* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | ••••••••••••••• | 1, 295.08 |
2003 | •••••••••••••••• | 1, 318.44 |
2004 | ••••••••••••• | 1, 131.57 |
2005 | ••••••••••••••• | 1, 297.61 |
2006 | ••••••••••••• | 1, 113.80 |
2007 | •••••••••••••• | 1, 179.55 |
2008 | •••••••••••••• | 1, 185.21 |
2009 | ••••••••••• | 957.18 |
2010 | •••••••••• | 832.39 |
2011 | ••••••••••• | 952.63 |
2012 | •••••••••••• | 1, 026.55 |
2013 | •••••••• | 668.98 |
2014 | ••••••••••• | 917.26 |
2015 | •••••••••••••••• | 1, 346.32 |
2016 | •••••••••••••• | 1, 187.53 |
2017 | ••••••••••••••• | 1, 268.18 |
2018 | •••••••••••••••• | 1, 324.00 |
2019 | ••••••••••••••• | 1, 280.18 |
2020 | •••••••••••• | 1, 003.18 |
1 sif. 1. Uca, hündür. Yüksək bina. Yüksək dağ. Yüksək ağac. Yüksək təpə. – Yolun üst tərəfində, yüksək qayaların döşündə şam ağacları görünürdü. S.Şamilov. // Yüksəklərdə olan. Yüksək yer. Yüksək yaylaqlar. Yüksəkdə uçan təyyarə. 2. Adi səviyyədən yuxarı. Suyun səviyyəsi hələ də yüksəkdir. 3. Say, qüvvə, şiddət və s. cəhətdən böyük, çox güclü, çox artıq. Yüksək əmək məhsuldarlığı. Yüksək məhsul. Yüksək sürət. Yüksək qiymət. Yüksək hərarət. Yüksək təzyiq. Yüksək gərginlik. – [Müəllim] intiqam hissinin yüksək və müqəddəsliyindən hərarətlə bəhs edirdi. Ə.Sadıq. 4. Keyfiyyətcə yaxşı, əla. Yüksək sənət nümunələri. Yüksək mədəniyyət. Yüksək ixtisas. Yüksək keyfiyyətli mal. 5. Çox böyük əhəmiyyəti olan; ali, şərəfli, fəxri. Yüksək mükafat. Ədəbiyyatın yüksək vəzifəsi. 6. Dərin, qeyri-adi məzmunlu, böyük, ulu, ali. Yüksək ideya. Yüksək ideal. Yüksək hisslər. Yüksək arzular. Yüksək mövzuda söhbət. 7. Təmtəraqlı, təntənəli. Yüksək üslub. Yüksək ifadələr. 8. Çox nazik və uca. Yüksək səs. Yüksək not. ◊ Yüksək fikirdə olmaq – çox yaxşı fikirdə olmaq, yüksək qiymətləndirmək. İşimiz haqqında yüksək fikirdədirlər. Yüksəkdə durmaq – üstün olmaq, daha irəlidə olmaq. Mən bu gün bir daha qadının incəsənət işlərində kişilərdən daha yüksəkdə durduğunu gözümlə gördüm. M.S.Ordubadi. Yüksəkdən baxmaq – xor baxmaq, saymamaq, etina etməmək, bəyənməmək. Yüksəyə qalxmaq – ötüb keçmək, üstün olmaq. [Füzuli] “Leyli və Məcnun” kimi dahiyanə əsərində öz qoca rəqiblərini geri buraxmış və hamısından yüksəyə qalxmışdır. C.Cabbarlı.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / yüksək1 Kökü “yük”dür (yoq kəlməsinin dəyişmiş formasıdır), -sə şəkilçisi ondan yüksəmək feilini əmələ gətirib. - k şəkilçisi isə feildən sifət düzəldib. Qədim kök “ağ” feilidir, o, ağuş (yoxuş) şəklinə düşüb və ağ sözü yoq (yox) kimi sabitləşib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / yüksək1 YÜKSƏK – ALÇAQ Yolun üst tərəfində, yüksək qayaların döşündə... şam ağacları görünürdü (S.Şamilov); Qədirin vay xəbəri çoxdan alçaq daxmanı titrətmişdi (Mir Cəlal). YÜKSƏK – AŞAĞI Yalnız bir nöqsanı vardır ki, səviyyəcə yüksək deyil (M.Hüseyn); Onun səviyyəsi çox aşağıdır (“Ulduz”). YÜKSƏK – AZ Müəllim intiqam hissinin yüksək və müqəddəsliyindən hərarətlə bəhs edirdi (Ə.Sadıq); Bu il bizim bağımız az məhsul verəcək.
