kimyası sözü azərbaycan dilində

kimyası

Yazılış

  • kimyası • 75.9499%
  • Kimyası • 23.9637%
  • KİMYASI • 0.0864%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Aşqarlar kimyası
Aşqar - yanacağa, sürtkü materilallarına və s. az miqdarda əlavə edilən və onların istismar xassələrini yaxşılaşdıran preparatdır. == Tarix == Aşqarların yaranma tarixi yanacağın inkişafı və geniş tətbiqi ilə sıx bağlıdır. Birinci dünya müharibəsi zamanı benzin “Liqroin” kimi tanınan maye olub və onu antiseptik vasitə kimi apteklərdə satırdılar. O dövrdə yanacaqdoldurma stansiyaları mövcud deyildir, və avtomobil sahibkarları yanacaqı müvafiq ticarət və kommersiya təşkilatlardan əldə edirdilər. Dünyada birinci “yanacaqdoldurma stansiyası” Almaniyanın Vislox şəhərində yerləşən aptek olmuşdu. Buradada 1888-ci ildə məşhur alman mühəndisi, dünyada birinci avtomobilin ixtiraşıcı Karl Bensın həyat yoldaşı avtomobilinin bakını doldurmuş və ilk dəfə Pforsxaym şəhərindən Manqeym şəhərinə avtomobillə səyahət etmişdir. XX əsrin birinci yarısı avtomobil sənayesinin tarixində dünyanın bir çox ölkəsində avtomobil istehsalının başlanğıcı ilə xarakterizə olunur. Belə ki, məşhur avtomobil ixtiraçısı Henri Ford tərəfindən konveyer sisteminə qoyulmuş avtomobil istehsalının təşkili və sonrakı inkişafı yanacağın keyfiyyətinə qoyulan tələblərin artması ilə bağlı idi. Birinci aşqar təqribən 90 il bundan əvvəl işlənib hazırlanmışdır.
Hidrotəmizləmənin kimyası
Hidrotəmizləmənin kimyası Hidrogen vasitəsilə təmizləmə prosesi sənayedə benzin və dizel yanacaqlarından arzuolunmayan birləşmələrin kənarlaşdırılması üçün geniş tətbiq olunur. Son zamanlar bir çox ölkələrdə, ABŞ və bir çox ölkələrdə hidrogen vasitəsilə mazutların da tərkibindən arzuolunmayan maddələrin kənarlaşdırılması üçün də istifadə edirlər. Bir qayda olaraq hidrotəmizləmə prosesi hidrogen mühitində alümo-kobaltmolibden katalizatorlarından istifadə elməklə 3-7 MPa təzyiq, 330-450ºC temperatur, 1-9 saat-1 həcmi sürət (xammalın) və 65-94% (həcm) hidrogen olmaqla aparılır. Hidrotəmizləmə prosesi katalizatorlarda kükürdlü (sulfidlər, tiofenlər, disulfidlər, merkaptanlar və s.), azotlu (piridin, pirrol və s.) və oksigenli üzvi bir- ləşmələrin (fenollar və başqaları) iştirakı ilə baş verən hidrogenləşmə reaksiyasına əsaslanır. Hidrotəmizləmə zamanı hidrogenləşmə reaksiyaları ilə yanaşı, paralel olaraq arzuolunmayan birləşmələrin hidrogen sulfid, ammonyak və suyun əmələ gəlməsi ilə kənarlaşdırılması müşahidə olunur( Şəkil 1). Katalitik hidrotəmizləmə zamanı baş verən reaksiyalar iki qrupa ayrılmaqla təsnif olunur: hidrogenoliz və hidrogenləşmə. Hidrogenolizdə bir karbon-heteroatom rabitəsi hidrogen vasitəsilə ayrılır. Hidrogenləşmədə hidrogenin molekula əlavə olunması rabitə qırılmadan baş verir. Katalitik hidrotəmizləmə zamanı əsas hidrogenoliz və hidrogenləşmə reaksiyaları aşağıda təsvir edilmişdir. == Hidrogenoliz reaksiyaları == Hidrokükürdsüzləşmə.
