Banda
Banda — iki və daha çox şəxsdən ibarət olub iştirakçıları arasında möhkəm təşkilati birlik olan, basqınlar etmək məqsədilə birləşən insanlar birliyi.
Bəzi cinayətkar bandaların üzvləri özlərinin sadiq olduqlarını və adətən oğurluq və zorakılıq kimi cinayətləri törətməyə qadir olduqlarını sübut etməlidirlər. Bandanın üzvünə qanqster deyilir.
Bir çox banda dəstələri tarix boyu böyük şöhrət qazanmışlar; məsələn, İtaliya mafiyası, rus mafiyası, irland mafiyası, yəhudi mafiyası, polyak mafiyası, alban mafiyası, Yaponiyada yakudza, Çində triada, Yeni ingiltərə bandaları, Yamaykada Duş Posse və Yardi, afroamerikalılardan ibarət Krips və Bludz, latinoların bandalarından Mara Salvatruça, ağdərili bandalardan Ari qardaşlığı və motosikletçilərdən ibarət banda olan Cəhənnəm mələkləri.
== Mənası ==
Banda ingilis dilində "gang" sözü ilə ifadə olunur. "Gang" sözü qədim ingilis dilindəki "getmək" mənasına gələn "gan" sözünün feli sifət formasıdır. Bu isə qədim skandinav dilindəki "səfər, səyahət" mənasına gələn "gangster" sözü ilə eyniköklü sözdür. Ümumiyyətlə, söz bir qrup insan mənasına gəlir və işlənmə yerindən asılı olaraq neytral, müsbət və ya mənfi mənada istifadə edilə bilər.
== Tarixi ==
Amerika tarixində banditizmin rolundan danışarkən Barrinqton Mur qeyd edirdi ki, qanqsterizm əhəmiyyətli dərəcədə qanunçuluğun olmadığı cəmiyyətlərdə peyda olur. O, Avropa feodalizmini "əsas etibarilə cəngavər anlayışı vasitəsilə hörmət qazanan qanqsterizm" kimi xarakterizə edirdi.
Banda dənizi
Banda dənizi (ing. Banda Sea) — Sakit okeanının qərbində, Malay arxipelaqında yerləşən adalar arasında yerləşir. Adalar dənizin sərhədlərini təşkil edir. Şimalda Buru və Seram, cənub-qərbdə Timor, şərqdə Tanimbar və Aru adaları arasında yerləşir. Dənizin sahəsi 714,000 km², şimaldan cənuba eni 500 km, şərqdən qərbə uzunluğu 1000 km, ən dərin yeri 7440 m təşkil edir. Dəniz mərcan rifləri ilə zəngindir. Əsas limanı Ambondur.
== Ədəbiyyat ==
Tomascik, Tomas. The Ecology of the Indonesian Seas. Oxford: Oxford University Press, 1998.
Banda gölü
Vanda gölü — Antarktidanın Viktoriya Torpağı ərazisində, Rayt vadisində yerləşən göl. Gölə Oniks çayı tökülür. Gölün uzunluğu 5 km, maksimal dərinliyi 69 metr təşkil edir. Yeni Zelandiyaya məxsus Vanda stansiyası gölün sahilində 1968-ci ildən 1995-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Göl duzludur. Onun suyu dəniz suyundan on dəfələrlə duzludur. Hətta Ölü dənizini dəfələrlə üstələyir. Ola bilsin ki, dünyanın ən duzlu gölü olan Assal gölünü belə üstələyir. Suyunun temperaturunda təbəqələşmə müşahidə edilir. Alt təbəqədə 23 °C, orta təbəqədə temperatur 7 °C, üst təbəqədə 3–4 °C. Transantarktik dağları cərgəsində olan çoxlu sayda olan duzlu göllərdən biridir.
Meya Banda
Meya Banda (5 iyul 1991-ci ildə anadan olub) — Qadınlardan ibarət Zambiya milli futbol komandasında müdafiəçi kimi çıxış edən Zambiya futbolçusudur. O, Qadınlardan ibarət Zambiya milli futbol komandasında iştirak edir. Banda 2014 Afrika Qadınlar Çempionatında iştirak edən komandanın heyətinə daxil edilmişdir. Hal-hazırda Zambiyanın Qrin Buffalos FK klubunda çıxış edir.
