Noyabr
Noyabr — Qriqorian təqvimi ilə ilin on birinci ayıdır. 30 gündən ibarətdir.
Qədim Romada il mart ayından başladığından noyabr sözü latıncadan "novem", yəni doqquz, doqquzuncu ay mənasını verir.
10 noyabr
10 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 314-cü günü. (uzun ildə 315-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 51 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatı imzalanmışdır.
11 noyabr
11 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 315-ci günü. (uzun ildə 316-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 50 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1889 — Vaşinqton ABŞ-nin 42-ci ştatı olub.
=== 1901–cari ===
1975 — Anqola müstəqil olmuşdur.
2020 — Vanuatuda ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1994 — Azərbaycan və Qambiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2004 — Azərbaycan və Ekvatorial Qvineya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
12 noyabr
12 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 316-cı günü. (uzun ildə 317-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 49 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1954 — Ellis adası fəaliyyətini dayandırıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1995 — Azərbaycanda parlament seçkiləri keçirilib.
1997 — İlk neft Azərbaycanın Çıraq neft yatağından Supsaya göndərilir.
2014 — Ağdam rayonunun Kəngərli kəndi yaxınlığında Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə məxsus hərbi helikopteri vurmuşdur.
13 noyabr
13 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 317-ci günü. (uzun ildə 318-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 48 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 31 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1994 — İsveçdə keçirilən referendumda seçicilər Avropa Birliyinə üzv olmaq qərarına gəliblər.
2015 — İŞİD terrorçuları Parisdə intiharçı partlayışlar, kütləvi atışmalar və girov böhranı da daxil olmaqla bir sıra koordinasiyalı terror aktları törədib.
14 noyabr
14 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 318-ci günü. (uzun ildə 319-cu)
Bu tarixdə ilin sonuna 47 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1851 — Herman Melvillin "Mobi Dik" əsəri ABŞ-də nəşr olunub.
1889 — Jurnalist Nelli Blay 80 gündən az müddətdə dünyanı səyahət etmək üçün uğurlu cəhdə başlayır. O, səyahəti 72 günə tamamlayır.
15 noyabr
15 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 319-cu günü. (uzun ildə 320-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 46 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1920 — Cenevrədə Millətlər İttifaqının ilk iclası keçirilib.
1938 — Üçüncü Reyx Büllur gecə hadisəsindən sonra yəhudi uşaqlarını dövlət məktəblərində oxumağı qadağan edib.
2001 — Microsoft Xbox oyun konsolunu təqdim edib.
2006 — Al Jazeera English təsis edilib.
2013 — Sony PlayStation 4 (PS4) oyun konsolunu təqdim edib.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1999 — Lider Jazz FM radio kanalı təsis edilib.
16 noyabr
16 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 320-ci günü. (uzun ildə 321-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 45 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1907 — Oklahoma ABŞ-nin 46-cı ştatı olub.
1938 — LSD ilk dəfə Albert Hofmann tərəfindən Bazeldəki Sandoz Laboratoriyalarında erqotamindən sintez edilmişdir.
1940 — Holokost: İşğal olunmuş Polşada nasistlər Varşava gettosunu ətrafdan bağlayırlar.
1945 — UNESCO təsis olunub.
1988 — Estoniya Sovet Sosialist Respublikasının Ali Soveti Estoniyanın "suveren" olduğunu bəyan edir, lakin müstəqilliyini elan etmir.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1994 — Azərbaycan və Əfqanıstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
== Doğumlar ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
E.ə.
17 noyabr
17 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 321-ci günü. (uzun ildə 322-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 44 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1869 — Misirdə Aralıq dənizini Qırmızı dənizlə birləşdirən Süveyş kanalının açılışı olub.
=== 1901–cari ===
1929 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
1989 — Soyuq müharibə: Məxməri inqilab başlayır: Praqada tələbə nümayişi çevik qüvvələr tərəfindən yatırılır. Bu, kommunist hökumətini devirməyə yönəlmiş üsyana səbəb olur (üsyan dekabrın 29-da uğur qazanır).
2003 — Aktyor Arnold Şvartsenegger Kaliforniya qubernatoru kimi fəaliyyəti başlayıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1959 — Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası təsis edilib.
1988 — Şuşada Topxana meşəsinin qırılmasına etiraz əlaməti olaraq Bakının Lenin meydanında kütləvi etiraz aksiyasi keçirilmişdir.
