banklar sözü azərbaycan dilində

Mərkəzi Bank — ölkənin və ya ölkələr qrupunun pul-kredit sistemini tənzimləyən orqan. dövlətin pul və valyuta siyasətini müəyyən edir və həyata keçirir; nağd pul dövriyyəsini təşkil edir; pul nişanlarının tədavülə buraxılmasını və tədavüldən çıxarılmasını həyata keçirir; yerli valyutanın xarici valyutalara nisbətdə rəsmi məzənnəsini mütəmadi müəyyən edir və elan edir; qanunvericiliyə uyğun olaraq valyuta tənzimini və nəzarətini həyata keçirir; sərəncamında olan beynəlxalq qızıl-valyuta ehtiyatlarını saxlayır və idarə edir; hesabat tədiyə balansını tərtib edir və ölkənin proqnoz tədiyə balansının hazırlanmasında iştirak edir; bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunla müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir; ödəniş sistemlərinin fəaliyyətini təşkil edir, əlaqələndirir, tənzimləyir və onların üzərində nəzarəti qanuna uyğun olaraq həyata keçirir. Mərkəzi bankın institusional tərifi yoxdur, bütün təriflər funksionaldır, yəni mərkəzi bankı yerinə yetirdiyi funksiyalar vasitəsilə təsvir edirlər. Beynəlxalq Valyuta Fondu: mərkəzi bank maliyyə sisteminin əsas məqamlarına nəzarət edən daxili maliyyə qurumudur (rəsmi statistik məlumatların tərtib edildiyi zaman istifadə olunan tərif) Avropa Mərkəzi Bankı: bir ölkənin və ya bir qrup ölkənin valyutasını idarə edən və eyni zamanda pul kütləsini tənzimləyən bir dövlət qurumu . Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı: əsas hədəfləri pul sabitliyini qorumaq və maliyyə sabitliyini təşviq etmək olan dövlət siyasət qurumudur. Britannika Ensiklopediyası: milli pul kütləsinin həcmini, kreditin mövcudluğunu və dəyərini və valyutanın dəyərini tənzimləməkdən məsul qurum . Yeni Palqreyv:iqtisadiyyat lüğəti: pul siyasəti məqsədləri üçün pul təklifini, pul miqdarını və krediti idarə edən qurum; ölkənin beynəlxalq ehtiyatlarının meneceri. Bankçılıq və Maliyyə Lüğəti (London): Ölkədə əsas faiz dərəcələrini təyin etmək, pul buraxmaq, kommersiya banklarına nəzarət etmək və məzənnəyə nəzarət etmək istəyərək ölkənin maliyyə işlərini idarə edən əsas hökumət tərəfindən idarə olunan bank. «Financial Times» leksikonu: funksiyaları ölkənin valyutasını buraxmaq və idarə etmək, pul siyasətini həyata keçirmək və pul bazarında əməliyyatlara nəzarət etmək, qızıl və valyuta ehtiyatlarını idarə etmək, ticarət üçün son çarə verən kimi çıxış edən pul qurumları və ölkənin ən böyük tənzimləyici bankıdır. banklar və hökumətə bank xidmətləri göstərilməsi.