Nüvə kimyası
Nüvə kimyası — radioaktiv reaksiyaları öyrənir. == Nüvə kimyası == 1934-cü ildə İtalyan elm adamı Enrico Fermi Romada etdiyi təcrübələr nəticəsində neytronların çoxu atom növünü bölə biləcəyini tapdı. Uran neytronlarla bombalandığında gözlədiyi elementlər yerinə urandan daha çox yüngül atomlar tapdı. 1938-ci ildə də Almaniyada Otto Hahn və Frittz Strassman radium və berilium içern bir qaynaqdan uranı neytronlarla bombaladıqlarında Baram-56 kimi daha yüngül elementlər tapınca çaşdılar. Bu işlərini göstərmək üçün Nasist Almaniyasından qaçmış Avstraliyalı elm adamı Lisa MEITNER' e apardılar. MEITNER o sıralarda Otto R. Fris ilə birgə çalışırdı. Etdikləri təcrübələr nəticəsində ibarət olan/yaranan baram və digər yeni ibarət olan/yaranan maddələri uranın bölünməsi nəticəs(n)i ibarət olan/yaranan maddələr olduğunu düşündülər, amma reaksiyaya girən maddənin atom kütləsiylə məhsulların atom kütlələri bir-birini tutmurdu. Sonra Eynşteynin E=mC2 düsturunu istifadə edərək ortaya enerji çıxışını tapdılar, beləcə həm fisyon həm də kütlənin enerjiyə çevrilməsini nəzəriyyəsini ispat etdilər. 1939-cü da Bohr Amerikaya gəlir. Hahn Strassman Meitnin araşdırmalarıyla maraqlanırdı.
Plazma kimyası
Plazmokimya plazmada gedən prosesləri öyrənir. Plazma ionlaşmış qarışıqdır. Az ionlaşmış və ya aşağı temperaturlu və yüksək temperaturlu plazmaya bölünmə var. Plazmokimyəvi proseslər 1000-100000C temperatur intervalında aparılır. Bu proseslər yüklənmiş və ya həyəcanlanmış hissəciklərin toqquşması ilə baş verir və yüksək sürətə malikdir. Plazmokimya proseslərində kimyəvi rabitənin yenidən paylanması yüksək sürətlə baş verir. Kimyəvi çevrilmənin elementar aktları təqribən 10−6 saniyə ərzində baş verir və dönməyən proseslərdir. Belə reaksiyalar adi zavod treaktorlarında, dönər proseslər səbəbindən, min və milyon dəfələrlə zəifləyir. Plazmokimya prosesləri yüksək məhsuldarlığı ilə seçilir. Metan plazmotronu 65 sm uzunluğu və 15 sm diametri olmasına rəğmən gündə 75 ton asetilen istehsal edir.
Polimerlər kimyası
Polimerlər kimyası — == Ümumi məlumat == Hazırda yüksəkmolekullu birləşmələr kimyası böyük sürətlə inkişaf edən müstəqil elm sahələrindən biridir. Müasir dövrdə insan fəaliyyətinin elə bir sahəsi yoxdur ki, orada polimerdən istifadə olunmasın. Polimer maddələr çox qədim zamanlardan mövcuddur. Lakin, bir çoxları güman edirlər ki, bu maddələr kimyaçılar tərəfindən suni və ya sintetik üsulla alınandan sonra məlum olmuşdur. Bu düzgün fikir deyildir. Belə ki, üzvü maddələrin sintetik üsulla alınmasına XIX əsirin əvvəllərindən başlandığı halda, polimer maddələr 100 min ildən əvvəl də məlum olmuşdur. İnsanlar yarandığı gündən bəri gündəlik həyatında daima polimer maddələrlə əlaqədə olmuşdur. Belə ki, ağacın əsasını təşkil edən sellüloz, yun, kətan və kəndir lifləri, gön buğda və kartofun əsasını təşkil edən nişasta və s. polimer maddələr sırasına daxildir. Bütün bunlar həmişə həyat üçün ən vacib vəsait olmuşdur.
