Şahtaxtı sözü azərbaycan dilində

Şahtaxtı (Kəngərli) — Şahtaxtı-Poldəşt körpüsü — Şahtaxtı hamamı — Şahtaxtı mineral bulağı — Şahtaxtı travertini — Şahtaxtı arxeoloji abidələr kompleksi — Şahtaxtı yaşayış yeri — I Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndi ərazisində nekropol. II Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndi ərazisində nekropol.

Sabir Şahtaxtı (tam adı: Hacıyev Sabir Həbib oğlu; 1968, Şahtaxtı, Kəngərli rayonu, Naxçıvan Muxtar Respublikası) — yazıçı-dramaturq, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, AZƏRTAC-ın Türkiyə Bürosunun rəhbəri. == Həyatı == Sabir Şahtaxtı 1968-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahtaxtı kəndində anadan olmuşdur. 1993-cü ildə Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasını, 2007-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasını bitirmişdir. Ailəlidir, üç övladı var. == Fəaliyyəti == Yaradıcılığa məktəb illərindən başlayan müəllifin ilk bədii (folklor) materialları 1983-cü ildə AzTV-nin məşhur "Ozan" verilişində səsləndirilmişdir. 2007-ci ilin aprelindən 2014-cü ilin fevralınadək Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC) və AzTV-nin İrandakı rəsmi nümayəndəsi işləmişdir. 2014-cü ilin aprelində AZƏRTAC-ın Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanı üzrə nümayəndəsi təyin olunmuşdur. Müəllifin "Tanrı sevgisi", "Azərbaycan: təqvimdə dörd qara gün" və "Xəzəl oldu Xocalının Xəzangülü" kitabları İranda fars dilində nəşr olunub. Heydər Əliyev Fondunun nəşri olan "Qarabağ həqiqətləri" bukletinin farsca nəşrini təşkil edib, İranın Ərak Universitetində "BMT-nin Dağlıq Qarabağ barədə qətnamələrinin insan haqları aspektindən təhlili" mövzusunda elmi işin yazılıb müdafiə olunmasına hərtərəfli dəstək verib. Bundan başqa, "Azərbaycan ədəbiyyatını tanıdaq!" devizi altında həyata keçirilən layihələr əsasında bir sıra kitabların, o cümlədən dünya şöhrətli ədib Hüseyn Cavidin "Peyğəmbər", "Şeyx Sənan" və "Topal Teymur" əsərlərinin fars dilinə tərcüməsini və İranda ayrı-ayrılıqda və bir yerdə nəşr olunmasını təşkil etmişdir.

