Kimyəvi quruluş nəzəriyyəsi
Quruluş nəzəriyyəsi və ya Butlerov nəzəriyyəsi — 1861-ci ildə məşhur rus kimyaçısı A.M.Butlerov tərəfindən kəşf edilmişdir. Quruluş nəzəriyyəsi radikal və tiplər nəzəriyyəsinin müsbət cəhətlərindən və valentlik qanunundan istifadə edərək, o vaxta qədərki məlum faktları düzgün izah etmiş, naməlum faktları və maddələri də qabaqcadan bilmişdir.
== Nəzəriyyənin əsasları ==
Bu nəzəriyyəyə görə:
Üzvi birləşmələrdə karbon dördvalentlidir və karbon valentlərinin dördü də eyni qiymətlidir;
karbon atomları başqa atomlarla birləşə bildiyi kimi, bir-birlədə birləşərək uzun karbon zəncirləri əmələ gətirir. Karbon atomları bu zəncirlərin əmələ gəlməsinə öz valentlərinin bir qismini sərf edir, karbonun qalan valentləri isə hidrogen, oksigen və başqa atomlarla birləşməyə sərf olunur. Başqa atomlardan fərqli olaraq, karbon atomlarının zəncirləri davamlı olur;
maddələrin molekullarında, atomlar arasinda müəyyən kimyəvi əlaqə vardır ki, A.M.Butlerova görə, bina kimyəvi quruluş deyilir. Hər bir kimyəvi maddəni yalnız ona məxsus bir quruluş formulu ilə ifadə etmək olar;
maddənin kimyəvi xassəsi onun molekulunun tərkibindən və kimyəvi quruluşundan asılıdır;
eyni molekul çəkili və eyni tərkibli maddələrin müxtəlif kimyəvi quruluşda olması izomerlik hadisəsini törədir;
ayrı-ayrı reaksiyalar zamanı molekulların ancaq müəyyən hissəsi dəyişir, buna görə də reaksiya məhsullarını öyrənməklə maddələrin kimyəvi quruluşunu müəyyən etmək olar;
molekulun tərkibinə daxil olan atomların kimyəvi xassəsi (reaksiya qabiliyyəti) onların molekuldakı mövqeyindən asılıdır. Bu xassələrin dəyişməsi, əsasən, həmin atomla bilavasitə birləşən qonşu atomların təsiri ilə izah olunur.
== Quruluş nəzəriyyəsinin əhəmiyyəti ==
A.M. Butlerovun quruluş nəzəriyyəsi əsasında maddələrin quruluş formulunu müəyyən etmək asandır. Bu nəzəriyyəyə əsasən, aşağıdakı bəzi üzvi birləşmələrin quruluşu verilir.
Qeyd etmək lazımdır ki quruluş nəzəriyyəsi molekulların fəza quruluşunu nəzərə almır.
Həşəratda ağız orqanlarının quruluş tipləri
Həşəratda ağız orqanlarının quruluş tipləri— Qidanın müxtəlifliyindən asılı olaraq, həşratda ağız orqanları müxtəlifdəyişikliyə uğramışdır.
Bununla yanaşı onlar nə qədər dəyişsələr də və bir-birindən fərqlənsələr də ayrı-ayrı hissələrin quruluşuna və yerləşməsinə görə bir-birinə oxşardırlar. ağız orqanları üst dodaqdan, 3 cüt ağız ətraflarından və dilbənzər çıxıntıdan ibarətdir. Ağız ətraflarında bir cüt çənələr (mandibula) bir cüt alt çənələr (maksilla) və birdə buğumlu alt dodaq aiddir.
Təkamül prosesində qidalanma xüsusiyyətindən asılı olaraq həşəratda bir neçə tip ağız orqanları inkişaf etmişdir:gəmrici, gəmirici-yalayıcı, sorucu, sancıcı-sorucu, kəsici-sorucu, yalayıcı.
== Gəmirici tipli ağız orqanları ==
Gəmirici tipli ağız orqanları bərk qida ilə qidalanmağa uyğunlaşan həşəratada inkişaf etmişdir. Bu tip ağız orqanları buğumlanmamış üst çənələrdən, bir cüt buğumlu alt çənələrdən, xaricdən cüt olmayan alt dodaqdan ibarətdir. Ağızın üst hissəsində isə üst dodaq yerləşmişdir. Gəmirici ağız orqanlarında üst çənələr buğumsuz olmaqla yanaşı möhkəmdir, qidanın qoparılmasına və xırdalanmasına xidmət edir. Bu tip ağızlarda üst çənələr yaxşı inkişaf etmişdir.
Quruluş
Təşkilat (yun. ὄργανον alət) — konkret şəxsin rəhbərliyi altında konkret vəzifəni həyata keçirən və birgə fəaliyyət göstərən insanlar qrupu.
Bu resursların məqsədli birliyidir. Təşkilat daxilində insan özü aktiv resurs rolunu oynayır.
Təşkilat daha böyük təşkilatın daxilində fəaliyyət göstərərsə təşkilatın özü resurs rolunu oynayır.
Təşkilatın mütləq məqsədi və fəaliyyət planı olmalıdır.
Boşalma quruluş
Drenaj sistemi yada Boşalma quruluş, Qurutma quruluş, Boşalma dövrəsi (ing. drainage system), sıvının bir drenaj hövzəsindəki axınlardan, çaylardan və göllərdən ibarətdir. Drenaj sistemində sərt və ya yumşaq qayaların olub-olmaması, torpaq yamacı və topoqrafiya əhəmiyyətlidir. Geomorfoloqlar və hidroloqlar axınlara boşalma hövzəsinin bir hissəsi kimi baxırlar . Topoqrafiya bir boşalma hövzəsində yeraltında və yerin üstüdəki suların axınını müəyyənləşdirir. Drenaj hövzələri bir-birindən topoqrafik maneələrlə ayrılır. Drenaj hövzəsini bütün axın qolları təmsil edir. Qolların sayı və uzunluğu hövzəni genişləndirə bilər və topoqrafiyaya görə şəklini dəyişə bilər.
== Boşalma quruluşu növləri ==
Kanalların quruluşuna görə boşalma quruluşları bir çox kateqoriyadan ibarətdir. Boşalma növləri ərazinin topoqrafiyası və geologiyası ilə müəyyən edilir.
Demokratik quruluş
Demokratiya (yun. demos — xalq və yun. kratos — hakimiyyət), Elərkillik cəmiyyətin siyasi təşkili forması; xalqın hakimiyyət mənbəyi kimi tanınmasına, dövlət işlərinin həllində iştirak etmək hüququ olmasına və vətəndaşlara geniş hüquq və azadlıqlar verilməsinə əsaslanır. Demokratiya azadlıqlar arasında vətəndaşların nümayəndəli dövlət orqanlarına seçmə və seçilməyi, söz, mətbuat, yığıncaq, mitinq və nümayişlər azadlıqları, vətəndaşların hüquq bərabərliyi, şəxsiyyət və mənzil toxunulmazlığıdır.
== Demokratiya — insan şəxsiyyətinə hörmətdir ==
Demokratiyanın əsasını şəxsiyyətin azadlıq hüququ, insanın şəxsiyyətinə hörmət təşkil edir. Ümumdünya insan haqqları Bəyannaməsinin müqəddiməsində oxuyuruq: "… bəşəriyyət dediyimiz bir ailənin bütün üzvlərinin ləyaqətinə, onların bərabər və ayrılmaz hüquqlarına hörmət etmək azadlığın, ədalətin və ümumi sülhün əsasını təşkil edir".
Demokratiya dərisinin rəngindən, cinsindən, dilindən, dinindən, ictimai vəziyyətindən, mülki vəziyyətindən və silkindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşların bərabərliyini nəzərdə tutur. Lakin bərabərlik sözünü geniş mənada başa düşmək lazımdır: bu, həm imkanların bərabərliyidir, həm qanun qarşısında bərabərlikdir, həm də nümayəndəlik bərabərliyidir.
Demokratiyadan danışarkən biz, hər şeydən əvvəl, insanın müəyyən (ayrı-ayrı ölkələrdə müxtəlif) mexanizmlərin vasitəsilə dövlətin idarə edilməsində iştirakını, bu və ya digər kollektivin bərabər hüquqlu üzvü olmasını, öz mövqeyini ifadə etmək və eşidilə bilmək imkanını nəzərdə tuturuq.
Bu o deməkdir ki, demokratiyanı seçərkən biz bütün vətəndaşların bərabərliyinə inam hissindən çıxış edirik.
Quruluş:1299
Quruluş: 1299, Quruluş: Osmancıq və ya Quruluş (türk. Kuruluş:Osmancık, Kuruluş:1299, Kuruluş) — 1988-ci ilə aid TRT 1-də yayımlanan tarixi türk serialı. Serial Tarık Buğranın I Osman haqqında yazdığı "Osmancıq" əsərinin əsasında çəkilmişdir. Serial 12 seriyadan ibarətdir. 27 mart 1988-ci ildə bitmişdir.
== Aktyor və obrazlar ==
1.Cihan Ünal-Osman Qazi
2.Yaşar Alptekin-Orxan Qazi
3.Haluk Kurtoğlu-Şeyx Ədəbalı
4.Baykal Saran-Ərtoğrul Qazi
və digərləri.
