İkinci Dünya müharibəsi zamanı keçirilən konfransların siyahısı
İkinci dünya müharibəsi zamanı keçirilən konfransların siyahısı (ing. List of Allied World War II conferences, rus. Межсоюзнические конференции Второй мировой войны) — ikinci dünya müharibəsi zamanı, antihitler dövlətləri tərəfindən keçirilən konfransların siyahısı. Siyahıda antihitler dövlətləri tərəfindən ikinci dünya müharibəsi zamanı (1939 — 1945) təşkil edilən konfranslar göstərilmişdir. 1941-ci və 1945-ci illər arasında 23 konfrans keçirilmişdir. Bu konfransların 16-a Vinston Çörçill, 12-ə Franklin Delano Ruzvelt, 7-ə isə İosif Stalin qatılmışdır. Franklin Delano Ruzvelt, daha sonralar isə Harri Truman ilə əlaqədar əhəmiyyətli müharibə zamanı konfrans sessiyalarının bəzilərinin kod adları, konfrans sayına istinad edərək mənalarının bir parçası olaraq sıralı bir ədədə sahib olan cihazlara və ya alətlərə istinad olan bir adlandırma serialına sahib idi: 1-ci ARCADIA, 2-ci SYMBOL, 3-cü TRIDENT, 4-cü QUADRANT, 5-ci (yoxdur), 6-cı SEXTANT, 7-ci EUREKA, 8-ci OCTAGON, 9-cu ARGONAUT (CRICKET və MAGNETO) və 10-cu TERMINAL. Qalın yazı ilə göstərilmiş konfranslar Amerika Birləşmiş Ştatları, Böyük Britaniya və SSRİ liderlərinin hamısının qatıldığı konfransları göstərir.
NKVD tərəfindən həyata keçirilən məhbus qırğınları
NKVD tərəfindən həyata keçirilən məhbus qırğınları — Sovet İttifaqının Daxili İşlər Xalq Komissarlığı tərəfindən həyata keçirilən siyasi məhbusların kütləvi öldürülməsi hadisələri nəzərdə tutulur. Bu hadisəlrə əsasən Şərqi Avropada — Polşa, Ukrayna, Baltik dövlətləri və Bessarabiyada baş vermişdir. Alman ordusunun gözlənilmədən 22 iyun 1941-ci ildə hücuma keçməsindən sonra NKVD-ə siyasi məhbusları Sovet İttifaqının daxili bölgələrinə köçürmək əmr edildi. Lakin Qızıl Ordunun qısa müddətə ger çəkilməsi, nəqliyyat və digər vasitələrinin çatışmazlığı, qanuni prosedurlara ümumi etinasızlıq nəticəsində məhbusların kütləvi edam edilmələri baş verdi.
Ümumi öldürülənlərin sayı ölkələrə görə dəyişməkdədir. Ukrayna SSR-də təxminən 9 min, Polşada (hal-hazırda Ukraynanın qərbi nəzərdə tutulur) 20–30 min rəqəmləri göstərilməkdədir. Ümumi öldürülən sayının isə təxminən 100 min nəfəri əhatə etdiyi və bütün bunların cəmi bir neçə həftə ərzində baş verdiyi bildirilir.
Almanların Barbarossa əməliyyatına başlaması NKVD də daxil olmaqla, bütün sovet dövlət orqanlarının təəccübünə səbəb oldu. Həm də Molotov-Ribbentrop paktı nəticəsində SOvet İttifaqının ələ keçirdiyi ölkələrdə NKVD-in həbsxanaları siyasi məhbuslarla dolub-daşmaqda idi. İşğal edilmiş şərqi Polşada NKVD-ə sayı 140 mindən çox olan siyasi məhbusu köçürmək və ortadan qaldırmaq əmr edilmişdi (əmr no.00803).