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / yüksək2 I прил. 1. высокий: 1) имеющий большое протяжение снизу вверх. Yüksək dağ высокая гора 2) значительный по качеству, количеству, силе и т.п. Yüksək məhsul высокий урожай, yüksək temp высокий темп, yüksək qiymət высокая оценка, yüksək temperatur высокая температура, yüksək gərginlik высокое напряжение, yüksək təzyiq высокое давление, yüksək mədəniyyat высокая культура, yüksək maaş высокая зарплата 3) выдающийся по значению, важный. Yüksək ad высокое звание, yüksək vəzifə высокая должность, yüksək etimad высокое доверие 4) возвышенный. Yüksək məqsəd высокая цель, yüksək ideallar высокие идеалы, yüksək üslub высокий стиль 5) тонкий, звонкий (о голосе, звуке). Yüksək səs высокий голос (звук); физ. yüksək vakuum высокий вакуум, yüksək potensial высокий потенциал; эл.-тех. yüksək keçiricilik высокая проводимость, yüksək tezlik sahəsi поле высокой частоты; yüksək məhsuldarlıq высокая производительность, yüksək möhkəmlik высокая прочность, yüksək sıxlıq высокая плотность, yüksək start спорт. высокий старт, yüksək uçuş высокий взлёт 2. высший. Yüksək mükafat высшая награда, yüksək doza мед. высшая доза, yüksək uçuş nöqtəsi спорт. высшая точка полёта, yüksək rütbə высший чин, cəmiyyətin yüksək təbəqələri высшие слои общества II нареч. высоко. Yüksək qiymətləndirmək высоко ценить; yüksək dəyişkən sahə физ. высокопеременное поле, yüksək dağ otlaqları высокогорные пастбища, yüksək dağ iqlimi высокогорный климат, yüksək dağlıq высокогорье, yüksək dağ çəmənliyi высокогорные луга; yüksək səviyyədə на высоком уровне, yüksək səviyyədə Azərbaycan-Amerika danışıqları азербайджанско-американские переговоры на высшем уровне (в верхах) ◊ yüksəklərdə uçmaq (dolaşmaq) витать в облаках; özünü yüksək tutmaq держать себя надменно; yüksək tutmaq: 1. kimi, nəyi высоко, достойно ценить, оценить кого, что; 2. высоко держать, нести знамя чего
Azərbaycanca-rusca lüğət / yüksək1 I. s. 1. high; ~ temperatura high temperature; ~ təzyiq high pressure; ~ qiymətlər high prices; 2. (üslub və s.) high, lofty, elevated; ~ üslub lofty / elevated style; ~ məqsədlər high / lofty aims; ~ not high note; 3. top; superior; ~ keyfiyyət top quality, superior quality II. z. high, highly; bayrağı ~ qaldırmaq to hold* high the banner / the flag; yüksəyə dırmaşmaq to climb high; başını ~ tutmaq to hold* one’s head high; bir kəsi ~ qiymətləndirmək to value smb. highly, to hold* smb. in high esteem, to appreciate (d.) highly
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / yüksək1 sif. 1) haut, -e ; élevé, -e ; ~ hərarət haute température f ; ~ təzyiq tension f élevée ; hypertension f ; ~ qiymətlər prix m pl élevés ; 2) ~ üslub style m soutenu (élevé, noble) ; 3) supérieur, -e ; ~ keyfiyyət qualité f supérieure ; başını ~ tutmaq tenir haut la tête ; bir kəsi ~ qiymətləndirmək apprécier hautement qn
Azərbaycanca-fransızca lüğət / yüksək1 прил. 1. кьакьан; yüksək dağ кьакьан дагъ; yüksək ağac кьакьан ттар; // кьакьанда авай, вине авай; yüksək yer кьакьан чка; 2. гзаф гужлу, гзаф чӀехи, гзаф артух; кьакьан (мес. бегьер); 3. адетдин гьалдилай вине авай, виниз тир (мес. йигинвал, ифин); 4. хъсан ери авай, лап хъсан (мес. мал); 5. чӀехи (мес. меденият); гзаф еке метлеб авай; дерин (мес. гьиссер); 6. гзаф шуькӀуь ва кьакьан (мес. ван); ** yüksək fikirdə olmaq кьакьан (гзаф чӀехи, хъсан) фикирда хьун, чӀехи къимет гун; yüksəkdə durmaq вине (кьакьанда) акъвазун, вине хьун, кӀвенкӀве хьун; yüksəkdən baxmaq кьакьандай килигун, виняй-агъуз килигун, кваз такьун, гьисаба такьун, бегенмиш тахьун; yüksəyə qalxmaq кьакьандиз хкаж хьун, виниз акъатун, алатна фин, вине хьун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / yüksək