Quruluş:Osman
Quruluş: Osman (türk. Kuruluş Osman) — ATV-də yayımlanan tarixi türk serialıdır. Serial 20 noyabr 2019-cu ildə başlayıb və davam edir. "Quruluş Osman" serialı,"Diriliş Ərtoğrul" serialının davam serialıdır.
== Məzmun ==
Serial Osmanlı İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarı I Osmanın (Osman Qazi / Osman bəy) həyatını anladır.1 seriya 120 dəqiqə davam edir.
== Aktyor heyəti və obrazlar ==
Burak Özçivit 1 — (Osman Bəy) , Ərtuğrul Qazinin kiçik oğlu.
Nurettin Sönmez 1 — (Bamsı Beyrək) Osman Qazi'yi dəstəkləyir.
Ragıp Savaş 1 — (Dündar Bəy), Osman Qazinin əmisi.
Emre Basalak 1 — (Gündüz bəy), Osman Qazinin böyük qardaşı. Ərtuğrul Qazinin böyük oğlu.
Quruluş Osmancıq
Quruluş: 1299, Quruluş: Osmancıq və ya Quruluş (türk. Kuruluş:Osmancık, Kuruluş:1299, Kuruluş) — 1988-ci ilə aid TRT 1-də yayımlanan tarixi türk serialı. Serial Tarık Buğranın I Osman haqqında yazdığı "Osmancıq" əsərinin əsasında çəkilmişdir. Serial 12 seriyadan ibarətdir. 27 mart 1988-ci ildə bitmişdir.
== Aktyor və obrazlar ==
1.Cihan Ünal-Osman Qazi
2.Yaşar Alptekin-Orxan Qazi
3.Haluk Kurtoğlu-Şeyx Ədəbalı
4.Baykal Saran-Ərtoğrul Qazi
və digərləri.
Quruluş nəzəriyyəsi
Quruluş nəzəriyyəsi və ya Butlerov nəzəriyyəsi — 1861-ci ildə məşhur rus kimyaçısı A.M.Butlerov tərəfindən kəşf edilmişdir. Quruluş nəzəriyyəsi radikal və tiplər nəzəriyyəsinin müsbət cəhətlərindən və valentlik qanunundan istifadə edərək, o vaxta qədərki məlum faktları düzgün izah etmiş, naməlum faktları və maddələri də qabaqcadan bilmişdir.
== Nəzəriyyənin əsasları ==
Bu nəzəriyyəyə görə:
Üzvi birləşmələrdə karbon dördvalentlidir və karbon valentlərinin dördü də eyni qiymətlidir;
karbon atomları başqa atomlarla birləşə bildiyi kimi, bir-birlədə birləşərək uzun karbon zəncirləri əmələ gətirir. Karbon atomları bu zəncirlərin əmələ gəlməsinə öz valentlərinin bir qismini sərf edir, karbonun qalan valentləri isə hidrogen, oksigen və başqa atomlarla birləşməyə sərf olunur. Başqa atomlardan fərqli olaraq, karbon atomlarının zəncirləri davamlı olur;
maddələrin molekullarında, atomlar arasinda müəyyən kimyəvi əlaqə vardır ki, A.M.Butlerova görə, bina kimyəvi quruluş deyilir. Hər bir kimyəvi maddəni yalnız ona məxsus bir quruluş formulu ilə ifadə etmək olar;
maddənin kimyəvi xassəsi onun molekulunun tərkibindən və kimyəvi quruluşundan asılıdır;
eyni molekul çəkili və eyni tərkibli maddələrin müxtəlif kimyəvi quruluşda olması izomerlik hadisəsini törədir;
ayrı-ayrı reaksiyalar zamanı molekulların ancaq müəyyən hissəsi dəyişir, buna görə də reaksiya məhsullarını öyrənməklə maddələrin kimyəvi quruluşunu müəyyən etmək olar;
molekulun tərkibinə daxil olan atomların kimyəvi xassəsi (reaksiya qabiliyyəti) onların molekuldakı mövqeyindən asılıdır. Bu xassələrin dəyişməsi, əsasən, həmin atomla bilavasitə birləşən qonşu atomların təsiri ilə izah olunur.
== Quruluş nəzəriyyəsinin əhəmiyyəti ==
A.M. Butlerovun quruluş nəzəriyyəsi əsasında maddələrin quruluş formulunu müəyyən etmək asandır. Bu nəzəriyyəyə əsasən, aşağıdakı bəzi üzvi birləşmələrin quruluşu verilir.
Qeyd etmək lazımdır ki quruluş nəzəriyyəsi molekulların fəza quruluşunu nəzərə almır.
Quruluş: Osman
Quruluş: Osman (türk. Kuruluş Osman) — ATV-də yayımlanan tarixi türk serialıdır. Serial 20 noyabr 2019-cu ildə başlayıb və davam edir. "Quruluş Osman" serialı,"Diriliş Ərtoğrul" serialının davam serialıdır.
== Məzmun ==
Serial Osmanlı İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarı I Osmanın (Osman Qazi / Osman bəy) həyatını anladır.1 seriya 120 dəqiqə davam edir.
== Aktyor heyəti və obrazlar ==
Burak Özçivit 1 — (Osman Bəy) , Ərtuğrul Qazinin kiçik oğlu.
Nurettin Sönmez 1 — (Bamsı Beyrək) Osman Qazi'yi dəstəkləyir.
Ragıp Savaş 1 — (Dündar Bəy), Osman Qazinin əmisi.
Emre Basalak 1 — (Gündüz bəy), Osman Qazinin böyük qardaşı. Ərtuğrul Qazinin böyük oğlu.
Böyük Quruluş Partiyası
Böyük Quruluş Partiyası və ya qısaca BQP — Azərbaycanda Fazil Mustafa tərəfindən 2003-cü ildə təsis edilmiş, 12 avqust 2005-ci ildə rəsmi dövlət qeydiyyatına alınmış, əvvəlcə mərkəz sol, sonra isə mərkəz sağ spektrda fəaliyyət göstərən siyasi partiya.
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin 2023-cü ilə aid hesabatına əsasən Böyük Quruluş Partiyasının üzvlərinin 66,3%-i kişi, 33,7%-i isə qadın olmuşdur.
== Haqqında ==
Böyük Quruluş Partiyası Fazil Mustafa rəhbərliyində 2003-cü ildə təsis edilmişdir.
2008-ci ildə Məhəmməd Soltanoğlunun rəhbərlik etdiyi rəsmi dövlət qeydiyyatı olmayan Milli Etimad Partiyası Böyük Quruluş Partiyasına birləşmə qərarı almışdır. Milli Etimad Partiyasının üzvlərinin fərdi şəkildə Böyük Quruluş Partiyasına üzv olması qərara alınmışdır.
2008-ci ildə Ədalət Partiyasının mətbuat xidmətinin rəhbəri Elxan Şükürlü Ədalət Partiyası və Böyük Quruluş Partiyasının vahid partiyada birləşməsini, yeni yaranacaq partiyanın liderinin İlyas İsmayılov, sədrinin isə Fazil Mustafa olmasını təklif etmişdir, lakin Fazil Mustafa bu təklifi qəbul etməmişdir. Birləşmə əvəzinə o, əməkdaşlığı üstün tutmuşdur.
== Seçkilərdə ==
2005, 2010, 2015, 2020-ci illər parlament seçkilərində 1 nəfər — Fazil Mustafa millətvəkili seçilmişdir.
=== Parlament seçkiləri ===
=== Bələdiyyə seçkiləri ===
=== Ara bələdiyyə seçkiləri ===
== İdeologiya ==
İdeologiyasının əsası quruluşçuluq (strukturalizm) və dövlət səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılmasıdır. Proqramının hədəfi cəmiyyətdə liberal-demokratik ideyaların yayılmasıdır.
Quruluş dönəmi sədrəzəmləri
== Quruluş dövrü ==
Quruluş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Osman Qazioğlu Ələddin Paşa Çandarlı Xəlil Paşaya qədər, yəni 1320–1453 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Yüksəliş dövrü ==
Yüksəliş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Zağanos Paşadan Sokollu Mehmed Paşaya qədər, yəni 1453–1579 dönəmindəki Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır. Təqribən 126 ildə 34 sədrəzəm dəyişmişdir.
== Durğunluq dövrü ==
Durğunluq dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Səmiz Əhməd Paşadan Almas Mehmed Paşa da daxil olmaqla, yəni 1579–1697 illəri arasında sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır.
== Geriləmə dövrü ==
Geriləmə dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, Körpülü Hacı Hüseyn Paşadan Muhsinzadə Mehmed Paşaya qədər, yəni 1697–1773 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Dağılma dövrü ==
Dağılma dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, İzzət Mehmed Paşadan Əhməd Tofiq Paşaya qədər, yəni 1773–1922 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
Drenaj sistemi (Boşalma quruluş)
Drenaj sistemi yada Boşalma quruluş, Qurutma quruluş, Boşalma dövrəsi (ing. drainage system), sıvının bir drenaj hövzəsindəki axınlardan, çaylardan və göllərdən ibarətdir. Drenaj sistemində sərt və ya yumşaq qayaların olub-olmaması, torpaq yamacı və topoqrafiya əhəmiyyətlidir. Geomorfoloqlar və hidroloqlar axınlara boşalma hövzəsinin bir hissəsi kimi baxırlar . Topoqrafiya bir boşalma hövzəsində yeraltında və yerin üstüdəki suların axınını müəyyənləşdirir. Drenaj hövzələri bir-birindən topoqrafik maneələrlə ayrılır. Drenaj hövzəsini bütün axın qolları təmsil edir. Qolların sayı və uzunluğu hövzəni genişləndirə bilər və topoqrafiyaya görə şəklini dəyişə bilər.
