Niyazi
Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə (Hacıbəyov) (7 (20) avqust 1912, Tiflis – 2 avqust 1984, Bakı) — məşhur azərbaycanlı dirijor və bəstəkar, Azərbaycan Dövlət simfonik orkestrinin baş dirijoru, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru (1979-cu ildən), SSRİ xalq artisti (1959), 2 dəfə Stalin mükafatı və 2 dəfə "Lenin" ordeni laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1974), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1982).
Niyazi Tağızadə 1912-ci il avqustun 20-də Tiflis şəhərində ziyalı ailəsində doğulub. Anası Böyükxanım ixtisasca həkim olub. Atası Zülfüqar Hacıbəyov Azərbaycanda musiqili teatrın banilərindən və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı idi. Uşaqlıq illərindən Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev , Əbdürrəhim Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Nəcəf bəy Vəzirov, Hüseyn Cavid kimi dövrünün tanınmış sənət adamları,görkəmli yazıçılar arasında böyüyüb.
Tağızadə soyadı onun anasının öz soyadı deyildi. Anasının yeganə dayısı Heydərəli Tağızadə inqilabçı idi. Onun faciəli qətlindən sonra o, bu soyadı daşımağı özünə borc bilib. Niyazi də soyadı yaşatmaq üçün Tağızadə-Hacıbəyov soyadını öz seçimi ilə götürmüşdür.
Niyazi ilk musiqi təhsilini Y.A.Şefferlinq adına məktəbdə skripka sinifində oxumaqla alıb.
Maestro Niyazi
Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə (Hacıbəyov) (7 (20) avqust 1912, Tiflis – 2 avqust 1984, Bakı) — məşhur azərbaycanlı dirijor və bəstəkar, Azərbaycan Dövlət simfonik orkestrinin baş dirijoru, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru (1979-cu ildən), SSRİ xalq artisti (1959), 2 dəfə Stalin mükafatı və 2 dəfə "Lenin" ordeni laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1974), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1982).
== Həyatı və fəaliyyəti ==
Niyazi Tağızadə 1912-ci il avqustun 20-də Tiflis şəhərində ziyalı ailəsində doğulub. Anası Böyükxanım ixtisasca həkim olub. Atası Zülfüqar Hacıbəyov Azərbaycanda musiqili teatrın banilərindən və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı idi. Uşaqlıq illərindən Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev , Əbdürrəhim Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Nəcəf bəy Vəzirov, Hüseyn Cavid kimi dövrünün tanınmış sənət adamları,görkəmli yazıçılar arasında böyüyüb.
Tağızadə soyadı onun anasının öz soyadı deyildi. Anasının yeganə dayısı Heydərəli Tağızadə inqilabçı idi. Onun faciəli qətlindən sonra o, bu soyadı daşımağı özünə borc bilib. Niyazi də soyadı yaşatmaq üçün Tağızadə-Hacıbəyov soyadını öz seçimi ilə götürmüşdür.
== Musiqi yaradıcılığı ==
Niyazi ilk musiqi təhsilini Y.A.Şefferlinq adına məktəbdə skripka sinifində oxumaqla alıb.
Mehmet Niyazi
Mehmet Niyazi (krımtat. Memet Niyaziy, Mehmet Niyazi; 1878 – 20 noyabr 1931, Mecidiya[d], Konstantsa) — Osmanlı İmperiyasında anadan olub, Rumıniya və Krım Tatar şairi, jurnalist, məktəb müəllimi, alim və Rumın-Tatar mənşəli fəal. Krımtatar diasporu ilə doğma yurdları arasındakı əlaqələrin qorunmasında əhəmiyyətli rol oynadığı güman edilir. Daha çox Krımı (Yaşıl Ada və Yaşıl Vətən) təsvir edən lirik əsərləri tanınır.
== Həyatı ==
Aşçılar kəndində Krım tatarlarından olan köçkün müsəlman ailəsində anadan olub. Osmanlı imperiyasının təbəəsi və savadlı kəndlilər İsmayıl və Əzizənin ikinci oğlu idi. Niyazinin dünyaya gəlişi regionun Rumıniya krallığına birləşdirilməsi ilə nəticələnən 1877–1878-ci illər rus-türk müharibəsi dövrünə təsadüf etmişdir. Uşaqlıqda o tatar ədəbiyyatı və folkloru ilə tanış olmuş, Osmanlı dilini isə atasından öyrənmişdir. Məktəbi doğma kəndində bitirmişdir. Güman ki, o ilk ədəbi əsərlərini yeniyetmə illərində yaratmışdır.
