ayıca sözü azərbaycan dilində

Ayıca (lat. Arctia) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Növləri == Arctia brachyptera H. Edwards, 1881 Arctia caja Linnaeus, 1758 Arctia festiva Hufnagel, 1766 Arctia flavia Fuessly, 1779 Arctia intercalaris Eversmann, 1843 Arctia ladakensis O. Bang-Haas, 1927 Arctia olschwangi H. Edwards, 1881 Arctia opulenta H. Edwards, 1881 Arctia rueckbeili Fuessly, 1779 Arctia villica Linnaeus, 1758 Syn.

Dördnöqtəli ayıca (lat. Collimorpha dominula) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid kəpənək növü. == Qısa məlumat == Qanadları açılmış halda 50-52 mm uzunluğa malikdir. Ön qanadının uzunluğu 27-29 mm arasında dəyişir. Ön qanadları tünd qəhvəyi qara, yaşılımtıl rəngə çalır. Üzərində "v" şəklində sarımtıl ağ zolaq var. Arxa qanadları bir qədər açıq qırmızı rəngdədir. Qanadın yuxarı xarici kənarında uzunsov qara ləkə, altda isə qanadın ortasınada iki yumru qara rəngli ləkə mövcuddur. Sinə üzərində uzun qara zolaq keçir. Qarın nahiyəsi açıq qırmızıdır.

Məlikə ayıca (lat. Collimorpha dominula) — pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid kəpənək növü. == Təsviri == Qanadları açılmış halda 50-54 mm-dir. Ön qanadları yaşılımtıl-qaradır, bəzən göy rəngə çalır. Üzərində 3 ədəd iri sarımtıl-ağ rəngli ləkə, 3 ədəd kiçik sarı rəngli ləkə vardır. Arxa qanadlar qırmızı rəngdədir, ön və arxa kənarlarında, o cümlədən, zirvəsində iri qara ləkələr var. Döşündə iki sarımtıl zolaq, qarıncığ arxa qanadlar kimi qırmızıdır, hər buğum üzərində üçkünc qara ləkələr birləşərək zolaq əmələ gətirmiş və qarıncığın sonuna qədər uzanmışdır. == Yayılması == Rusiya və Avropanın cənubu və şimalında, Qafqazda və Kiçik Asiyada rast gəlinir. Azərbaycanda isə Şəki-Zaqatala, Quba-Xaçmaz, Gəncə-Daşkəsən zonaları və Naxçıvan MR-da yayılmışdır. == Həyat tərzi == Böyük və Kiçik Qafqazın dağətəyi və dağlıq meşələri, kolluqlar.

Qara ayıca (lat. Axiopoena maura) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid olan növ. == Görünüşü == Qanadları açıq halda 100–105 mm-dir. Ön qanadın uzunluğu 43–48 mm-dir. Hər iki cinsin rəngi eynidir. Ön qanadlar ipək parıltılı, qara rənglidir. Arxa qanadların əsası kərpici-qırmızı, kənarı isə bozumtul-qaradır. Bəzən ön qanadların xarici kənarında 1–2 ağ ləkə olur. Yaxalığı qırmızı, qarıncığı qonuru-qırmızı olub, ucu qaradır. == Arealı == Növə Orta Asiya, Pakistanın şimal-qərbi, Əfqanıstan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Zaqafqaziya, Azərbaycan və Şərqi İran ərazilərində rast gəlinir.

Qırmızınöqtəli ayıca (lat. Utetheisa pulchella) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinə aid nadir növ. == Qısa təsviri == Qanadları açılmış halda 38-40 mm-dir. Ön qanadları sarımtıl-ağdır, bəzən ağ rəngdə olur. Üzərində səpələnmiş halda kiçik qara nöqtələr və onların arasında bir qədər iri qırmızı nöqtələr var. Qanadların zirvəsində aypara şəklində qara rəngli ləkə, onun altında aşağıya doğru 6 ədəd qara rəngli kiçik nöqtələr düzülmüşdür. Arxa qanadlar tamam ağdır, ətrafı qara rənglə haşiyələnmişdir, haşiyənin yuxarı və orta hissəsi enlidir. Qanadın kənarlarında olan saçaqlar ağdır. Başı və döşü sarımtıl-ağ rəngdədir. Qarıncığı ağdır, azacıq tutqundur.

