Formula sözü azərbaycan dilində

Formula – [lat. formula – forma, qayda] 1)düstur; 2)hüquqda hər hansı hüquq qaydasının, hüquq münasibətinin, qanunun və i.a. dəqiq ümumi tərifi; formula müəyyən şəraitdə bütün xüsusi hallara əlavə edilir. R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Benetton — məşhur biznesmen ailəsi Benettonlara məxsus italyan Formula-1 komandası. 1986-cı ildən 2001-ci ilə qədər çıxış etmişdir. 2002-ci ildə Reno adı altında yenidən təşkil olunmuşdur. Komanda 1977-ci ildə Toleman ("Towleman") adı altında Ted Toulman tərəfindən təsis edilmişdir. Baş qərargah İngiltərənin Enston şəhərində idi. 1981-ci ildən etibarən komanda Formula 1 çempionatında çıxış etməyə başladı. "Toulmen" markalı "Hart" markalı mühərrikləri yaxşı nəticələr göstərməyə imkan vermədi. Lakin 1984-cü ildə "Toulmen" in bir hissəsi kimi çıxış edən Ayrton Senna avtomobilini üç dəfə podiuma gətirdi. 1985-ci ildə komanda İtaliyalı sahibkarlar Benneton ailəsi, idman geyim markası sahibləri və eyni adlı Treviso basketbol klubu sponsorluq etməyə başladı.

Formula-1 (ing. Formula One World Championship) – açıq təkər tipli avtomobillərin dövrəvi avtoyürüşləri üzrə dünya çempionatıdır. Formula-1 üzrə dünya çempionatı hər il keçirilir və Qran-pri statusu daşıyan ayrı-ayrı mərhələlərdən ibarət olur. İlk dünya çempionatının birinci yarışı 1950-ci il mayın 13-də Böyük Britaniyanın Silverstoun trasında baş tutub. Hər ilin sonunda çempionatın qalibi müəyyən edilir. Çempionatda həm sürücülər, həm də komandalar yarışırlar. Sürücülər dünya çempionu titulu uğrunda, komandalar isə Mühəndislər Kuboku uğrunda mübarizə aparırlar. Komandalar hər bir yarışa özünün hazırladığı şassi ilə çıxırlar, hər bir komandanı iki sürücü təmsil edir, sürücü çempionatda iştirak etmək üçün Beynəlxalq Avtomobil Federasiyasından SuperLisenziya almalıdır. Komandalar öz şassilərinə kənar motor istehsalçısından aldıqları motoru quraşdıra bilərlər. Son idman reqlamentinə görə, motorun işçi həcmi 1.6 litrdir, silindrlərin sayı isə V6-dır, motorun çəkisi 145 kq-dır.

Formula-1 (ing. Formula One World Championship) – açıq təkər tipli avtomobillərin dövrəvi avtoyürüşləri üzrə dünya çempionatıdır. Formula-1 üzrə dünya çempionatı hər il keçirilir və Qran-pri statusu daşıyan ayrı-ayrı mərhələlərdən ibarət olur. İlk dünya çempionatının birinci yarışı 1950-ci il mayın 13-də Böyük Britaniyanın Silverstoun trasında baş tutub. Hər ilin sonunda çempionatın qalibi müəyyən edilir. Çempionatda həm sürücülər, həm də komandalar yarışırlar. Sürücülər dünya çempionu titulu uğrunda, komandalar isə Mühəndislər Kuboku uğrunda mübarizə aparırlar. Komandalar hər bir yarışa özünün hazırladığı şassi ilə çıxırlar, hər bir komandanı iki sürücü təmsil edir, sürücü çempionatda iştirak etmək üçün Beynəlxalq Avtomobil Federasiyasından SuperLisenziya almalıdır. Komandalar öz şassilərinə kənar motor istehsalçısından aldıqları motoru quraşdıra bilərlər. Son idman reqlamentinə görə, motorun işçi həcmi 1.6 litrdir, silindrlərin sayı isə V6-dır, motorun çəkisi 145 kq-dır.

Formula 2, F2 kimi qısaldılmış Formula 2, tək oturacaqlı və açıq təkərli formula vasitələri ilə keçirilən avtomobil yarışlarından biridir. Formula 1 yarışlarından fərqli olaraq, daha kiçik və daha az güclü avtomobillər üçün təşkil olunur.