18 noyabr
18 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 322-ci günü. (uzun ildə 323-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 43 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1883 — ABŞ və Kanada dəmir yolları minlərlə yerli vaxtın çaşqınlığına son qoyaraq beş standart kontinental saat qurşağı təsis edib.
=== 1901–cari ===
1963 — İlk düyməli telefon fəaliyyətə verilib.
2020 — Samoada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1992 — Azərbaycan və Gürcüstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1993 — Azərbaycan və Zambiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
19 noyabr
19 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 323-cü günü. (uzun ildə 324-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 42 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1969 — Braziliya futbolçusu Pele 1000-ci qolunu vurmuşdur.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1996 — Azərbaycan və Kot-d'İvuar arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1 noyabr
1 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 305-ci günü. (uzun ildə 306-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 60 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1926 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
1993 — Maastrixt sazişi qüvvəyə minir və rəsmi olaraq Avropa İttifaqını təsis edir.
1996 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1906 — "Füyuzat" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub.
1994 — Azərbaycan və Qvatemala arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2015 — Azərbaycanda parlament seçkiləri keçirilib.
2017 — "Metafizika" jurnalı təsdiq edilib.
2 noyabr
2 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 306-cı günü. (uzun ildə 307-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 59 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 20 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1889 — Şimali Dakota və Cənubi Dakota ABŞ-nin 39-cu və 40-cı ştatı olub.
=== 1901–cari ===
1924 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1992 — Azərbaycan, Efiopiya və Seyşel adaları arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2008 — Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında Moskva Bəyannaməsi imzalanmışdır.
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Çaprand, Hacı İsaqlı, Qoşa Bulaq, Zəngilan rayonunun Dərə Gilətağ, Böyük Gilətağ, Qubadlı rayonunun İşıqlı, Muradxanlı, Milanlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
Noyabr inqilabı
1918–1919-cu illər Almaniya inqilabı (alm. Deutsche Revolution) və ya Noyabr inqilabı (alm. Novemberrevolution) — 1918-ci ilin noyabrında Almaniya imperiyasında baş vermiş inqilab.
1914–1918-ci illəri əhatə edən Birinci Dünya müharibəsi ilk növbədə Almaniya-İngiltərə ziddiyyətlərinin son dərəcə kəskinləşməsi üzündən başladı. Almaniya Birinci dünya müharibəsinə ona görə başladı ki, o, imperialist təamları stoluna gecikmişdi, gücləndiyi vaxt günəş altında boş torpaq qalmamışdı. Ona görə də XX əsrin əvvəllərində Almaniya dünyaya meydan oxuyaraq belə hesab edirdi ki, o bu stoldan kimi isə durğuzmalı, bu əsrdə o, ya "çəkic", ya da "zindan" olmalıdır. Birinci dünya müharibəsi başlandıqdan 1916-cı ilə qədər üstünlük Almaniyanın tərəfində idi. Əgər Almaniya 1915-ci ildə Rusiyanı müharibədən çıxara bilsəydi, yəqin ki, müharibənin taleyi bəlkə də başqa cür həll olunardı. Lakin 1915-ci ildə o bu məqsədinə nail ola bilmədi.
1918-ci ildə, yəni müharibənin son ilində Almaniyada həm də sosial partlayış yaranmaq üzrə idi.
Noyabr insidenti
Hərbi Akademiya insidenti (士官学校事件, Şikan Qakko ciken) və ya Noyabr insidenti (十一月事件, Cuiçiqatsu ciken) – 1934-cü ilin noyabrında Yaponiyada baş vermiş hərbi çevriliş cəhdi.
1934-cü ilin noyabrında İmperiya yolu fraksiyasına (Kodoha) mənsub olan bir sıra zabitlər və Hərbi Akademiyadakı bir sıra kursantlar hərbi çevrilişə cəhd etməyi planlaşdırdıqları səbəbilə həbs olunmuşdur. Yaponiya Ordu Nazirliyi belə bir planın mövcudluğundan xəbər tutmuş, kapitan Koci Muranaka və leytenant Asaiçi İsobeni həbs etmişdir. Dəlillərin azlığı səbəbilə onlar təqsirkar hesab olunmamış, lakin altı ay müddətinə uzaqlaşdırılmışdırlar. Kursantlar isə akademiyadan xaric edilmişdirlər.