Qara ayıca (lat. Axiopoena maura) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid olan növ. == Görünüşü == Qanadları açıq halda 100–105 mm-dir. Ön qanadın uzunluğu 43–48 mm-dir. Hər iki cinsin rəngi eynidir. Ön qanadlar ipək parıltılı, qara rənglidir. Arxa qanadların əsası kərpici-qırmızı, kənarı isə bozumtul-qaradır. Bəzən ön qanadların xarici kənarında 1–2 ağ ləkə olur. Yaxalığı qırmızı, qarıncığı qonuru-qırmızı olub, ucu qaradır. == Arealı == Növə Orta Asiya, Pakistanın şimal-qərbi, Əfqanıstan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Zaqafqaziya, Azərbaycan və Şərqi İran ərazilərində rast gəlinir.

Dördnöqtəli ayıca (lat. Collimorpha dominula) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid kəpənək növü. == Qısa məlumat == Qanadları açılmış halda 50-52 mm uzunluğa malikdir. Ön qanadının uzunluğu 27-29 mm arasında dəyişir. Ön qanadları tünd qəhvəyi qara, yaşılımtıl rəngə çalır. Üzərində "v" şəklində sarımtıl ağ zolaq var. Arxa qanadları bir qədər açıq qırmızı rəngdədir. Qanadın yuxarı xarici kənarında uzunsov qara ləkə, altda isə qanadın ortasınada iki yumru qara rəngli ləkə mövcuddur. Sinə üzərində uzun qara zolaq keçir. Qarın nahiyəsi açıq qırmızıdır.

Qırmızınöqtəli ayıca (lat. Utetheisa pulchella) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinə aid nadir növ. == Qısa təsviri == Qanadları açılmış halda 38-40 mm-dir. Ön qanadları sarımtıl-ağdır, bəzən ağ rəngdə olur. Üzərində səpələnmiş halda kiçik qara nöqtələr və onların arasında bir qədər iri qırmızı nöqtələr var. Qanadların zirvəsində aypara şəklində qara rəngli ləkə, onun altında aşağıya doğru 6 ədəd qara rəngli kiçik nöqtələr düzülmüşdür. Arxa qanadlar tamam ağdır, ətrafı qara rənglə haşiyələnmişdir, haşiyənin yuxarı və orta hissəsi enlidir. Qanadın kənarlarında olan saçaqlar ağdır. Başı və döşü sarımtıl-ağ rəngdədir. Qarıncığı ağdır, azacıq tutqundur.

Tünd qırmızı ayıca (lat. Rhyparia purpurata) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid kəpənək növü. == Təsviri == Qanadları açılmış halda 40-42& mm-dir. Ön qanadları təmiz sarı rəngdədir, üzərində çox sayda boz-qonur ləkələr var. Bu ləkələr qanadın ön kənarında cərgə ilə düzülmüş bir qədər iri və qaramtıldır. Qanadın daxili kənarındakı ləkələr yaxşı seçilmir. Arxa qanadları al qırmızı rəngdədir, üzərində eninə uzanmış 4 qara rəngli ləkə var. Bunlardan ortada yeləşən iki ləkə böyükdür. Qanadın xarici kənarında iki qara ləkə var. Ətrafındakı saçaqlar sarıdır.

