* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [ər.] 1. Yerdə təbii şəraitin (yerin səthi, bitki aləmi, iqlim və s.) məcmusu; üzvi və qeyri-üzvi aləm, yerdə insan, fəaliyyəti ilə yaradılmamış hər şey. Təbiətin qanunları. – Təbiət canlanır, bahar çağıdır; Bağçalar, yamaclar çiçəklənmədə. A.Şaiq. // Hər hansı bir yerin xüsusiyyətlərinin məcmusu (onun relyefi, bitki və heyvanlar aləmi, iqlim şəraiti və s.). Qafqazın təbiəti. Azərbaycanın dağlıq rayonlarının təbiəti. – Şimalın təbiəti çox zəngindir. M.İbrahimov. 2. Şəhər və ya başqa yaşayış məntəqəsindən kənar yer və ya yerlər (meşə, dağ, çay və s.). Təbiətə yaxınlıq. Təbiətə çıxmaq. – İnci heyrətlə təbiətin bu gözəlliyinə tamaşa edir. A.Şaiq. Hər yamacda bir tamaşa; Könlüm uçur dağa-daşa; Seyr etdikcə təbiəti. M.Müşfiq. 3. Xasiyyət, xarakter. [Badisəba:] Zatən, təbiətimiz [Muradla] bir-birinə uyğun gəldi, mən də fırtına keçirməyi sevmərəm. Çəmənzəminli. Bu iki adamın [Kərim baba və Ayrım qızının] təbiəti bir-birinə əsla uymurdu. A.Şaiq.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / təbiət2 Yerdə təbii şəraitin (Yerin səthi, bitki aləmi, iqlim və s.) məcmusu; üzvi və qeyri üzvi aləm, Yerdə insan fəaliyyəti ilə yaradılmamış hər şey.
Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti. / təbiət3 ə. 1) təbii şəraitin məcmusu; üzvi və qeyri-üzvi aləm; insan fəaliyyəti ilə yaradılmamış hər şey; 2) m. xasiyyət; 3) m. adət.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / təbiət4 \ – bax: natura. Azərbaycan dilində çox işlənən bu söz فؼم \ modelində b \ felinin فؼ مُ \ modelində ؽث غُ məsdərinin müənnəs \ cinsdə ifadəsidir. Müənnəs cinsdə ətun \ şəkilçisi artırılır. Təbiət elmləri \ – obyektivlik qaydasına əsaslanmaları, məntiqi quruluşları, dəyərləmə aparmayan ümumiləşdirici metodu ilə mədəni elmlərdən ayrılan, təbiəti tədqiq etməyə istiqamətlənmiş elmlərə deyilir. Təbiət elmləri: 1.Üstünə götürdüyü vəzifəsinə görə; sırf tətbiqi təbiət elmləri; 2.Metodlarına görə; riyazi və eksperimental araşdırmalar; 3.Mövzularına görə; canlı və cansız təbiətin elmləri. Təbiət fəlsəfəsi = naturfəlsəfə \ – Təbiət üzə-rində: təbiətin özü, formaları və reallıqlarını tədqiq edən fəlsəfə-nin bir qolu.
Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti / təbiət3 1. TƏBİƏT, NATURA [Yavər:] Qoyun təbiət özü sizin həkiminiz olsun, latınlar deyərdi: natura sanat madikus-kurat yeni təbiət müalicə edir, təbabət müşahidə (M.İbrahimov). 2. təbiət bax xasiyyət
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / təbiət1 TƏBİƏT I is. [ ər. ] Varlıq, maddi aləm. Təbiət varlığı əlində oynadır; Ruzgarlar qudurmuş, səmalar əsəbi... (M.Müşfiq). TƏBİƏT II is. [ ər. ] Xasiyyət. Evin kiçik qızı olan Kiçikxanım isə başqa təbiətdə idi, o, ərköyün və şıltaq idi (M.İbrahimov).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / təbiət2 I сущ. 1. природа: 1) окружающий нас материальный мир, всё существующее, не созданное деятельностью человека. Təbiət qanunları законы природы; təbiəti dərk etmək познать природу 2) совокупность естественных условий какой-л. местности. Qafqazın təbiəti природа Кавказа 3) разг. местность, места вне городских поселений (леса, поля, горы, реки; лоно природы и т.д.). Təbiətin gözəllikləri красоты природы, təbiət mənzərələri картины природы, təbiət qoynunda yaşamaq жить на природе, bir neçə günü təbiət qoynunda keçirmək провести несколько дней на лоне природы 4) сущность, основное свойство кого-л., чего-л. Kosmik şüaların təbiəti природа космических лучей, nəyin təbiətini öyrənmək изучить природу чего 5) разг. прирождённое свойство, качество или их совокупность; натура, характер. İnsan təbiəti человеческая природа (натура), onun təbiətindədir nə что в его природе 2. характер, нрав. Təbiətləri uyğun gəlmir они разные по характеру (не сходятся характерами) II прил. природный. Təbiət hadisələri природные явления ◊ canlı təbiət живая природа (органическая природа – растительный и животный мир – в отличие от неорганической); təbiət fəlsəfəsi натурфилософия; təbiət təsviri лит. пейзаж; təbiətin ağuşunda (qoynunda, qucağında) на лоне природы; təbiəti etibarilə по своей природе
Azərbaycanca-rusca lüğət / təbiət1 i. 1. nature; ~in qanunu law of nature; ~in qoynunda / qucağında / ağuşunda in nature’s lap; şeylərin ~i nature of things; ~in sirri the secret of nature; 2. landscape, scenery; nature life; şimalın ~i the nature of the North, northern scenery; 3. (xasiyyət) nature, character; insan ~i human nature
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / təbiət1 is. nature f ; ~in qanunu la loi de la nature ; ~in qoynunda au sein de la nature ; ~in sirri secret m de la nature ; environnement m ; caractère m
Azərbaycanca-fransızca lüğət / təbiət1 [ər.] сущ. 1. тӀебиат (ччилин винел инсандин гъилелди тушиз алай кьван вири затӀарин кӀватӀал: векь-хъач, ттар-там, набататар, гьава, дагълар, вацӀар, гьуьлер ва мсб.); Qafqazın təbiəti Кавказдин тӀебиат; // тӀебиатдин; təbiətin qanunları тӀебиатдин къанунар; 2. тебят, хесет, къилих, характер.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / təbiət