== Boşalma quruluşu növləri ==
Kanalların quruluşuna görə boşalma quruluşları bir çox kateqoriyadan ibarətdir. Boşalma növləri ərazinin topoqrafiyası və geologiyası ilə müəyyən edilir.
Quruluş: 1299 (teleserial, 1988)
Quruluş: 1299, Quruluş: Osmancıq və ya Quruluş (türk. Kuruluş:Osmancık, Kuruluş:1299, Kuruluş) — 1988-ci ilə aid TRT 1-də yayımlanan tarixi türk serialı. Serial Tarık Buğranın I Osman haqqında yazdığı "Osmancıq" əsərinin əsasında çəkilmişdir. Serial 12 seriyadan ibarətdir. 27 mart 1988-ci ildə bitmişdir.
== Aktyor və obrazlar ==
1.Cihan Ünal-Osman Qazi
2.Yaşar Alptekin-Orxan Qazi
3.Haluk Kurtoğlu-Şeyx Ədəbalı
4.Baykal Saran-Ərtoğrul Qazi
və digərləri.
Quruluş: Osman (teleserial,2019)
Quruluş: Osman (türk. Kuruluş Osman) — ATV-də yayımlanan tarixi türk serialıdır. Serial 20 noyabr 2019-cu ildə başlayıb və davam edir. "Quruluş Osman" serialı,"Diriliş Ərtoğrul" serialının davam serialıdır.
== Məzmun ==
Serial Osmanlı İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarı I Osmanın (Osman Qazi / Osman bəy) həyatını anladır.1 seriya 120 dəqiqə davam edir.
== Aktyor heyəti və obrazlar ==
Burak Özçivit 1 — (Osman Bəy) , Ərtuğrul Qazinin kiçik oğlu.
Nurettin Sönmez 1 — (Bamsı Beyrək) Osman Qazi'yi dəstəkləyir.
Ragıp Savaş 1 — (Dündar Bəy), Osman Qazinin əmisi.
Emre Basalak 1 — (Gündüz bəy), Osman Qazinin böyük qardaşı. Ərtuğrul Qazinin böyük oğlu.
Quruluş: Osman (teleserial, 2019)
Quruluş: Osman (türk. Kuruluş Osman) — ATV-də yayımlanan tarixi türk serialıdır. Serial 20 noyabr 2019-cu ildə başlayıb və davam edir. "Quruluş Osman" serialı,"Diriliş Ərtoğrul" serialının davam serialıdır.
== Məzmun ==
Serial Osmanlı İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarı I Osmanın (Osman Qazi / Osman bəy) həyatını anladır.1 seriya 120 dəqiqə davam edir.
== Aktyor heyəti və obrazlar ==
Burak Özçivit 1 — (Osman Bəy) , Ərtuğrul Qazinin kiçik oğlu.
Nurettin Sönmez 1 — (Bamsı Beyrək) Osman Qazi'yi dəstəkləyir.
Ragıp Savaş 1 — (Dündar Bəy), Osman Qazinin əmisi.
Emre Basalak 1 — (Gündüz bəy), Osman Qazinin böyük qardaşı. Ərtuğrul Qazinin böyük oğlu.
Quruluş Osman (I mövsüm)
Quruluş Osman serialının I mövsümü, Diriliş Ərtoğrul serialının davamı Quruluş Osman serialının ilk mövsümüdür. Mövsüm çox reytinq yığsa da, tarixlə, demək olar ki, heç bir əlaqəsi olmamışdır.
= Süjet xətti =
Ərtoğrul Qazinin Sultan Baybars və Berke Xanla Hülagü xana qarşı döyüşündən təxminən 15 il keçir. Ərtoğrul Qazi xəstələndi və Konyaya getdi, lakin getməmişdən əvvəl Kulucahisar tekfuru Yorqopolos ilə barışdı, lakin müqavilə imzalaya bilmədən Konyaya getdi. Dündar bəy isə müqavilə imzalayaraq öz nüfuzunu artırmaq istəyir, bu səbəbdən də təkfura hədiyyələr hazırlayaraq Qulucahisara doğru yola düşürlər. Prenses Sofiya, əri Yorqopolosun öldürülməsini təşkil etdi. Osman Qazi də sui-qəsdin qarşısını aldığı üçün onunla düşmənçilik etdi və adamlarını arxasınca göndərərək Osman Qazini pusquya saldı və Bamsı Beyrək oğlu Aybarsın ölümünə səbəb oldu. Osman Qazi yaralanaraq gölə düşüb. İki rahibə onu oradan çıxarır, sonra Osman özü gəlib Aybarsın cənazəsini Qayı Obasıya gətirir, Kayı Obası isə Aybarsın yasını tutur. Aybarsın nişanlısı Burçin Xatun Osman Qazini günahlandırır və ona nifrət etməyə başlayır.
Quruluş dönəmi Osmanlı sədrəzəmləri
== Quruluş dövrü ==
Quruluş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Osman Qazioğlu Ələddin Paşa Çandarlı Xəlil Paşaya qədər, yəni 1320–1453 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Yüksəliş dövrü ==
Yüksəliş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Zağanos Paşadan Sokollu Mehmed Paşaya qədər, yəni 1453–1579 dönəmindəki Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır. Təqribən 126 ildə 34 sədrəzəm dəyişmişdir.
== Durğunluq dövrü ==
Durğunluq dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Səmiz Əhməd Paşadan Almas Mehmed Paşa da daxil olmaqla, yəni 1579–1697 illəri arasında sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır.
== Geriləmə dövrü ==
Geriləmə dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, Körpülü Hacı Hüseyn Paşadan Muhsinzadə Mehmed Paşaya qədər, yəni 1697–1773 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Dağılma dövrü ==
Dağılma dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, İzzət Mehmed Paşadan Əhməd Tofiq Paşaya qədər, yəni 1773–1922 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
Quruluş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri
== Quruluş dövrü ==
Quruluş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Osman Qazioğlu Ələddin Paşa Çandarlı Xəlil Paşaya qədər, yəni 1320–1453 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Yüksəliş dövrü ==
Yüksəliş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Zağanos Paşadan Sokollu Mehmed Paşaya qədər, yəni 1453–1579 dönəmindəki Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır. Təqribən 126 ildə 34 sədrəzəm dəyişmişdir.
== Durğunluq dövrü ==
Durğunluq dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Səmiz Əhməd Paşadan Almas Mehmed Paşa da daxil olmaqla, yəni 1579–1697 illəri arasında sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır.
== Geriləmə dövrü ==
Geriləmə dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, Körpülü Hacı Hüseyn Paşadan Muhsinzadə Mehmed Paşaya qədər, yəni 1697–1773 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
== Dağılma dövrü ==
Dağılma dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, İzzət Mehmed Paşadan Əhməd Tofiq Paşaya qədər, yəni 1773–1922 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
Quruluş: Osman (II mövsüm)
Quruluş: Osman (II mövsüm) — türk istehsalı olan Quruluş: Osman adlı tarixi və döyüş serialının ikinci mövsümü, 28-ci seriyası ilə 7 oktyabr 2020-ci ildə yayıma başlamış və 23 iyun 2021-ci ildə yayımlanmış olan 64-cü seriyası ilə başa çatmışdır. Bu mövsüm ərzində ümumilikdə 37 seriya nümayiş etdirilmişdir.
== Süjet xətti ==
Qulucahisar qalasının alınması ilə Konstantinopolun və Bizans imperatorunun qəzəbini üstünə çəkən Osman bəy ekstremal regionda (uclarda) sülhü təmin edir. Osman bəyə qarşı hərəkətə keçən və ən təcrübəli sərkərdələrindən olan Aya Nikolanı regiona göndərməyə qərar verən Bizans imperatoru, əldə etmiş olduğu müvəffəqiyyətləri ilə bütün türk tayfalarına ümid bəxş edən bu türk bəyini aradan götürməyi qərara alır. Qayı Obasının yayı keçirdiyi yaylaya hazırlanmış olan sürpriz hücum Bizans imperiyasının məqsədini üzə çıxarsa da, Osman bəy bu rüsvayçılığın hesabını çəkməkdə qərarlıdır; Ağsaqqallardan aldığı tapşırıq ilə birlikdə Alplarını bir yerə cəmləşdirir. Ərtoğrul bəyin geri qayıtması ilə yaralarını sağaltmağa çalışan Qayı obası böyük sevincə qərq olur. Osman bəy Bizans ordusunu məhv edir. Lakin Osman bəy işlərinin çox olmasına görə Ərtoğrul bəyin obaya qayıtdığından bixəbərdir. Sonrakı bölümlərdə Osman bəy atası Ərtoğrul Qazinin obaya qayıtdığını öyrənir. Osman Qazi Obaya qayıtdıqdan sonra böyük qardaşı Savcı bəylə bəylik mübarizəsinə girişir.