Ayıcalar (lat. Arctiidae) — Pulcuqluqanadlılar fəsiləsinə aid kəpənək fəsiləsi. Kəpənəklər parlaq və rəngarəng olur. Bığları qısa, gözləri açıq olur. Ayaqları qısa olması ilə fərqlənir. Tırtılları tükçüklü olur. Bura daxil növlərin böyük əksəriyyəti yay aylaı uçur. Dünyada 11000 növə rast gəlinir. === Altfəsilə Arctiinae === === Amerilini === Amerila Walker, 1855 Amerila abdominalis (Rothschild, 1933) Amerila arthusibertrandi (Guerin-Meneville, 1830) Amerila astreus (Drury, 1773) Amerila crokeri Amerila crockeri MacLeay, 1826 Amerila eugenia (Fabricius, 1794) Amerila lactea (Rothschild, 1910) Amerila omissa (Rothschild, 1910) Amerila rhodopa Walker, 1864 === Callimorphini === Calpenia Moore, 1872 Calpenia saundersi Moore, 1872 Calpenia (Sebastia) argus (Walker, 1862) Nikaea Moore, 1872 Nikaea longipennis (Walker, 1855) Nikaea matsumurai Kishida, 1983 Kishidaria Moore, 1872 Kishidaria khasiana (Moore, 1878) Kishidaria siniaevi (Witt et Speidel, 2006) Kishidaria takamukui (Matsumura, 1930) Kishidaria zerenaria (Oberthur, 1886) Callimorpha Latreille, 1809 Callimorpha dominula (Linnaeus, 1758) Taicallimorpha Dubatolov et Kishida, 2006 Taicallimorpha albipuncta (Wileman, 1910) Callindra Rober, 1925 Callindra arginalis (Hampson, 1894) Callindra equitalis (Kollar, [1844]) Callindra lenzeni (Daniel, 1943) Callindra nepos (Leech, 1899) Callindra nyctemerata (Moore, 1879) Callindra principalis (Kollar, [1844]) Callindra similis (Moore, 1879) Aglaomorpha Koda, 1987 Aglaomorpha histrio (Walker, 1855) Aglaomorpha plagiata (Walker, 1855) Euplagia Hubner, [1820] 1816 Euplagia quadripunctaria (Poda, 1761) Euplagia splendidior (Tams, 1922) Haploa Hubner, [1820] 1816 Haploa clymene (Brown, 1776) Haploa colona (Hubner, [1804]) Haploa confusa (Lyman, 1887) Haploa contigua (Walker, 1855) Haploa lecontei (Guerin-Meneville, 1832) Haploa reversa (Stretch, 1885) Euleechia Dyar, 1900 Euleechia arisana (Matsumura, 1911) Euleechia bieti (Oberthur, 1883) Euleechia pratti (Leech, 1890) Euleechia miranda (Oberthur, 1894) Axiopoena Menetries, 1842 Axiopoena karelini Menetries, 1863 Axiopoena maura (Eichwald, 1830) Carcinopyga Felder, 1874 Carcinopyga gurkoi Kautt et Saldaitis, 1997 Carcinopyga lichenigera Felder, 1874 Carcinopyga proserpina (Staudinger, 1887) Cymbalophora Rambur, 1866 Cymbalophora haroldi (Oberthur, 1911) Cymbalophora oertzeni (Lederer, 1855) Cymbalophora powelli Oberthur, 1910 Cymbalophora pudica (Esper, 1785) Cymbalophora rivularis (Menetries, 1832) Tyria Hϋbner, 1820 Tyria jacobaeae (Linnaeus, 1758) Dodia Dyar, 1901 Dodia albertae Dyar, 1901 Dodia diaphana (Eversmann, 1848) Dodia kononenkoi Tshistjakov et lafontaine, 1984 Dodia maja Rakelj et Cesanek, 2009 Dodia sazonovi Dubatolov, 1990 Dodia sikhotensis Tshistjakov, 1988 Dodia tarandus Schmidt et Macaulay, 2009 Dodia transbaikalensis Tshistjakov, 1988 Dodia verticalis Lafontaine et Troubridge, 1999 Lacydes Walker, 1855 Lacydes incurvata Ebert, 1973) Lacydes spectabilis (Tauscher, 1806) Spiris Hϋbner, [1820] 1816 Spiris bipunctata (Staudinger, 1892) Spiris striata (Linnaeus, 1758) Coscinia Hübner, 1819 Coscinia caligans Turati, 1907 Coscinia cribraria (Linnaeus, 1758) Coscinia libyssa (Pungeler, 1907) Coscinia liouvillei Le Cerf, 1928 Coscinia mariarosae Exposito, 1991 Coscinia romei De Sagarra, 1924 Coscinia (Lerautia) bifasciata (Rambur, 1832) Epimydia Staudinger, 1892 Epimydia dialampra Staudinger, 1892 Tinoliodes benguetensis Wileman, 1915 Tinoliodes dehanna (Pagenstecher, 1885) === Callimorphini? === Amphicallia Amphicallia thelwalli Druce, 1882 === Nyctemerini === Utetheisa Hϋbner, [1820] 1816 Utetheisa antennata (Swinhoe, 1893) Utetheisa lotrix (Cramer, 1779) Utetheisa ornatrix (Linnaeus, 1758) Utetheisa pulchella (Linnaeus, 1758) Utethe Hampson, 1907 Utetheisa semara Moore, 1859 Utetheisa sumatrana Rothschild, 1910 Nyctemera Hϋbner, [1820] 1816 Orphanos Hϋbner, [1825] 1816 Arctata Roepke, 1949 Deilemera Hϋbner, [1820] 1816 Coleta Roepke, 1949 Luctuosana de Vos, 2010 Tritomera de Vos et Dubatolov, 2010 Argina Hϋbner, [1819] 1816 Argina astrea (Drury, 1773) Mangina Kaleka et Kirti, 2001 Mangina argus (Kollar, [1844]) Mangina syringa (Cramer, 1775) Mangina pulchra (Swinhoe, 1892) === Arctiini === † cins Stauropolia Skalski, 1988 † növ Stauropolia nekrutenkoi Skalski, 1988 Atlantarctia Dubatolov, 1990 Atlantarctia dido (M. Wagner, 1841) Atlantarctia oberthueri (Oberthur, 1890) Atlantarctia tigrina (de Villers, 1789) Atlantarctia ungemachi (Le Cerf, 1924) Arctia Schrank, 1802 Arctia caja (Linnaeus, 1758) Arctia martinhoneyi Dubatolov et Gurko, 2005 Arctia olschwangi Dubatolov, 1990 Arctia opulenta (Hy.