Formula 1 avtomobili — Bu avtomobillər tək oturacaqlı, açıq sükanlı, arxa və öndə iki qanada sahib yüksək sürətli yarış avtomobilləridir. Təyin olunmuş nizamnamələrə əsasən komandalar tərəfindən hazırlanan güclü mühərriklərlə təchiz edilmişdir. Avtomobilləri idarə edən tənzimləmələr çempionata xasdır və istehsalın kənardan təmin edilə bilməsinə baxmayaraq avtomobillər yarış komandalarının özləri tərəfindən hazırlanmalıdır. Formula 1 avtomobilləri böyük miqdarda aerodinamik asfaltayatma qüvvəsi yaratma vasitəsilə çox yüksək manevr etmə sürətinə sahib olaraq dünya yarış treklərində ən sürətli avtomobillərdir. Əylənmə qüvvəsinin və ümumi dönmə sürətinin nəticəsi olaraq, Formula 1 sürücüləri tez-tez 5g-dən çox g yüklənmələrinə məruz qalırlar, bu yüklənmələr pik dönmə şiddətlərində 7g-yə qədərdir. İcazə verilən minimum çəki 740 kq(1631 lb)-dır, bu çəkiyə yanacaq xaric olmaqla sürücü daxildir. Avtomobillər quru hava təkərləri quraşdırılmış şəkildə ölçülür.

British American Racing (BAR), 1999-2005-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş komanda Tirrell komandasını satın aldı və ilk ildə Supertec mühərriklərindən istifadə etdi. Formula 3000 seriyasının çempionu olan braziliyalı Rikardo Zonta tərəfindən ilk testlər Tyrrell 026 avtombili üzərində aparılıb, lakin sonradan BAR, Harvey Posteltweitin başçılıq etdiyi ʻʻTyrrellʼʼ dizayn xidmətlərindən imtina etdi. Sonralar, Honda ilə əməkdaşlığa başladılar və bu növbəti 6 ili əhatə etdi. 1998-ci ildə Craig Pollock və British American Tobacco tütün şirkəti tərəfindən təsis edilmişdir. Baş qərargah Brackley, Northamptonshire, Birləşmiş Krallıqda idi.Komanda, Lucky Strike və 555 markalarını nümayiş etdirmək məqsədilə sahibi olan və sponsorluq edən British American Tobacco plc. (BAT) adına layiq görülmüşdür. BAT, Lucky Strike markası ilə sponsorluq əməkdaşlığı davam etdirildi, lakin dünyada yeni tütün reklamı tənzimləmələri səbəbiylə, 2006-cı il mövsümünün sonunda Lucky Strike sponsorluğu Formula 1'dən tamamilə çıxarıldı. 1999 mövsümündə BAR, Honda'nın 2000-ci ildən etibarən komandanı mühərrik ilə təmin etməli olduğunu elan etdi. Honda ilə bağlanmış müqavilə yalnız mühərrik ilə təmin etmək deyil, həmçinin Honda personalının Brackley bazasında komanda ilə bərabər işləyəcəyini ifadə edirdi. Honda ilk dəfə 1992-ci ildən Formula 1-də iştirak etdi.

Bayerische Motoren Werke AG, qısaca olaraq BMW — baş ofisi Bavariyanın Münhen şəhərində yerləşir. Alman maşın və motosiklet istehsalçısıdır. BMW şirkəti Münhendə təyyarə mühərriklər zavodu kimi Karl Fridrix Rapp, Kamillo Kastilyon, Maks Frits tərəfindən 1916-cı ildə təsis edilib. İlkin dövrdə qəbul olunmuş və hal-hazırdada istifadə olunan ağ-mavi rəngli emblem fırlanan təyyarə propellerinin təsviri BMW-nin ilkin "təyinat"ının nişanəsidir. İlkin dövrdə şirkət Avstriya-Macarıstan üçün V12 tipli mühərriklər istehsal etməyə başlayır. Tezliklə Rapp əlavə pula ehtiyac duyur və kompaniyanı tərk edir. Onun yerinə avstriyalı sərmayəçi Frans Cozef Popp firmaya rəhbərlik etməyə başlayır. Birinci dünya müharibəsindən məğlub çıxmış Almaniyada hərbi qüvvələrə məhdudiyyət qoyulur. Bundan sonra Almaniyada təyyarə istehsal edilə bilməzdi — beləliklə BMW-nin mühərrik istehsalı Almaniya üçün yararsız oldu. 1922-ci ildə BMW Münhendə özünün bugünkü əsas binasını tikir.

