Gediz çayı
Gediz (türk. Gediz Nehri) ― Anadoluda Egey dənizinə axan ikinci ən uzun çay. Kütahya ilindəki Murat dağından başlayan çay qərbə doğru 401 kilometr (249 mil) məsafədə axaraq mənsəbdə delta yaradır və İzmir körfəzinə tökülür. Deltanın ümumi sahəsi təxminən 40 000 hektardır. Gediz deltası 1998-ci ildə Ramsar sahəsi elan edilmişdir və hal-hazırda mühafizə edilir.
== Ad ==
Çayın qədim yunan dilində adı Hermus (Ἕρμος) olmuşdur.
Gediz çayının adı Lidiya dilindəki Kadis adından qaynaqlanmış ola bilər/ Gediz eyni zamanda çayın mənbəyi yaxınlığında yeləşən yaşayış məntəqəsinin adıdır. Türkiyədə "Gediz" adı kişi adı olaraq da istifadə edilə bilir.
== Qədim coğrafiya ==
Hermos çayının vadisi qədim Lidiya imperatorluğunun mərkəzi idi və Lidiyanın paytaxtı Sardis vadiyə baxırdı.
== Yer ==
Gediz çayı uzunluğuna görə Türkiyənin Ege Bölgəsində Böyük Menderes çayından sonra ikinci yerdədir.
Gediz kənd çörəyi
Gediz kənd çörəyi- Uzun müddət söykən/dözə bilən, hətta sərtləşdiyi üçün kənarları tapdalana bilmədiyindən bıçaq ilə qabıqları soyularaq içi istehlak edilən, qabıqları bir neçə ay yığılaraq isladılıb, sobalanaraq "soba qurusu" edilən bu ləzzətli çörəkdə, digər yerli çörəklər kimi yalnız ustalarının könüllərində qeyd altındadır. Kütahya və Uşak ətrafında seçilərək yerli hala gəlmişdir. Ləzzəti və dayanıqlılığı səbəbiylə seçilməsi, məhdud ədəddə istehsalla qarşılana bilməyincə sənaye tipi istehsala keçilmişdir. Bu an az sayda gerçək turş maya istehsal edilməkdə, daha çox turş maya yanında yaş maya qatılaraq edilən çörəklər dəzgahlarda özünə yer tapmaqdadır.
Gediz Kənd Çörəyi, Gediz mahalı ətrafında əldə edilən sərt və zülal nisbəti yüksək buğdadan, çörəklik un və tam buğda unu qarışdırılaraq edilməkdədir. Maya olaraq bir əvvəl edilən çörəyin ayrılmış xəmirindən istifadə edilməkdədir. Bir gecə əvvəldən yenə havanın vəziyyətinə uyğun olaraq yazın soyuq, qışın ilıq su və un ilə çoxaldılaraq turşudulan maya, sabahısı gün çörək istehsalında istifadə edilməkdədir. Təəssüf ki, bu yerli çörəyin də standart bir tərif inkişaf etdirilmədiyi üçün ustasının könülünə və elminə görə tamamilə özünə xas bir istehsal söz mövzusudur.
Çörəyin bişirilməsi əsnasında yaxşı qabarması məqsədiylə sobanın ağızında ayrıca "Yalaz" adı verilən bir atəş yandırıldığını, xəmirlər isti sobaya atılar atılmaz yandırılan 50-60 sm. diametrindəki bu atəşin həm çörəkləri yaxşıca qabartdığını və həm də digər çörəklərdə görülməyən tünd karamel qabıq toxumasını meydana gətirdiyini ifadə etdilər.