Qida kimyası
Qida kimyası – canlı materiyanın kimyəvi tərkibini, insan, heyvan, bitki və mikroorqanizmlərin həyat fəaliyyətini təşkil edən kimyəvi çevrilmələri və bu çevrilmələr zamanı orqanizmdə baş verən dəyişiklikləri öyrənən elmdir. == Tarixi == Qida kimyası müstəqil elm kimi XIX əsrin ortalarında yaranmışdır. Onun bir elm kimi formalaşmasında üzvi kimyanın, fiziologiyanın və anatomiyanın böyük rolu olmuşdur. Lakin onun sürətlə inkişafı XX əsrdən başlayır. XX əsrin başlanğıcında bioloji kimyanın kimyəvi əsasları yaranmşdır. Bu dövrdə canlı materiyanın tərkibinə daxil olan birləşmələrin əsas tipləri ayırd edilmişdir. XX əsrin ortalarından sonra bioloji kimya sürətlə inkişaf etdi. Molekulyar biologiya, gen mühəndisliyi, biotexnologiya, bioqeyri-üzvi və bioüzvi kimya kimi elm sahələrinin yaranması və inkişafı bioloji kimyanın sürətli inkişafına stimul yaratdı. == Mexanizmi == Biokimyəvi proseslər termodinamikanın (termokimyanın) qanunları ilə sıx bağlıdır. Biokimyəvi reaksiyalar ani vaxtda millisaniyə (ml.
Səs kimyası
Səs kimyası və ya sonokimya — möhkəm akustik dalğaları öyrənir. == Ədəbiyyat == Маргулис М.А. Основы звукохимии. Химические реакции в акустических полях. — М.: Высшая школе, 1984. — 272 с. — 300 экз. == Xarici keçidlər == – The Chemical and Physical Effects of Ultrasound by Prof.
Tietanlar kimyası
Tietanlar – başqa sözlə trimetilsulfid molekulunda bir kükürd saxlayan dördüzvlü heterotsiklik birləşmələr sinifinə mənsubdur. == Tətbiqi == Tietan molekulundakı karbon atomları sp3-hibrid halındadır. Onlar müxtəlif kükürdüzvi birləşmələrin alınmasında, bəzi törəmələri isə sürtkü yağlarına əlavə olunan aşqar kimi tətbiq edilir. == Tietanların sintezi == Tietanların sintezi və onların xassələrinin tədqiqi yalnız 60-cı illərdən sonrakı dövrü əhatə edir. Məhz 60-cı illərdən başlayaraq tietanlar kimyası tədqiqatçıların diqqət mərkəzində olub. Tietanları sintez etmək üçün yeni üsullar işlənib hazırlanmış və onların tətbiq sahələri müəyyənləşdirilmişdir. Tietanların alınmasının ən qədim və əsas üsulu dihalogenidlərin natrium, kalium sulfid və ya hidrosulfidlər ilə qarşılıqlı reaksiyasına əsaslanır. == Tietanların əsas istiqamətləri == Tibbi məqsədlər üçün dərman maddələri kimi istifadə edilə bilərlər. Kənd təsərrüfatında tietan törəməsi ziyanvericilərə qarşı işlədilən kimyəvi maddələrin alınmasında aralıq məhsul kimi işlədilir. Boruları və şüşə qabları əvəzedən materialların alınmasında geniş istifadə edilir.
