Plastik kartlar
Plastik kartlar və ya ödəmə kartları — vəsait ödəniməsində istifadə edilən müasir texniki imkan — özünəməxsus "elektron pul". Ənənəvi nağd pul vəsaitindən bir çox xüsusiyyətlərinə görə üstün hesab edilir.
Hazırda dünyada plastik kartların müxtəlif növləri mövcuddur. Ancaq onların fəaliyyət sxemləri və prinsipləri faktiki olaraq eynidir. Fərq onlar üzrə göstərilən xidmətlərin həcmində və təqdim olunan imkanlardadır.
Bankların fiziki və hüquqi şəxslərə təqdim etdiyi müxtəlif plastik kartlar vardır. Bunlar, əsasən üç yerə ayrılır:
Kredit kartlar (ingilis: Credit Cards) — hesablaşma zamanı nağd kredit istifadə imkanını yaradır.
Ödəmə kartları (ingilis: Charge Cards) — hesablaşmanın asan yolunu təmin edən kartlar.
Debit kartlar -bankomat və ya bankın kassalarında yerləşən POS-terminallar vasitəsilə nağd vəsaitlərin alınması.
Sahibkarlar, kartı ixrac edən bankla razılığa girməmişdən əvvəl bankın yeterli sayda kart sahibi olub olmadığına diqqət etməlidirlər.
Smart-kartlar
Smart-kartlar (ing. smart card,смарт-карта, интеллектуальная карта) —daxili mikroprosessoru olan plastik kart. Orada kart sahibinin şəxsi məlumatları, fotoqrafiyası, biometrik verilənləri, parolları, erişim açarları və s. saxlanıla bilər. Smart-kartı oxumaq üçün xüsusi oxuma qurğusundan (CARD READER) istifadə olunur. Smart-kartlar alman mühəndisləri Yurgen Detloff (J. Dethloff) və Helmut Gettrup (H. Gröuttrupp) tərəfindən 1967-1968 illərində ixtira olunub. Termini fransız publisisti Roy Brayt (R. Bright) daxil edib.
== Ədəbiyyat ==
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 788 s.
Oyun kartları muzeyi (Peterhof)
Oyun kartları muzeyi (rus. Музей игральных карт) — Sankt-Peterburqun Peterhof rayonunda, XVII əsrdə inşa edilmiş keçmiş saray idarəsi binasında yerləşən muzeydir. Dünyada mövcud olan on doqquz oyun kartları muzeyindən biri olan bu muzey Rusiyada yeganə kart muzeyidir.
== Tarixi ==
Oyun kartları muzeyinin təntənəli açılış mərasimi 25 sentyabr 2007-ci ildə baş tutmuşdur. Muzeyin yaradılmasından əvvəl kolleksiyaya daxil olan oyun kartları və mövzuya uyğun olan digər eksponatlar Aleksandr Semyonoviç Perelmanın kolleksiyasına daxil olmuşdur. Otuz ildən artıq bir müddət ərzində Aleksandr Perelman nə vaxtsa muzey yaratmaq arzusu ilə oyun kartlarının kolekksiyasını yaratmışdır. Kolleksioner qısa zamanda oyunçular və qədim əşya toplayıcıları arasında məşhurlaşmışdı. Perelmanın əldə edə bildiyi ən qədim dəstlərdən biri XVI əsrə aid edilir. Bir çox məşhur şəxslər onun kolleksiyasının zənginləşməsinə kömək etmişlər: məsələn, akademik Dmitri Lixaçev 1988-ci ildə Ronald Reyqanın həyat yoldaşı tərəfindən edilmiş iki dəst oyun kartını Aleksandr Perelmana bağışlamışdır.
Aleksandr Perelmanın planlarına kart ev formalı muzey binasının inşa edilməsi də daxil idi.
Zener kartları
Zener kartları — 1930- cu illərdə psixoloq Karl Zener (ing. Karl Edward Zener) tərəfindən qavrayışın paranormal formalarını və ya insan qabiliyyətlərini, məsələn, öncəgörmə qabiliyyətini öyrənmək üçün yaradılmış 5 müxtəlif şəkildən (dairə, xaç, dalğavari xətlər, kvadrat, ulduz) ibarət kart dəsti.