Quruluş Osman (III mövsüm)
Quruluş Osman (III mövsüm) — Quruluş Osman teleserialının III mövsümüdür. Bu mövsüm 65-ci bölümlə 6 oktyabr 2021-ci ildə yayımlanmağa başlanılmış və 15 iyun 2022-ci ildə yayımlanmış olan 98-ci bölümlə başa çatmışdır. Bu mövsüm ərzində ümumilikdə 34 seriya çəkilmişdir. Bu mövsümün yeni aktyor heyətinə Serhat Kılıç (Mixael Kosses), Rüzgar Aksoy (Turqut bəy), Yıldıray Şahinler (Rogatus Laskaris) və digər aktyorlar qatılmışdırlar. Bundan əlavə, serialın bu mövsümündə Maruf Otajonov (Keyxatu) və Şener Savaş (Sultan Məsud; qonaq aktyor kimi) yenidən aktyor heyətinin tərkibinə qatılmışdırlar.
== Qısa süjet xətti ==
Orxanın dünyaya gəlməsi ilə bütün Qayı obası və regionda yaşayan türkmənlər sevincə qərq olurlar. Osman bəy Pastor Qreqoru almaq üçün hərəkətə keçir, lakin Roqatusun adamı olan Feodor və katalonlar da Pastor Qreqoru ələ keçirmək istəyirlər. Lakin onların heç biri pastoru ələ keçirə bilmir və beləliklə də Qreqor Osmanın əlinə keçir. Aya Nikola qalaya gələn zaman Harmankaya Təkfuru Mixael Kosses və Biləcik Təkfuru Roqatus Laskarisi görür onlarla birləşir. Mixael Kosses Turqut bəyin alplarını əsir götürür, bundan sonra isə Turqut bəy Kossesin bacısı Marini qaçırır.
Quruluş Osman (IV mövsüm)
Quruluş Osman (IV mövsüm) Quruluş Osman teleserialının IV mövsümüdür. Mövsüm 99-cu seriya ilə 5 oktyabr 2022-ci ildə yayımlanmağa başlanmış 14 iyun 2023-cü ildə yayımlanmış olan 130-cu seriya ilə başa çatmışdır.Bu mövsüm, ümumilikdə 32 seriyadan ibarət olmuşdur. Bu mövsümün yeni aktyor heyətinə Hakan Yılmaz (Kantakuzenos rolu ilə), Nihat Altınkaya (Olof rolu ilə) və İpek Karapınar (Frigg rolu ilə) daxil olmuşdurlar.
== Qısa süjet xətti ==
Yenişəhrin alınmasından təxmini olaraq 1 il zaman keçmişdir. Osman bəy ailəsi ilə obadan Yenişəhrə köçmüşdür. Türkmənlər dəstə-dəstə Yenişəhər və ətrafına köç edirlər. Osman bəy oba ağalarını dəvət edir birinci məclisi açır. Daha sonra məclisdə Osman bəyin əmri ilə Qaracahisar qalası Orxan bəyə verilir. Əlaəddin bəy təhsilini Yenişəhərə qazi təyin edilən Dursun Fəqihin yanında davam etdirir. Osman bəyin əmri ilə Aktemur bəyə Yenişəhərin subaşısı vəzifəsi verilir.
Quruluş Osman (V mövsüm)
Quruluş Osman (V mövsüm) Quruluş Osman teleserialının V mövsümüdür. Bu mövsüm 131-ci seriya ilə 4 oktyabr 2023-cü ildə yayımlanmağa başlamışdır. Serialın yeni mövsümünün yeni aktyor heyətinə Emrə bəy (Orxan bəy) daxil edilmişdir.
== Qısa süjet xətti ==
Bafey qələbəsinin üstündən illər keçmişdir. Osman bəyin övladları böyüyüb bəy olmuşdurlar. Bu dövr ərzində həmçinin də Osman bəy bəyliyinin sərhədlərini genişləndirmiş və ordusunu gücləndirmişdir. Osman bəyin Bursanın alınmasına gedən yoldakı birinci hədəfi Kestel qalası olur. Bu qalanın alınması üçün hazırlıq işləri görülərkən Konyadan Sultan Məsudun zəhərlənməsi xəbəri gəlir. Bu xəbərdən sonra Germiyanoğlu Yaqub bəy Anadolu bəyliklərini arxasına alaraq türklərin yeni sultanı olmaq istədiyini açıq bir formada bəyan edir.
Gürcüstanın dövlət quruluşu
Gürcüstanın dövlət quruluşu — 1995-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Gürcüstan dualist idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü iki dəfə — (1918) 26 may və (1991) 9 aprel tarixlərində qeyd edilir. Ölkə Konstitusiyası 24 avqust 1995-ci ildə qəbul olunmuşdur(15 oktyabr 2010-cu ildə yenidən baxılmışdır).
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
55 bələdiyyədən ibarət 10 diyara (Tbilisi-paytaxt şəhəri, Quriya, İmeretiya, Kaxetiya, KvemoKartli, Msxeta-Mtianeti, Raça-Leçxumi və Kvemo Svaneti, Sameqrelo-Zemo-Svaneti, Samse-Cavaxeti, Şida-Kartli) və 2 muxtar respublikaya bölünür (Gürcüstanın tərkibinə 1921-ci ildən Acarıstan Muxtar Respublikası, 1922-ci ildən Cənubi Osetiya Muxtar Vilayəti (1990-cı ildə mərkəzi hakimiyyət tərəfindən ləğv edilmişdir) və 1931-ci ildən Abxaziya Muxtar Respublikası daxildir).
== Dövlət başçısı ==
Ümumxalq səsverməsi yolu ilə 5 il müddətinə seçilən Prezidentdir. Gürcüstanın mövcud Konstitusiyasına görə, bir namizəd iki müddətdən əlavə ölkə Prezidenti vəzifəsinə seçilə bilməz.
Dövlətin başçısı, silahlı qüvvələrin ali baş komandanı, xarici əlaqələr üzrə Gürcüstanın ən yüksək təmsilçisi sayılan Gürcüstan Respublikasının Prezidenti, ölkənin daxili və xarici siyasətini istiqamətləndirir, xalqın milli birlik və bütövlüyünü, habelə dövlət qurumlarının və digər orqanların fəaliyyətini təmin edir, formal olaraq Baş naziri təyin edir.
2010-cu ildə Konstitusiyaya edilmiş dəyişikliklər nəticəsində dövlət başçısının səlahiyyətləri nəzərəçarpacaq dərəcədə məhdudlaşdırılmışdır.
== Qanunverici hakimiyyət ==
150 üzvdən ibarət bir palatalı Parlamentə deputatlar ümumi seçkilər yolu ilə 4 il müddətinə seçilirlər.
Hindistanın dövlət quruluşu
Hindistanın dövlət quruluşu - 1950-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən Hindistanda hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Hindistan 1950-ci ilin yanvar ayında təsdiq edilmiş , 397 maddədən və 9 kitabçadan ibarət Konstitusiyalı federativ respublikadır.
== İnzibati bölgüsü ==
Hindistanın tərkibinə - Baş nazirin məsləhəti əsasında federal Prezidentin 5 illik müddətə təyin etdiyi qubernatorların idarə etdiyi və hər birinin qanunvericilik orqanı (Assambleya) və Hökuməti olan 25 muxtar ştat (Andxra-Pradeş, Arunaçap-Pradeş, Assam, Bixar, Qoa, Qucarat, Cammu və Kəşmir, Qərbi Benqaliya, Karnataka, Tamilnad, Pəncab, Tripura, Uttar-Pradeş, Mizoram, Manipur və s.) və 7 ittifaq ərazisi daxildir.
Hindistanda mövcud olan Andaman və Nikobar adaları, Çandiqarx, Dadra və Naqarxaveli, Daman və Diu, Lakşadvip və Puttuççeri (Pondişeri) adlanan ittifaq əraziləri və paytaxt - Dehli ərazisinın hər biri federal Prezidentin təyin etdiyi qubernator və ya inzibatçısı tərəfindən idarə edilir.
== Dövlət başçısı ==
Prezident - ştatların qanunverici məclislərinin üzvləri ilə Parlamentin hər iki palatasının seçici üzvlərindən ibarət seçki kollegiyası tərəfindən 5 illik müddətə seçilir. Prezident ştatların qanunverici məclislərini buraxmaq, ştatların hökumətlərini ləğv etmək və onların yerinə Prezident üsul-idarəsi tətbiq etmək (ştatların idarəsi qubernatorların ixtiyarına keçir) səlahiyyətlərinə malikdir. Prezident ölkədə olmadığı və ya vəfat etdiyi halda, Parlamentin hər iki palatasının üzvləri tərəfindən 5 il müddətinə seçilən vitse-prezident onun səlahiyyətlərini icra edir. Vitse-prezident eyni zamanda, ştatlar şurasının sədridir. Ölkədə icraedici hakimiyyət prezident və vitse-prezident tərəfindən həyata keçirilir.