Hebe ayıcası (lat. Ammobita hebe) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Qanadları açılmış halda 50-52 mm-dir. Ön qanadları qara rəngdə enli ağ, qonur qırmızı kənarları var. Arxa qanadlar açıq qırmızı rəngdə olub, kənarı isə qara haşiyələnmişdir. Ön xarici hissəsində kənarı açıq rıngdə iki böyük qara ləkə, ortasında isə həmin rəngdə haşiyə uzanır. Baş və döş qaradır. Qarıncıq arxa qanadın rəngində olub, yan tərəfləri və qurtaracağı qara rəngdədir. Tırtılları qara rıngdə olub, üzəri uzun qara, yanlardan isə qırmızı-qonur tüklərlə örtülmüşdür, başı qaradır. == Həyat tərzi == Dağətəyi kserofit biotoplarda, dağ-səhra və düzənliklərdə tırtılı payızda və apreldə xaşa, sirkən, südləyən, boymadərən və s.

Kaya ayıcası (lat. Arctia caja) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinin ayıca cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Qanadları açılmış halda 65 – 68 mm-dir. Ön qanadlar tünd qəhvəyi rəngdədir, azacıq qırmızıya çalır. Üzərində sarımtıl-ağ rəngdə zolaqlar var. Qanadın zirvəsinə yaxın eninə yerləşən sarğı enli, ona birləşən və digər ucu qanadın daxiin kənarına doğru uzanan zolaq isə ensizdir. Buradan qanadın əsasına doğru uzanan zolaq qanadın əsasına birləşir və burada bir neçə yerə haçalanır. Arxa qanadlar açıq qırmızı rəngdədir, əsasına yaxın bir böyük qara ləkə, yanlarında isə iki kiçik qara ləkə vardır. Qanadın kənarında 1 kiçik, 2 böyük qara naxış yerləşir. Döşün üzəri ön qanadın rəngində tüklərlə örtülüdür.

Tarla ayıcası (lat. Arctia villica) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinin ayıca cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Qanadları açılmış halda 50–54 mm-dir. Ön qanadlar tünd qara rəngdədir, üzərində 8 iri sarımtıl-ağ rəngli ləkələr vardır. Bunlardan zirvəyə yaxın ləkələr iri və yumru, əsasına birləşən ləklər isə pazşəkillidir. Arxa qanadları narıncı rəngdədir. Hər iki qanadın zirvəsi ön qanadların rəngi kimi tünd qaradır. Bunun altında iki yumru qara ləkə, əsasına yaxın bir kiçik qara ləkə yerləşir. Baş və döşün üzəri sıx qara rəngli tükcüklərlə örtülüdür. Qarıncığı qırmızımtıldır, hər buğum üzərində çox kiçik qara nöqtələr vardır.

Şibyəyeyən ayıcalar (lat. Litosiinae) — buğumayaqlılar tipinin pulcuqqanadlılar dəstəsinin ayıcalar fəsiləsinə aid olan yarımfəsilə. == Xarici quruluşu == Bu yarımfəsiləyə mənsub olan növlərin kəpənəklərinin ön qanadları bir qədər uzunsov olub, kənarları dairəvidir. Bəzi növlərdə pulcuqları və onların rəngləri zəif inkişaf etmişdir. Bəzən ön qanadlar qara rəngli nöqtələrlə örtülü olur. Arxa qanadlar ön qanadlara nisbətən qısa olub, üzərində naxışlar yoxdur. Qanadların rəngi çox vaxt açıq-sarı, yaxud bozumtul gümüşü rəngə çalır. Başı, döşü və qarıncığı sıx tüklüdür, bığcıqları sapşəkillidir. == Həyat tərzi == Tırtılları bir qayda olaraq tüklü olub, ağacların, daşların, qayaların, divarların və digər əşyaların üzərində olan şibyə və mamırlarla qidalanırlar. Buna görə də onlara şibyəyeyən ayıcalar deyilir.