Şahtaxtı — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunda kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 mart 2003-cü il tarixli, 423-IIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunun Şahtaxtı kəndi Qıvraq kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Şahtaxtı kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. == Etimologiyası == Vaxtilə bir ucu Araz çayına gəlib dirənən və "Qarahasar" deyilən böyük qala divarlarının əhatəsində yerləşmiş bu qədim yaşayış məskəninin sonralar niyə "Şahtaxtı" adlandırılması haqda hazırda yerli əhali arasında bir neçə maraqlı rəvayət, elm adamlarının, ərazidən keçmiş məşhur səyyah və tədqiqatçıların əsərlərində isə konkret fikir və mülahizələr var. Məsələn, Şahtaxtıda daha çox yayılmış rəvayətlərdən birində deyildiyinə görə, bu ad kəndə sonralar – Azərbaycan Səfəvi dövlətinin banisi Şah İsmayıl Xətainin 1501-ci ildə Təbrizdə taxta çıxmasından sonra verilib. Bildirilir ki, Şirvanı ələ keçirən İsmayıl Ağqoyunlu hökmdarı Əlvənd Mirzənin Naxçıvana 30 min nəfərlik qoşunla yürüş etdiyi xəbərini alır və dərhal özünün 7 minlik seçmə qızılbaş süvarisiylə Naxçıvan istiqamətinə hərəkət edir. İndiki Şahtaxtına yaxın yerdə – "Şərur düzü"ndə qarşılaşan Səfəvilər özlərindən 4 dəfə artıq ağqoyunlulara qalib gəlirlər və bununla da qızılbaşların Təbrizə yolu açılır. 1501-ci ilin payızında Arazı keçərək Təbrizi tutan qızılbaşlar İsmayılı taxta çıxararaq, onu şah elan edirlər və bununla da Azərbaycan Səfəvi dövlətinin əsasını qoyurlar. Şahtaxtıda əsrlərdir dildən-dilə keçən rəvayətə görə, İsmayıl Şirvandan Naxçıvana gələndə də və "Şərur düzü"ndəki qələbəsindən sonra da bu kəndin kənarında indi "İydəli Pir" adlandırılan, əsasən iydə ağaclarından ibarət meşəlikdə düşərgə salmış və buna görə də kənd sonralar "Şahı taxta çıxaran yer" – "Şahtaxtı" adlandırılmışdır… Başqa rəvayətlər isə Şah Abbasın, Nadir Şah Əfşarın və Ağa Məhəmməd Şah Qacarın Azərbaycanın cənubunu Arazın məhz bu hissəsindən keçərək şimal istiqamətində hərəkət etmələri və müvəqqəti dayanacaq kimi Şahtaxtı ərazisini seçmələri ilə bağlıdır. Demək olar ki, hər üç şahla bağlı rəvayətlər mahiyyət etibarilə eyni məzmunu ifadə edir və kəndin adı da şah taxtlarının müvəqqəti olaraq bu ərazidə qurulması ilə izah olunur. Tədqiqatçılar – Naxçıvan ərazisinin toponimlər sistemini araşdıran AMEA-nın Naxçıvan bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun "Onomastika" şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru hörmətli Adil Bağırov isə "Naxçıvanın oykonimləri" adlı kitabında Şahtaxtı kəndinin həm xalq, həm də elmi etimologiyasını verib.

Govurqala — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun eyniadlı kəndindən şimal-qərbdə Tunc-İlk Dəmir dövrlərinə aid şəhər yeridir. Şəhər-qala e.ə III-II minillikləri əhatə edən dövrlərə aiddir, Naxçıvan şəhərindən 35 km şimal-qərbdə, Araz çayının sol sahilində Şahtaxtı kəndi yaxınlığında. Azərbaycan hökuməti tərəfindən dövlət əhəmiyyətli arxeoloji ərazilər siyahısına daxil edilmişdir. Abidənin sahəsi təqribən 2 hektardır. Abidənin üzərində və ətrafında aşınma nəticəsində dağılmış daş və torpaq yığıntılarından ibarət tikinti qalıqları izlənilməkdədir. 1936 və 1979-1990-cı illərdə abidədə aparılmış tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmiş mədəni təbədə tikinti qalıqları, əmək alətləri, gil qab sınıqları və çürüntü qarışığından ibarət olub 3-4,5 metr qalınlığındadır. İri daşlardan tikilmiş möhtəşəm qala divarının və yaşayış binalarının qalıqları xüsusi maraq doğurur. Qala divarının eni 2,2 – 2,6 metr, dövrümüzə çatan hündürlüyü 1,2 – 2,45 metrdir. Qala divarlarının inşa edildiyi dövrdə Şahtaxtı qala-şəhər tipli yaşayış yerinə çevirilmiş, Naxçıvanın iri tayfa ittifaqlarından birinin mərkəzi olmuşdur. Şahtaxtında dulusçuluq, metalişləmə, zərgərlik və sair peşələr yüksək inkişaf etmişdir.Buradan tapılmış zəngin boyalı keramika nümunələri, silindrik möhürlər (e.ə.