Məhmət Niyazi
Mehmet Niyazi (krımtat. Memet Niyaziy, Mehmet Niyazi; 1878 – 20 noyabr 1931, Mecidiya[d], Konstantsa) — Osmanlı İmperiyasında anadan olub, Rumıniya və Krım Tatar şairi, jurnalist, məktəb müəllimi, alim və Rumın-Tatar mənşəli fəal. Krımtatar diasporu ilə doğma yurdları arasındakı əlaqələrin qorunmasında əhəmiyyətli rol oynadığı güman edilir. Daha çox Krımı (Yaşıl Ada və Yaşıl Vətən) təsvir edən lirik əsərləri tanınır.
Aşçılar kəndində Krım tatarlarından olan köçkün müsəlman ailəsində anadan olub. Osmanlı imperiyasının təbəəsi və savadlı kəndlilər İsmayıl və Əzizənin ikinci oğlu idi. Niyazinin dünyaya gəlişi regionun Rumıniya krallığına birləşdirilməsi ilə nəticələnən 1877–1878-ci illər rus-türk müharibəsi dövrünə təsadüf etmişdir. Uşaqlıqda o tatar ədəbiyyatı və folkloru ilə tanış olmuş, Osmanlı dilini isə atasından öyrənmişdir. Məktəbi doğma kəndində bitirmişdir. Güman ki, o ilk ədəbi əsərlərini yeniyetmə illərində yaratmışdır.
Niyazi (ad)
Niyazi — Azərbaycanda daha çox işlədilən kişi adı.
Niyazi — Azərbaycanlı dirijor.
Niyazi Səfərov — Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye nazirinin müavini.
Niyazi Aslanov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Niyazi Bədəlov — Azərbaycan sənədli filmlər rejissoru, ssenari müəllifi
Niyazi Əhmədov — Aktyor.
Niyazi Aslanov
Niyazi Aslanov (25 dekabr 1960, Tap Qaraqoyunlu, Qasım İsmayılov rayonu – 4 may 1992, Tap Qaraqoyunlu, Goranboy rayonu) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
Niyazi Aslanov 25 dekabr 1960-cı ildə Qasım İsmayılov rayonunda (indiki Goranboy rayonu) anadan olmuşdur. Orta məktəbini burada btirdikdən sonra Rusiyanın Altay vilayətində hərbi xidmətdə olub. Erməni qəsbkarlarının fəallaşdığı 1988-ci illərdə Qasım İsmayılov rayonunda özünümüdafiə dəstələri yaradılan zaman buraya ilk yazılanlardan biri də Niyazi idi.
Silahlı erməni quldurlarından vətəni müdafiə etmək üçün Niyazi yoldaşları ilə silah axtarırdı. Onlar iki tank tapırlar, onları təmir edərək işlək vəziyyətə gətirirlər və Şəfəq kəndinin ermənilərin əlinə keçməsinin qarşısı alınır. Niyazi yoldaşları ilə Şəfəq, Gürzalılar, Todan, Sarısu, Tərtər və Ağdam bölgələrində vuruşmuşdular. 1992-ci il 4 may tarixində Tap Qaraqoyunlu kəndi yaxınlığında keçirilən döyüş zamanı komandiri İsfəndiyar Əsədovu xilas edərkən qəhrəmancasına həlak olur.
Ailəli idi, iki oğlu həyatda yadigar qalıb.
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 5 fevral 1993-cü il tarixli 457 saylı fərmanı ilə Aslanov Niyazi Şərəfxan oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
Niyazi Bayramov
Niyazi Bayramov (tam adı: Niyazi Müzəffər oğlu Bayramov; 26 mart 1956, Bakı) — Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı (2018-ci ildən).
Niyazi Müzəffər oğlu Bayramov 1956-cı il martın 26-da Bakı şəhərində anadan olmuşdur.
1980-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Hüquqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir.
1980–1986-cı illərdə Azərbaycan Respublikasının Vəkillər Kollegiyasının üzvü kimi 4 saylı Hüquq məsləhətxanasında vəkil işləyib.