Hərbi Akademiya insidenti Kodoha ilə Toseyha (Kontrol fraksiyası) arasındakı münasibətlərin gərginləşməsinə səbəb olmuşdur. Kodoha bu hadisənin Toseyha tərəfindən hərbi təhsil üzrə inspektor olan Cinzaburo Mazakini gözdən salmaq məqsədilə uydurulduğunu iddia etmişdir. Belə ki, Mazaki Kodohaya qarşı açıq simpatiyası ilə tanınırdı.
İnsident Mazakinin vəzifədən uzaqlaşdırılması, davamçısı olan Tetsuzan Naqatanın bir Kodoha zabiti tərəfindən öldürülməsi ilə nəticələnmişdir. 1936-cı ildə baş vermiş 26 Fevral insidentində Muranaka və İsobe də iştirak etmişdirlər.
20 Noyabr
20 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 324-cü günü. (uzun ildə 325-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 41 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
284 — Diokletian Roma imperatoru seçilib.
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1985 — Microsoft tərəfindən hazırlanmış ilk qrafik fərdi kompüter əməliyyat sistemi olan Microsoft Windows 1.0 buraxılıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1975 — Bakıda Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi açılıb.
1991 — Qarabağ müharibəsi: Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində Azərbaycana məxsus hərbi helikopter Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulub.
1995 — Azərbaycan və Litva arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1998 — Azərbaycan Fotoqraflar Birliyi təsis edilib.
2020 — Ağdam rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.
21 Noyabr
21 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 325-ci günü. (uzun ildə 326-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 40 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1789 — Şimali Karolina ABŞ-nin 12-ci ştatı olub.
=== 1901–cari ===
1962 — Çin Xalq Azadlıq Ordusu Çin-Hindistan sərhəd müharibəsində birtərəfli atəşkəs elan edib.
1965 — Qana milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1957 — Neft Daşlarında qasırğa zamanı 21 nəfər həlak olmuşdur.
1992 — Yeni Azərbaycan Partiyası təsis edilib.
22 noyabr
22 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 326-cı günü. (uzun ildə 327-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 39 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1869 — Şotlandiyanın Dambarton şəhərində "Katti Sark" kliperi işə salınıb.
=== 1901–cari ===
1956 — XVI Yay Olimpiya Oyunları Melburn və Stokholmda keçirilib.
1963 — ABŞ prezidenti Con Kennedi Dallasda qətlə yetirilmişdir.
1995 — Dünyanın ilk uzun metrajlı kompüter animasiya filmi olan "Oyuncaqların hekayəsi" buraxılmışdır.
2004 — Ukraynada Narıncı inqilab başlamışdır.
2005 — Angela Merkel Almaniyanın ilk qadın kansleri olmuşdur.
23 Noyabr
23 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 327-ci günü. (uzun ildə 328-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 38 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 10 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1910 — Yohan Alfred Ander İsveçdə edam edilən sonuncu şəxs olmuşdur.
1963 — BBC hazırda dünyanın ən uzun sürən elmi fantastik dramı olan "Doktor Kim" serialının ilk epizodunu yayımlayıb.
2019 — Malayziyadakı sonuncu Sumatra kərgədanı olan İmam ölmüşdür və kərgədanların ölkədə rəsmi olaraq nəsli kəsilmişdir.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1919 — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Ermənistan Demokratik Respublikası arasında Azərbaycan-Ermənistan sazişi imzalanmışdır.
1993 — Azərbaycan və Slovakiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1994 — Azərbaycan və Nikaraqua arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
24 Noyabr
24 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 328-ci günü. (uzun ildə 329-cu)
Bu tarixdə ilin sonuna 37 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 11 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1859 — Çarlz Darvinin "Növlərin mənşəyi" kitabı nəşr olunub.
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1959 — Yardımlı rayonunun Ərus və Jiy kəndləri ərazisinə dəmir meteorit düşmüşdür.
1995 — Azərbaycan və Bruney arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
25 noyabr
25 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 329-cu günü. (uzun ildə 330-cu)
Bu tarixdə ilin sonuna 36 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
1487 — Yorklu Elizabet İngiltərə kraliçası olaraq taclanıb.
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1667 — Şamaxıda 80000 nəfərin həlak olduğu zəlzələ baş vermişdir.