Susan Banda
Susan Banda (6 iyul 1990, Zambiya) — Qadınlardan ibarət Zambiya milli futbol komandasında yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən Zambiya futbolçusudur. O, Qadınlardan ibarət Zambiya milli futbol komandasında iştirak edir. Banda 2014 Afrika Qadınlar Çempionatında iştirak edən komandanın heyətinə daxil edilmişdir. Hal-hazırda Zambiyanın Red Ərrous FK klubunda çıxış edir.
Bandai Namco Entertainment
Bandai Namco Entertainment Inc. (BNEI) yapon videooyun qurucusu və yayımlayan şirkətdir. Şirkət həmçinin videolar, musiqi və digər əyləncə məhsulları istehsal etmişdir. Şirkətin qərargahı Tokionun Minato rayonunda yerləşir. Beynəlxalq filialları müvafiq olaraq Kaliforniya ştatının Santa-Klara şəhərində və Fransanın Lion şəhərində yerləşir.
Bandalılar
Bandalılar, 1) Köhnəbandalılar, eli-elatlar, vadanlar — Şərqi İndoneziyada (Nuxu-Çit adası, Kay arxipelaqı) Ambon-Timor xalqlarından biri. Sayları 3 min nəfərdir (1998). Şərqi İndoneziya keçid irqi qrupuna mənsubdurlar. Banda, yaxud eli-elat dilində danışırlar. Key və İndoneziya dilləri də yayılmışdır. Dindarları müsəlmandır. Bandalılar Banda adalarının aborigenlərinin, həmçinin gəlmə İndoneziya, Çin və ərəb komponentlərinin əsasında təşəkkül tapmış orta əsr ticarət etnosunun nəsilləridir. XIV–XVI əsrlərdə Avropa bazarlarında böyük tələbat duyulan fındıq və Hind qozu becərilməsi və satışı ilə məşğul olmuşdur. Avropalılar Banda adalarına gələnədək burada orang kaya ("zəngin kişi")nin başçılıq etdiyi oliqarxiya hakimiyyət formasından istifadə olunmuşdur. Mənbələrə görə, XVI əsrin əvvəllərində Bandalıların sayı 2500–3000 nəfərə çatırdı.
Bandar-loq
Bandar-loq(hind. बन्दर-लोग) – İngilis yazıçısı Redyard Kiplinqin "Cəngəlliklər kitabı"nda yaratdığı uydurulmuş meymun xalqıdır. İngilis dilindən olan bir sıra tərcümələrdə cəm şəklində — bandarloqlar kimi tərcümə olunur.,
== Xarakteristikası ==
Hindi dilindən tərcümədə Bandar sözü "meymun", log sözü isə "xalq" anlamına gəlir. Bu iki sözün birləşməsi olan "Bandar-log" sözü "meymun xalqı" mənasını verir.
Kiplinq Bandar-loq haqda belə yazmışdır: "Onlar hamısı özlərinə başçı seçmək, öz qanunlarını qurmaq, öz adətlərini fikirləşmək üçün yığışırlar, lakin onların yaddaşı növbəti günə qədər qalmadığından heç vaxt fikirləşdiklərini həyata keçirə bilmirlər". Özlərinə bəraət qazandırmaq üçün hətta belə bir deyim də tərtib etmişdilər: "Bandar-loqun indi nə haqda düşündüyünü, cəngəlliklər sonra düşünəcək". "Cəngəlliklər kitabı"nda Bandar-loq haqqında daha çox "Kaa-nın ovu" hekayəsində oxuya bilərik. Bu hekayədə Bandar-loq görünüşcə meymuna bənzəyən Mauqlini oğurlayırlar. Mauqli meymunların "Biz güclüyük! Biz azadıq!
Bandar Seri Begavan
Bandar Seri Begavan, (malay dili: بندر سري بڬاوان ; ˌbanda səˌri bəˈɡawan ) – Bruneyin paytaxtı və ən böyük şəhəri.
== Tarixi ==
Bruney çayı yanında yaşayış məskəninin tarixi VII əsrə gedib çıxır. 1970-ci ilə qədər şəhər Bruney adı daşıyırdı .
1920-ci ildə şəhər rəsmi şəkildə şəhər və ingilis torpaqlarının mərkəzi statusunu aldı. 5 oktyabr 1970-ci ildə şəhər əvvəlki sultan Ömər Əli Sayfudinin şərəfinə Bandar Seri Begavan adını aldı. Malay dilindən tərcümədə "Əlahəzrət şəhəri" deməkdir .