Benetton — məşhur biznesmen ailəsi Benettonlara məxsus italyan Formula-1 komandası. 1986-cı ildən 2001-ci ilə qədər çıxış etmişdir. 2002-ci ildə Reno adı altında yenidən təşkil olunmuşdur. Komanda 1977-ci ildə Toleman ("Towleman") adı altında Ted Toulman tərəfindən təsis edilmişdir. Baş qərargah İngiltərənin Enston şəhərində idi. 1981-ci ildən etibarən komanda Formula 1 çempionatında çıxış etməyə başladı. "Toulmen" markalı "Hart" markalı mühərrikləri yaxşı nəticələr göstərməyə imkan vermədi. Lakin 1984-cü ildə "Toulmen" in bir hissəsi kimi çıxış edən Ayrton Senna avtomobilini üç dəfə podiuma gətirdi. 1985-ci ildə komanda İtaliyalı sahibkarlar Benneton ailəsi, idman geyim markası sahibləri və eyni adlı Treviso basketbol klubu sponsorluq etməyə başladı.

HB Bewaking Alarm Systems (Boro) - Formula-1 komandası 1976 və 1977 -ci illərdə Dünya Çempionatı çərçivəsində keçirilən 8 qran-pridə iştirak etmişdi. 1976-cı il Çempionatında komanda 6 yarışmada iştirak etdi : İspan qran-prisi (13-cü yer); Belçika qran-prisi (8-ci yer); Monako qran-prisi (qiymətləndirilməyib); İsveç qran-prisi (sona çatdırılmadı; mühərrik uğursuzluğu); Holland qran-prisi (sona çatdırılmadı; qəza); İtalyan qran-prisi ( sona çatdırılmadı; sürgü qolu mühərrikinin imtinası). 1977-ci il Çempionatında komanda yalnız 2 yarışmada: Holland qran-prisi (diskvalifikasiya olunmuşdur); İtalyan qran-prisində ( qiymətləndirilməyib) iştirak etmişdi. HB Bewaking Alarm Systems maşınları yalnız 263 dairə (1063 km) vura bilmişlər.

Brebem (ing. Motor Racing Developments, Ltd) geniş tanınmış Brebem və ya bəzən Brebxem (ing. Brabham) İngilis avtomobil istehsalçısı və Formula 1 dünya çempionatında iştirak edən komanda, Chessington, İngiltərədə yerləşirdi. 1960-cı ildə iki Avstraliyalı yarışçı Jack Brabham və Ron Tauranac tərəfindən təsis edilmişdir. Komandanın 4 üzvü Formula 1 dünya çempionatında qalibiyyət əldə etmiş və komanda isə iki dəfə Konstruktorlar Kubokunun qalibi olmuşdur. Brebem, 1960-cı ildə, yarış şassilərinin istehsalı üzrə tanınmış və 1970-ci ildə, artıq 500 avtomobil istehsal etmişdir. Bu avtomobillərdə Formula 2, Formula3 və hətta 500 mil İndianapolis yarışlarında çempionluq qazanılmışdır. Brebem, yarışçı olaraq çox şanslı idi. 1955-ci ildə, o, yarış karyerasını inkişaf etdirmək üçün Britaniyaya getmiş, Cooper komandası ilə müqavilə imzalamış və 1958-ci ildə Formula 1 yarışında iştirak etmişdir. 1959-1960-cı illərdə o həmin dövrün yeni arxa mühərrik dizaynlı avtomobili ilə bu komandaya çempionluq gətirir.

Cordan ( ing. Jordan Grand Prix) 1991-ci ildən 2005-ci ilədək Formula 1 iştirakçısı olmuşdur. Komanda İrlandiyalı iş adamı və təsisçisi Eddie Jordan adına layiq görülmüşdür. 80-ci illərin ortalarından etibarən komanda "kiçik" formulaların müxtəlif çempionatlarında uğurlu çıxışlara başladı. Yarışlara Camel şirkəti sponsorluq edirdi. 1989-cu il komanda üçün uğurlu oldu, nə vaxt ki, Jan Alezi, Eddie Jordan Racing yarışında Formula-3000 qalibi oldu. Cordan və komandası 1990-cı illərdə Formula 1-ə xüsusi rəng və xarakter qatmağı ilə tanınmışdı. Komanda, İngiltərənin Silverstone şəhərində idi, lakin İrlandiya lisenziyası ilə yarışırdı. 2005-ci ilin əvvəlində qrup Midland Group-a satıldı, 2006-cı ildə Hollandiyalı avtomobil istehsalçısı Spyker-ə satılaraq, 2007-ci ildə Spyker F1 adını aldı. Daha sonra yenidən satıldı və Force India adını aldı.