== Qanunverici hakimiyyət ==
Ştatlar Şurası "Raja Sabxa"dan və Xalq Palatası "Lok Sabxa"dan ibarət olan ikipalatalı Parlament tərəfindən həyata keçirilir.
Həşəratın bığcıqlarının quruluşu və tipləri
Həşəratın bığcıqlarının quruluşu və tipləri — Bığcıqlar və ya antenna həşərat üçün səciyyəvi orqan olub bir cütdür.
Həşərat sinifində ancaq bığcıqsızlar dəstəsində bıöcıq yoxdur. Bığcıqlar başda, alının yanlarında, gözlərin arasında yerləşmişdir. Bığcıqlar həşəratın növündən aslı olaraq müxtəlif ölçüdədir. Bədənə birləşən birinci buğum saplaq, ikinci buğum ayaqcıq, qalan buğumlar isə qamçı adlanır. Bığcıqlar adətən çoxlu miqdarda buğumlardan təşkil olunmuşdur.Bəzən biğcıq qisa onların buğumluluğu az olur. Məsələn, milçək və iynəcələrdə bığcıq üç buğumdan ibarətdir. Böcəklərdə adətən 11, pərdəqanadlılarda 12-13 buğum olur. Bəzi həşəratda isə bığcıqlar uzun və çox buğumlu olub, bədənlərindən uzun olur. Məsələn şalalalarda, uzunbığ böcəklərdə bığcıqlar çoxbuğumlu və uzundur.
Kambocanın dövlət quruluşu
Kambocanın dövlət quruluşu — 1993-cü ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Kamboca mütləq formalı idarəetmə üsuluna malik konstitusiyalı monarxiyadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1953) 9 noyabrda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 21 sentyabr 1993-cü ildən (6 mart 1999-cu ildə edilmiş düzəlişlə) qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Kamboca 23 əyalətə (Kamponqtxom, Pousat və s.) və 1 əyalət statusuna bərabər olan Pnompen bələdiyyəsinə, 185 dairəyə, 1621 kommunaya və 14073 kəndə bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Kral taxt şurası tərəfindən seçilən Kral — dövlətin başçısı və silahlı qüvvələrin ali baş komandanı, habelə ölkədə müstəqil məhkəmə hakimiyyəti sisteminin qarantıdır. Mövcud Konstitusiyaya görə Kral "idarə etməli deyil, krallıq etməlidir". Kral olmadıqda onun səlahiyyətləri Senatın (Yuxarı Palata) sədrinə həvalə olunur. Kambocanın irsi monarxiya institutuna yalnız kişi cinsinə mənsub 30 yaşına çatmış şəxslər rəhbərlik edə bilərlər.
== Qanunvericilik hakimiyyəti ==
İkipalatalı Parlamentdən: 61 yerlik Senatdan (Yuxarı Palataya 2 üzvü Kral təyin edir, 2 üzv Milli Məclis tərəfindən seçilir, qalan 57 üzvü isə seçicilərin funksional dairələri tərəfindən 5 il müddətinə seçilirlər) və 123 yerlik Milli Assambleyadan (Aşağı Palataya deputatlar ümumxalq səsverməsi yolu ilə 5 il müddətinə seçilirlər) ibarətdir.
Kimyəvi sensorların quruluşu və iş prinsipi
Kimyəvi sensorlar -Maddənin tərkibi ilə hər hansı ölçülə bilən xassəsi arasında əlaqə yaratmaq, məlum qanunauyğunluqlardan istifadə edərək qatılıqların təyini və uyğun cihazların yaradılması analitik kimyanın tarixi boyunca vacib məsələlərdən biri olmuşdur və elə bu gün də öz aktuallığını qoruyur. Bu cihazlara sensorlar və ya kimyəvi sensorlar daxildir, hansı ki bu cihazlar maddədən müəyyən miqdar ayırmadan və xüsusi hazırlanmış nümunə götürmədən mühitin (məhlulun) kimyəvi tərkibindən bir başa məlumat verir. Kimyəvi sensorlar – kimyəvi selektiv sensor təbəqəsindən müəyyən etdiyimiz komponentin iştirakına və tərkibinin dəyişməsinə aid cavab siqnalı verir, həmçinin fiziki çeviricidən (transdyuserdən) ibarətdir. Selektiv qatın müəyyən etdiyimiz komponentlə gedən reaksiyasında yaranan enerjini elektrik və ya işıq siqnalına çevirir və daha sonra işığa həssas elektron cihazla ölçülür. Bu siqnal elə analitik siqnaldır ki, mühitin (məhlulun) tərkibi haqqında birbaşa məlumat verir. Kimyəvi sensorlar kimyəvi reaksiyaların prinsipi üzərindən yalnız müəyyən etdiyimiz komponentlə həssas təbəqə arasında gedən kimyəvi əlaqədə analitik siqnal yaranan zaman və ya fiziki proseslərin üzərində fiziki parametr (işığın udulması və əks olunması, kütlə, elektrik keçirici) ölçülən zaman işləyə bilər. Ilk halda həssas təbəqə kimyəvi çevirici funksiyasını yerinə yetirir. Seçiciliyi artırmaq üçün kimyəvi sensorun giriş cihazında (kimyəvi həssas təbəqənin önündə) müəyyən olunan komponentin hissəciklərini selektiv şəkildə ötürən membranlar (ion əvəzedici, dialis, hidrofob və s.) yerləşə bilər. Bu halda müəyyən etdiyimiz maddə yarımkeçirici membrandan kimyəvi çeviricinin nazik təbəqəsinə diffuziya olunur. Hansı ki, bu nazik təbəqədə komponentin üzərində analitik siqnal formalaşır və kimyəvi sensorların əsasında sensor analizatorlar verilmiş qatılıq diapazonunda hər hansı bir maddəni müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuş cihazlar konstruksiya edilir.
Kiprin dövlət quruluşu
Kiprin dövlət quruluşu — 1960-cı ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Kipr Respublikası əhdud hakimiyyətli prezident idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1960) 16 avqustda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 16 avqust 1960-cı ildən qüvvədədir.
(1983-cü ildə Kipr adasının Türk icmasının məskunlaşdığı şimal hissəsində yaradılmış Şimali Kipr Türk Respublikası beynəlxalq aləmdə Türkiyədən başqa heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan dövlət qurumudur. Şimali Kipr Türk Respublikası 1974-cü ildə yunan millətçilərinin qiyamından sonra Türkiyə tərəfindən adadakı türk icmasının təhlükəsizliyini qorumaq məqsədilə həyata keçirilən hərbi müdaxilə nəticəsində türk ordusunun nəzarətinə keçən torpaqlarda yaradılmışdır.
Adanın üçdə bir hissəsinə nəzarət edən Şimali Kipr Türk Respublikasısı dünya dövlətləri münaqişənin hüquqi həllinə qədər rəsmən tanımaq istəməsələr də, onlardan bir çoxu Şimali Kipr Türk Respublikası ilə qeyri-rəsmi iqtisadi və mədəni əlaqələr saxlayırlar).
== İnzibati bölgüsü ==
33 bələdiyyəni (icma) birləşdirən Nikosiya (Şimali Kipr Türk Respublikasının bir hissəsi), Kireneya (Şimali Kipr Türk Respublikasının böyük hissəsi), Larnaka (Şimali Kipr Türk Respublikasının bir hissəsi), Limasol, Pafos və Famaqusta (Şimali Kipr Türk Respublikasının tam hissəsi) rayonlarına (eparxiya) bölünür
.
== Dövlət başçısı ==
Ümumxalq səsverməsi yolu ilə, 5 il müddətinə seçilən Prezident dövlət və hökumət başçısıdır. Prezident icra hakimiyyətini Nazirlər Şurasının vasitəsilə həyata keçirir.
Küveytin dövlət quruluşu
Küveytin dövlət quruluşu - 1962-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Küveyt mütləq formalı idarəetmə üsuluna malik konstitusiyalı monarxiyadır . Milli bayram günü olan milli gün (1950) 25 fevralda qeyd olunur.
Ölkə Konstitusiyası 11 noyabr 1962-ci ildən qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Küveyt ərazisi inzibati cəhətdən 6 vilayətə (Əl-Əhmədi, Əl-Fərvaniyyə, Əl-Asima, Əl-Cəhra, Həvalli, Mübarək Əl-Kəbir) bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Mövcud Konstitusiyaya görə Hökumətin başçısını təyin etmək, Parlamenti buraxmaq, qanun layihələrini imzalamaq və ya onları yenidən işlənilməsi üçün Məclisə (Parlament) qaytarmaq və s. mühüm səlahiyyətlərə malik olan Əmir - dövlətin başçısı və Küveyt silahlı qüvvələrinin ali baş komandanıdır.
Ölkənin idarə edilməsində de-yure müstəsna və şəriksiz hüquqlara malik olan, de-fakto isə ölkəni təkbaşına idarə edən Əmirin toxunulmazlıq hüququ vardır, bununla belə Küveyt Əmirliyinin kütləvi informasiya vasitələrində onun tənqid edilməsinə qadağa mövcud deyil.
Əmir taxt-tac vəliəhdini təyin etmək hüququna malikdir. Vəliəhdin namizədliyi hakim ailənin üzvləri tərəfindən bəyənilməli və ölkə Parlamenti tərəfindən təsdiq edilməlidir.
