zəhərli sözünün azərbaycan dilində istifadasi, mənası, izahı, yazılışı, tərcüməsi / Sözlük

Zəhərli bitkilər

Zəhərli bitkilər – tərkibində zəhərləyici maddələr olan bitkilər. Zəhərli bitkilərin tərkibində olan zəhərli maddələr mərkəzi sinir sisteminə (oyadıcı, iflicedici və s.), tənəffüs və həzm orqanlarına, ürək-damar sisteminə, qaraciyər, böyrəklərə və s. təsir edir. Zəhərli bitkilərin faydalı xüsusiyyətləri də var. Onların bəzilərindən (xaş-xaş, acılıq, dəlibəng, bat-bat və s.) müxtəlif dərman maddələri, bir qismindən (öldürgən, tütün, asırqal, kəpənəkçiçək, mahmızçiçək) intektisid alınır. == Respublikamızda yayılan zəhərli bitkilər == Azərbaycan Respublikasında Zəhərli bitkilərdən öldürgən, acılıq, qatırquyruğu, kəkrə, çobanyastığı, cil, acı yonca, qızıl-sarmaşıq, yapıqqanotu, canavargiləsi, bat-bat, dəlibəng, mahmızçiçək, ayıdöşəyi, südləyən, acı biyan, süsən, xaşxaş, üzərlik, birəotu, qaymaqçiçəyi, qaytarma, asırqal, həlməl, dəmirtikan, xaçgülü, ardıc, sarıkol, qaraçöhrə, gərməşov, şümşad və s. daha geniş yayılmışdır.

Zəhərli fizostiqma

Zəhərli fizostiqma (lat. Physostigma venenosum) — fizostiqma cinsinə aid bitki növü.Physostigma venenosum Bulf. - Zəhərli fizostiqma (Fizostiqma, zəhərli iristiqma, mezopontik stiqma) == Botaniki xarakteristikası == Tropik lian olub, şişman silindrik gövdəsinin uzunluğu 15 m-ə qədərdir. üçər mürəkkəb yarpaqlarının uzunluğu 7-15 sm, növbəli, yumurtavari, itiuclu və çılpaqdır. Çiçəkləri açıq-qırmızı, başı aşağı əyilmiş, boş, tük qələm və ya fırçalarının uzunluğu 15 sm, meyvəsi 10-18 sm uzunluğunda,tünd-qəhvəyi paxlameyvəolmaqla, 2-4 toxumludur. == Tərkibi və təsiri == Toxumlarında indol qruplu alkaloidlər vardır. Başlıca olan alkaloid fizostiqminin (ezerin) miqdarı 1,5%-ə qədərdir. Dərman maddələri - Fizostiqminin (ezerin) salisilat göz damcısı, inyeksiyası 0,1%-dir. Antixolinestraza dərmandır. Farmakoterapevtik qrup - Antixolinestraza dərmandır.Fizostiqminin (ezerin) ilk vəziyyətə qayıtma qabiliyyətinə malikdir.

Zəhərli heyvan

Zəhərli heyvanlar — müxtəlif dəstəyə və növə daxil olan heyvanların orqanizmində daima və ya müəyyən dövr ərzində formalaşan xüsusi maddə, insanların və digər canlıların həyatı üçün təhlükə doğurur. Bu canlılarda əsasən zəhər xüsusi kisəçiklərdə toplanılır. Bu toplanan zəhər həmin canlının müdafiə və hücum orqanı funksiyasını yerinə yetirir. Bəzi canlılarda zəhər onların dərilərində toplanır. Bu isə onlardan qida kimi istifadəsini mümkünsüz edir. Zəhərləri müxtəlif təsir və xüsusiyyətlərə malikdir: zəhər bəzi halda canlını qısa müddətli iflic, bəzi halda isə öldürür. == Elmə məlum olan zəhərli heyvanlar == Dünyada təxmini 5 min növ heyvan vardır. Heyvanlar arasında əsasən aşağıdakı dəstələrə daxil canlılar zəhərə malikdirlər: Protozoylar, Sürünənlər, Buğumayaqlılar, Suda-quruda yaşayanlar, Balıqlar və Cücülər. Bunula belə dünyada elmə cəmi bir necə növ zəhərli məməli növü məlumdur: Ördəkburun, Yexidna, Yereşənlər. Kök lorilər — yeganə məlum olan zəhərli primat cinsidir.

