Almalı
Yaşayış məntəqələri
Azərbaycanda
Almalı (Daşkəsən) — Azərbaycanın Daşkəsən rayonunda kənd.
Almalı (Xocalı) — Azərbaycanın Xocalı rayonunda kənd.
Almalı (Qax) — Azərbaycanın Qax rayonunda kənd.
Ermənistanda
Almalı (Dərələyəz) — Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalında kənd.
Almalı (Paşalı) — Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalının Paşalı rayonunda kənd.
Türkiyədə
Almalı (Antalya) — Türkiyənin Antalya ilində şəhər.
Almalı (Antalya)
Almalı — Muğla ili ilə sərhədi olan Antalya ilinə bağlı bir şəhər. Antalya şəhərinin 110 km qərbindədir.
Almalı (Bostanabad)
Almalı (fars. المالو) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Bostanabad şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 305 nəfər yaşayır (64 ailə).
Almalı (Daşkəsən)
Almalı — Azərbaycan Respublikasının Daşkəsən rayonunun Zinzahal kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Toponimikası ==
Kənd əvvəllər Almalı adlanan yamacda qonşu Zinzahal kəndindən köçmüş ailələr tərəfindən salınmışdır. Oykonim alma (meyvə ağacı) və -lı (varlıq, bolluq bildirən şəkilçi) komponentlərindən düzəlib, "alma bağı olan kənd" deməkdir.
== Tarixi ==
=== Tarixi abidələri ===
Kənddə daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmamışdır.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Kənd Murovdağ silsiləsinin yamacında, Gəncəçayın sahilində yerləşir.
== Əhalisi ==
== İqtisadiyyatı ==
Əhalinin əsas məşğuliyyətini əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.
== Mədəniyyəti ==
Kənddə Almalı kənd kitabxana filialı, Almalı kənd klubu fəaliyyət göstərir.
== Təhsil ==
Kənddə Daşkəsən rayon Almalı kənd ümumi orta məktəbi fəaliyyət göstərir.
56 şagird yerlik modul tipli ümumi orta məktəbin quraşdırılmasına 5 aprel 2018-ci il tarixli "Ağstafa, Daşkəsən, Gədəbəy, Göygöl, Tovuz və Şəmkir rayonlarında təhsil infrastrukturunun inkişafı ilə əlaqədar tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı"na əsasən 262 000 manat vəsait ayrılmışdır.
== Din ==
Kənddə dini ibadət yeri və ya dini icma qeydə alınmamışdır.
Almalı (Dərələyəz)
Almalı — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indiki Keşişkənd (Yeğeqnadzor)
rayonunda kənd.
== Tarixi ==
Rayon mərkəzindən 14–16 km qərbdə, Elpin kəndinin şimalında yerləşir.
Toponim almalı türk etnonimi əsasında formalaşmışdır. Etnotoponimdir. Quruluşca
sadə toponimdir.
== Əhalisi ==
Kənddə 1873 - cü ildə 172 nəfər, 1886-cı ildə 231 nəfər, 1897-ci ildə 277 nəfər, 1904 - cü ildə 313 nəfər, 1914- cü ildə 345 nəfər, 1916-cı ildə 360 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. İndiki
Ermənistanda Sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalanlar kəndlərinə dönə bilmişdir. Burada 1922-
ci ildə 100 nəfər, 1926-cı ildə 94 nəfər, 1931-ci ildə 145 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır
.
1938-39-cu illərdə azərbaycanlılar kənddən köçürülərək 1939-cu ildə kənd ləğv
edilmişdir.
Almalı (Paşalı)
Almalı — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indi Paşalı (Əzizbəyov, Vayk)
rayonunda kənd.
== Tarixi ==
Rayon mərkəzindən 15 km cənub-şərqdə yerləşir.
Almalı adlı toponimlərə indiki Ermənistanın Qafan, Keşişkənd (Yeğeqnadzor), Kəvər (Kamo), Paşalı (Əzizbəyov, Vayk) rayonları ilə yanaşı, Azərbaycanda, Türkiyədə geniş bir formada rast gəlmək olur.