1986–1992-ci illərdə Səbail Rayon İcra Hakimiyyətində şöbə müdiri, 1992–1995-ci illərdə Səbail Rayon İcra Hakimiyyəti Başçısının müavini, 1995–1997-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri yanında İnspeksiyanın rəisi, 1997–2001-ci illərdə Gəncə Şəhər Gömrük İdarəsinin rəisi, Dövlət Gömrük Komitəsində Baş İdarə Rəisinin müavini, 2009–2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Qarabağ Regional Mərkəzinin, 2012-ci ildə Sumqayıt Regional Mərkəzinin rəisi, 2012–2018-ci illərdə isə Mingəçevir Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifələrində çalışıb.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28 avqust 2018-ci il tarixli Sərəncamı ilə Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin edilib.
Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Qarabağ müharibəsi iştirakçısıdır. Polkovnikdir.
Ailəlidir, 2 övladı var.
Niyazi Bədəlov
Niyazi Mustafa oğlu Bədəlov (10 iyul 1909, Nuxa – 2 noyabr 1997) — Azərbaycan sənədli filmlər rejissoru.
Niyazi Mustafa oğlu Bədəlov 10 iyul 1909-cu ildə Şəkidə dünyaya göz açıb.
Azərbaycanın ilk sənədli film rejissorlarından olan Niyazi Bədəlov 1931–1936-cı illərdə Moskvada dünyaca Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda təhsil almış və ilk azərbaycanlı məzunlarından biri olmuşdur. N. Bədəlov həmçinin, böyük rus rejissoru Sergey Eyzenşteynin tələbəsi olub.
1927-ci ildə Şəkidə "Yeni yol" kinoteatrında kinomexanik köməkçisi işinə qəbul edilir. Moskvadakı təhsilini bitirib Bakıya döndükdən sonra "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında işə düzəlir və ilk işlərini — "Komsomol nəsli" və "Azərbaycan aşıqları" (1938) sənədli filmlərini ərsəyə gətirir. Sonra rejissor H.Seyidzadə ilə birgə "Ayna" adlı bədii filmin çəkilişlərinə başlasalar da, iş yarıda dayandırılır. Ancaq o, çəkilmiş materiallardan istifadə edərək 1942-ci ildə "Sovqat" adlı qısametrajlı bədii filmini hazırlayır. Film II Dünya müharibəsinin qızğın çağlarında arxa və ön cəbhədə nümayiş olunur, döyüşçülərdə yüksək əhvali-ruhiyyə yaradır.
Onu da qeyd edək ki, "Sovqat" filmi N.Bədəlovun bədii kinoda ilk və son işi olur.
Niyazi Hacıbəyov
Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə (Hacıbəyov) (7 (20) avqust 1912, Tiflis – 2 avqust 1984, Bakı) — məşhur azərbaycanlı dirijor və bəstəkar, Azərbaycan Dövlət simfonik orkestrinin baş dirijoru, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru (1979-cu ildən), SSRİ xalq artisti (1959), 2 dəfə Stalin mükafatı və 2 dəfə "Lenin" ordeni laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1974), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1982).
Niyazi Tağızadə 1912-ci il avqustun 20-də Tiflis şəhərində ziyalı ailəsində doğulub. Anası Böyükxanım ixtisasca həkim olub. Atası Zülfüqar Hacıbəyov Azərbaycanda musiqili teatrın banilərindən və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı idi. Uşaqlıq illərindən Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev , Əbdürrəhim Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Nəcəf bəy Vəzirov, Hüseyn Cavid kimi dövrünün tanınmış sənət adamları,görkəmli yazıçılar arasında böyüyüb.
Tağızadə soyadı onun anasının öz soyadı deyildi. Anasının yeganə dayısı Heydərəli Tağızadə inqilabçı idi. Onun faciəli qətlindən sonra o, bu soyadı daşımağı özünə borc bilib. Niyazi də soyadı yaşatmaq üçün Tağızadə-Hacıbəyov soyadını öz seçimi ilə götürmüşdür.
Niyazi ilk musiqi təhsilini Y.A.Şefferlinq adına məktəbdə skripka sinifində oxumaqla alıb.
Niyazi Mehdi
Niyazi Mehdi (tam adı: Mehdiyev Niyazi Musa oğlu) — filosof, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, 1989-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru.