1910 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Üzeyir Hacıbəyovun "Rüstəm və Söhrab" operasının premyerası keçirilmişdir.
1983 — Ağdam şəhərində Çörək muzeyi açılmışdır.
2020 — Kəlbəcər rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.
27 noyabr
27 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 331-ci günü. (uzun ildə 332-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 34 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1895 — Parisdəki İsveç-Norveç Klubunda Alfred Nobel öləndən sonra Nobel mükafatını təsis etmək üçün, əmlakını kənara qoyaraq, son vəsiyyətnaməsini imzalayıb.
=== 1901–cari ===
1927 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
2020 — İranın baş nüvə alimi Möhsün Fəxrizadə Tehran yaxınlığında qətlə yetirilib.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1957 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Cahangir Cahangirovun "Azad" operasının premyerası keçirilmişdir.
2018 — ARB 24 təsis edilib.
28 Noyabr
28 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 332-ci günü. (uzun ildə 333-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 33 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1627 — İsveç İmperiyası və Reç Pospolita arasında Oliva donanma müharibəsi baş vermişdir.
=== 1901–cari ===
1943 — İkinci Dünya Müharibəsi: Tehran konfransı: ABŞ prezidenti Franklin Ruzvelt, Böyük Britaniyanın baş naziri Uinston Çörçill və Sovet İttifaqının rəhnəri İosif Stalin müharibə strategiyasını müzakirə etmək üçün Tehranda görüşmüşlər.
1964 — Mariner proqramı: NASA Marsa doğru Mariner 4 zondunu buraxıb.
1967 — İlk pulsar (Kiçik Tülkü bürcündə) astronomlar Coselin Bell Bernell və Antoni Hyuiş tərəfindən kəşf edilib.
1975 — Şərqi Timor Portuqaliyadan müstəqilliyini elan edib.
1991 — Cənubi Osetiya Gürcüstandan müstəqilliyini elan edib.
29 noyabr
29 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 333-cü günü. (uzun ildə 334-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 32 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1877 — Tomas Edison ilk dəfə fonoqrafı nümayiş etdirib.
1899 — "Barselona" futbol klubu yaranıb.
=== 1901–cari ===
1972 — Atari ilk kommersiya baxımından uğurlu videooyun olan "Pong"-u buraxıb.
30 Noyabr
30 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 334-cü günü. (uzun ildə 335-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 31 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 noyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1853 — Sinop döyüşü: Krım müharibəsinin mühüm döyüşlərindən birində Rusiya Qara dəniz donanması Sinopda Osmanlı donanmasına ağır zərbə vurdu.
1872
Qlazqoda dünya futbol tarixində ilk beynəlxalq oyun keçirilib (Şotlandiya-0 İngiltərə-0).
=== 1901–cari ===
1919 — Fransada seçkilərdə qadınlara ilk dəfə səsvermə hüququ verildi.
1925
İcazəsiz çalma və mənəvi paltar geyənlərin cəzalandırılması haqqında qanun qəbul edildi.
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin kürsüsünün arxasındakı divara "Hakimiyyət Millətindir" yazısı asılıb.
1948 — Almaniya Kommunist Partiyası Berlinin Sovet İttifaqı hissəsində bir şəhər hökuməti yaratdı.
1982 — Maykl Ceksonun altıncı solo studiya albomu olan "Thriller" buraxılmışdır və nəticədə tarixdə ən çox satılan musiqi albomu olmuşdur.
10 Noyabr Atatürkün anım günü ve Atatürk həftəsi
10 Noyabr Atatürkün anım günü və Atatürk həftəsi — 10 noyabr 1938-ci ildə saat 09:05-də həyatını itirən, Türkiyə qurucusu və ilk prezidenti Mustafa Kamal Atatürk xatirəsinə hər il tutulan milli yasdır. 10 noyabr gününü əhatə edən Atatürk Həftəsi isə Atatürkün yurd daxilində anıldığı, qanun və inqilablarının izah edildiyi, radio və televiziyada danışıqlarının öz səsindən nümayiş olunduğu, Atatürklə əlaqədar filmlərin göstərildiyi; Noyabrın 10–16-dək davam edən həftə adlanır.