Zəhərli subaldırğanı

Zəhərli subaldırğanı (lat. Cicuta virosa) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin subaldırğanı cinsinə aid bitki növü.

Zəhərli kimyəvi maddə

Zəhərli kimyəvi maddələr — kənd təsərrüfatı bitkilərinin xəstəlik törədicilərinə və zərərvericilərinə qarşı mübarizə aparmaq, həmçinin insan və heyvan ektoparazitlərini məhv etmək üçün istifadə olunan mineral və ya bitki mənşəli, ya da sintetik kimyəvi maddələr. Fosfor-üzvi və xlor üzvi birləşmələr, karbonatlar, müxtəlif mis, sink, kükürd və ftor birləşmələri zəhərli kimyəvi maddələrdəndir. == Zəhərli kimyəvi maddələrin maksimum yolverilən səviyyəsi == Ərzaq məhsullarında zəhərli maddələrin (məs., pestisidlərin) maksismum yol verilən səviyyəsi.

Hələbcə şəhərinə zəhərli qaz hücumu

Hələbcə qətliamı — İran-İraq müharibəsi zamanı İrana dəstək verən kürdləri cəzalandırmaq məqsədilə İraq lideri Səddam Hüseynin əmrilə İraqın şimalında kürdlərin yaşadığı Hələbcə şəhərinin əhalisinə qarşı 1988-ci il 16-17 mart tarixlərində həyata keçirilmiş kimyəvi silah hücumu. Hücum zamanı iprit, zarin, tabun və VX qazından istifadə edilmişdir. Ölənlər barədə müxtəlif məlumatlarda bir neçə yüz nəfərdən 7 minədək insanın öldüyü, həmçinin 20 minə yaxın insanın isə müxtəlif xəsarətlər aldığı bildirilir. Daha çox 5 000 nəfərin öldüyü və 11 000 nəfərin xəsarət aldığı barədə məlumata üstünlük verilir. 1 mart 2010-cu il tarixində İraq Ali Cinayət Məhkəməsi Hələbcə qətliamını soyqırım kimi tanımışdır.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 8.33 dəfə / 1 mln.

2002	•••••	3.43
2003	••••••••	6.30
2004	•••••••••••••	10.11
2005	••••••••	6.07
2006	••••••••••••••••••••	16.67
2007	••••••••	6.34
2008	•••••	3.65
2009	•••••••••	6.72
2010	•••••••••••••	10.53
2011	•••••••••	6.95
2012	••••••••••	8.09
2013	•••••••••••••••••••	15.32
2014	•••••••••••	9.10
2015	•••••••	5.61
2016	••••••••	5.90
2017	••••••••••	7.80
2018	•••••••••••	8.54
2019	•••••••••	6.95
2020	•••••••••	7.03

zəhərli sözünün leksik mənası və izahı

1 sif. 1. Zəhəri olan; zəhərləndirici, ağılı. Zəhərli qaz. Zəhərli maddə. – [Naşadda] zəhərli bir əqrəb xasiyyəti vardır. S.Hüseyn. İçərimdə zəhərli ilan kimi bir acıq və kin qıvrılırdı. M.İbrahimov. Ovçunu sanki yeddi il susuz qalmış zəhərli bir ilan çaldı. Ə.Məmmədxanlı. // Tərkibində zəhər maddəsi olan, zəhər qatılmış, zəhər vurulmuş. Zəhərli dərman. – Zəhərli güllələr havanı yardı; Əşrəfin evini qığılcım sardı. H.K.Sanılı. 2. məc. Acı, toxunan, sancan, qanqaraldan, kinli, istehzalı. Zəhərli söz. Onun zəhərli dili var. – Müəllimin sözlərində zəhərli iynələr olduğunu molla Xəlil hiss edirdi. S.Hüseyn. Zəhərli dilləri danışır duzlu; Deyillər keçmiştək çox da quduzlu. H.K.Sanılı. 3. məc. Acı, acılayıcı. Həftələr, aylar keçir axşamlı-səhərli; Bəzən şirin, bəzən zəhərli. R.Rza.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / zəhərli