== Eksperimental istifadəsi ==
Təcrübə apararkən eksperimentator yaxşı qarışdırılmış kart dəstindən istifadə edir, kartlardan birini çəkir və test subyektinin cavabını yazır. İmtahanda iştirak edən şəxs seçilmiş kartda təsvir olunan simvolu düzgün müəyyən etməlidir. Təcrübə kart dəsri bitənə qədər davam edir.
Çox vaxt eksperimentin şəffaflığını təmin etmək üçün eksperiment zamanı üçüncü tərəf müşahidəçisi iştirak edir. Bəzən imtahan verən şəxsdən mümkün qəsdən və ya istəmədən siqnalların qarşısını almaq üçün imtahan verən şəxs ayrıca otağa yerləşdirilə bilər.
Təcrübə zamanı cavabdan dərhal sonra subyektə nəticə (doğru/yanlış) bildirilərsə, onun “kartla sayma” üsulundan istifadə etməsi ehtimalı var. Bu strategiyadan istifadə edərkən, bir şəxs artıq düşmüş birləşmələr haqqında məlumatdan istifadə edərək, müəyyən bir kartın düşmə ehtimalını hesablayır. Həmçinin, zəif qarışdırılmış göyərtə təcrübənin düzgünlüyünə təsir göstərə bilər.
İlluminati oyun kartları
İlluminati kart oyunu 1975-ci ildə işıq üzü görən, müəllifləri ing. Robert Anton Wilson və Robert Shea olan The Illuminatus! Trilogy kitabından ilhamlanaraq Steve Jackson Games (SJG) tərəfindən hazırlanmışdır. Oyunda qanuni, qeyri-qanuni və hətta mistik də daxil olmaqla müxtəlif vasitələrlə dünyanı idarə etmək üçün bir-biri ilə rəqabət aparan gizli cəmiyyətlər var. Bu oyun sui-qəsd nəzəriyyələrini mənimsəmək üçün hazırlanmışdır. Oyun Yaradıcı Anaxronizm Cəmiyyəti və Simbionist Azadlıq Ordusu kimi real dünya təşkilatlarına bənzər qrupları ehtiva edir. Onu ikidən səkkiz oyunçuya qədər oynamaq olar. Oyunçuların sayından asılı olaraq, bir oyun bir saatdan altı saata qədər davam edə bilər.
== Oyunun yaranması ==
1981-ci ilin sentyabrında Stiv Cekson və həmkarı Deyv Martin İlluminatus! Trilogy əsərini müzakirə etdikdə Martin bu əsər əsasında bir oyun təklif etdi.
Oyun Kartları Muzeyi (Peterhof)
Oyun kartları muzeyi (rus. Музей игральных карт) — Sankt-Peterburqun Peterhof rayonunda, XVII əsrdə inşa edilmiş keçmiş saray idarəsi binasında yerləşən muzeydir. Dünyada mövcud olan on doqquz oyun kartları muzeyindən biri olan bu muzey Rusiyada yeganə kart muzeyidir.
== Tarixi ==
Oyun kartları muzeyinin təntənəli açılış mərasimi 25 sentyabr 2007-ci ildə baş tutmuşdur. Muzeyin yaradılmasından əvvəl kolleksiyaya daxil olan oyun kartları və mövzuya uyğun olan digər eksponatlar Aleksandr Semyonoviç Perelmanın kolleksiyasına daxil olmuşdur. Otuz ildən artıq bir müddət ərzində Aleksandr Perelman nə vaxtsa muzey yaratmaq arzusu ilə oyun kartlarının kolekksiyasını yaratmışdır. Kolleksioner qısa zamanda oyunçular və qədim əşya toplayıcıları arasında məşhurlaşmışdı. Perelmanın əldə edə bildiyi ən qədim dəstlərdən biri XVI əsrə aid edilir. Bir çox məşhur şəxslər onun kolleksiyasının zənginləşməsinə kömək etmişlər: məsələn, akademik Dmitri Lixaçev 1988-ci ildə Ronald Reyqanın həyat yoldaşı tərəfindən edilmiş iki dəst oyun kartını Aleksandr Perelmana bağışlamışdır.
Aleksandr Perelmanın planlarına kart ev formalı muzey binasının inşa edilməsi də daxil idi.
