Vyetnamın sözü azərbaycan dilində

"Vyetnamın Səsi" (vyet. Đài Tiếng nói Việt Nam; ing. Voice of Vietnam, VOV) — Vyetnam Dövlət Radio kompaniyası. "Vyetnamın Səsi" radiosu 1945-ci ildə yaradılmışdır. 1990-cı ildə VOV3 radio stansiyası, 2004-cü ildə VOV4 radio stansiyası fəaliyyətə başlamışdır. Vyetnamın digər kütləvi informasiya vasitələri kimi "Vyetnamın Səsi" radiosu da dövlət sektoruna daxildir.. Radio stansiyanın baş direktoru — Nquen Danq Tendir.. "Vyetnamın Səsi" radiosu dinləyicilərinin 90%-i ölkədaxili evdar qadınlardır..

Vyetnamın bölünməsi — 1954-cü ildə Hind-Çin müharibəsi və Vyetnamı iki yerə bölən Cenevrə razılaşmalarından sonra həyata keçirilmiş proses. Şimalda Vyetnam Demokratik Respublikası ("Şimali Vyetnam" kimi tanınır, SSRİ-nin təsiri altında olan kommunist rejimi) və cənubda Vyetnam Respublikası ("Cənubi Vyetnam" kimi tanınır, ABŞ-nin təsiri altında antikommunist rejim). Sərhəd 17° şimal enliyi üzrə keçirdi. Bölünmə Soyuq müharibənin əsas məqamlarından birini təmsil edir. Üstəlik, ABŞ və Vyetnam Dövləti Cenevrə Konfransının yekun bəyannaməsini imzalamamışdılar. Atəşkəs müqavilələrinə riayət edilməməsi, getdikcə artan diktator gücü və ABŞ-nin himayəsi altında antikommunist müdafiə paktı olan Cənub-Şərqi Asiya Müqaviləsi Təşkilatının (SEATO) yaradılması vəziyyəti gərginləşdirmişdir. Bu, Cənubi Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsinin yaradılmasına gətirib çıxarmış və Vyetnam müharibəsinə səbəb olmuşdur. Müharibə 1975-ci ildə Şimali Vyetnam və Cənubi Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsinin qələbəsi ilə başa çatmışdır. Vyetnam 1976-cı ildə ümumxalq seçkiləri ilə yenidən birləşdirilmişdir.

Vyetnamın dövlət quruluşu - 1992-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi. Vyetnam məhdudiyyəti olmayan prezident idarəetmə üsuluna malik, bir partiyalı sosialist respublikasıdır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1945) 2 sentyabr tarixində qeyd edilir. Ölkə Konstitusiyası 15 aprel 1992-ci ildə qəbul edilmişdir. Vyetnam 58 əyalətə (Anzyanq, Bakkan, Bençe, Daklak, Donqnay, Zyalay, Lonqan, Nqean, Namdin, Kontum, Futxo, Fuyen, Xatin, Xoabin, Çavin, Xanam, Şonla və s.) və mərkəz tabeçiliyində olan 5 iri şəhərə (Hanoy, Xoşimin, Dananq, Kantxo və Xayfon) bölünür. Ölkədə milli birliyin rəmzi, müstəqilliyin və ərazi bütövlüyünün, Hökumətin sabit fəaliyyətinin və dövlət təhlükəsizliyinin təminatçısı, daxili və xarici münasibətlərdə Vyetnam Sosialist Respublikasının ali təmsilçisi olan Prezident, eyni zamanda Silahlı Qüvvələrin ali baş komandanı və Müdafiə və Təhlükəsizlik Şurasının sədridir. Mövcud Konstitusiyaya görə, Vyetnamda birpartiyalı siyasi sistem bərqərar olduğundan, bir qayda olaraq dövlət başçıları Kommunist partiyasının üzvləri arasından seçilirlər. Dövlət başçısı Nazirlər Kabinetinin strukturunu formalaşdırır, Milli Assambleyanın razılığı əsasında Baş naziri, nazirləri və digər ali vəzifəli şəxsləri təyin edir. Prezidentin birbaşa rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən nazirlər onun qarşısında fərdi məsuliyyət daşıyırlar. Vyetnamın ali qanunverici orqanı 500 yerlik, bir palatalı Milli Assambleyadır.