EvroBrun ( ing. EuroBrun ) İtaliya-Isveçrə yarış komandası olub Senago, Milan, İtaliyada yerləşirdi. Qrup? 76 avtomobil ilə 46 Qran Pridə iştirak etmişdir. Komanda, 1987-ci ildə, keçmiş yarışçı və mühəndis Walter Brun tərəfindən yaradılmışdır. Komanda iki yarış qrupunun, Walter Brun'a məxsus Euroracing team və Giampaolo Pavanello'a məxsus Brun Motorsport'un birləşməsi nəticəsində yaranıb. Komanda sportprototiplerden sonra, Formula 1 –də iştirak etmək qərarına gəldi. Sponsorluq Alman içki şirkəti olan Mast-Jägermeister tərəfindən olundu. Daha sonra , Walter Brun Reynard Motorsport şirkəti ilə iş birliyinə son qoyur. EuroBrun adlı yeni layihə 1987-ci ilin sentyabr ayında qeydə alınmışdır: tərəfdaşlardan hər bir komanda 50% -ə sahib idi.

Aşağıda Formula-1 sinifində avtodromda dünya çempionatına qatılan və ya qatılacaq konstruktorların siyahısı verilmişdir. Bu siyahı 2012-ci il martın 1-dən etibarən düzgündür. Mövcud komandaların daha ətraflı siyahısı 2019 mövsümündə Formula-1 2024 mövsümündə tapıla bilər. Konstruktorların adları mənşə ölkəsinin dövlət dilinin transkripsiyası ilə verilir. Konstruktorlar Çempionatına qatılan konstruktorlar şassi istehsalçısı və mühərrik istehsalçısından ibarətdir (məsələn, McLaren-Mercedes dizaynerdir). Komanda bir il üçün müxtəlif istehsalçılardan mühərrik istifadə edirsə, şassi-mühərrik birləşmələri kubokda müxtəlif dizaynerlər hesab edilir. Sonuncu hadisə 1991-ci ildə meydana gəldi, Porsche 3.5 litr V12 mühərrik Footwork qrupu üçün problem yaradıb. Mövsümün ortalarından etibarən komanda Cosworth DFR mühərriklərini istifadə edərək geri qayıdıb 1993-cü ildə Designers Cup-Footwork-Porsche və Footwork-Cosworth nəticələrində iki giriş var. Bir komanda hər yarışa avtomobilləri və yarışçıları gətirən və onları idarə edən bir təşkilatdır (məsələn, McLaren — komanda).

1950-ci ildən Dünya Formula-1 Çempionatı, Mühəndislər Kuboku 1958-ci ildən etibarən reallaşdırıldı. Cədvəl dünya çempionlarını və Dizayn Kubokunun sahiblərini keçən mövsümlərdə komandalar arasında göstərir. "Pilotlar" sütununda bu mövsüm Formula-1 yarışlarının başlamasına gedən pilotların sayı göstərilir, "Komandalar" sütununda iştirak edən komandaların sayı göstərilir. Ölkəyə görə pilot: Mühəndislər Kuboku üzrə Mühəndislər: Pilotların çempionluq adları üzrə komandalar: Statistikalar, 1958-ci ildən, Mühəndislər Kuboku ilə müqayisədə, nəticələrə əsaslanır.

1950-ci illərdən bu yana Formula 1 pilotlarının tam siyahısı. Ən azı bir Qran-pridə 910 müxtəlif pilotlar iştirak etmişdilər, lakin onlardan 144-ü yarışa başlamaşdır, çünki onlar yarışdan qabaq müvəffəqiyyət qazandılar (Formula-1 pilotlarının siyahısında göstərilmişdir). Ən çox Qran-pridə iştirak edən Rubens Barrikello, 326 Qran-pridə (322 yarış) iştirak etdi. 1990-ci ilədək, pilotun bütün balları çempionata hesablanmırdı (Formula 1-də xal toplama sisteminə) — mötərizədə olmayan balların sayı çempionata gedənləri nəzərdə tutur; parantez içərisindəki sayı ümumi nöqtəni göstərir. Yalnız 1950–1960-cı illərdə dünya çempionatında Formula 1-də olan Indianapolis-500-də iştirak edən pilotlar. Dünya çempionları qalındır. Ayrı bir cədvəl cari Dünya Kubokunda iştirakçıları siyahıya alır. Cari yarışlarda iştirak edən bəzi Qran Prlarda ehtiyat pilotlar haqqında məlumat (2003-cü ildən etibarən qaydalara uyğun olaraq), pilotların ümumi siyahısının sonunda ayrı bir masada toplanır. Məlumatlar 2017-ci ildən etibarən Əbu-Dabi Qran-prisi 2017 və bu mövsümün pilotlarıdır. 02/04/2019 tarixində yenilənib Çempionatda 39 fərqli ölkədən yarışçılar iştirak edirdilər.