10 noyabr günləri saat 09: 05-də fit səsləriylə birlikdə Türkiyə daxilində 2 dəqiqə sükutla Atatürk xatirəsinə hörmət duruşuna keçilir. Ardından Türkiyə Böyük Millət Məclisi binası önündəki bayraqlar xaric, Türkiyədəki bütün rəsmi binalarda və ölkənin xarici nümayəndəlikləri bayraqları, yas göstəricisi olaraq yarıya endirilər. Anıtqəbirdəki bayraqlar digər günlərdə heç bir səbəbə görə yarıya endirilmir. Bayraq daimi qaldırılmadığı yerdə bayraq əvvəlcə göndərən tərəfə çəkilir; sonra iki dəfə azalır.
== Rəsmi mərasimlər ==
=== Anıtqəbirdə təşkil edilən mərasimlər ===
Paytaxt Ankaradakı mərasimlər prezidenti, prezidenti müavini, Məclis Başçısı, Məclisdə qrupu olan siyasi partiyaların ümumi başçıları, Baş qərargah Başçısı, qüvvət komandirləri və digər dövlət nümayəndələrinin iştirakı ilə Anıtkqəbirdə həyata keçirilir. Mərasim Aslan Yolunda gəzinti ilə başlayır. Yürüşdən sonra Prezident Atatürkün məqbərəsinə çələng qoyur. 09:05-də dövlət adamları iki dəqiqə sükut içində dayanır və İstiqlal Himnini oxuyur.
10 Noyabr Atatürkün anım günü və Atatürk həftəsi
10 Noyabr Atatürkün anım günü və Atatürk həftəsi — 10 noyabr 1938-ci ildə saat 09:05-də həyatını itirən, Türkiyə qurucusu və ilk prezidenti Mustafa Kamal Atatürk xatirəsinə hər il tutulan milli yasdır. 10 noyabr gününü əhatə edən Atatürk Həftəsi isə Atatürkün yurd daxilində anıldığı, qanun və inqilablarının izah edildiyi, radio və televiziyada danışıqlarının öz səsindən nümayiş olunduğu, Atatürklə əlaqədar filmlərin göstərildiyi; Noyabrın 10–16-dək davam edən həftə adlanır.
10 noyabr günləri saat 09: 05-də fit səsləriylə birlikdə Türkiyə daxilində 2 dəqiqə sükutla Atatürk xatirəsinə hörmət duruşuna keçilir. Ardından Türkiyə Böyük Millət Məclisi binası önündəki bayraqlar xaric, Türkiyədəki bütün rəsmi binalarda və ölkənin xarici nümayəndəlikləri bayraqları, yas göstəricisi olaraq yarıya endirilər. Anıtqəbirdəki bayraqlar digər günlərdə heç bir səbəbə görə yarıya endirilmir. Bayraq daimi qaldırılmadığı yerdə bayraq əvvəlcə göndərən tərəfə çəkilir; sonra iki dəfə azalır.
== Rəsmi mərasimlər ==
=== Anıtqəbirdə təşkil edilən mərasimlər ===
Paytaxt Ankaradakı mərasimlər prezidenti, prezidenti müavini, Məclis Başçısı, Məclisdə qrupu olan siyasi partiyaların ümumi başçıları, Baş qərargah Başçısı, qüvvət komandirləri və digər dövlət nümayəndələrinin iştirakı ilə Anıtkqəbirdə həyata keçirilir. Mərasim Aslan Yolunda gəzinti ilə başlayır. Yürüşdən sonra Prezident Atatürkün məqbərəsinə çələng qoyur. 09:05-də dövlət adamları iki dəqiqə sükut içində dayanır və İstiqlal Himnini oxuyur.
16 noyabr hadisələri
16 noyabr hadisələri — 2021-ci 16 noyabr saat 11.00–18.00-a qədər Laçın–Kəlbəcər rayonu təmas xəttində baş vermiş Azərbaycan–Ermənistan arasında anti-terror əməliyyatı. Əks-həmlə əməliyyatı nəticəsində Ermənistan Respublikasının 2 postu Azərbaycan Respublikasının nəzarəti altında keçmişdir.
Hərbi əməliyyatlar zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 7 hərbi qulluqçusu şəhid, 10 hərbi qulluqçusu isə yaralanmışdır.
== Hadisə ==
== Nəticə ==
Rusiyanın təşəbbüsü ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında 16 noyabr saat 18.00-dan etibarən atəşkəs elan edilib.
Ermənistanın demarkasiya və delimitasiya prosesinə başlamağa hazır olduğunu bildirdi.