Niyazi Mehdi 1951-ci il fevralın 26-da Bakı şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. Ağdam 1 saylı şəhər məktəbində ibtidai, Bakı 158 saylı şəhər məktəbində orta təhsil almışdır. Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirmişdir (1968–1973). M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin fəlsəfə fakültəsində estetika üzrə təhsil almışdır (1973–1976). M. A. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun fəlsəfə kafedrasında müəllim (1977–1982), baş müəllim (1982–1984) işləmişdir. Hazırda həmin kafedrada dosent vəzifəsində çalışır (1984-cü ildən). "Kinematoqrafın estetik təhlilində semiotik yenidən araşdırmanın yeri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1979). Doktorluq dissertasiyası Orta çağ müsəlman, eləcə də Azərbaycan mədəniyyətinin semiotik-struktur təhlili üzərində qurulub.
Ədəbi fəaliyyətə 1970-ci illərdən başlamışdır.
Niyazi Mütəllibov
Niyazi Əşrəf oğlu Mütəllibov — Azərbaycanlı cərrah, tibb elmləri doktoru, Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi (1991).
Yasamal qəbiristanlığında dəfn edilib.
Azərbaycan Respublikasının 1-ci prezidenti olmuş Ayaz Mütəllibovun atasıdır.
Niyazi Rəsulzadə
Niyazi Şahid oğlu Rəsulzadə (9 yanvar 1948 – 11 dekabr 2020) — azərbaycanlı alim, kimya elmləri doktoru, professor. AMEA Polimer Materialları İnstitutunun "Makromonomer əsaslı polimer materiallar" laboratoriyasının müdiri
Niyazi Şahid oğlu Rəsulzad 1948-ci il yanvarın 9-da Şuşa rayonunda anadan olmuşdur. 1965-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə daxil olmuş, 1970-ci ildə həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş və təyinat üzrə həmin Universitetdə kiçik elmi işçi kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1971-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnistutunda (indiki Azərbaycan Texniki Universiteti) aspiranturaya daxil olaraq, 1973-cü ildə oranı bitirmiş və 1974-cü ildə "Tsikloheksilvinilketonun homo- və sopolimerləşməsi sahəsində tədqiqatlar" mövzusunda elmlər namizədi dissertasiya işini müdafiə etmişdir. 1985-ci ildə "Tsikloheksil sırası vinilketonlarının oliqomerləri və sopolimerlərinin sintezi, çevrilmələri və xassələri" mövzusunda 2304.01 — Makromolekullar kimyası və 2304.01-Neft kimyası ixtisasları üzrə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 1986-cı ildə isə Üzvi və fiziki kimya kafedrası üzrə professor elmi adını almışdır.
N. Ş. Rəsulzadə 1981–1990-cı illərdə Azərbaycan Texnologiya İnstitutunda Kimya kafedrasının müdiri olmaqla yanaşı "Funksional polimerlər" elmi-tədqiqat laboratoriyasının müdiri, 1990–1993-cü illərdə Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun rektoru vəzifələrində fəaliyyət göstərmişdir. O, 1995–2004-cü illər arasında Türkiyə Cümhuriyyətinin Ankara şəhərində professor olaraq fəaliyyət göstərməklə yanaşı bir sıra strateji əhəmiyyətli layihələrin rəhbəri və icraçısı olmuşdur. Professor N. Ş. Rəsulzadə 2011-ci ildən Sumqayıt Dövlət Universitetində "Tətbiqi kimya" elmi-tədqiqat laboratoriyasının müdiri olmuş, 2014-cü ildən isə AMEA Polimer Materialları İnstitutunda laboratoriya müdiri vəzifəsində işləyir. N. Ş. Rəsulzadə "Yüksək molekullu birləşmələr" və "Neft kimyası" sahəsində ixtisaslaşmışdır.
Niyazi Səfərov
Niyazi Abdulla oğlu Səfərov (1959) — Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyat nazirinin müavini (2016–2022), iqtisadiyyat və sənaye nazirinin müavini (2013–2016), iqtisadi inkişaf nazirinin müavini (2006–2013).
Səfərov Niyazi Abdulla oğlu 1959-cu ildə anadan olub. Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirib. Əmək fəaliyyətinə 1982-ci ildə Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunda başlayıb.