Səlahiyyətli banklar — maliyyə bazarlarındakı natamam (tənzimlənən) rəqabət sistemində - mərkəzi bankın və ya müvafiq səlahiyyətləri verilmiş başqa bir qurumun müəyyən bank əməliyyatları aparmasına icazə verdiyi banklar və bank qurumları. Bu cür icazə verilməsi lisenziya şəklində verilə bilər, habelə müəyyən səlahiyyətlər verilən bankların siyahısını ehtiva edən bir hökumət və ya digər bir fərman şəklində verilə bilər. Liberal məhdudiyyətsiz rəqabət sistemlərində “səlahiyyətli banklar” anlayışı yoxdur. Orta əsrlərdə və kapitalizmin başlanğıcında bir ölkənin özəl banklarının bir-biri ilə daxili bazarda, eləcə də xarici banklarla qarşılıqlı rəqabəti nəzəri olaraq yalnız bu və ya digər proteksionist tədbirlər çərçivəsində məhdudlaşdırıla bilər. Bununla birlikdə, 1806-1814-cü illərdə İngiltərənin Napoleon tərəfindən mallara, nəqliyyata və anbarlara qədər uzanan "Kontinental mühasirəsi" də beynəlxalq ödəmələr sistemini təsir etməmişdir. Sisteminin müvəkkil bank kateqoriyasının ortaya çıxması üçün ilkin şərtlər yaradan institusional əsas iki pilləli bank sistemidir. Üst səviyyə, dövlət adından “qanunverici” və tənzimləyici funksiyalarını yerinə yetirən, o cümlədən ikinci, aşağı səviyyədə fəaliyyət göstərən ticarət və digər banklara və maliyyə təşkilatlarına lisenziyalar verməklə həyata keçirən mərkəzi (emissiya) bankla təmsil olunur. qanuna görə bank işi kimi təsnif edilir (və buna görə lisenziyalaşdırma hüququ yalnız üst səviyyəli banka aiddir). Tamamilə bütün bank əməliyyatları bu cür lisenziyalaşdırmaya tabedir. Bu səbəbdən bir lisenziya alınması faktı onu alan bankı “səlahiyyətli bank” hesab etməyə əsas vermir.

Azərbaycan Banklar Assosiasiyası (ABA) — Azərbaycanda bank işi üzrə assosiasiya. == Tarixi == Azərbaycan Banklar Assosiasiyası 1990-cı ildə Azərbaycanın 10 özəl bankı tərəfindən yaradılmışdır. İlk öncə "Azərbaycan Kommersiya və Kooperativ Banklar Assosiasiyası" kimi qeydiyyatdan keçmiş, 1999-cu ildən "Azərbaycan Banklar Assosiasiyası" adı altında fəaliyyət göstərir. 2000-ci illərin sonlarında ABA-ya 100-dən çox yeni üzv qoşulmuşdur. Müxtəlif illərdə bəzi bankların birləşməsi, digərlərinin isə bağlanması nəticəsində 2012-ci ildə assosiasiyaya 46 bank və 4 qeyri-bank təşkilatı daxil idi. == Fəaliyyəti == Azərbaycan Banklar Assosiasiyası yaradılarkən onun məqsədləri qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətlərində, ictimai və beynəlxalq təşkilatlarda üzvlərinin maraqlarının fəal müdafiəsi, onların biznes xidmətlərinə və yardıma ehtiyaclarının ödənilməsi, habelə onların fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi olmuşdur. Azərbaycan Banklar Assosiasiyası fəaliyyət göstərdiyi müddətdə bu qurumlarla sıx əməkdaşlıq əlaqələri qurmuş, bank qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi, banklar arasında beynəlxalq əlaqələrin qurulması, bank infrastrukturunun müxtəlif elementlərinin yaradılması, hökumət və Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən aparılan bank islahatlarının dəstəklənməsi istiqamətində mühüm işlər görmüşdür. ABA Azərbaycan Mərkəzi Bankı, ölkədə fəaliyyət göstərən yerli və xarici təşkilatlarla birlikdə bank sektorunun inkişafı ilə bağlı bir sıra konfranslar, seminarlar və dəyirmi masalar təşkil etmişdir.

Avropa Mərkəzi Banklar Sistemi və ya qısaca AMBS — Avropa Birliyinin üzvü olan 27 ölkənin milli mərkəzi banklarını və Avropa Mərkəzi Bankını özündə birləşdirən və maliyyə tənzimlənməsi səlahiyyətini həyata keçirən üst qurum. == Üzv ölkələr == == Ədəbiyyat == Игорь Морозов. Forex. От простого к сложному, Альпина Паблишер, 2012, М.,cc. 324.

Albaniyada fəaliyyət göstərən bankların siyahısı

Azərbaycan bankları — Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən banklar. Hazırda Azərbaycanda 2 dövlət bankı və 20 kommersiya bankı fəaliyyət göstərir.

Azərbaycan bankları — Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən banklar. Hazırda Azərbaycanda 2 dövlət bankı və 20 kommersiya bankı fəaliyyət göstərir.

Azərbaycan bankları — Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən banklar. Hazırda Azərbaycanda 2 dövlət bankı və 20 kommersiya bankı fəaliyyət göstərir.