== Coğrafiya ==
Bandar Seri Begavan Malay arxipelaqının Kalimantan adasında, Bruney çayının şimal sahilində yerləşir.
Bandar Səri Bəgavan
Bandar Seri Begavan, (malay dili: بندر سري بڬاوان ; ˌbanda səˌri bəˈɡawan ) – Bruneyin paytaxtı və ən böyük şəhəri.
== Tarixi ==
Bruney çayı yanında yaşayış məskəninin tarixi VII əsrə gedib çıxır. 1970-ci ilə qədər şəhər Bruney adı daşıyırdı .
1920-ci ildə şəhər rəsmi şəkildə şəhər və ingilis torpaqlarının mərkəzi statusunu aldı. 5 oktyabr 1970-ci ildə şəhər əvvəlki sultan Ömər Əli Sayfudinin şərəfinə Bandar Seri Begavan adını aldı. Malay dilindən tərcümədə "Əlahəzrət şəhəri" deməkdir .
== Coğrafiya ==
Bandar Seri Begavan Malay arxipelaqının Kalimantan adasında, Bruney çayının şimal sahilində yerləşir.
Bandari musiqi
Bandari musiqi (fars. بندری) — İranın cənubdan, Fars körfəzi ətrafında gəlir. Cənubda Ərəb ölkələri ən yaxın olduğu kimi, bu, ərəb musiqi təsiri ilə İran musiqi stili, va toy zamanı ifa olunur.
El Salvadorda bandalara qarşı müharibə
El Salvadorda bandalara qarşı müharibə (isp. Guerra contra las pandillas en El Salvador) - 2022-ci ilin mart ayından etibarən Şimali Amerikada yerləşən El Salvadorda fəaliyyət göstərən cinayətkar qruplaşmara qarşı başladılmış silahlı müharibə. El Salvador hökuməti ölkədəki cinayətlərin sayının artmasında cinayətkar dəstələri günahlandırmış və çıxış yolu kimi ölkədəki bütün kartel, banda və digər təyinatlı cinayətklar birləşmələrin tamamilə zərərsizləşdirilməsini göstərmişdir.
2024-cü ilin 2 aprel tarixinə qədər olan məlumata əsasən yerli ordu və digər güc strukturları tərəfindən 79.184 nəfər lokal banda və dəstələrə mənsub olmaqda günahlandırılaraq həbs edilib. On minlərlə insanın həbs edilməsi, ölkədəki məhbus sayını kəskin formada yüksəldib və nəticədə 2023-cü ildə ölkə dünyadakı ən yüksək məhbus nisbətinə malik ölkəyə çevirilib. 2023-cü ilin 16 may tarixində nisbətən yüngül cinayətlər törətmiş 5 min nəfərə yaxın şəxs həbsxanalardan azadlığa buraxılıb.
2023-cü ilin yanvarında El Salvadorun Müdafiə Naziri Rene Merino Monroy açıqladığı məlumatlarda 2022-ci ildə ölkədə 496 qətl hadisənin qeydə alındığını açıqlamışdır. 2021-ci ildə baş vermiş 1.147 qətl hadisəsinə nəzərən bu rəqəm 56.8% bir azalma anlamına gəlməkdədir. 2021-ci ildə ölkənin Sen Vinsent departamentində 40 min məhbus üçün nəzərdə tutulmuş Terrorla Mübarizə Mərkəzi adlı xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsi fəaliyyətə başlamışdır.
CECOT qısaltması ilə tanınan mərkəz Şimali Amerika və Cənubi Amerikanın ən böyük cəzaçəkmə müəssisəsi hesab olunur.
Nyu-Yorkun bandaları
Nyu-Yorkun bandaları (ing. Gangs of New York) — 2002-ci ildə Martin Skorsezenin çəkdiyi filmdir. Herbert Asburinin "The Gangs of New York" romanından ekranlaşdırılmışdır. Hekayə 1800-cü illər Nyu-Yorkunda bir və iki nəsil əvvəl yeni qitədə məskunlaşıb, özlərini bu torpaqların yerlisi/sahibləri kimi görənlər ilə bu dövrdə xüsusi ilə İrlandiya gəlib bu ərazilərdə məskunlaşan yeni nəsil mühacirlərin şəhərdə özlərinə yer tapmasından və təsir dairəsi uğrunda mübarizələrindən bəhs edir. Martin Skorseze bu filmə görə ən yaxşı rejissor kimi "Qızıl Qlobus" mükafatını qazanmışdır.