Laosun dövlət quruluşu
Laosun dövlət quruluşu — 1991-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Laos məhdudiyyəti olmayan prezident idarəetmə üsuluna malik, bir partiyalı sosialist tipli respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1949) 19 iyul tarixində qeyd edilir. 10 fəsil və 80 maddədən ibarət Laos Konstitusiyası 14 avqust 1991-ci il tarixində qəbul edilmişdir.
== İnzibati bölgüsü ==
Laos Respublikası 11 000 kommunadan ibarət 140 rayonu özündə birləşdirən 16 əyalətə (Attapı, Bokeo, Bolikxamsay, Tyampasak, Xuapxan, Kxammuan, Luanqnamtxa, Luanqpxabanq, Udomsay, Pxonqsali, Saynyabuli, Salavan, Savanakxet, Sekonq, Vyentyan-əyalət və Sienqkxuanq) və Vyentyan paytaxt prefekturasına bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Mövcud Konstitusiyaya görə, milli müstəqilliyin və ərazi bütövlüyünün təminatçısı, dövlətin başçısı və silahlı qüvvələrin ali baş komandanı sayılan Prezident, ölkə Parlamenti tərəfindən 5 il müddətinə seçilir. Ali qanunverici orqanda dövlət başçısı seçilmək üçün namizəd, Parlamentin xüsusi iclasında iştirak edən deputatların ən azı 2/3 hissəsinin səsini qazanmalıdır.
Laos Prezidenti Milli Assambleyanın qərarına əsasən Baş naziri, onun təqdimatı ilə əyalət qubernatorlarını və şəhər merlərini təyin edir və vəzifədən kənarlaşdırır, Baş nazirin təqdimatı ilə silahlı qüvvələrin və təhlükəsizlik xidmətinin ali vəzifəli şəxslərinə hərbi rütbələr verir, habelə əfvlə bağlı sərəncam imzalayır və digər funksiyaları həyata keçirir.
Dövlət başçısı Hökuməti formalaşdırır və onun üzvlərini təyin edir. Prezidentin birbaşa rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən nazirlər onun qarşısında fərdi məsuliyyət daşıyırlar.
Livanın dövlət quruluşu
Livanın dövlət quruluşu - 1926-cı ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Livan parlament formasında idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1943) 22 noyabr tarixində qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 23 may 1926-cı ildə qəbul edilmişdir.
Bütün dini konfessiaların dövlətin idarə edilməsində iştirakını təmin etmək məqsədilə, xristian və müsəlman icmaları liderlərinin 1943-cü ildə imzaladıqları Milli Pakta əsasən ölkənin Prezidenti yalnız xristian maronit, Baş nazir sünni-müsəlman, Parlamentin sədri şiə-müsəlman, onun müavini isə pravoslav olmalıdır.
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Livan Respublikası - hər biri bir şəhəri (Beyrut, Cubeyl, Tripoli, Bəaləbək, Sayqa, Nəbatiyyə) və bir neçə kəndi birləşdirən 25 qəzadan ibarət olan 6 əyalətə (Beyrut, Dağlıq Livan, Şimali Livan, Cənubi Livan, Bəqa və Nəbatiyyə mühafazalarına) bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Prezident Parlament tərəfindən, bir dəfədən çox olmamaqla 6 il müddətinə seçilir. Dövlət başçısı Milli Məclisin təqdimatı ilə Baş naziri və onun 1-ci müavinini təyin edir.
Livanda tolerantlığın və milli birliyin rəmzi olan Prezident - Milli Məclisin hazırladığı və qəbul etdiyi qanunvericilik aktlarını dərc etmək, qanunların icrası məqsədilə əlavə qaydalar müəyyən etmək, beynəlxalq saziş və müqavilələri ratifikasiya etmək və s. mühüm səlahiyyətinə malikdir.
Malayziyanın dövlət quruluşu
Malayziyanın dövlət quruluşu — 1957-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Malayziya dünyada federal konstitusiyalı seçkili monarxiya formasında idarəetmə üsuluna malik yeganə ölkədir. Milli bayramlar olan müstəqillik günü (1957) 31 avqustda, federasiyanın yaranması günü isə (1963) 16 sentyabrda qeyd olunur. Malayziyanın konstitusiyası 31 avqust 1957-ci ildə qəbul edilmiş və bu günə qədər ona bir sıra dəyişikliklər edilmişdir.
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Qərbi və Şərqi Malayziya olmaqla 2 bölgəyə ayrılan Federasiya, inzibati cəhətdən 13 ştatdan və 3 federal ərazidən ibarətdir. Qərbi Malayziya (Malaya) 11 ştatı (Coxor, Kedah, Kelantan, Malakka, Negeri-Sembelan, Paxanq, Perak, Perlis, Pulau-Pinanq, Selanqor və Trenqany) və Malakka yarımadasında yerləşən 2 federal ərazini (Putradcaya və paytaxt Kuala-Lumpur), Şərqi Malayziya isə 2 ştatı (Sabax və Saravak) və Kalimantan adasında yerləşən 1 federal ərazini (Labuan) özündə birləşdirir.
== Dövlət başçısı ==
Dövlət başçısı olan Ali Rəhbər (hökmdar) və onun müavini — köməkçisi Malayziya Federasiyasının Hökmdarlar Şurası tərəfindən, Qərbi Malayziya bölgəsinə aid olan ştatların doqquz irsi hökmdarının (sultanlıqlar) arasından 5 illik müddətə seçilir.
Sultanlıqlar birlikdə Qubernatorlar Şurasını təşkil edir. Digər ştatların qubernatorları isə Şurada yalnız məşvərətçi səsə malikdirlər. Ali Hökmdar (Yanq di-Pertuan Aqonq), statusuna görə Federasiyada bütün yüksəkvəzifəli şəxslərin fövqündə durur və heç bir məhkəmə qarşısında məsuliyyət daşımır.
Maldiv adalarının dövlət quruluşu
Maldiv adalarının dövlət quruluşu - 2008-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Maldiv Respublikası məhdud hakimiyyətli prezident idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1965) 26 iyulda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 7 avqust 2008-ci ildən qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Maldiv Respublikası Paytaxt Male və 20 adalar qrupundan ibarət olan 8 regiona (Uzaq Şimal, Şimal, Mərkəzi-Şimal, Mərkəzi, Mərkəzi-Cənub, Cənub, Uzaq Cənub və Paytaxt) bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Dövlət və hökumət başçısı olan Prezident ölkə Parlamenti tərəfindən seçilir. Lakin Prezidentliyə namizəd şəxs ilk növbədə ümumxalq referendumunda təsdiq edilməli və ən azı 51% səs toplamalıdır. Prezidentin ümumi səlahiyyət müddəti qeyri-məhduddur.
Tərkibi Parlamentin deputatlarından və dövlət qulluqçularının korpusundan təşkil olunan Nazirlər Kabinetinə Prezident rəhbərlik edir. Dövlət başçısı müstəsna səlahiyyətlərindən istifadə edərək 14 nazirin hər birini təyin və yaxud azad edə bilər və buna görə Parlament qarşısında heç bir məsuliyyət daşımır.
Misirin dövlət quruluşu
Misir Ərəb Respublikası çoxpartiyalı demokratik bir sistemlə idarə olunmaqdadır. Konstitusiyası 1971-ci il referendum ilə təsdiqlənmişdir.
== İcraedici orqan ==
Ölkənin rəhbəri prezidentdir. Konstitusiyaya görə prezident 6 ildən bir seçilməli idi və bu müddət limitsiz də ola bilərdi.Prezident bir və ya daha çox vitse prezident, baş naziri, nazirləri, mülki və hərbi rəsmiləri, diplomatik nümayəndələri təyin edə və ya çıxara bilərdi. O ali baş komandandır. Onun əfv etmə və məhkəmə hökmünü azaltmaq hüququ vardır. O referendum çağıra bilərdi. Xalq Assambleyasını təsdiq edə bilərdi, ancaq yalnız müəyyən edilmiş vaxt üçün fərmanları çap etməyə hüququn qüvvəsi vardır. Məhkəmə qurumunun Ali Şurasına rəhbərlik edirdi. Xalq Assembliyası yalnız referendum və ya hərbi vəziyyətdə buraxa bilərdi.
Monakonun dövlət quruluşu
Monakonun dövlət quruluşu — Monako knyazlığı konstitusiyalı irsi monarxiyadır. 1962-ci il Konstitusiyası qüvvədədir. Dövlət başçısı knyazdır. Qanuncerici hakimiyyət knyaza və Milli Şuraya, yəni parlamentə məxsusdur. İcra hakimiyyətini dövlət naziri və onun üç müşavirindən təşkil olunmuş Hökumət Şurası həyata keçirir. Dövlət nazirini knyaz Fransanın tövsiyə etdiyi üç namizəd arasından təyin edir.