Şahtaxtı hamamı — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndində memarlıq abidəsi. Yaşlı nəslin dediyinə görə hamam XIX əsrin II yarısında İsa Sultan Şahtax tılının babası İsa Sultan tərəfindən tikdirilmişdir. Hamam düzbucaqlı formada, 20 x 10,5 x 6,4 metr ölçüdədir. Ümumi sahəsi 210 m² olan hamamın soyunma, yuyunma zalları, onlara birləşdirilən köməkçi otaqlar və ocaqxana, üç sferik günbəzlə örtülüb. Su mənbəyinin yüksəkdə yerləşməsi hamamın su ehtiyacını asanlaşdırmışdır. Soyunma və yuyunma zalı bir-biri ilə kiçik tambur lar vasitəsilə birləşir. Onlardan birbaşa yuyun ma zalına birləşik kiçik otağa giriş var. Isti və soyuq sulu hovuzlar da yuyunma zalına bitişikdir. Keçmişdə xəzinənin su ehtiyacı, saxsı borular vasitəsilə ödənilirmiş, indi isə bu borular dəyişdirilərək dəmir borularla əvəz olunub. Xəzinə binanın cənub tərəfindədir.

I Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndi ərazisində nekropol. II Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndi ərazisində nekropol.

Şahtaxtı travertini — Kremlin Qurultaylar sarayını, Ostankino televiziya mərkəzini, Moskva Dövlət Univeritetinin binasını bəzəmiş Naxçıvanın tikinti məhsulu. XX əsrin 60-70-ci illərində Naxçıvanda istehsal olunan travertinin şöhrəti bütün SSRİ miyasında geniş yayılmışdır. Naxçıvan MSSR-in 50 illik yubileyi ilə əlaqədar nəşr olunmuş kitabda biz bu sətirləri oxuyuruq: “Yalnız respublikamızın deyil, Sovet İttifaqının bir sıra nəhəng tikililərində Naxçıvanın Şahtaxtı travertinindən geniş istifadə olunur. Ulyanovsk şəhərindəki Memorial Kompleks, Moskva Dövlət Universitetinin binası, Kremlin Qurultaylar sarayı, Moskvadakı Naməlum əsgərin qəbri, Ostankino televiziya mərkəzinin, Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurasının binası, Moskvadakı “Rossiya” mehmanxanasıvə bir çox başqa tikintilərin bəzək işlərində Şahtaxtı traveretinindən istifadə edilmişdir”. == Travertin yataqlarının istismarı tarixindən == Naxçıvan ərazisində ən böyük travertin yataqları Buzqov, Şahtaxtı, Qarabağlar ərazilərindədir. Şahtaxtı kəndindən 3 kilometr cənub-qərbdə yerləşən travertin yatağının istismarına hələ XX əsrin 60-cı illərində başlanılmışdır. Araşdırmalar göstərir ki, XX əsrin 80-ci illərində Azərbaycanda istehsal olunan travertin məhsulunun hamısı məhz Naxçıvanın payına düşürdü. Təkcə 1983-cü ildə istehsal olunmuş 27,6 min kubmetr travertinin 10 min kubmetri Moskva, Leninqrad, Minsk, Daşkənd və Soçi şəhərlərinə ixrac olunmuşdur. 1985-ci ildə 47,7 min kubmetr travertin istehsal olunmuş, həmin şəhərlərə travertin bloku ixracı daha da artmışdı. == Hazırda Naxçıvan Muxtar Respublikasında travertin istehsalı == Hazırda da muxtar respublikanın inkişaf edən sənayesində travertin istehsalı mühüm rol oynayır.

II Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndində nekropol. Govurqaladan cənub-qərbində yerləşən arxeoloji abidə Son Tunc-İlk Dəmir dövrünə aid edilir. 1971-ci ildə abidə ərazisində aparılan tikinti işləri zamanı, bişlmədən bir neçə daş qutu qəbir dağıdılmış, çəhrayı və boz rəngli gil qablar, bəzək əşyaları, silindrik möhür tapılmışdır. 1979–1980-ci illərdə torpaq işləri görülərkən dağıdılmış xeyli daş qutu qəbirlərdə küpə, kasa, çaydan, vaza, badya tipli gil qablar, silah və daş alətlər aşkar olunmuşdur. Gil qabların bəzisi cızma və yonma ornamentlərlə bəzədilmişdir. Boyalı Qablar mədəniyyətinin əsas ocaqlarından olan Şahtaxtı Govurqalası və nekropollarından tapılan polixrom boyalı qablar öz bədii tərtibatına görə nadir incəsənət nümunələri kimi dəyərləndirilməkdədir.

