlarının xarici siyasəti — ABŞ-ın digər ölkələrə münasibətdə istifadə etdiyi xarici siyasət məqsədləri və metodlarının məcmusu. Xarici siyasət prezident tərəfindən müəyyən edilir və Dövlət katibinin başçılıq etdiyi Dövlət Departamenti tərəfindən həyata keçirilir.
Rəsmi olaraq xarici siyasət doktrinası ABŞ vətəndaşlarının və beynəlxalq ictimaiyyətin xeyrinə daha təhlükəsiz, demokratik və firavan dünyanın təmin edilməsi maraqlarına əsaslanır. ABŞ dünyada ən inkişaf etmiş diplomatik nümayəndəliklər şəbəkəsinə malik olmaqla beynəlxalq münasibətlərdə son dərəcə mühüm rol oynayır. ABŞ Birləşmiş Millətlər Təşkilatının və Şimali Atlantika alyansının qurucu üzvü və BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvüdür.
== Tarixi ==
Artıq Birinci Dünya müharibəsi illərində ABŞ dünya siyasi arenasında lider mövqe tutmaq üçün səylər göstərirdi. 1914-1917-ci illərdə ABŞ-ın neytrallıq siyasəti yeritməsi ölkə iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərmişdi.
1920-ci illərdə ABŞ Latın Amerikasında siyasi ekspansiya uğrunda mübarizə aparmış, bir sıra torpaqları satın almış və öz şirkətləri vasitəsilə kreditlər vermişdi. Bu regionun bəzi ölkələrində ABŞ bilavasitə maliyyə və gömrüklərə nəzarət etmiş, bəzi hallarda varlığını ordu ilə dəstəkləmişdi.
İkinci Dünya müharibəsindən ərəfəsində təcridçilik doktrinası ABŞ-ın hakim elitası arasında çox populyar idi.
Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüququ Qanunu
Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüquqları Qanunu — Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı hər hansı bir məlumat və ya əqli fəaliyyət məhsulunun işlədilməsi və ya yayılması ilə bağlı haqların, qanunlarla insanlara verilməsini nəzərdə tutan qanundur. Bu qanun Amerika Birləşmiş Ştatları federal qanunlarının bir hissəsi olub Amerika Konstitusiyası tərəfindən təsdiq edilmişdir.
Amerika Birləşmiş Ştatları Müəlliflik Hüququ Qanunu
Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüquqları Qanunu — Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı hər hansı bir məlumat və ya əqli fəaliyyət məhsulunun işlədilməsi və ya yayılması ilə bağlı haqların, qanunlarla insanlara verilməsini nəzərdə tutan qanundur. Bu qanun Amerika Birləşmiş Ştatları federal qanunlarının bir hissəsi olub Amerika Konstitusiyası tərəfindən təsdiq edilmişdir.