Monqolustanın dövlət quruluşu
Monqolustanın dövlət quruluşu — 1972-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Monqolustan dualist idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1911) 29 dekabrda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 1992-ci il 12 fevralda (1999 və 2001-ci ildə edilmiş dəyişikliklərlə) qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Monqolustan paytaxt Ulan-Batora və 21 aymakdan (Bayan-Ulqiy, Bayanxonqor, Bulqan, Qov-Altay, Qov-Sumber, Darxan-Uul, Dornod, Dornoqov, Dundqov, Zavxan, Orxon, Suxe-Bator, Selenqe, Tuve, Uverxanqay, Uvs, Umneqov, Xovd, Xuvsqel və Xentiyi) ibarət inzibati vahidliyə bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Mövcud Konstitusiyaya görə monqol milli birliyinin rəmzi, Monqolustanın xarici dövlətlərdə ali təmsilçisi, dövlət başçısı və Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı olan Prezident, eyni zamanda Milli Təhlükəsizlik Şurasının sədridir. Prezidentliyə namizədlər Böyük Dövlət Xuralında yer almış siyasi partiyalar tərəfindən irəli sürülür və namizədlərdən biri ümumxalq səsverməsi yolu ilə, iki dəfədən çox olmamaq şərti ilə 4 il müddətinə Prezident seçilir.
Konstitusiyaya görə Prezident, fəaliyyəti müddətində Baş naziri, səfirləri və digər diplomatik nümayəndələri təyin etmək, Monqolustanda akkreditə olunmuş xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndələrinin övdətnamələrini qəbul etmək, Parlamentin buraxılmasını tələb etmək, habelə veto və qanunvericilik təşəbbüsü hüququndan istifadə etmək səlahiyyətlərinə malikdir.
== Qanunverici hakimiyyət ==
Qanunverici hakimiyyət bir palatalı, 76 yerlik Böyük Dövlət Xuralıdır. Böyük Dövlət Xuralına deputatlar birmandatlı seçki dairələrindən 4 il müddətinə seçilirlər.
Mozambikin dövlət quruluşu
Mozambikin dövlət quruluşu — Mozambik respublikadır. 1975-ci il Konstitusiyası qüvvədədir. Mozambik Azadlıq Cəbhəsinin (FRELİMO) sədri dövlət başçısı və prezidentdir. Ali qanunverici orqan Respublika Məclisidir (birpalatalı parlament). İcra hakimiyyətinin prezidentin başçılıq etdiyi Nazirlər Şurası həyata keçirir.
== İstinadlar ==
== Əlavə ədəbiyyat ==
Hanlon, Joseph, and Teresa Smart. Do bicycles equal development in Mozambique?. James Currey Publisher, 2008.
Manning CL. The politics of peace in Mozambique: post-conflict democratisation, 1992-2000. Greenwood Publishing Group; 2002.
Myanmanın dövlət quruluşu
Myanmanın dövlət quruluşu — 2008-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Məhdud hakimiyyətli prezident idarəetmə üsuluna malik Respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1948) 4 yanvarda qeyd olunur.
Ölkənin yeni Konstitusiyası 10 may 2008-ci ildən qüvvədədir.
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Myanma rayonlara bölünən 7 inzibati vilayətdən (Mandalay, Pequ, İravadi, Maque, Sikayn, Tanintayi və Yanqon) və 7 ştatdan (Rakxayn, Çin, Kaçin, Şan, Kaya, Karen və Mon) ibarətdir.
== Dövlət başçısı ==
Ölkədə milli birliyin və müstəqilliyin rəmzi, hüquqi dövlətin, ərazi bütövlüyünün və milli təhlükəsizliyin təminatçısı, dövlət və hökumət başçısı, eyni zamanda silahlı qüvvələrin ali baş komandanı olan Prezident ölkə Parlamenti tərəfindən seçilir. Dövlətin idarə edilməsində Prezidentə müxtəlif sahələr üzrə geniş səlahiyyətlərə malik olan iki vitse-prezident köməklik edir.
45 yaşına çatmış və ən azı son 20 ilini ölkə ərazisində yaşamış şəxs Prezident seçkilərində namizədliyini irəli sürə bilər.
30 mart 2011-ci ildən etibarən Myanma Birliyi Respublikasının hazırkı, sayca 1-ci Prezidenti, Həmrəylik və İnkişaf Partiyasının sədri Teyn Seyndir.
== Qanunverici hakimiyyət ==
İttifaq Məclisi: Milli Assambleyadan (Yuxarı Palata, 224 yer, sədri 31 yanvar 2011-ci ildən K. A. Myintdir) və Nümayəndələr Palatasından (Aşağı Palata, 440 yer, spikeri 31 yanvar 2011-ci ildən T. Ş. Manndır) ibarət iki palatalı Parlamentdir.
Müəssisənin quruluşu
Müəssisə — mülkiyyət formasından asılı olmayaraq ictimai tələbatın ödənilməsi və mənfəət əldə edilməsi məqsədilə məhsul istehsal edən, satan, müvafiq iş və xidmətlər yerinə yetirən hüquqi şəxs olan müstəqil təsərrüfat subyektidir.
Müəssisə termini aşağıdakı üç termini özündə əks etdirir:
Maşın və bu kimi istehsal ünsürlərini çalışdırmaq, yəni, onlara iş gördürmək üçün bir vasitədir;
Müxtəlif iş və fəaliyyətlərin yerinə yetirildiyi yer, iş yeri;
Maddi və fəal elementlərdən (texnika, sərmayəvə işçilər) əmələ gələn bir istehsal vahididir.
Müəssisə anlayışının hər üç tərifində fəal, yəni istehsaledici bir hərəkətdə və fəaliyyətdə olma görünür. Ancaq birinci yalnız texniki, ikinci və üçüncüsü kütləyə (xalqa) və texnikaya aid xüsusiyyətlərə malikdir.
Birinci mənada alət və maşın kimi texniki vasitələrdən istifadə, onlara iş gördürmə anlaşıldığı kimi, bir dükan, mağaza, fabrik və s. kimi də iş yerlərini fəaliyyətdə olub-olmadığı da düşünülür. Müəssisə sözünün bu anlamı dinamik bir xüsusiyyətə malikdir.
İkinci mənada fabrik, büro, dəftərxana, ticarətxana və bu kimi terminlərin ifadə etdiyi işlərin göründüyü kimi yerlər müəyyənləşir ki, bu da, müəssisənin statik bir məna daşıdığını göstərir.
Üçüncü mənada isə elmi hərəkətlərin olduğu yer deyil, bu hərəkətləri görmək üçün müəyyənləşdirilmiş təşkilat başa düşülür.
== Müəssisənin quruluşu ==
Müəssisə — ölkə iqtisadiyyatının ilkin halqası olub, müəyyən mülkiyətə və kollektiv əməyə əsaslanan ictimai tələbatı ödəmək və mənfəət əldə etmək məqsədilə məhsul istehsal edən, iş və xidmətlər göstərən, istehsal-texniki, təşkilati və iqtisadi vəhdətə malik olan hüquqi şəxs statuslu istehsal təsərüfat vahididir.
Naxçıvanın geoloji quruluşu
Naxçıvan MR geoloji quruluşu Ş. Əzizbəyov, A. Antonov, B. Budaqov, və b. tərəfindən öyrənilmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisi geoloji baxımdan Kiçik Qafqazın Naxçıvan qırışıqtektonik zonasında yerləşir. Ərazinin geoloji quruluşunun qalınlığı 14 km-dir. (Kaynazoy, Mezazoy və Paleozoy eraları). Ərazidəki yer qabığının qalınlığı 48–54 km olaraq "qranit" qatı 15–20 km, "bazalt" qatı isə 20–25 km-dir. Geoloji quruluşuna görə Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisi Birinci dərəcəli üç qarışıqlı strukturu əhatə edir: Şərur-Culfa antiklinorisi, Ordubad sinklinorisi və Zəngəzur antiklinorisi. Bu strukturlar Ümumqafqaz istiqamətlidir. Şərur – Culfa antiklinorisində təbaşirə qədər, Ordubad sinklinorisində isə oliqosendən sonrakı və miosendən əvvəlki xətti qırışıqlıqla əlaqədar əmələ gəlmişdir. Göründüyü kimi, Naxçıvan MR-in Arazboyu maili düzənlik zonası ayrıca bir geoloji struktur təşkil etməyib, dağlıq ərazi ilə eyni struktura malikdir.
Nepalın dövlət quruluşu
Nepalın dövlət quruluşu — 2007-cı ildə qəbul edilmiş müvəqqəti (keçid) Konstitusiyasına əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Nepal parlament formasında idarəetmə üsuluna malik federativ respublikadır (28 may 2008-ci il tarixinə qədər ölkədə konstitusiyalı monarxiya quruluşu mövcud olmuşdur). Milli bayram günü olan respublika günü (2008) 28 may tarixində qeyd olunur. 14 yanvar 2007-ci ildə Nepalın müvəqqəti (keçid) Konstitusiyası qəbul edilmişdir .
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Nepal 5 region üzrə (Şərqi region, Mərkəzi region, Qərbi region, Mərkəzi Qərb və Uzaq Qərb regionları) qruplaşmış 14 zonaya (Baqmati, Bxeri, Kosi, Lumbini, Maxakali, Meçi, Saqarmatxa, Rapti, Setxi, Dxaulaqiri, Canakpur, Qandaki, Narayani və Karnali ançollarına) və 75 rayona (pançayat) bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Prezident Parlament tərəfindən siyasi konsensus əsasında Yeni Konstitusiyanın qəbul olunacağı müddətədək seçilir .