Bu qənaətə gəlirik ki, Almalı toponimlərinin meyvə adı ilə bağlılığı yoxdur. Almalı türk etnonimidir. Nəcdət Sevinc hələb türkmənlərinin tayfa birliyinə daxil olan tayfalardan birinin almalı adlandığını göstərir.
Fikrimizcə, kəndin adı həmin etnonim əsasında yaranmışdır. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə
toponimdir.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 12.XI.1946-cı il fərmanıilə dəyişdirilib Xndzorud (Almalı) qoyulmuşdur.
Almalı (Qax)
Almalı — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
== Tarixi ==
Almalı Qax rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Almalı çayının sahilində, Alazan-Həftəran vadisindədir. Yaşayış məntəqəsi eyniadlı sahədə salındığı üçün belə adlandırılmışdır. Kəndin ərazisində Almalı nuyu (Almalı dərəsi) adlanan başqa bir obyekt də qeydə alınmışdır. Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, kənd Samux rayonundan gəlmiş ailələr tərəfindən salınmışdır. Digər məlumata görə isə Qərbi Azərbaycandan köç etmiş tərəkəmə tayfalarıdır.
== Əhalisi ==
1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən kənddə 414 təsərrüfatda hər iki cinsdən toplam 1.995 nəfər əhali yaşamaqdadır. Əhali müxtəlif Oğuz tayfalarından ibarət etnik Azərbaycan türkləridir.
== Toponimikası ==
Qax rayonunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd.
Almalı (Xocalı)
Almalı (əvvəlki adı: Xndzristan) — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Almalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocalı rayonunun Xndzristan kəndi Almalı kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Almalı kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində azad olunmuşdur.
== Tarixi ==
Kənd dağətəyi ərazidədir. Azərbaycanın şimalı Rusiya tərəfindən işğal olunduqdan sonra burada gəlmə ermənilər məskunlaşmış, kəndin adını da tədricən erməni dilinə tərcümə edərək Xndziristan (erməni dilində "almalı" deməkdir) qoymuşdular. Sovet hakimiyyəti illərində bu adla da rəsmiləşdirilən kənd 1992-ci ildən yenidən Almalı adlandırılmışdır.
== Əhalisi ==
2005-ci ildə Dağlıq Qarabağda keçirilən əhalinin siyahıyaalmasına əsasən Almalı kəndinin əhalisinin faktiki sayı 751 nəfər, qeydiyyatdakı əhalinin sayı 814 nəfər təşkil edirdi.
Almalı (Xoy)
Almalı (fars. المالو) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 930 nəfər yaşayır (203 ailə).
Almalı (İşembay)
Almalı (başq. Алмалы, rus. Алмалы) — Başqırdıstan Respublikasının İşembay rayonunda yerləşən kənd. Kənd Petrovski kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (İşembay): 45 km,
kənd sovetliyindən (Vasilevka): 3 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sterlitamak stansiyası): 43 km.
Almalı (Əcəbşir)
Almalı (fars. المالو) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əcəbşir şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,386 nəfər yaşayır (308 ailə).
Almalı bələdiyyəsi
Qax bələdiyyələri — Qax rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr.
== Tarixi ==
Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub.
== Siyahı ==
== Mənbə ==
"Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Almalı Şarlotka
Şarlotka — Rusiyanın məşhur piroqlarından biridi.
== Tarixi ==
Piroqun əsl kökü Fransaya gedib çıxır. Fransız aşbazlarının icad etdiyi Şarlotka sonralar Rusiya mətbəxi tərəfindən bəyənilib mənimsənmişdir. Fransız Şarkotkasında piroqun xəmiri isladılmış çörək dilimlərindən hazırlanır. Rusiya versiyasında isə çörək yerinə sadə biskvit xəmiri hazırlanaraq almaların üstünə tökülür. Piroqun sobada bişməsi hardasa 1 saat çəkməsinə baxmayaraq, hazırlanması 10 dəqiqə çəkir.