1990–1992-ci illərdə Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Hüquq şöbəsində aparıcı məsləhətçi, baş məsləhətçi, sektor müdiri və şöbə müdirinin müavini, 1992–2006-cı illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Aparatında Qanunvericilik və hüquq ekspertizası məsələləri şöbəsinin müdir müavini, 17 fevral 2006-cı ildən isə Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf nazirinin müavini vəzifələrində çalışıb.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 mart 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye nazirinin müavini təyin edilib. O, 24 iyun 2022-ci il tarixində tutduğu vəzifədən azad edilmişdir.
30 iyun 2022-ci ildə Niyazi Səfərov Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovun əmri ilə nazir müşaviri vəzifəsinə təyin olunmuşdur.
Ailəlidir, 3 övladı var. Deputat Nizami Səfərovun qardaşıdır.
Niyazi Səmədov
Niyazi Həmid oğlu Səmədov — AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış entomoloq, Hindistan Beynəlxalq Zoologiya Akademiyasının həqiqi üzvü, ASE və qırmızı kitabın müəlliflərindən biri.
1916-cı il dekabrın 31-də Şəki şəhərində anadan olmuşdur. 1932-ci ildə Şəki Kənd Təsərrüfatı texnikumunun ipəkçilik bölməsini bitirmişdir. 1933-1935-ci illərdə Qəbələ və Ağdaş barama – toxumu müəssisələrində ipəkçi-texnoloq vəzifəsində işləmişdir. 1941-ci ildə Daşkənd Kənd Təsərrüfatı institutunun ipəkçilik fakultəsini bitirmişdi. 1941-1946-cı illərdə keçmiş sovet ordusu sıralarında xidmət etmiş və 1946-cı ildə baş leytenant rütbəsində ordu sıralarından tərxis olunmuşdur. 1947-ci ildə Azərbaycan EA-nın Zoologiya institutuna gəlmişdir. O, əvvəlcə kiçik elmi işçi, 1954-cü ildə isə baş elmi işçi vəzifəsinə seçilmişdir.
N.Səmədov 1951-ci ildə «Azərbaycanda Labrus cinsindən olan taxıl böcəkləri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1955-ci ildə elmi hissə üzrə direktor müavini vəzifəsinə irəli çəkilmiş və 1961-ci ilə kimi bu vəzifədə fəaliyyət göstərmişdir.
Niyazi Tağızadə
Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə (Hacıbəyov) (7 (20) avqust 1912, Tiflis – 2 avqust 1984, Bakı) — məşhur azərbaycanlı dirijor və bəstəkar, Azərbaycan Dövlət simfonik orkestrinin baş dirijoru, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru (1979-cu ildən), SSRİ xalq artisti (1959), 2 dəfə Stalin mükafatı və 2 dəfə "Lenin" ordeni laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1974), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1982).
Niyazi Tağızadə 1912-ci il avqustun 20-də Tiflis şəhərində ziyalı ailəsində doğulub. Anası Böyükxanım ixtisasca həkim olub. Atası Zülfüqar Hacıbəyov Azərbaycanda musiqili teatrın banilərindən və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı idi. Uşaqlıq illərindən Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev , Əbdürrəhim Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Nəcəf bəy Vəzirov, Hüseyn Cavid kimi dövrünün tanınmış sənət adamları,görkəmli yazıçılar arasında böyüyüb.
Tağızadə soyadı onun anasının öz soyadı deyildi. Anasının yeganə dayısı Heydərəli Tağızadə inqilabçı idi. Onun faciəli qətlindən sonra o, bu soyadı daşımağı özünə borc bilib. Niyazi də soyadı yaşatmaq üçün Tağızadə-Hacıbəyov soyadını öz seçimi ilə götürmüşdür.
Niyazi ilk musiqi təhsilini Y.A.Şefferlinq adına məktəbdə skripka sinifində oxumaqla alıb.
Niyazi Xoca
Niyazi Xoca, Hacı Niyazi Xoca — (uyğ. خوجا نىياز ھاجى) Şərqi Türkistan İslam Respublikasının birinci prezidenti. Şərqi Türkistan İstiqlaliyyət hərəkatı liderlərindən biri olmuş, Sintszyanda əvvəl Çin qubernatoru Szin Şurenə, ardınca hərbi rəis huey Ma Çunqa qarşı Kumul xanlığında bir neçə üsyana rəhbərlik etmişdir. Çin Xalq Respublikasının hazır ki, Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonu ərazisində 1933-cü ilin noyabrından 1934-cü ildəki süqutuna qədər Şərqi Türkistan İslam Respublikasının ilk və yeganə prezidenti olmuşdur.