Bakı Banklararası Valyuta Birjası (BBVB) — 1993–2014-cü illərdə fəaliyyət göstərmiş və rəsmi olaraq 2022-ci ildə ləğv edilmiş Azərbaycan birjası. Azərbaycanda və Qafqaz regionunda ən iri birja təsisatı olmuşdur. == Fəaliyyəti == 1993-cü ilin 26 iyul tarixində Milli, Beynəlxalq, Əmanət, Sənaye-investisiya və Aqrosənaye bankları tərəfindən təsis edilmişdir. 2003-cü ilə qədər burada 2 mindən çox ticarət sessiyası keçirilmişdir, 2013-cü ilə qədər bu say 6,900-a çatmışdır. Bağlanmış valyuta əqdlərinin ümumi həcmi, təxminən 3 milyard dollar, manat ekvivalentində isə 12 trilyon manatdan çox olmuşdur. 1995-ci il martın 31-dən bu günədək BBVB-də Azərbaycan Milli Bankının kredit hərracları keçirilir və bu hərraclarda kommersiya bankları 900 milyard manat borc götürmüşlər. 1996–1999-cu illərdə dövlət istiqrazları üzrə hərracların həcmi 694,15 milyard manat təşkil etmişdir. BBVB-nın səyləri sayəsində Azərbaycanda bankların əksəriyyəti elektron hərraclarının iştirakçısı olmuş, ötən il iyulun 9-dan BEST sistemində 85 milyon dollar məbləğində əqdlər bağlayaraq, valyuta risklərini və qısamüddətli likvidliyi daha operativ və kompleks şəkildə idarə etmək imkanı qazanmışdır. BBVB və onun səhmdarlarının Azərbaycanda ilk dəfə reallaşdırdığı layihələr arasında Maliyyə Nazirliyinin Dövlət Qısamüddətli Emissiyalarının (DQİ) dövriyyəsinə xidmət göstərilməsi, səhmlərlə birinci birja ticarətlərinin təşkili, dövlət qiymətli kağızları ilə əməliyyatların uçotu üçün elektron depozitarinin yaradılması, listinq üzrə xüsusi Komissiyanın təsis edilməsi, birinci banklararası kredit hərracları, həmçinin universal ticarət-hesablama birja kompleksinin işə buraxılması var. Birja 2001-ci ildə BEST informasiya-ticarət sistemi işə buraxmışdır.

Banklararası kredit — bir bankdan digər banka kredit vermə prosesi. Bazarda əsas kreditor Mərkəzi Bankdır. Kommersiya bankları digər kommersiya banklarının borcalan və kreditorları kimi çıxış edirlər. Bir qayda olaraq, vəsaitlərin cəlb edilməsi birdəfəlik kredit müqavilələri əsasında və ya digər banklarda əmanətlərin yerləşdirilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Banklararası kreditlərin əksəriyyəti bir həftə və ya daha az müddətə, əksəriyyəti isə bir gecəlik müddətə nəzərdə tutulub. Belə kreditlər banklararası məzənnə ilə verilir (kreditin müddəti overnayt olarsa overnayt dərəcəsi də deyilir). Banklar likvidliyi idarə etmək və ehtiyat tələbləri kimi tənzimləyici tələblərə cavab vermək üçün banklararası kredit bazarında borc götürür və borc verirlər. Faiz dərəcəsi bazarda pulun mövcudluğundan, mövcud tariflərdən və müqavilənin konkret şərtlərindən, məsələn, müddətin uzunluğundan asılıdır. Federal fondlar dərəcəsi (ABŞ), LIBOR (Böyük Britaniya) və Euribor (Avrozona) daxil olmaqla geniş çap olunmuş banklararası dərəcələr mövcuddur. Kommersiya banklarının kredit fəaliyyəti banklararası kreditlər bazarındakı əməliyyatlardan ayrılmazdır.