Haas (ing. Haas F1 Team) — Formula 1 dünya çempionatında yarışmaq üçün yaradılan amerikalı avto yarış komandası, NASCAR seriyasında iştirak edən Stüart-Haas Reysinq komandasının həmtəsisçisi Cin Haasdır. Komanda 2014-cü ilin aprelində yaradılmış və 2015-ci ildə mövsümün başlanğıcında iştirak etməsi planlaşdırılsa da, 2016-cı il mövsümünə qədər təxirə salınmasına qərar verilmişdir. «Haas» sıx əməkdaşlıqda olduğu Ferrarinin motorları və ötürücü qutularını istifadə edir.. Haas Formula 1-də iştirak etmək qərarına gələn ilk amerika komandasıdır, çünki 2010-cu ildə başlamağı planlaşdırılan uğursuz ABŞ F1 Team layihəsidir. Həm də çempionata çatmış ilk Amerika komandasıdır. 2014-cü ildə komanda Banberi şəhərində qərargahı satın almışdı və «Marusinin» əmlakının satılması zamanı hərraca çıxarılmışdı. Günther Ştayner komandanın lideri təyin edildi. 2015-ci ildə Rob Teylor komandanın baş dizayneri oldu. Komanda 2016-ci ilə Romen Qrojan ilə, 30 oktyabrda isə Esteban Qutyerres ilə müqavilə imzalamışdır.

Hill (Formula-1 komandası)- (ing. Embassy Hill)- qısa müddət mövcud olan Formula1 komandası, iki qat Formula 1 Dünya Çempionu olan Graham Hill tərəfindən yaradılmışdır. Komanda 1973-cü ildə, Shadow DN1 avtomobili ilə çıxış etmişdir. 1975-ci ildə, şəxsi şassi ilə dizayner kimi yarışa başladı. Qalibiyyətlər əldə edilsə də bu uzun çəkmədi. 1976-cı ildə təyarə qəzasına düşən Hill və 5 komanda üzvü həlak oldu. Komanda ingilis tütün şirkəti British American Tobaco'nun sponsorluğu ilə müxtəlif ad altında fəaliyyət göstərmişdir. Graham Hill, bu komandanı yaratmamışdan əvvəl, Brebem komandasını tərk etdi. O, 1972-ci ildə yeni komanda yaradacağı barədə elan etdi. 1974-cü ildə, Lola şirkətindən şassi alınaraq Lola T370 adı verildi və Hill bütün mövsüm boyu bu avtomobili sürərək İsveç Qran pri-də xal qazandı.

Kauzen (ing.Kauhsen) 1979-cu ildə iki mövsümdə Formula 1-də iştirak edən Alman komandası. Hər iki yarışda Gianfranco Brancatelli heç bir xal qazanmamışdır. 70-ci illərin əvvəllərində Willi Kauhsen idman yarışlarında iştirak etmiş, Le Mans-da ikinci yeri qazanmışdı. 1977-ci il mövsümündə o Formula 2 yarışında iştirak etmək qərarına gəlir və buna görə də əvvəlki çempion avtomobili olan Renaultu əldə edir İlk əvvəl vəziyyət yaxşı olsa da, sona yaxın komanda hətta qiymətləndirmədən keçə bilmir. Komandanın tərkibinə Vittorio Brambilla, Michel Leclère və Alain Prost daxil idi. Lakin nəticələr heç də ürək açan deyildi. Yalnız Brambillanın Mizanoda əldə etdiyi 3-cü yer yüksək göstərici oldu. Heç bir göstəriciyə baxmayaraq, Kauzen 1978-ci ildə Formula 1-ə qatılmaq üçün plan qurdu. İlk əvvəl o, Alfa-Romeo mühərrikindən istifadə etmək qərarına gəlir. Lakin sonradan Cosworth DFV V8 əldə edir.