Aşqarlar Kimyası İnstitutu
Akademik Ə.M.Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutu — Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin tərkibinə daxil olan elmi-tədqiqat institutu. Təşkilatın Baş direktoru AMEA-nın həqiqi üzvü Vaqif Fərzəliyevdir. == Tarixi == Azərbaycan tarixən neft hasilatı, onun sənaye miqyasında emalı, sürtkü yağları istehsalının vətəni olduğu üçün keçmiş ittifaqda aşqarların işlənilməsi və istehsalı da ilk dəfə olaraq məhz respublikamızda həyata keçirilmişdir. Keçmiş SSRİ-də sürtkü yağlarının keyfiyyətini yaxşılaşdıran ilk aşqarlar akademik Yusif Məmmədəliyevin təklifi ilə 1945-ci ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neft Emalı İnstitutunda yaradılmış və akad. Ə.Quliyevin rəhbərlik etdiyi laboratoriya kollektivinin məhsuldar əməyi nəticəsində işlənilmiş və sənaye istehsalı təşkil edilmişdir. Bu nailiyyətlərə görə Ə.Quliyev və əməkdaşları 1948-ci və 1950-ci illərdə iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görüldülər. Aşqarların yaradılması və tətbiqi sahəsindəki uğurları və problemin çox vacibliyini nəzərə alaraq SSRİ Elmlər Akademiyasının qərarı ilə yuxarıda qeyd olunan laboratoriya əsasında 1965-ci ildə SSRİ-də bu sahədə ilk ixtisaslaşmış institut - Azərbaycan Elmlər Akademiysı Aşqarlar Kimyası İnstitutu (AEA AKİ) yaradıldı və ona 1987-ci ilə kimi akad. Ə.Quliyev rəhbərlik etdi. 1987-ci ildən instituta akad. Ə.M.Quliyevin yetişdirmələrindən biri, kimya elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü V.M. Fərzəliyev rəhbərlik edir.
Təbii birləşmələr kimyası
Təbii birləşmələr kimyası ( TBK ) — canlı orqanizmləri təşkil edən kimyəvi birləşmələri, onların çevrilməsinin təbii yollarını və süni alınma üsullarını araşdıran üzvi kimya bölməsidir. Bir elm olaraq, üzvi kimya ilə eyni vaxtda meydana gəlib. Canlı orqanizmlərdə olan kimyəvi maddələrin quruluşunun, onların xassələrinin və bu sahədə çox böyük sayda məlumatların toplandığının nəticəsi kimi, TBK-n klassik üzvi kimyadan ayırmaqla onu müstəqil intizam kimi tanımaq zərurəti yaradıb.
AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutu
Akademik Ə.M.Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutu — Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin tərkibinə daxil olan elmi-tədqiqat institutu. Təşkilatın Baş direktoru AMEA-nın həqiqi üzvü Vaqif Fərzəliyevdir. == Tarixi == Azərbaycan tarixən neft hasilatı, onun sənaye miqyasında emalı, sürtkü yağları istehsalının vətəni olduğu üçün keçmiş ittifaqda aşqarların işlənilməsi və istehsalı da ilk dəfə olaraq məhz respublikamızda həyata keçirilmişdir. Keçmiş SSRİ-də sürtkü yağlarının keyfiyyətini yaxşılaşdıran ilk aşqarlar akademik Yusif Məmmədəliyevin təklifi ilə 1945-ci ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neft Emalı İnstitutunda yaradılmış və akad. Ə.Quliyevin rəhbərlik etdiyi laboratoriya kollektivinin məhsuldar əməyi nəticəsində işlənilmiş və sənaye istehsalı təşkil edilmişdir. Bu nailiyyətlərə görə Ə.Quliyev və əməkdaşları 1948-ci və 1950-ci illərdə iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görüldülər. Aşqarların yaradılması və tətbiqi sahəsindəki uğurları və problemin çox vacibliyini nəzərə alaraq SSRİ Elmlər Akademiyasının qərarı ilə yuxarıda qeyd olunan laboratoriya əsasında 1965-ci ildə SSRİ-də bu sahədə ilk ixtisaslaşmış institut - Azərbaycan Elmlər Akademiysı Aşqarlar Kimyası İnstitutu (AEA AKİ) yaradıldı və ona 1987-ci ilə kimi akad. Ə.Quliyev rəhbərlik etdi. 1987-ci ildən instituta akad. Ə.M.Quliyevin yetişdirmələrindən biri, kimya elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü V.M. Fərzəliyev rəhbərlik edir.