Beynəlxalq İslam Bankları Cəmiyyəti — Şahzadə Məhəmməd əl-Feysəl əs-Səudun (Səudiyyə Ərəbistanı) təşəbbüsü ilə 1978-ci ildə Ciddədə yaradılmışdır. Cəmiyyətin məqsədi İslam prinsiplərinin bank işinə şamil edilməsinə və milli islam banklarına texniki yardım göstərilməsinə nail olmaqdır. Beynəlxalq islam bankları cəmiyyətinə Sudanın, Əbu-Zəbinin, Bəhreynin, İordaniyanın, İranın islam bankları, Feysəl İslam Bankı (Misir), Küveyt Maliyyə Evi (Küveyt) daxildir.

Yaddaş banklarının kommutasiyası — Prosessorun fiziki ünvan fəzasının məhdudiyyətlərini aradan qaldırmaq üçün iki yaddaş bankı arasında keçidlər etməklə operativ yaddaşın (RAM) tutumunun genişləndirilməsi üsulu. Bir bankdan başqa banka belə keçid, adətən, bankın nömrəsinin, yaxud kodunun (onlar bir neçə ola bilər) yaddaşa erişim kontrollerinin portuna yazılması ilə həyata keçirilir. Prosessor hər an yalnız bir bankla işləyir və banklar kommutasiyanın yerinə yetirilməsinə qədər başladılan eyni bir yaddaş sahəsindən növbə ilə istifadə edir. Bank aktiv olmayanda həmin yaddaş sahəsindəki verilənlər saxlanılır. Əməliyyat sistemi və ya proqram başqa bir bankı aktivləşdirmədən öncə aparat vasitələrinə kommutasiyanı aparmaq komandası verir. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

SWIFT (ing. Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) – Ümumdünya Banklararası Maliyyə Telekommunikasiya Cəmiyyəti məlumat ötürülməsi və ödənişlərin həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq banklararası sistemdir. SWIFT 1973-cü ildən mövcuddur. Onun köməyi ilə ilk maliyyə əməliyyatı 19 oktyabr 1977-ci ildə Belçika şahzadəsi Albert tərəfindən həyata keçirilib. SWIFT – Belçika qanunvericiliyi tərəfindən yaradılmış kooperativ cəmiyyətdir və onun üzvlərinə – 209 ölkədə 9700-dən çox bank təşkilatı – məxsusdur. Bu təşkilat maliyyə aləmini birləşdirən alətləri birlikdə təqdim edir. Onun əsas xüsusiyyəti isə ondan ibarətdir ki, iştirakçı bank şəxsi unikal SWIFT şifrəyə sahib olur. Avropada ödənişlər həyata keçirmək üçün bankın SWIFT şifrəsini və alıcının IBAN şifrəsini bilmək kifayətdir.Bir gün ərzində SWIFT vasitəsilə pul köçürmələri, banklararası ödənişlər, qiymətli kağızlar, ümumi dəyəri milyard avrodan çox olan yol çekləri də daxil olmaqla milyondan çox tranzaksiya həyata keçirilir. Bu növ köçürmələr adətən əcnəbi valyuta, xüsusən də ABŞ dolları vasitəsilə həyata keçirilir.SWIFT demək olar ki, bütün qaydalarında beynəlxalq ISO standartlarından istifadə edir. Bu səbəbdən bəzi inkişaf etmiş ölkələr SWIFT standartları əsasın öz milli köçürmə sistemləri standartlarını yaradıblar.

SWIFT (ing. Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) – Ümumdünya Banklararası Maliyyə Telekommunikasiya Cəmiyyəti məlumat ötürülməsi və ödənişlərin həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq banklararası sistemdir. SWIFT 1973-cü ildən mövcuddur. Onun köməyi ilə ilk maliyyə əməliyyatı 19 oktyabr 1977-ci ildə Belçika şahzadəsi Albert tərəfindən həyata keçirilib. SWIFT – Belçika qanunvericiliyi tərəfindən yaradılmış kooperativ cəmiyyətdir və onun üzvlərinə – 209 ölkədə 9700-dən çox bank təşkilatı – məxsusdur. Bu təşkilat maliyyə aləmini birləşdirən alətləri birlikdə təqdim edir. Onun əsas xüsusiyyəti isə ondan ibarətdir ki, iştirakçı bank şəxsi unikal SWIFT şifrəyə sahib olur. Avropada ödənişlər həyata keçirmək üçün bankın SWIFT şifrəsini və alıcının IBAN şifrəsini bilmək kifayətdir.Bir gün ərzində SWIFT vasitəsilə pul köçürmələri, banklararası ödənişlər, qiymətli kağızlar, ümumi dəyəri milyard avrodan çox olan yol çekləri də daxil olmaqla milyondan çox tranzaksiya həyata keçirilir. Bu növ köçürmələr adətən əcnəbi valyuta, xüsusən də ABŞ dolları vasitəsilə həyata keçirilir.SWIFT demək olar ki, bütün qaydalarında beynəlxalq ISO standartlarından istifadə edir. Bu səbəbdən bəzi inkişaf etmiş ölkələr SWIFT standartları əsasın öz milli köçürmə sistemləri standartlarını yaradıblar.