Kuper (ing. Cooper Car Company) — avtomobil şirkəti, əsası 1947-ci ildə Charles Cooper və oğlu John Cooper tərəfindən qoyulmuşdur. 1946-cı ildə Surrey, İngiltərədə Joohn və uşaqlıq dostu Eric Brandon kiçik bir qarajda yarış avtomobilləri hazırlamağa başladılar. 1950-ci illərdə və 1960-cı illərin əvvəllərində motor idmanında ən yüksək səviyyəyə çatdılar, çünki onların arxa mühərrikli, tək oturacaqlı avtomobilləri İndianapolis 500 və Formula 1-ə yenilik gətirdi. Kuperin irsi sayəsində Böyük Britaniya inkişaf edən bir yarış sənayesinin məskənidir və Kuper adı hələ də İngiltərədə istehsal olunan, lakin hazırda BMW tərəfindən satılan ¨Mini¨ istehsal maşınlarının Cooper versiyalarında yaşayır. Coopers tərəfindən qurulan ilk avtomobil, John Cooper və Eric Brandon tərəfindən idarə edilən və bir JAP motosiklet mühərriki ilə təchiz edilən tək oturacaqlı, 500-cc Formula 3 yarış avtomobilləri idi. Cooper 500 avtomobili, bu avtomobilin yamaclarda və yollarda müvəffəqiyyət qazanması sürücülər arasında tələbə səbəb oldu ki , nəticədə Kuper daha çox avtomobil istehsal etməyə başladı. 1940 və 1950-ci illərdə Kuper 300 tək və ikili silindirli avtomobil qurdu və 1951–1954 illər arasında 78 əsas yarışdan 64-nün qalibi olan F3 kateqoriyasına hakim oldu. Ön mühərrikli Formula 2 Cooper Bristol modeli 1952-ci ildə tətbiq olundu. Bu model Juan Manuel Fangio və Mike Hawthorn tərəfindən sürüldü.

Larruss (fr.Larrousse) avtomobil idman qrupu, Antony, Fransada yerləşirdi. Didier Calmels və keçmiş yarışçı Gérard Larrousse tərəfindən əsası qoyulmuşdur. İlk olaraq, Larrousse & Calmels adı altında fəaliyyət göstərmiş, daha sonra isə Calmelsin həyat yoldaşını öldürməsindən sonra ad dəyişdirildi və Larrousse adlandırıldı. 1987-1994-cü illərdə, Formula 1 yarışlarında iştirak etmişdir. Bu illər boyu ən yaxşı nəticəsi Yaponiya Qran pri yarışında 3-cü yer qazanmasıdır. 1987-1991-ci illərdə komanda Lola şassisi olan LC87—LC91 modellərini istifadə etdi. Ən yaxşı yer yaponiyalı Aquri Suzuki tərəfindən qazanılan üçüncü yer idi. 1991-ci ildə Gérard Larrousse komandanın 65%-ni Venturi şirkətinə satır. 1992-ci ildə fransız avtomobil şirkəti Venturinin təqdim etdiyi LC92 şassi istifadə olundu və komanda yalnız 1 xal qazandı. 1992-ci il Sentyabr ayında Venturi komandanı German Rainer Walldorf tərəfindən idarə olunan Comstock-a satır.

Layf ( ing. Life Racing Engines) 1990-cı ildə Formula 1 iştirak etmiş idman komandası, Modena, İtaliya. Qrup adını, onun qurucusu olan Ernesto Vita'nın (it. Vita, ingilis dilində Life) adına layiq görülmüşdür. Komandanın ilk Formula 1 çıxışı 1990-cı ildə oldu. Komanda uğursuz bir mövsüm keçirdi. Ferrari şirkətindən qovulan, keçmiş mühəndis Franco Rocchi, W –formalı 12 silindirli mühərrik düzəltmək qərarına gəlir və 1989-cu ildə hazır edir. Eyni ildə Formula 1 yarışlarında turbomotorlar ləğv olundu. Artıq yeni növ mühərriklər cəlb olunurdu. V10 daha perspektivli sayılırdı.