== Tərkibi ==
5 ədəd turşməzə alma (1 kg)
1 xörək qaşığı çörək qırıntısı (suxarik)
bir-iki çimdik darçın (zəruri deyil)
4 ədəd yumurta, oda hərarətində (soyuducudan hardasa 30 dəqiqə əvvəldən çıxardın)
1 stəkan şəkər tozu
1 stəkan un
bir çimdik vanil və ya bir neçə damcı vanil ekstraktı
şəkər kirşanı (pudrası), üstü üçün
== Hazırlanma qaydası ==
Əvvəlcə almaları soyun. Sonra 4 hissəyə bölüb, hər hissəni nə çox nazik, nə də çox qalın dilimlərə doğrayın.
Kənarları çıxan tort formasının (23 cm diametri olan) dibini və kənarlarını yağlayın. Əgər belə formanız yoxdursa, onda adi formadan da istifadə edə bilərsiniz.
Almalı Şizər
Almalı Şizər (fars. شیزر) — İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 362 nəfər yaşayır (133 ailə).
Almalı (Mahnişan)
Almalı (fars. المالو) - İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 426 nəfər yaşayır (93 ailə).
Almalı yaşayış yeri
Аlmаlı yаşаyış yеri — Хаrаbаlıqlаrı еyniаdlı kəndin yахınlığındа yеrləşir. Еvlər dаş təməl üzərində çiy kərpic və möhrədən inşа еdilmişdir. Bəzi еvlərin divаrlаrınа аğаc tirlər аtılmışdır. Uçub-tökülmüş binаlаrın içərisində dördkünc tахçаlаrа və buхаrılаrа rаstlаnır. Kеrаmikа məmulаtı çəhrаyı rəngdə yахşı bişirilmiş şirli qаblаrdаn və qаrа rəngli çölməklərdən ibаrətdir. Yаşаyış yеrindən аşkаr еdilmiş sахsı məmulаtı XIX-XV əsrlərə аiddir.
Şeyx Mahmud əfəndi Almalı
Şeyx Mahmud əfəndi Hacı Məhəmməd oğlu Almalı (1809, Almalı) — Şeyx.
== Həyatı ==
Adı Mahmuddur. Qax rayonunun Almalı kəndində 1809-cu ildə anadan olmuşdur. Atası Hacı Məhəmməddir.
Almalı Mahmud Əfəndi təhsil almış, gəncliyində İlisu sultanı Daniyal Sultanın və qohumu Hacı Ağa Bəyin yanında işləmiş, mirzə olmuşdur.
Onun, bir sıra elmləri, hətta kimyanı da əxz etməsinə baxmayaraq mənəvi dünyasında boşluq vardı.
Ağır represiya illərindəki əsassız ateizm təbliğatı nəticəsində mədəni irsimiz – xanəgahlar, pirlər, müqəddəs məzarlar yerlə yeksan edilmiş, sərvətləriylə bərabər oradakı ərəb qrafikası ilə yazılmış külli miqdarda kitablar məhv edilmiş, şeyxləri Rusiyanın ucqarlarına sürgünə göndərilmiş, onların fəaliyyəti abidələrin çoxu kimi itib-batmışdır.
== Yaradıcılığı ==
Almalı Mahmud əfəndinin Güllüklü Hacı Şirin əfəndiyə yazdığı mənzumə vardır.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Şeyx Mahmud əfəndi
Məhəmməd Məhəmmədcəlil, Fariz Xəlilli, Mövlanə İsmayıl Siracəddin Şirvani. Həyatı, fəaliyyəti və ardıcılları.