I Şahtaxtı nekropolu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndində nekropol. Govurqaladan şimal-şərqdə yerləşən arxeoloji abidə Orta və Son Tunc, İlk Dəmir dövrlərinə aid edilir. Abidənin sahəsi 5 hektardan çoxdur. Qəbirlərin əksəriyyəti daş qutulardan ibarət olub, üzəri torpaq qarışıq daş kurqanlarla örtülmüşdür. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində kromlexlə əhatələnmiş daş qutu qəbirlərin birində bütöv at skeleti, polixrom boyalı küpə, yüksək sənətkarlıq nümunələri olan boz, qara rəngli gil qablar, qızıl təbəqə ilə örtülmüş bəzək əşyaları, tunc məmulatı və sair aşkarlanmışdır. Polixrom boyalı küpənin üzəri qara, qırmızı rənglərlə quş, at, keçi, vəhşi heyvan təsvirləri, eləcə də həndəsi rəsmlərlə maraqlı kompozisiya şəklində bəzədilmişdir.Tapıntılar əsasən e.ə. 2-1 minilliklərə aid olunur.

Şahtaxtı-Poldəşt körpüsü — Araz çayı üzərində körpü və keçid məntəqəsi. == Haqqında == İran İslam Respublikası ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında yük və sərnişin daşınmasını, ticarət əlaqələrini genişləndirmək, vətəndaşların gediş-gəlişi üçün qapı açmaq vasitəsidir. İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Poldəşt və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahtaxtı kəndi yaxınlığında salınmışdır. 1990-cı illərin əvvəlində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri işləyən Heydər Əliyevin İran hökümətinin dəvəti ilə 1992-ci il 22-25 avqustda İran İslam Respublikasına rəsmi səfəri zamanı 24 avqustun Tehranda İran İslam Respublikası ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığa dair imzalanmış protokola əsasən inşa edilmişdir. 1993-cü il 3 dekabr Naxçıvan Muxtar Respublikası İran İslam Respublikası ilə birləşdirən üzən körpünün və Şahxtatı-Poldəşt keçid məntəqəsinin təntənəli açılış olmuşdur. Mərasimdə Heydər Əliyev çıxış etmiş, körüpünün və keçid məntəqəsənin blokada şəraitində yaşayan Naxçıvan Muxtar Respublikasında iqtisadi həyatın dirçəldilməsində, İran-Azərbaycan əlaqələrinin genişləndirilməsində mühüm rol oynacağına əmin olduğunu bildirmiş və bunu Azərbaycan xalqının həyatında unuldumaz hadisə adlandırmışdır.

Şahtaxtı mineral bulağı — Kəngərli rayonu ərazisində Şahtaxtı kəndinin cənub-şərqində, dəniz səviyyəsindən 1000 m. yüksəklikdədir. Mineral bulağın suyu Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində yeganə hidrogen-sulfidli, zəif minerallaşmış, sulfatlı-hidrokarbonatlı, kalsiumlu-natriumlu-maqneziumludur. Mineral bulağın suyunun analoqu Rusiyadakı "Piyatiqorsk" (Şimali Qafqaz) mineral suyu olmaqla insandakı revmatik və oynaq ağrıları xəstəliklərinin müalicəsində vanna qəbul etməklə (10 kurs 10-15 dəqiqə, T 35-45 Cº) əhəmiyyətlidir. == Mənbə == Bağırov, Feyruz Abdulla oğlu. Naxçıvanın təbii sərvətləri. Naxçıvan, 2008.