Bakı Şəhər Halqası Əməliyyat Şirkəti tərəfindən 16 fevral 2016-cı ildə təsis olunmuş Bakı Marşal Klubunun əsas məqsədi marşallar arasında ünsiyyət və əlaqəni gücləndirmək, komanda ruhunu inkişaf etdirmək və üzvlər arasında güclü qarşılıqlı münasibətlər yaratmaqdır. Bakı Marşal Klubu, həmçinin, brendləşmə, promo, müxtəlif tədbirlərin təşkili, yerli və xarici marşallarla ünsiyyətin inkişaf etdirilməsi və Bakı Marşal Mərkəzinin faəliyyətinin həyata keçirilməsinə cavabdehlik daşıyır. Klubun əsas məqsədlərindən biri Marşallıq hərəkatını genişləndirmək və Azərbaycanda bu məşğuliyyət növünü inkişaf etdirməkdir. Bakı Marşal Klubunun üzvləri Bakıda təşkil olunumuş Formula 1 Avropa Qrand Prisi ərzində aktiv şəkildə iştirak etməklə yanaşı, müxtəlif ölkələrdə keçirilən 2016 Formula 1 Gulf Air Bahrain Qran Prisi, TCR Bahrain, Porsche GP3 və GP2 , 6 hours of Bahrain WEC, 2016 Formula 1 Etihad Airways Abu Dabi Qran Prisi, 2017 Formula 1 Gulf Air Bahrain Qran Pri, Porsche GT3 Orta Şərq, TCR Beynəlxalq seriya yarışları, 2017 ,2018 2019,2021-ci ildə keçirilən Formula 1 Azərbaycan Qran Prilərində yarışının təşkilində iştirak ediblər. Marşallıq çox əhəmiyyətli fəaliyyət sahəsi olaraq, məsuliyyət, dəqiqlik və bu şəraitdə işləmək üçün güclü istək kimi şəxsi keyfiyyətlər tələb edir. Marşallar – yarış zamanı yarana biləcək müxtəlif halları aradan qaldırmağa hazır ola bilən hərtərəfli bacarıqlara malik şəxslərdir. Dünyada keçirilən bütün Formula 1 yarışlarının təşkilatçılığında və keçirilməsində Marşallar böyük əhəmiyyət daşıyır. F1 aləmində Marşallara həmçinin "Yarış Rəsmiləri" də deyilir. Onların işi F1 pilotlarının təhlükəsizliyinin təminatında və bütün Marşal komandasının inzibati təşkilatçılığında həyati əhəmiyyət daşıyır. Bakı Şəhər Halqası Əməliyyat Şirkəti tərəfindən təsis edilən Baku Marshals Club marşallıq fəaliyyətinin bütün istiqamətlərinə dair tədbirlər təşkil edir, müsahibələr və təlimlər keçirir, eyni zamanda beynəlxalq Marşal Klubları ilə də sıx əməkdaşlıq qurur.

Marusya ( ing. Marussia F1 Team, ru. Маруся) rusiya-britaniya avtomobil yarış komandası, 2012-ci ildən Formula 1 də iştirak etmişdir. Komanda Marussia Motors un Vörcin komandasını satın alması nəticəsində yaradılmışdır. 2012-2013-cü illərdə komanda Cosworth, 2014-cü ildə isə Ferrari mühərriklərindən istifadə etmişdir. 2014-cü ilin aprel ayında Marussia Motors şirkətinin prezidenti Nikolay Fomenko, Marusyanın mühəndislik şöbəsinin rəhbəri deyildir və komandanın Fomenko ilə heç bir texniki və ya maliyyə əlaqəsi qalmadı. 2014-cü ilin oktyabr ayında şirkət xarici idarəetmə prosedurunu tətbiq etmişdir. 7 Noyabr 2014-cü ildə şirkətin sona çatması elan edildi. 2015-ci ildə komanda yarışlara Manor adı altında qatıldı. 2009-cu ilin yay ayında Britaniya komandası Manor, Grand Prix Formula 1-də iştirak etmiş və 4 yerdən birini tutdu.

Matra (fr. Mécanique Avion TRAction) — 1965-ci ildə yaradılmış fransız avtomobil yarış komandası idi. Komanda Fransanın Champagne-sur-Seine (1965–1967), Romorantin-Lanthenay (1967–1969) və Vélizy-Villacoublay (1969–1979) əyalətlərində yerləşdirilmişdi. 1979-cu ildə Pejo tərəfindən satın alınaraq Automobiles Talbot adlandırıldı. Matra, 1960-cı ildə Avropa və Fransa çempionatında, Formula 3 və Formula 2 yarışlarında, monokoka əsaslanan MS5 modeli ilə uğur qazanmışdır. Komanda Formula 1 yarışlarına 1968-ci ildən qatılmağa başladı, nə zaman ki, Stewart komanda üçün ciddi rəqib idi.Matra komandası Parisin cənub-qərbində yerləşən Vézizy-Villacoublay əyalətində yaradılıb. Komandaya məxsus avtomobilin ən yenilikçi xüsusiyyəti aviasiya strukturlu yanacaq tanklarının istifadəsi idi. Bu onu digər şassilərdən daha yüngül 15 kg (33 lb) edirdi. 1970-ci ildə FIA (Beynəlxalq Avtomobil Federasiyası) bu texnologiyanın təhlükəli olduğunu hesab edərək istifadəsinə qadağa qoydu. Matranın baş icraçı direktoru Jean-Luc Lagardère 1969-cu il çempionatı üçün strateji qərar qəbul etdi.