Niyazi Xoca 1889-cu ildə Kumulun Taraat kəndində anadan olmuşdur. Uşaq ikən valideynləri tərəfindən təhsil almaq üçün Xanlıq mədrəsəsinə göndərilmişdir. Orada o, Kumul xanının nəvəsi ilə birlikdə təhsil almışdır. 17 yaşında atası oğlunu Kumul xanının yanında hərbi xidmətdən yayındırmaq üçün evləndirmişdi. 1907-ci ildə o, şahzadə Şamaxsuta və Çin məmurlarına qarşı dekxan (kiçik torpaq sahibləri) üsyanı da iştirak etmişdir. Hakimiyyət nümayəndələri Niyazi Xocanı ələ keçirmək üçün onun atasını girov kimi saxlamaqdan belə çəkinməmişdilər.
Niyazi İbrahimov
Niyazi İbrahimov (Azərbaycan Respublikası) — Azərbaycan dövlət xadimi. O, Milli Azadlıq Hərəkatının fəalı, "Müsavat" təşkilatının ilk rəhbər heyətinin üzvü, Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin sədr müavini və məlumat departamentinin rəhbəri, Azərbaycan Prezidentinin səlahiyyətlərinin icraçısı İsa Qəmbərin baş köməkçisi, Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin mətbuat katibi olmuşdur.
Niyazi İbrahimov Milli Azadlıq Hərəkatında fəal olmuşdur. O, 1989-cu ildə "Müsavat" təşkilatına qoşulmuş, ilk rəhbər heyətdə olmuşdur. İbrahimov sonradan Azərbaycan Xalq Cəbhəsinə (AXC) qoşulmuşdur. O, bu dövrdə AXC-nin sədr müavini və məlumat departamentinin rəhbəri vəzifələrini daşımışdır.
İbrahimov Azərbaycan Prezidentinin səlahiyyətlərinin icraçısı İsa Qəmbərin baş köməkçisi olmuş, dostluq münasibəti qurduğu Əbülfəz Elçibəyin prezidentliyi dövründə onun mətbuat katibi olmuşdur. Buna baxmayaraq o, 1993-cü ildə daxili işlər naziri İsgəndər Həmidovun vəzifədə olduğu dövrdə etdiyi hərəkətlərinə və ümumilikdə AXC hökumətində korrupsiya ilə bağlı xəbərlərdən narahat olduğu üçün istefa vermişdir.
Niyazi İbrahimov sonradan Almaniyaya mühacirət etmişdir. O, burada azərbaycanlı müxaliflər ilə birlikdə yaşayır.
Həmzə Həkimzadə Niyazi
Həmzə Həkimzadə Niyazi — (6 mart 1889, Kokand, Kokand qəzası, Fərqanə vilayəti, Türküstan quberniyası, Rusiya imperiyası — 18 mart 1929, Şahimərdan, Fərqanə vilayəti, Özbəkistan SSR, SSRİ) — özbək sovet ədəbiyyatının tanınmış nümayəndəsi, şair, yazıçı, pedaqoq, teatr və ictimai xadim.
== Həyatı ==
H. H. Niyazi 1889-cu ildə martın 6-da Kokand şəhərində həkim ailəsində anadan olub. Solkaşon məhəlləsində köhnə məktəb və mədrəsədə (1896–1906), sonra 8 ay Nəmənqan mədrəsəsində (1908) oxumuşdur. Həmzənin atası İbn Yəmin Niyazoğlu da dövrünün savadlı adamlarından idi. Gəncliyində əkinçiliklə dolanır, sonra həkimlik təhsili almaq üçün Buxaraya gedir və xalq arasında "Həkimçə" ləqəbi ilə tanınır. Həmzənin "Həkimzoda" ləqəbi atasının ləqəbindən yaranıb. 1909-cu ildə o dövrdə Orta Asiya müsəlman mədəniyyətinin mərkəzi olan Buxaraya getdi. Orada Həmzə ərəb elmini məşhur müəllimi İkramçi-Domla ilə başa çatdırmaq istəyirdi, lakin Buxaradan olan sünnilərlə şəhərdə yaşayan şiələr arasında münaqişələr nəticəsində Həmzənin planları pozuldu. Həmzə toqquşmalarda iştirak etməmək üçün şəhəri tərk edir. Bir aya yaxın, Kokanddakı mətbəədə işlədi.