Şahtaxtı yaşayış yeri — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonu ərazisində qədim yaşayış yeri. Orta əsrlərə aid yaşayış yeri rayonunun Şahtaxtı kəndi yaxınlığında yerləşir. Yaşayış yeri təbii-coğrafi cəhətdən əlverişli mövqedə yerləşir. Yaşayış yerinin qərb hissəsində qazıntı işləri nəticəsində (5x5 m sahədə) dairəvi planlı dulus kürəsi qalığı, şirsiz (qazan, küpə, küp, çölmək, çıraq və sair) və şirli (kasa və boşqab) qablar, gil fiqurlar, iki ədəd şiş uclu bıçaq tiyəsinin müxtəlif hissələri və digər maddi mədəniyyət nümunələri aşkar olunmuşdur. Yaşayış yerindən əldə edilmiş materiallar Şahtaxtı əhalisinin əkinçilik və maldarlıqla yanaşı, sənətkarlıq və ticarətlə də məşğul olduğunu göstərmişdir. Tapıntılara əsasən yaşayış yerinin VII-XIII əsrlərə aid olduğu güman edilir. Abidədə yalnız kəşfiyyat xarakterli tədqiqatlar aparılmışdır.

Şahtaxtı arxeoloji abidələr kompleksi – Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndi ərazisində yerləşən arxeoloji abidələr kompleksi. Tanınmış arxeoloq Qəhrəman Ağayev 1979–1987-ci illərdə Şahtaxtı arxeoloji abidələr kompleksində tədqiqatlar aparmış, bu abidənin daha qədim dövrlərə aid olması qənaətinə gəlmişdir. 2007-ci ildən sonra başlayan arxeoloji qazıntılarla onun bu fikri təsdiqləndi.Şahtaxtı arxeoloji abidələr kompleksinə 4 arxeoloji abidə daxildir: Govurqala — Şahtaxtı kəndindən şimal-qərbdə Tunc-İlk Dəmir dövrlərinə aid qala. Şahtaxtı yaşayış yeri — Şahtaxtı kəndi yaxınlığında yerləşən orta əsrlərə aid qədim yaşayış yeri. I Şahtaxtı nekropolu — Govurqaladan şimal-şərqdə yerləşən, Orta, Son Tunc-İlk Dəmir dövrlərinə aid nekropol. II Şahtaxtı nekropolu — Govurqaladan cənub-qərbində yerləşən yerləşən Son Tunc-İlk Dəmir dövrlərinə aid nekropol.

Əlvan naxışlı Şahtaxtı küpü — 1936-cı ildə arxeoloq-etnoqraf Ələsgər Ələkbərov tərəfindən Naxçıvanda, Şahtaxtı nekropolundan tapılmış polixrom rəsmli küp. == Tapılması == 1936-cı ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan filialı tərəfindən Naxçıvan MSSR-a ekspedisiya təşkil edilib. Ekspedisiyanın sayca üçüncü tədqiqat apardığı yer Şərurda yerləşən Şahtaxtı kəndi ətrafı olub. Qəbirlər olan sahənin ərazisində Gavurqalanın şimal şərqində arxeoloqlar 2 sıra plitələrlə ( uzunluğu 1 2 metr eni 1 metr) örtülmüş qəbirə rast gəlirlər. Qəbir plitələrlə örtülü olduğu üçün toxunulmaz qalmışdı. Bundan başqa qəbirin ətrafı 7.7 metr diametrdə daşlarla əhatələnib. Qəbirin qərb hissəsində sol yanı üzərində uzadılmış at skeleti onun üzərində isə 30 gil qab tapılıb. 30 qabdan yalnız biri naxışlı olmaqla rəngli idi. == Təsviri == == Tarixi == Sənətşünas Leonid Bretanitski və Boris Veynmarna görə bu küp eramızdan əvvəl II minilliyin ortalarına aiddir. Digər sənətşünas Vladimir Şleev isə küpü eramızdan əvvəl II minilliyin sonlarına aid edir.