Milli birliyin rəmzi və ərazi bütövlüyünün təminatçısı olan dövlət başçısının əsas vəzifəsi ölkə Konstitusiyasını qorumaq və ona dəstək olmaqdır.
Mövcud Konstitusiyaya əsasən, vitse-prezident siyasi fəaliyyəti dövründə, ölkənin idarə edilməsində dövlət başçısına köməklik göstərir, zərurət yarandıqda onu bu postda əvəz edir .
== Qanunverici hakimiyyət ==
Nepal Federativ Respublikasının ali qanunverici orqanı 4 il müddətinə fəaliyyət göstərən bir palatadan – 240 üzvü ümumi və bərabər seçki əsasında gizli səsvermə yolu birmandatlı dairələrdən, 335 üzvü proporsional nümayəndəlik sistemi əsasında partiya siyahıları üzrə seçilən, digər 26 mandat isə təyin edilən deputatlar üçün nəzərdə tutulan 601 yerlik Müəssislər Məclisindən (Parlament) ibarətdir.
Yaşı 25-ə çatmış və Nepal Cinayət Kodeksinin mənəvi əxlaqsızlıq maddəsi ilə məhkum edilməmiş istənilən ölkə vətəndaşı Parlament seçkilərində namizədliyini irəli sürə bilər.
Omanın dövlət quruluşu
Omanın dövlət quruluşu - 1996-ci ildə qəbul edilmiş Dövlətin Əsas Qanununa (Ağ Kitab) əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Oman Sultanlığı mütləqiyyət formalı idarəetmə üsuluna malik unitar islam monarxiyasıdır. Milli bayram günü olan Sultanın ad günü 1970-ci ildən etibarən hər il 18 noyabrda qeyd olunur. Dövlətin Əsas Qanunu (Ağ Kitab) 6 noyabr 1996-cı ildən qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Oman Sultanlığı 11 mühafaza (Dofar, Maskat, Musandam, Şimali Əl-Batina, Cənubi Əl-Batina, Şimali Əş-Şarkiya, Cənubi Əş-Şarkiya, Əd-Daxiliyə, Əz-Zahirə, Əl-Buraymi və Əl-Vusta) bölünür.
== Dövlət başçısı ==
Oman Sultanı ölkədə milli və dini birliyin rəmzi, milli müstəqilliyin və ərazi bütövlüyünün təminatçısı, dövlət və Hökumət başçısı (Baş nazir), ali dini rəhbər (imam) və ali hakim, habelə silahlı qüvvələrin ali baş komandanı, maliyyə, müdafiə və xarici işlər naziridir.
Dövlətin idarə olunması, o cümlədən icraedici və qanunvericilik hakimiyyəti bütövlükdə Sultanın səlahiyyətinə aiddir. Kabinetin üzvləri və digər vəzifəli şəxslər, habelə 1996-cı ildən fəaliyyət göstərən Dövlət Şurasının 41 üzvü Sultan tərəfindən təyin olunur.
== İcraedici hakimiyyət ==
Nazirlər Kabinetinin tərkibi, ona bilavasitə rəhbərlik edən Sultanın xüsusi nümayəndəsindən, Baş nazirin 3 müavinindən (bir qayda olaraq Sultanın ən yaxın qohumları olur), Kabinetin katibindən və 20-dən artıq nazirdən ibarətdir. Nazirlərin və əyalət qubernatorlarının böyük əksəriyyəti hakim ailəyə mənsubdurlar.
Pakistanın dövlət quruluşu
Pakistanın dövlət quruluşu - 1973-cü ildə qəbul edilmiş Konstitusiyasına əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
== Dövlət quruluşu ==
Pakistan parlament formasında idarəetmə üsuluna malik federativ respublikadır. 1947-ci il 14 avqustda Pakistanın müstəqilliyi elan edilmişdir. 1956-cı il 23 martda Pakistan İslam Respublikası elan edilmişdir. Ölkə Konstitusiyası 1973-cü ildən qüvvədədir.
== İnzibati bölgüsü ==
Pakistan İslam Respublikası 4 əyalətdən ibarətdir: Pəncab, Sind, Bəlucistan və Şimal-Qərbi Sərhəd əyalətləri; federal paytaxt vilayəti İslamabad və mərkəzi Hökumət tərəfindən idarə olunan qəbilə zonaları Pakistan İslam Respublikasının ərazisini təşkil edir.
== Dövlət başçısı ==
Ölkədə siyasi hakimiyyət Prezidentin və Hökumətin əlindədir. Ölkə Prezidenti Seçicilər Kollegiyası (tərkibinə Parlamentin hər iki palatasının üzvləri, habelə Pəncab, Sind, Bəlucistan və Şimal-Qərbi Sərhəd əyalətləri parlamentlərinin deputatları daxildir) tərəfindən, iki dəfədən çox olmamaqla 5 il müddətinə seçilir. Seçildikdən sonra Prezident Parlamentin təşəbbüsü və 2/3 səs çoxluğu ilə yalnız impiçment prosedurası qaydasında vəzifəsindən azad edilə bilər.
Pakistanda Prezident postu ənənəvi olaraq nominal vəzifə sayıldığından ölkədə real hakimiyyət Baş nazirin əlində cəmlənmişdir.
Proteinin quruluşu
Proteinin quruluşu — Bir zülalın ilkin quruluşu bir peptid və ya zülal içərisindəki amin turşularının xətti bir ardıcıllığıdır. [1] Bir zülalın ilkin quruluşunun amino (N) ucundan karboksil (C) ucuna başladığı bildirilir. Zülal biosintezi ən çox hüceyrələrdəki ribosomlar tərəfindən həyata keçirilir. Peptidlər laboratoriyada da sintez edilə bilər. Zülalların ilkin quruluşları birbaşa ardıcıllıqla və ya DNT ardıcıllığından çıxarıla bilər.
== Qeyd ==
Bir zülalın ardıcıllığı ümumiyyətlə amin turşularından karboksil terminalına qədər olan amin turşularını sadalayan bir sıra hərflərlə qeyd olunur. Aminturşular bir-biri ilə peptid rabitələr vasitəsi ilə birləşirlə. Üç hərfli və ya bir hərfli bir kod, təbii olaraq meydana çıxan 20 amin turşusunu, həmçinin qarışıqları və ya birmənalı olmayan amin turşularını (nuklein turşularının qeydinə bənzər) təmsil etmək üçün istifadə edilə bilər.
Peptidlər birbaşa ardıcıllıqla və ya DNT ardıcıllığından əldə edilə bilər. Hal-hazırda, bilinən protein ardıcıllıqlarını əks etdirən böyük ardıcıllıqla verilənlər bazaları mövcuddur.
Qazaxıstanın dövlət quruluşu
Qazaxıstanın dövlət quruluşu - 1995-ci ildə qəbul edilmiş konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
== Dövlət quruluşu ==
Güclü prezident idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1991) 16 dekabrda qeyd olunur. Müstəqillik əldə edildikdən sonra ilk konstitusiya 28 yanvar 1993-cü ildə qəbul edilsə də, 30 avqust 1995-ci ildə keçirilmiş ümumxalq referendumu nəticəsində qəbul edilmiş yeni konstitusiya (1998, 2007 və 2011-ci illərdə edilmiş dəyişikliklərlə) qüvvədədir.
== İnzibati ərazi bölgüsü ==
Qazaxıstan Respublikası 14 vilayətə (Aqmola, Aqtöbe, Almatı, Atırau, Cambul, Karağandı, Qərbi Qazaxıstan, Qızılorda, Qostanay, Mangistau, Pavlodar, Şərqi Qazaxıstan, Şimali Qazaxıstan, Türkistan), 4 vilayət statuslu şəhərə (paytaxt Astana və ölkənin ən böyük şəhəri olan Almatı, Çimkənd və o cümlədən, RF-nin fedral əhəmiyyətli Baykonur şəhəri), 83 şəhərə, 170 rayona, 200 qəsəbəyə və 7743 kəndə bölünür .
== Dövlət başçısı ==
Mövcud konstitusiyaya əsasən çox geniş səlahiyyətlərə malik olan dövlət başçısı və Silahlı Qüvvələrin ali baş komandanı olan prezident ümumxalq səsverməsi yolu ilə, birbaşa və gizli seçkilərdə 7 il müddətinə seçilir.
Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti ölkənin daxili və xarici siyasətinin əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirir, hakimiyyətin bütün orqanlarının razılaşdırılmış fəaliyyətini təmin edir. Parlamenti buraxmaq və yeni seçkilər təyin etmək, parlamentin razılığı ilə Baş naziri və hökumət üzvlərini, eləcə də digər yüksək vəzifəli şəxsləri təyin etmək, dövlət proqramlarını və beynəlxalq müqavilələri imzalamaq, zəruri hallarda ölkədə fövqəladə
vəziyyət tətbiq etmək və s. məsələlər dövlət başçısının səlahiyyətlərinə aiddir.
Qazaxıstanda sonuncu prezident seçkiləri 3 aprel 2011-ci il tarixində keçirilmişdir və Nur Otan Partiyasının lideri Nursultan Nazarbayev 95.5% səs toplayaraq ardıcıl olaraq 4-cü müddətə prezident seçilmişdi.
