Buynuzlu gürzə
Buynuzlu gürzə (lat. Cerastes cerastes) — Buynuzlu gürzələr cinsinə daxil olan növ. Yarımnövlərə ayrılmır.
== Təsviri ==
Uzunluğu 60–80 sm-dir. Rəngi əsasən sarı qum rəngində olur. Hər pulcuq cərgəsində 29–33 pulcuq olur.
== Yayılması ==
Geniş yayılmış bir növder. Əsasən Şimali Afrika (Mərakeş istisna) və Ərəbistan yarımadası ərazisində yayılmışdır.
== Ekologiya ==
10–20 arası yumurta qoyur. Yumurtalar 28–29 °C temperaturda 48 gün ərzində laktasiya dövrü keçir.
Buynuzlu gürzələr
Buynuzlu gürzələr (lat. Cerastes) — Gürzəkimilər dəstəsinə daxil olan ilan cinsi. Bu cinsə daxil olan növlər əsasən Şimali Afrika və Yaxın Şərq regionunda yayılmışdır.
Buynuzlu torağay
Buynuzlu torağay (lat. Eremophila alpestris) — Sərçəkimilər dəstəsinə, Torağaylar fəsiləsinə aid olan quş növü.
== Təsviri ==
Bədənlərinin uzunluğu 16–17 sm arasında dəyişir. Bədənin yuxarı hissəsi gümüşü çəhrayı, aşağı hissəsi isə ağımtıldır. Üzündəki xarakterik bir maska var, başın arxasında isə buynuzlara bənzəyən uzun qara tükləri olur.
== Yayılması ==
Yayılma arealı olduqca böyükdür. Yuvalama bölgəsi Atlas dağlarından Şimali və cənubi Amerikaya qədər uzanır. Qış ayları Mərkəzi Avropanın ənənəvi qonağıdır Птица — регулярный зимний гость на побережье Центральной Европы..
Bu növə daxil quşlar əsasən meşəsiz lanşaft zonalarını daha üstün bilir. Meşə ətrafı ərazilərdə, tundranın şibyəli sahələrində yayılır.
Buynuzlu yapalaqca
Buynuzlu yapalaqca (lat. Lophostrix) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin bayquşkimilər dəstəsinin bayquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Böyük buynuzlu maral
Böyük buynuzlu maral və ya İrlandiya maralı (lat. Megaloceros giganteus) — Nəhəng maral cinsinə aid nəslikəsilmiş məməli növü. Nəhəng ölçüyə malikliyi və iri buynuza sahibliyi ilə seçilir (5,2 m). Buynuzları bel formasına (əmək aləti) malik olub üstəlik əlavə budaqlara malik idi. Dişlərinin quruluşu onu deməyə əsas verirki, bu canlılar meşəliklərdə yaşamamışlar. Səbəb isə onların nəhəng buynuzları ilə sadəcə meşədə hərəkət mümkünsüz olardı. Buynuzlarını atdıqdan sonra meşəyə girmələrinə imkan yarana bilərdi.
Alimlərin fikirincə bu canlıların məhvinin əsas səbəbi meşə sahələrinin getdikcə gemişlənməsi idi. Onlar iri canlıların nəsli kəsilərkən tükənmişlər. Onların əsas yayılma əraziləri Avropa, Asiya və Şimali Afrika olmuşdur.
İri Buynuzlu koronavirus
İri Buynuzlu koronavirus (BCV və ya BCoV) — Koronaviruslar ailəsinə məxsus virus. Bükülmüş, qapalı və RNT virusları ilə əhatələnmiş səthi var. İnfeksiya dana enteritinə və buzovlarda enzootik sətəlcəm kompleksinə səbəb olur. Yetkin İri Buynuzlularda qış dizenteriyasına da səbəb olur. Virusun transmissiyası tənəffüs yolları vasitəsilə üfüq edir. Transmissiya üfüqi ötürməylə və ya nəcisli oral yoluna daxil olaraq tənəffüs yollarını yoluxdurur.
İnfeksiya normal olaraq bir həftədən üç aya qədər olan buzovlarda baş verir. Klinik əlamətlərə diareya, susuzluq, depressiya, çəkinin azalması və anoreksiya daxildir. Dana burnunda tənəffüs yoluxucu burun axıntısında seroz çıxara bilər. Klinik əlamətləri orta bakteriya infeksiyası ilə daha da pisləşə bilər.