Aşqarlar Kimyası İnstitutu (Azərbaycan)
Akademik Ə.M.Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutu — Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin tərkibinə daxil olan elmi-tədqiqat institutu. Təşkilatın Baş direktoru AMEA-nın həqiqi üzvü Vaqif Fərzəliyevdir. == Tarixi == Azərbaycan tarixən neft hasilatı, onun sənaye miqyasında emalı, sürtkü yağları istehsalının vətəni olduğu üçün keçmiş ittifaqda aşqarların işlənilməsi və istehsalı da ilk dəfə olaraq məhz respublikamızda həyata keçirilmişdir. Keçmiş SSRİ-də sürtkü yağlarının keyfiyyətini yaxşılaşdıran ilk aşqarlar akademik Yusif Məmmədəliyevin təklifi ilə 1945-ci ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neft Emalı İnstitutunda yaradılmış və akad. Ə.Quliyevin rəhbərlik etdiyi laboratoriya kollektivinin məhsuldar əməyi nəticəsində işlənilmiş və sənaye istehsalı təşkil edilmişdir. Bu nailiyyətlərə görə Ə.Quliyev və əməkdaşları 1948-ci və 1950-ci illərdə iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görüldülər. Aşqarların yaradılması və tətbiqi sahəsindəki uğurları və problemin çox vacibliyini nəzərə alaraq SSRİ Elmlər Akademiyasının qərarı ilə yuxarıda qeyd olunan laboratoriya əsasında 1965-ci ildə SSRİ-də bu sahədə ilk ixtisaslaşmış institut - Azərbaycan Elmlər Akademiysı Aşqarlar Kimyası İnstitutu (AEA AKİ) yaradıldı və ona 1987-ci ilə kimi akad. Ə.Quliyev rəhbərlik etdi. 1987-ci ildən instituta akad. Ə.M.Quliyevin yetişdirmələrindən biri, kimya elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü V.M. Fərzəliyev rəhbərlik edir.
Azərbaycanın böyük kimyası (film, 1961)
Azərbaycanın böyük kimyası qısametrajlı sənədli filmi rejissor Arif Nərimanbəyov tərəfindən 1961-ci ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycanda kimya sənayesinin inkişafından, xalq təsərrüfatında kimyanın həlledici rolundan söhbət açır. == Məzmun == Film Azərbaycanda kimya sənayesinin inkişafından, xalq təsərrüfatında kimyanın həlledici rolundan söhbət açır.
Neft kimyası və neft emalı prosesləri (jurnal)
Neft kimyası və neft emalı prosesləri — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası akademik Yusif Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun jurnalı. Jurnalda neft kimyası tarixi, neft emalında yaranan müxtəlif problemlərin həlli yolları, elmi-tədqiqatların nəticələri nəşr olunur. Lisenziya seriyası AB № 022696 Qeydiyyat nömrəsi 496, 09.02.2000 p-ISSN 1726-4685 e-İSSN 2519-2876 2011-ci ildən Inspec bazasına daxil edilmişdir 2016-cı ildən "Web of science" bazasına daxil edilmişdir 2017-ci ilin sentyabr ayından “Thomson Reuters” (Web of Science) Clarivate Analytics elmimetrik bazasında yerləşdirilib. == Tarixi == Hər il dörd say olmaqla geniş oxucu kütləsinin ixtiyarına verilən bu jurnal 2000-ci ilin fevral ayından nəşr olunur. Jurnalda əsasən neft kimyası və neft emalı ilə bağlı mühüm məsələlər, eləcə də üzvi kimya, yüksək molekullu birləşmələr, kimyəvi kinetika və kataliz, kimya mühəndisliyi prosesləri və aparatı, neft emalı və neftayırma sənayesi problemlərinin iqtisadiyyatı, neft emalı və neftayırma proseslərinin optimallaşdırılması, neft kimyasının və neft emalının ekoloji problemləri ilə bağlı məsələlər öz əksini tapır. Jurnalın