Aşıq Əbülfəz Şahtaxtılı (Kəngərli) (9 oktyabr 1944, Şahtaxtı, Noraşen rayonu) — Naxçıvan aşığı. == Aşığın həyat və yaradıcılığı == Çağdaş Naxçıvan aşıqlarından olan Aşıq Əbülfəz Şahtaxtılı (Kəngərli) 1944-cü il oktyabrın 9-da Naxçıvanın Şahtaxtı kəndində anadan olmuş, orta təhsilini həmin kənddə almışdır. 13-14 yaşlarından aşıqlıq sənətinə həvəs göstərdiyi üçün Xəlilli kəndinin tanınmış aşıqlarından olan Aşıq Bayraməlinin yanında şəyirdlik etmiş və aşıqlıq sənətini ondan öyrənmişdir. Bu sənətin sirlərini mənimsəyən Əbülfəz bir müddətdən sonra özü də Naxçıvanda istedadlı aşıq kimi tanınmış, el məclislərində iştirak etmişdir. Aşıq Əbülfəzin özünün söylədiyinə görə o, bir müddət Şərur mədəniyyət evində aşıq kimi çalışmış, 1973-cü ildən 1985-ci ilədək Şahtaxtı mədəniyyət evinin müdiri vəzifəsində işləmişdir. Sonralar Qarabağlar kəndinə köçmüş və bir müddət orada yaşamışdır. Daha sonra o, Qazaxıstana getmiş və bir müddət orada Çimkənd vilayətinin Karnilovka kəndində yaşamışdır. Hazırda Bakı şəhərində yaşayır. 1979-cu ildə Şəmkirdə keçirilən aşıqlar qurultayında iştirak edən Aşıq Əbülfəz bu qurultayda keçirilən müsabiqədə ikinci yerə layiq görülmüşdür. Aşıq Əbülfəz xalq arasında istedadlı aşıq kimi tanındığı üçün Azərbaycanda keçirilən bir sıra tədbirlərə, aşıqların yubileylərinə dəvətlər almışdır.

Məhəmməd ağa Şahtaxtinski və ya Məhəmməd ağa Şahtaxtlı (az.-əbcəd محمد آغا شاه تختینسقی‎; 1846, Şahtaxtı, Naxçıvan qəzası, Gürcüstan-İmeretiya quberniyası, Rusiya imperiyası – 12 dekabr 1931, Bakı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ) — Azərbaycan publisisti, şərqşünas, dilçi, pedaqoq və ictimai xadim. Beynəlxalq Fonetika Cəmiyyəti (1899), Beynəlxalq Asiya Cəmiyyəti (1900) və Rusiya İmperator Coğrafiya Cəmiyyəti Qafqaz şöbəsinin (1903) həqiqi üzvü, Bakı Dövlət Universitetinin professoru (1920). == Həyatı == Məhəmməd ağa Məhəmmədtağı Sultan oğlu Şahtaxtlı (Şahtaxtinski) 1846-cı ildə Şahtaxtı kəndində anadan olmuşdur. Lüsyen Buvanın "Məhəmməd ağa Şahtaxtinski" məqaləsində, "XX əsrin ensiklopediyası"nda göstərilir ki, M.Şahtaxtlı 1848-ci ildə İrəvanda, "Dövlət Dumasının üzvləri. 2-ci çağırış" soraq kitabında 1851-ci ildə anadan olduğu qeyd edilir. Fransız mənbələrində ədibin anadan olduğu yerin adı səhv olaraq Şahtaxtı kəndinin yerləşdiyi quberniyanın (Şahtaxtı kəndi 1849-cu ildə yaradılmış İrəvan quberniyasının tərkibində olmuşdur) adı ilə əvəzlənmişdir. Anadan olduğu tarix də düzgün göstərilməmişdir. Naxçıvan qəzası polis idarəsinin M.Şahtaxtinski barəsində hazırladığı sənəddə ədibin anadan olma tarixi 1846-cı il göstərilir.Araz sahilində yerləşən Şahtaxtı kəndi özünün adlı-sanlı adamları ilə tanınmışdır. Bu kənd İsa Sultan, Əbülfət ağa, Həmid bəy, Heydər bəy, Sadıq ağa, Behbud ağa, Baxşəli bəy Şaxtaxtinskilər kimi siyasi, hərbi və maarif xadimlərinin Vətəni olmuşdur. Məhəmməd ağanın ata babası Ağagir ağa Qacarlar hakimiyyəti vaxtında bəylik rütbəsi qazanmış varlı əyanlardan biri idi.