İki dəfə doğulmuş
İki dəfə doğulmuş (it. Venuto al mondo) - yazıçı Marqaret Mazzantininin 2008-ci ildə nəşr olunmuş, 2009-cu ildə isə Kampello mükafatına layiq görülmüş romanıdır.
Cemmanın şair olan boşnak dostu Qoyko onu Sarayevoya dəvət edir. Bu zaman Cemmanın Sarayevo ilə bağlı xatirələri yadına düşür, şəhərin XIV Qış Olimpiya Oyunlarını qəbul etməsi, 1984-cü ildə bu şəhərə olan səfəri, Qoyko ilə tanış olması, kasıb fotoqraf Diyeqo ilə tanış olması, onların İtaliyaya qayıtmaları və evlənmələri; bundan sonra başlayan ağrıverici hadisələr, Yuqoslaviyada müharibənin başlaması, anasının ölümü və mühasirə dövründə Sarayevoya qayıtmasını xatırlayır. Cemmanın həyat hekayəsi, parlaq xatirə kimi yaddaşında saxladığı bir çox ikinci dərəcəli personajların həyatı ilə əlaqələnir: Qoykonun anası və bacısı Mirna və Elena, Cemma və Diyeqonun övladı olması üçün öz orqanlarını kirayə verməyə razılaşan musiqiçi Aska və Cemmanın atası.
Romanda müharibənin dəhşətləri, Sarayevonun dağılması, şəhər sakinlərinin yaşadığı hisslər və sair ətraflı təsvir olunur.
2012-ci ildə roman əsasında rejissor Sercio Kastellitto tərəfindən eyni adlı film çəkilmişdir. Filmdə Cemma və Diyeqo rollarını müvafiq olaraq Penelopa Kruz və Emil Hirş canlandırmışlar.
Margaret Mazzantini, Venuto al mondo, collana Scrittori italiani e stranieri, Mondadori, 531 səh., ISBN 978-88-04-57370-8.
Romada azad doğulmuş ərli qadın
Matrona (az. Romada azad doğulmuş ərli qadın)— Qədim Romada azad doğulmuş — nə özü, nə də valideynləri qul olmayan, yaxşı reputasiyalı və kəramətli ərli qadın. Bu ad lat. mater sözündən yaranmışdır. Matrona ailədə lat. matris familias statusuna malik olub ailə başçısı — lat. pater familias statuslu ərinin iradəsi altında olur, vəzifəsi uşaqların təlim tərbiyəsi ilə və evdarlıqla məşğul olmaq idi. Matrona siyasi və dövlət işləri ilə məşğul ola bilməzdi.
İlk doğulmuşlar (teleserial, 2013)
İlk Doğulmuşlar (ing. The Originals) — Amerika istehsalı olan və 2013-cü ildə The CW kanalında yayımlanmağa başlayan televiziya serialıdır. Bu serial Vampirin Gündəlikləri serialının spin-off versiyası kimi hazırlanıb və hadisələr Klaus Mayklson və onun ailəsinin Nyu-Orleana köçərək burada baş verən hadisələrdən söhbət açılır.. Teleserialın premyerası 15 oktyabr 2013-cü ildə, baş tutdu.
10 may 2017-ci ildə kanal serialın beşinci mövsümü yayımlanacağını bildirdi.
İlk Doğulmuşlar serialı Vampirin Gündəlikləri-nin spin-off versiyası kimi hazırlanıb. Burada hadisələr ilk vampirlər olan Mayklson ailəsi ətrafında cərəyan edir. Serialın arxa olan seriası 25 aprel 2013-cü ildə yayımlandı. Seriada Klausdan hamilə olan Heili və ona yaxın mənbələrdən bəhs olundu. Serianın bir çox səhnələri Vampirin Gündəliklərindən götürülüb.