bu sayında kimyəvi kinetika və kataliz, neft kimyası, neft emalı və bunların ekoloji problemləri ilə bağlı məqalələr öz əksini tapmışdır. == Redaksiya heyəti == Vaqif Abbasov – (baş redaktor) Oleq Sinyaşin - (baş redaktorun müavini) Musa Rüstəmov - (baş redaktorun müavini) Vaqif Fərzəliyev – (baş redaktorun müavini) Leylufər Əliyeva – (məsul katib) Nabil N.Eldin Abdellah Rövnəq Abdullayev Elşad Abdullayev Ahmed M.Al-Sabagh Elmar Abdullayev Vaqif Əhmədov Hafiz Əlimərdanov İsmayıl Əliyev Mehmet Hakki Alma Ziyafəddin Əsədov Ramil Baxtizin Vladimir Ciçiashvili Ahmed M.El-Saghier Arif Həsənov Dmitriy Grishin Asgat Gumerov Mahammad Haqiqi Hikmət İbrahimov Minavər İbrahimova Etibar İsmayılov Sakit Rəsulov Vladimir Kapustin Beykəs Xıdırov Valeriy Lunin Anton Maksimov Vahid Mammadov Eldar Məmmədbəyli David Məmmədov Məhərrəm Məmmədyarov Abel Məhərrəmov Shaaban K.Mohamed Soltan Mohammadzadeh J.S. Nazim Z.Muradov Camal Musayev Tofiq Nağiyev Füzuli Nəsirov Dilqəm Tağıyev Nurseli Uyanik Kərim ZareKompüter tərtibatı F.Ə.Gərayeva X.Ə.CavadovaKorrektor L.P. ZyablovaTərcüməçi D.R.Nurullayeva == Bölmələr == Neft kimyası Neft emalı Üzvi kimya Yüksəkmolekullu birləşmələr Kimyəvi kinetika və kataliz Kimya texnologiya prosesləri və aparatları Ximmotologiya Neft emalı və neft kimyası sənayeləri iqtisadiyyatı Neft emalı və neft kimyası proseslərinin optimallaşdırılması Neft kimyası və neft emalının ekoloji problemləri Qısa məlumat == Müəlliflər üçün qaydalar == 1. Ümumi əsaslar 1.1. Jurnal müəlliflərin vətəndaşlığı və yaşadığı yerdən asılı olmayaraq neft kimya və neft emalı üzrə aktual problemlərinə aid olan işləri çap etdirir. Jurnalda çap etdirmək üçün orijinal tədqiqatların nəticələri göstərən məqalə formasında, qısa məlumat və redaktora məktub şəklində olan materiallar, o cümlədən analitik icmallar və informasiya təqdim edilə bilər.
Paris Şəhər Sənaye Fizikası və Kimyası üzrə Ali Təhsil İnstitutu
Paris Şəhər Sənaye Fizikası və Kimyası üzrə Ali Təhsil İnstitutu (fr. École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris və ya ESPCI) — 1882-ci ildə Fransanın Paris şəhərində əsası qoyulmuş institut. == Məşhur məzunlar == Frederik Jolio-Küri: Nobel mükafatı laureatı. Fransız fizik.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 8.29 dəfə / 1 mln.
2002 •••••••••••••••••••• 20.56
2003 •••••••••••••• 13.39
2004 ••••••••••••••••••• 19.20
2005 •••••••••••••••••••• 20.24
2006 •••••••••••••••••• 18.24
2007 •••••••••••••••••••• 20.09
2008 •••••••••••• 12.18
2009 ••••••••••• 10.40
2010 •••••••• 7.90
2011 •••••••••• 10.04
2012 •••••••••••• 11.87
2013 •••• 3.79
2014 •••• 3.95
2015 ••••• 4.42
2016 •••• 3.47
2017 •• 1.79
2018 •••• 3.30
2019 •• 1.25
2020 •••••• 5.30

"kimyası" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#kimyası nədir? #kimyası sözünün mənası #kimyası nə deməkdir? #kimyası sözünün izahı #kimyası sözünün yazılışı #kimyası necə yazılır? #kimyası sözünün düzgün yazılışı #kimyası leksik mənası #kimyası sözünün sinonimi #kimyası sözünün yaxın mənalı sözlər #kimyası sözünün əks mənası #kimyası sözünün etimologiyası #kimyası sözünün orfoqrafiyası #kimyası rusca #kimyası inglisça #kimyası fransızca #kimyası sözünün istifadəsi #sözlük