Vyetnamın tarixi adları — vyetlər və vyetnamlıların tarixi dövlət adlarının siyahısı. Müstəqil vyet və Vyetnam dövlətlərinin mövcudluğu dövründə onların rəsmi adları dəfələrlə dəyişmiş, bununla yanaşı qeyri-rəsmi adları da mövcud olmuşdur. Sitkui adı e.ə. 2879–2524-cü illərdə istifadə edilmişdir. E.ə. XII əsrdə Vyetthıonq (çin. ənən. 越裳), təqribən e.ə. VII əsrdən e.ə. 333-cü ilə qədər Vyet adı mövcud olmuşdur.

Vyetnamın dövlət başçılarının siyahısı —

Vyetnam Müvəqqəti Mərkəzi Hökuməti (fr. Gouvernement central provisoire du Viêt‑Nam., vyet. Chính phủ Trung ương lâm thời Việt Nam) — 1948–1949-cu illərdə Vyetnam ərazisi üzərində hakimiyyət iddiasında olan Fransayameylli hökumət. İkinci Dünya müharibəsindən əvvəl Vyetnam Hind-Çin İttifaqının müstəmləkə bölməsinin bir hissəsi idi. İkinci Dünya müharibəsindən sonra, 2 sentyabr 1945-ci ildə bütün Vyetnam ərazisində kommunistlər tərəfindən Vyetnam Demokratik Respublikası (VDR) elan edilmişdir. 6 mart 1946-cı ildə Fransa Hind-Çin İttifaqının bir hissəsi kimi Vyetnam Demokratik Respublikasının müstəqilliyini tanımış və 2 iyun 1946-cı ildə Fransanın Vyetnamdakı müstəmləkə hakimiyyəti Koxinxina Muxtar Respublikasını elan etmişdir. 6 iyul 1946-cı ildə Fontenbloda Fransa–Vyetnam Sülh Konfransı başlamışdı. Ho Şi Min VDR-nin Fransa ilə birləşməsinə və Koxinxina Muxtar Respublikasının tanınmamasına razı olduğunu bildirmişdi, 1946-cı ilin sonlarında Hind-Çin müharibəsi başlamışdır. 1947–1948-ci illərdə münaqişənin siyasi həllini tapmağa çalışan Fransa milliyətçilərə arxalanmağa qərar vermişdi. Danışıqlar Honkonqda yaşayan keçmiş imperator Baoday ilə başlamış, lakin o, məsələ həll olunana qədər geri qayıtmaqdan imtina etmişdi.

Şimali Vyetnamın Laosa soxulması — Vyetnam Demokratik Respublikasının (VDR) 1958–1959-cu illərdə Laos ərazisində hərbi fəaliyyətləri. VDR Laos krallığına qarşı döyüşmək üçün Patet Laonu dəstəkləmişdi. Laos üzərində nəzarət Vyetkonq (CVMAC) və VXO-nun (Şimali Vyetnam Ordusu) Vyetnam Respublikasında fəaliyyətlərinin gücləndirilməsi üçün əsas təchizat marşrutu kimi xidmət edən Ho Şi Min cığırının tikintisinə imkan yaratmışdı. Beləliklə, Patet Laoya Şimali Vyetnam tərəfindən Laos krallığına qarşı döyüşmək üçün verilən dəstək 1975-ci ildə Cənubi Vyetnam üzərində kommunistlərin son qələbəsində həlledici olmuşdu. Əgər bunlar sadəcə Vyetnam silahsızlaşdırılmış zonasında baş tutsaydı, Cənubi Vyetnam və ABŞ qüvvələri hər hansı CMVAC və VXO hərəkatının qarşısını ala bilərdilər. Həmçinin, bu əməliyyatlar Patet Laonun ABŞ tərəfindən dəstəklənən Laos krallığı üzərində qələbə çalmasına da töhfə vermişdir.

Vyetnamın dövlət başçılarının siyahısı —