Vikimedia Fondunun Çincə Vikipediyada gördüyü tədbirlər
13 sentyabr 2021-ci ildə Vikimedia Fondu Çincə Vikipediyaya aidiyyəti olmayan Vikipediya istifadəçi qrupu olan Materik Çin Vikimediaçıları qrupunun istifadəçilərini araşdırdıqdan sonra Çincə Vikipediyada bəzi rəsmi tədbirlər gördü.
13 sentyabr 2021-ci il GMT ilə saat 16:13-də (Pekin vaxtı ilə 00:13, 14 sentyabr 2021-ci il) Vikimedia Fondu yeddi istifadəçini qlobal olaraq blokladı, on iki hesabın inzibati hüquqlarını ləğv etdi və digər on iki istifadəçiyə xəbərdarlıq etdi. Çincə Vikipediyanın ən aktiv on idarəçisindən dördünün hüquqları ləğv edildi. Bu tədbirlər 13 sentyabr 2021-ci ildə Vikimedia Fondunun Hüquq Departamentinin İcma Dayanıqlığı və Davamlılıq üzrə vitse-prezidenti Meqqi Dennis tərəfindən açıqlanmışdı.
== Zəmin ==
Materik Çində senzuraya məruz qalmasına və VPN-lərə adətən Vikipediyanı redaktə etməyə icazə verilmədiyinə baxmayaraq, Çindən olan Vikipediya administratorları müəyyən sayda materik istifadəçisinə IP blokundan azad olma hüququ veriblər. Bu istifadəçilər, Çinin maraqlarını dəstəkləmək üçün Vikipediyada redaksiya məzmununu dəyişdirmək və/yaxud Çin Kommunist Partiyasının öz narrativini dünya miqyasında etibarlı platformalarda yerləşdirmək üçün koordinasiyalı səylərinin bir hissəsi olaraq Vikipediyaya nəzarəti əldə etmək məqsədilə Vikipediyada hökumətyönlü adminlərin seçilməsinə dəstək vermək üçün cəlb edilirdilər.
Öz-özünə senzura və kommersiyalaşma problemləri ilə üzləşən yerli Vikipediya rəqibi olan Baidu Baikeni tərk edən könüllü redaktorların Çincə Vikipediyaya köçü müşahidə olunurdu. Çünki onlar "böyük beynəlxalq güc olan" "yüksək keyfiyyətli internet ensiklopediyasında işləmək imtiyazı istəyirdilər". Müşahidəçilər bu cür hərəkətlərin təkcə vətənpərvər vətəndaşlara görə deyil, Twitter və Facebook kimi Wikipedia ilə yanaşı, "hökumətin bu platformaları manipulyasiya etmək üçün daha böyük strukturlu koordinasiyalı strategiya" ilə bağlı olduğunu irəli sürürlər.
== Şərhlər ==
Fondun bu tədbirlərlə bağlı rəsmi açıqlamasında, Meqqi Dennis Fondun gördüyü tədbirlərin radikal xarakterli olduğunu etiraf etdi, lakin qərarın bir sıra mülahizələrə və dərin araşdırmaya əsaslandığını vurğuladı.