Almalıdağ
Almalıdağ - Şahbuz rayonu ərazisində dağ (hünd. 2155,9 m). Dərələyəz silsiləsinin suayırıcısındakı Keçəldağ yüksəkliyindən (hünd. 3118,9 m) cənub-şərqə ayrılan Təkəlik qolunun Naxçıvançayın Kükü və Qapıdaşqara (İşgəsuçay) sağ qollarının suayırıcısını təşkil edən cənub-qərb istiqamətli Zırnel şaxəsində zirvə. Qızıl Qışlaq kəndindən 2 km şərqdədir. Orta Eosenin Lütet mərtəbəsinə aid Biləv lay dəstəsinin vulkanogen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuş yastı təpəli yüksəklik. Tektonik cəhətdən Ordubad qarılma zonasının Şahbuz seqmentində, onun Nursu mərkəzi əyilməsinin şimal-şərq cinahında müşahidə edilən şimal-qərb istiqamətli eyniadlı antiklinal qırışığın tağ hissəsində yerləşir. Zirvə və yamaclarında şimal-şimal-qərb və şimal-şərq istiqamətli faylar izlənilir. Cənub yamacında eyniyaşlı andezit-porfirit tərkibli subvulkanik kütlə açılır.
Almalıtala
Almalıtala (tarixi adı: Çanaxçı) — Azərbaycan Respublikasının Tovuz rayonunun Qəribli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Toponimikası ==
Oykonim almalı (alma ağacları olan) və tala (ətraf ərazidən fərqli sahə) sözlərindən düzəlib, "alma ağacları olan tala" deməkdir. Keçmişdə "Çanaxçı" da adlanırdı. Yaşayış məntəqəsi cır alma ağaclarının bol olduğu talada çanaxçı nəslinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Almalıdərə (Oğuz, Zəngilan, Goyçay, Laçın), Almalı düzü (Kəlbəcər), Almalı çökək (Gədəbəy), Almalı cuxur (Laçın) yer adları da "alma ağacları ilə zəngin yer" mənasını ifadə edir.
== Tarixi ==
=== Tarixi abidələri ===
Almalıtala kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır:
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Kənd ziyarətgah yerlərindən biri olan Haçaqaya ziyarətgahı və yüksəkliyinin yaxınlığında, dəniz səviyyəsindən təqribən 1800 m yüksəklikdə yerləşir. Qeyri-maili torpaq səthinə sahib olan kənd, mərkəzdən keçən kiçik kənd çayı — Ağçay vasitəsi ilə 2 hissəyə ayrılır. Kəndin yaxınlığından — girişindən regionun böyük çaylarından olan Zəyəmçay keçir.
Belə yüksəklikdə yerləşdiyinə görə iqlimi yayda mülayim, qışda isə sərt olur.
== Əhalisi ==
=== Şəhidləri ===
Əliyev Cavid Şaban oğlu (1996-2020) — İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Almalıq (Duzluca)
Almalıq — Türkiyənin İğdır vilayətinin Duzluca rayonunda kənd.
== Tarixi ==
Kənd 1901-ci ildən eyni addadır.
Almalıq (Kəlbəcər)
Almalıq — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Almalıq kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş, 2020-ci il noyabrın 25-də işğaldan azad olunmuşdur.
== Toponimikası ==
Almalıq kəndi Tutqunçayın sahilində, Laçın dağının (Kiçik Qafqaz) ətəyindədir. Kəndin ərazisi XIX əsrin ortalarında sarallı tayfasına mənsub səkkiz evdən ibarət elatın qışlaq yeri olmuşdur. Qışlaq cır alma ağacları olan ərazidə yerləşdiyi üçün belə adlandırılmışdır. 1934–1940-cı illərdə yaxınlıqdakı Otaqlar, Gözlübulaq, Ortakənd və Çayqışlaq kəndlərindən köçmələrin bu ərazidə məskunlaşması ilə Almalıq kəndi yaranmışdır. Almalıq "alma ağacları ilə zəngin olan yer; alma bağı" deməkdir. Quba r-nunun Davudoba və Hacıqaib kəndlərində Almalıq adlı iki sahə, Yardımlı r-nunun Vəlixanlı kəndində Almalıq adlı yer qeydə alınmışdır. Almalıq adına Muq dağından tapılmış VIII əsrin əvvəllərinə aid sənədlərdə rast gəlmək olar. Orta əsrlərdə Türkmənistan ərazisində bir neçə Almalık toponimi qeydə alınmışdır.