Haas Lola (ing. Team Haas (USA) Ltd) 1985-ci ildən 1986-cı ilə qədər Formula 1 Dünya Çempionatında yarışan Amerikanın keçmiş avtomobil yarış komandası. Komanda, 1984-cü ildə Carl Haas və Teddy Mayer tərəfindən yaradılmışdır. Haas Lola qrupunun sponsoru Amerikanın qida şirkəti Beatrice Foods olmuşdur. 1984-cü ildə Carl Haas, komandasının Championship Auto Racing Teams (CART) Indicar-da iştirakı üçün Amerikanın Beatrice Foods qida şirkəti ilə uğurlu müqavilə imzaladı. Uğurlu müqaviləyə Formula1 –də iştirak və yeni Ford mühərriklərin alınması daxil idi. Ford V6 turboşarjlı mühərriki inkişaf mərhələsində idi və ekskluziv olaraq komanda üç il ərzində bu mühərriklərin alıcısı oldu. Elanın bir hissəsi olaraq, köhnə dünya çempionu Alan Jones 1985-ci ildə komandanın yeni yarış avtomobilini idarə etmək üçün üç illik aradan sonra qayıtdı. Yaxşı maliyyələşdirmə və yeni mühərriklərlə təmin olunan Carl Haas, yeni bir avtomobil inkişaf etdirmək üçün komanda və layihə qrupu təşkil etməyə başladı. Keçmiş rəhbər Teddy Mayer, layihənin ortaq sahibi oldu və İngiltərənin Colnbrook şəhərindəki keçmiş fabrikinə köçürmək üçün komandanı avtomatlaşdırdı və Formula One Race Car Engineering (FORCE) yaratdı.

Leyton Haus (ing. Leyton House Racing) – Yaponiya komandası, 1990-1991-ci illərdə Formula 1-də iştirak etmişdir. Leyton Haus daşınmaz əmlakın tikintisi və satışı ilə məşğul olub, restoran, maqazin, idman mərkəzlərinin sahibi idi. Şirkətə yaponiyalı Akira Akaqi rəhbərlik edirdi. 1986-cı il Formula 3000 yarış iştirakçısı olan komandalardan birinə dəstək oldu. March komandasında iştirak edən İvan Kapelli çempionluq titulu əldə etdi. Nəticə müsbət oldu və Akaqi komandanın Formula 1 yarışında iştirakı üçün komandaya müəyyən məbləğ ödədi. İlk mövsümdə komandanı yalnız Kapelli təmsil edirdi. O Qran Pri Monakoda yalnız bir xal əldə etdi. Daha sonra komandaya Maurisio Qugelmin dəvət olundu.

Lotus (ing. Team Lotus) — İngiltərə idman avtomobili istehsalçısı "Lotus Cars"ın ortaq şirkəti idi. Komanda Formula 1, Formula 2, Formula Ford, Formula Junior, IndyCar və digər idman avtomobil yarışları da daxil olmaqla bir çox motorsport seriyasından olan avtomobilləri idarə etmişdir. Lotus adı "Formula 1"ə 2010-cu ildə Toni Fernandesin "Lotus Racing" komandası olaraq döndü. Kolin Çapman Lotus Engineering Ltd şirkətini 1952-ci ildə Böyük Britaniyanın Hornsi şəhərində təsis etmişdir. Qurucu və baş dizayner Kolin Çapmanın rəhbərliyi altında Lotus həm texniki, həm də kommersiya arenalarında mühüm motorsportda bir çox yenilikçi və təcrübəli inkişafa görə məsuliyyət daşıyırdı. 1962-1968-ci illərdə 7 dəfə "Formula-1" Konstruktorlar Kuboku, 6 dəfə Formula 1 Dünya çempionatında və Indianapolis 500 yarışmalarında qalib olan Lotus, son yarışdan 7 il sonra belə bütün zamanların ən uğurlu yarış komandalarından biri olaraq qaldı.