Ermənistanda etirazlar başladı. Əhali Nikol Paşinyanı istefaya çağırır.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Zəngəzur dəhlizinin açılması barədə sənədi imzalayıb.
== Reaksiyalar ==
Rusiya Federasiyasının prezidenti Vladimir Putinlə İran İslam Respublikasının prezidenti Seyid İbrahim Rəisi arasında telefon danışığı olub. Onlar Azərbaycan–Ermənistan təmas xəttində baş verən gərginlikdən danışıblar.
2014-cü il noyabr ayında vəfat edənlər
=== 28 noyabr ===
Chespirito — 85 yaşında vəfat edib.
=== 19 noyabr ===
Həbibə Qasımova — 92 yaşında Bakı şəhərində vəfat edib.
2015-ci il noyabr ayında vəfat edənlər
=== 27 noyabr ===
Tofiq Hacıyev — 79 yaşında vəfat edib.
=== 26 noyabr ===
İsmayıl Tağıyev — 38 yaşında vəfat edib.
Vüqar Nəsibov — 40 yaşında vəfat edib.
=== 13 noyabr ===
Marton Fülop — 32 yaşında vəfat edib.
=== 3 noyabr ===
Əhməd Çələbi — 71 yaşında vəfat edib.
2016-cı il noyabr ayında vəfat edənlər
=== 26 noyabr ===
Fidel Kastro — 90 yaşında vəfat edib.
=== 20 noyabr ===
Konstantinos Stefanopulos — 90 yaşında vəfat edib.
=== 16 noyabr ===
Fikrət Sadıq — 86 yaşında vəfat edib.
=== 1 noyabr ===
Taleh Həmid — 65 yaşında vəfat edib.
Parisdə terror hadisələri (noyabr, 2015)
Parisdə terror hadisələri (noyabr, 2015) (fr. Attentats du 13 novembre 2015 en Île-de-France) — 13 noyabr 2015-ci ildə, yerli vaxtla 21:16-da başlayan, Parisin birinci, onuncu və on birinci dairələri ilə birlikdə birlikte Stad de Frans stadionunda baş vermiş silahlı və bombalı terror hücumları. Bataklan teatrında baş vermiş girov alma hərakatı ilə yanaşı Parisdə 3 bombalı və 6 silahlı teror hücumunun baş verdiyi bildirilmişdir.
Ölü sayı dəqiq bilinməsə də, hadisələrdə 158 nəfərin öldüyü bildirilir. Bir xəbər qaynağına görə terror hücumu 6 nəfər tərəfindən həyata keçirilmişdir. Fransa polisi hücumlara 2 kamikadzenin də qatıldığını açıqlamışdır.
Yerli vaxtla 23:58-da yayımlanan açıqlamasında Fransa prezidenti Fransua Olland fövqəladə vəziyyət və ölkənin bütün sərhədlərinin bağlanması haqqında göstəriş verib. Fransa sərhədləri İkinci dünya müharibəsindən sonra ilk dəfə bağlanmışdır. Sonuncu dəfə Əlcəzair müharibəsində bütün Fransanı bürüyən fövqəladə vəziyyət elan olunmuşdu.
Hücumlar Parisin 10-cu dairəsindəki "Le Petit Cambodge" adlı restorana ve Parisin şərqində 11-ci dairədəki Bataklan adlı teatr zalına edilmişdir.
2022-ci il noyabr ayında vəfat edənlər
2022-ci il noyabr ayında vəfat edənlərin siyahısı.
=== 30 noyabr ===
Tsyan Tsemin — 96 yaşında vəfat edib.
=== 28 noyabr ===
Musa Rüstəmov — 92 yaşında vəfat edib.
=== 24 noyabr ===
Hans Maqnus Enzensberqer — 93 yaşında vəfat edib.
=== 20 noyabr ===
Nobert Yevdayev — 93 yaşında vəfat edib.
=== 17 noyabr ===
Frederik Filips Bruks — 91 yaşında vəfat edib.
=== 15 noyabr ===
İxtiyar Şirin — 70 yaşında vəfat edib.
=== 11 noyabr ===
Gallagher — 76 yaşında vəfat edib.
=== 6 noyabr ===
Edvard Preskott — 81 yaşında vəfat edib.
=== 4 noyabr ===
Fazil Məmmədov (nazir) — 58 yaşında vəfat edib.