Niyazi İsayev
Niyazi İsayev (İsayev Niyazi İbad oğlu; 1962) — tibb elmləri namizədi (2004)
İsayev Niyazi İbad oğlu 1962-ci ildə Göyçə mahalının Basarkeçər bölgəsinin Zərkənd kəndində dünyaya gəlib. O, 1990-cı ildə Nəriman Nərimanov adına Tibb Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, 1992-ci ildə Azərbaycan Ordusunda həkim kimi hərbi xidmətə başlayaraq leytenant rütbəsi almışdır. O, neçə-neçə yaralını ölüm pəncəsindən qurtararaq peşəsinə və vətənə bağlılığını öz bacarıq və işi ilə göstərib.
Niyazi İsayev 1992–1993-cü illərdə Hərbi Dəniz Hospitalında cərrah işləmiş, 1994-cü ildən Müdafiə Nazirliyinin Mərkəzi Klinik Hospitalında Cərrahiyyə şöbəsində baş ordinator işləyib.
2003-cü ildə Ümumdünya Onkoloqlar qurultayının iştirakçısı olmuşdur.
2004-cü ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək tibb elmləri namizədi, alimlik dərəcəsi almışdır. 2009-cu ildə Türkiyənin Ankara şəhərində yerləşən Gülhane Hərbi Tibb Akademiyasında "Mikrocərrahiyyə" kurslarında iştirak etmiş və Mikrocərrahiyyə üzrə dünya sertifikatı almışdır.
2012-ci ildə Türkiyənin İzmir şəhərində Neyrocərrahiyyə üzrə beynəlxalq konfransda iştirak etmiş və Azərbaycan təmsilçisi kimi çıxış etmişdir.
2016-cı ildə "Hərbi xidmətdə fərqlənmə" medalı ilə təltif olunmuşdur.
2009-cu ildən Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb fakültəsi Cərrahiyyə kafedrasının müəllimi, 2013-cü ildən isə Cərrahiyyə kafedrası müdiri vəzifəsində işləyir.
Niyazi Əhmədov
Niyazi Əhmədov — azərbaycanlı teatr aktyoru.
Niyazi Əhmədov 1977-ci ildən 1994-cü ilə qədər Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışmışdır. Bir neçə filmdə çəkilmişdir. Ən yaddaqalanı rolu "Həm ziyarət, həm ticarət…" filmindəki Çingiz obrazıdır.
Xüsusi vəziyyət (film, 1986)
Özgə ömür (film, 1987)
Ölsəm... bağışla (film, 1989)
Həm ziyarət, həm ticarət...
Niyazi Əliyev
Niyazi Əliyev (d. 30 yanvar 1986; Bakı, Azərbaycan) — Azərbaycanı təmsil edən karateçi (kumite). Niyazi Əliyev Dünya Çempionatlarında bir gümüş, Avropa Çempionatlarında isə iki qızıl və dörd bürünc medal qazanıb. Niyazi Əliyev həmdə 2015-ci ildə baş tutan I Avropa Oyunlarının bürünc medalını qazanıb.
Niyazi Əliyev 1986-cı il 30 yanvarda Bakı şəhərində anadan olub. Bakı şəhərində yerləşən 277 nömrəli tam orta məktəbi bitirən Niyazi Əliyev Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının məzunu olub. 2000-ci ildən idmanla məşğul olan Niyazi Əliyevin şəxsi məşqçisi Rəhman Hətəmovdur.
İlahə Qasımova birinci ciddi uğurunu 2012-ci ildə Bakı şəhərində qazandı. Qasımova yeniyetmələr arasında baş tutan Avropa Çempionatının bürünc medalını qazandı. 2015-ci ildə isə İlahə Qasımova karyerasının ən ciddi uğurunu qazandı.
Niyazi Nəcəfov
Niyazi Nəcəfqulu oğlu Nəcəfov (23 fevral 1922, Bakı – 12 iyul 1991, Bakı) — Azərbaycan-sovet təhlükəsizlik və partiya xadimi, Azərbaycan Kommunist Partiyası Əzizbəyov Rayon Komitəsinin birinci katibi (1971–1991).