zəhərli sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

1 acılı
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / zəhərli
2 kinli — istehzalı — sancan
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / zəhərli
3 ZƏHƏRLİ (zəhəri olan) Gördüm bağ salanları; Xallı kəpənəkləri, zəhərli ilanları (M.Rahim); ACILI Qoca arvad kişi ilə acılı ilan kimi dik qalxdılar... (Divanbəyoğlu); AĞULU Gözümün yaşın ki, saldım içdigim sudur mana; Bağrımın qanın ki, gördüm ağulu aşımdır ol (Xətayi); ZƏHƏRLƏYİCİ [Con:] Yeni xəbər, yeni raket, yeni zəhərləyici maddələr (R.Rza).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / zəhərli

zəhərli sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

1 ZƏHƏRLİ – ŞİRİN Həftələr, aylar keçir axşamlı-səhərli; Bəzən şirin, bəzən zəhərli (R.Rza).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / zəhərli

zəhərli sözünün rus dilinə tərcüməsi

1 1. ядовитый; 2. колкий, язвительный;
Azərbaycanca-rusca lüğət / zəhərli
2 прил. 1. ядовитый: 1) содержащий яд, ядоносный. Zəhərli bitkilər ядовитые растения, zəhərli göbələklər ядовитые грибы, zəhərli otlar ядовитые травы 2) способный вызвать отравление. хим. Zəhərli qazlar ядовитые газы, zəhərli birləşmələr ядовитые соединения, zəhərli maddələr ядовитые вещества 3. вырабатывающий, выделяющий яд. Zəhərli ilan ядовитая змея, zəhərli həşəratlar ядовитые насекомые 4) перен. злобный, язвительный. Zəhərli dili var kimin у кого ядовитый язык, zəhərli söz ядовитое слово 2. отравленный. Zəhərli güllə отравленная пуля
Azərbaycanca-rusca lüğət / zəhərli

zəhərli sözünün inglis dilinə tərcüməsi

1 s. 1. poisonous; toxic; (ilan) venomous, baneful; ~ qaz toxic / poison gas; hərb. war gas; ~ ilan venomous snake; ~ göbələk baneful mushroom; ~ maddələr toxic / poisonous substances; toxics; ~ canlılar venomous creatures; ~ bitkilər poisonous / venomous plants; 2. (zəhər qatılmış, sürtülmüş) poisoned; ucu ~ ox poisoned / poison arrow; 3. məc. venomous, virulent, poisonous, bane, caustic mordant; ~ dil venomous / poisonous / biting tongue, caustic tongue; ~ sözlər virulent / venomous words
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / zəhərli

zəhərli sözünün fransız dilinə tərcüməsi

1 sif. 1) vénéneu/x, -se ;(ilan və s), venimeu/x, -se ; toxique ; ~ qaz gaz m toxique ; ~ ilan serpent m vénimeux ; ~ göbələk champignon m vénéneux ; ~ maddələr substances f pl toxiques ; ~ bitkilər plantes f pl vénéneuses ; ~ həşəratlar insectes m pl vénimeux ; 2) empoisonné, -e ; ucu ~ oxlar flèches f pl empoisonnées ; 3) məc. vénimeu/x, -se, envenimé, -e ; virulent, -e ; ~ dil langue f de vipère ; ~ sözlər mots m vénimeux (virulents)
Azərbaycanca-fransızca lüğət / zəhərli

zəhərli sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

1 прил. 1. зегьерлу; зегьер (агъу) квай (мес. гъуьлягъ, бебелик, дарман); зегьерламишдай (мес. газ); 2. пер. туькьуьл; // агъу алай (мес. мез); // рикӀ тӀардай, рикӀ хадай, иви чӀулавардай, акьадай (мес. гаф); // пис (мес. йикъар).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / zəhərli

zəhərli sözü azərbaycan dilində

Yazılış

Mündəricat