Barquna (dairə, Banqladeş)
Barquna (Benqal dilində: বরগুনা জেলা, ingilis dilində: Barguna District) — Banqladeşin cənubunda, Barisal vilayətində dairə. 1984-cü ildə təşkil olunmuşdur. İnzibati mərkəzi — Barquna şəhəridir. Dairənin sahəsi — 1831 km²-dir. 2001-ci il siyahıya alınmasına görə dairə əhalisinin sayı 837 955 nəfərdir. Yaşlı əhalinin savadlılıq səviyyəsi 40,14 faizdir, bu isə Banqladeş üzrə orta səviyyədən (43,1%) aşağıdır. Əhalinin dini tərkibi: müsəlmanlar - 91,01 %, induizm dininə və digər dinlərə sitayiş edənlər - 8,9 %
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Barquna əyaləti 5 alt dairədən ibarətdir.
Alt dairələr (Mərkəz)
Amtali (Amtali)
Bamna (Bamna)
Barquna Sadar (Barquna)
Betaqi (Betaqi)
Patxarqxata (Patxarqxata)
== Xarici keçid ==
Округ Баргуна в Банглапедия .
Barqutlar
Barqutlar—Monqol dilli tayfa. Əsasən Daxili Monqolustanda və Çində yaşayırlar. Mədəniyyətcə Buryatlara və Xorçinlərə yaxındırlar.
== Tarixi ==
IX—XIII əsrlərdə barqutlat Kurıkanları qovub, Baykal ətrafına yiyələndilər. XIII əsrdə onlar başqa tayfalarla bərabər Barqucin Tokumda ümummonqol dövlətinin tərkibinə daxil oldular. Barqutlar Çingiz xanın etibarından yararlanıb, bir çox vəzifələrə yiyələndilər. Temuçinin özəl qvardiyası olan keşikdə xeyli bu tayfanın üzvüləri vardı..
== Etimologiyası ==
«Barqut» etnonimi birbaşa və yaxud bilavastə «barqu», «kənar» sözündən qaynaqlanır. Barqutların Baykal gölünün şərqində torpaqları vardı. Monqollar həmin sahəni Barqucin Tokum adlandırırdılar.
Barquzin körfəzi
Barquzin körfəzi (bur. Баргажанай булан) — Baykal gölündə yerləşən sahəsinə görə ən böyük və ən dərin körfəz. Körfəz Buryatiyanın Barquzin rayonu ərazisində yerləşir. Barquzin çayının töküldüyü ərazi də daxil olmaqla bir hissəsi Zabaykal Milli Parkı ərazisinə daxildir.
== Coğrafiyası ==
Körfəzin sahəsi 725 km². Maksimal dərinliyi 1284 metrdir-dir. Körfəz materik daxilinə 29 km daxil olur. Nijne İzqolye və Krestovoy burunları arasında olan hissədə eni 22,8 km dir. Bu burunlar arasında olan sahil xəttinin uzunluğu 90 km qədərdir. Ən enli hissəsi şimaldan cənuba 38 km təşkil edir.
Barquzin qoruğu
Barquzin dövlət təbiət biosfer qoruğu — qoruq Buryatiyanın Şimali-Baykal rayonu ərazisində yerləşir. Tarixi mərkəzi Davşa, 2012-ci ildən isə isə Ust-Barquzin qəəsəbəsidir.
== Tarixi ==
Barquzin qoruğu Rusiyanın qədim qoruqlarındandlr. Qoruq Zabaykal vilayətinin Barquzin qəzası ərazisində yerləşdirindən Barquzin adlandırılmışdır. Qoruq 1916-cı ilin 29 dekabrında yaradılmışdır. Qoruq yaradılarkən Martes zibellinanın qorunması hədəflənirdi. Bu zaman burada cəmi 20–30 baş olduğu halda, hazırda hər 1 km² əraziyə 1–2 baş düşür. Bu qoruq Oktyabr inqilabına qədər mövcud olmuş yeganə qoruqdur. 1930-cu illərdən qoruğun təyinatı kompleksləşmişdir. 1986-cı ilən YUNESCOnun Biosfer qoruğu statusu alır.
Barquzin çayı
Barquzin çayı (bur. Баргажан мγрэн) — Buryatiyanın Kurumkan və Barquzin rayonlarından axan çay. Baykal gölünə axan ən böyük çaylardan biridir.
== Coğrafiya ==
Uzunluğu 480 km, hövzəsinin sahəsi 21 100 km²-dir. Başlanğıcını İkat və Cənubi Mui silsilələrinin qovşağından götürür. İkat silsiləsinin yamaclarından aşağı doğru axan çay Amut vadisində Balan-Tamur gölünü əmələ gətirir. Çuxurdan keçərək çay tədricən dərin dərəyə çevrilən, güclü drenajlarla nisbətən sadə sürtgəclər təşkil edən tayga bataqlıq vadisindən axır. Barquzinin yuxarı axarının əksər hissəsi Cergin dövlət təbiət qoruğunun ərazisindən keçir. Barquzin vadisinə daxil olduqdan sonra çay düz bir xarakter alır və geniş bir dərədən Barguzin kəndinə qədər axır. Sonra Barquzin silsiləsinin dalından keçərək yenidən astanalarl dolu bölgədən axmağa başlayır.