Niyazi Nəcəfqulu oğlu Nəcəfov 23 fevral 1922-ci ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Əmək fəaliyyətinə 1938-ci ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Sabirabad Rayon Komitəsinin ümumi şöbəsində başlamışdır. 1939-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinə daxil olmuş, lakin Böyük Vətən müharibəsi başlananda təhsilini yarımçıq qoyaraq könüllü şəkildə cəbhəyə getmişdir.
Niyazi Nəcəfov 1943-cü ildən 1971-ci ilədək Azərbaycan SSR dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında işləmiş, Göyçay, Lənkəran rayon, Sumqayıt şəhər şöbələrinin rəisi, sonra Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin məsul işçisi, aparatın partiya komitəsinin katibi olmuşdur. 1971-ci ildən həyatının sonunadək Azərbaycan KP Əzizbəyov Rayon Komitəsinin birinci katibi vəzifəsində çalışmışdır.
Niyazi Nəcəfov 1943-cü ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvü olmuş, 8–12-ci çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin üzvü, eləcə də Azərbaycan KP Bakı Şəhər Komitəsinin büro üzvü olmuşdur. "Oktyabr inqilabı", "Qırmızı əmək bayrağı" ordenləri və 14 medalla təltif edilmişdir.
Niyazi Nəcəfov 12 iyul 1991-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Maestro Niyazi (gəmi)
Maestro Niyazi — Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinə aid olan gəmilərdən biri. Niyazinin adını daşıyır.
== Texniki göstəriciləri ==
== Poçt markası üzərində ==
2008-ci ilin iyul ayının 21-də Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Azərmarka" şirkəti tərəfindən Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin 150 illiyinə həsr olunmuş 5 ədəd poçt markası təqdim edilmişdir. Qiyməti 60 qəpik, tirajı isə 20070 ədəd olan həmin markalardan biri "Maestro Niyazi" gəmisinə həsr olunmuşdur.
Maestro Niyazi gəmisi
Maestro Niyazi — Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinə aid olan gəmilərdən biri. Niyazinin adını daşıyır.
== Texniki göstəriciləri ==
== Poçt markası üzərində ==
2008-ci ilin iyul ayının 21-də Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Azərmarka" şirkəti tərəfindən Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin 150 illiyinə həsr olunmuş 5 ədəd poçt markası təqdim edilmişdir. Qiyməti 60 qəpik, tirajı isə 20070 ədəd olan həmin markalardan biri "Maestro Niyazi" gəmisinə həsr olunmuşdur.
Niyazi Hacıbəyov Tağızadə
Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə (Hacıbəyov) (7 (20) avqust 1912, Tiflis – 2 avqust 1984, Bakı) — məşhur azərbaycanlı dirijor və bəstəkar, Azərbaycan Dövlət simfonik orkestrinin baş dirijoru, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru (1979-cu ildən), SSRİ xalq artisti (1959), 2 dəfə Stalin mükafatı və 2 dəfə "Lenin" ordeni laureatı, Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1974), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1982).
Niyazi Tağızadə 1912-ci il avqustun 20-də Tiflis şəhərində ziyalı ailəsində doğulub. Anası Böyükxanım ixtisasca həkim olub. Atası Zülfüqar Hacıbəyov Azərbaycanda musiqili teatrın banilərindən və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı idi. Uşaqlıq illərindən Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Maqomayev , Əbdürrəhim Haqverdiyev, Cəlil Məmmədquluzadə, Nəcəf bəy Vəzirov, Hüseyn Cavid kimi dövrünün tanınmış sənət adamları,görkəmli yazıçılar arasında böyüyüb.
Tağızadə soyadı onun anasının öz soyadı deyildi. Anasının yeganə dayısı Heydərəli Tağızadə inqilabçı idi. Onun faciəli qətlindən sonra o, bu soyadı daşımağı özünə borc bilib. Niyazi də soyadı yaşatmaq üçün Tağızadə-Hacıbəyov soyadını öz seçimi ilə götürmüşdür.
Niyazi ilk musiqi təhsilini Y.A.Şefferlinq adına məktəbdə skripka sinifində oxumaqla alıb.