Avropa banklararası təklif faiz dərəcəsi (ing. European Interbank Offered Rate, Euribor) — avro ilə verilən banklararası kreditlər üzrə orta faiz dərəcəsi. Aİ-yə üzv dövlətlərin, eləcə də İslandiya, Norveç, İsveçrə və Maliyyə Bazarları Assosiasiyasının kredit təşkilatlarının maraqlarını təmsil edən Avropa Bank Federasiyasının dəstəyi ilə müəyyən edilir. Məzənnə müxtəlif dövrlər üçün hesablanır — 1 həftədən 12 aya qədər. Məzənnənin hesablanması və dərc edilməsi Reuters tərəfindən hər gün CET saat 11:00-da birinci dərəcəli reytinqə malik bir neçə onlarla bankın təqdim etdiyi məlumatlar əsasında həyata keçirilir. Kotirovka edilmiş bankların siyahısı yüksək reytinq tələblərinə uyğunluq baxımından mütəmadi olaraq nəzərdən keçirilir. Hesablama üçün ən yüksək və ən aşağı kotirovkaların 15%-i atılır, qalanları orta hesablanır və nəticə 3 onluq yerə yuvarlaqlaşdırılır. == Sfera == Euribor, avro ilə ifadə olunan forvard faiz dərəcəsi müqavilələri, qısamüddətli faiz dərəcəsi fyuçers müqavilələri və faiz dərəcəsi svopları üçün LIBOR-un adətən sterlinq və ABŞ dolları ilə ifadə olunan alətlər üçün istifadə edildiyi kimi, istinad dərəcəsi kimi istifadə olunur. Beləliklə, onlar dünyanın ən likvid və aktiv faiz bazarları üçün əsas yaradırlar. Paris PIBOR, Frankfurt FIBOR və Helsinki Helibor kimi daxili istinad tarifləri 1 yanvar 1999-cu ildə EMU-da Euribor ilə birləşdi.

London banklararası təklif faiz dərəcəsi (LİBOR, ing. London Interbank Offered Rate, LIBOR, ICE LIBOR) — Qlobal maliyyə bazarında qısamüddətli faiz dərəcələri üçün etalon kimi xidmət edən Londonda banklararası bazarda təklif olunan geniş istifadə olunan istinad faiz dərəcəsi. LIBOR əsas beynəlxalq bankların təminatsız kreditlər təklif etdiyi orta dərəcə kimi hesablanır. LIBOR beş ehtiyat valyutası üçün hesablanır: ABŞ dolları, funt sterlinq, avro, İsveçrə frankı və Yapon yeni. Hər bir valyuta üçün indikativ faiz dərəcəsi overnayt dövrləri, bir həftə, bir ay, iki ay, üç ay, yarım il və bir il üçün hesablanır. Beləliklə, Londonda hər iş günü 35 LIBOR dərəcəsi dərc olunur. LIBOR Amerika mübadilə qrupunun Intercontinental Exchange hissəsi olan ICE Benchmark Administration xüsusi indeks şirkəti tərəfindən idarə olunur. 1985–2014-cü illərdə Britaniya Bank Assosiasiyası onun inzibatçısı olmuşdur[⇨]. LIBOR maliyyə aktivlərinin müxtəlif sinifləri üçün faiz dərəcələri üçün etalon kimi xidmət edir. LIBOR kreditlər, qiymətli kağızlar və törəmə alətlər üzrə dəyişən dərəcələrə aiddir.