Paytaxt
Paytaxt — Dövlətin və ya dövlət daxilində muxtar ərazinin inzibatı mərkəzi olan şəhər
== Etimologiyası ==
Paytaxt sözü fars dilindən gəlir. Taxt sözünün bir mənası "şahlıq" deməkdir. Fars dilində sözün sinonimi təxtgah (taxtın yeri) kəlməsidir. Sözün mənası "şahın oturduğu yer" deməkdir.
Seul Paytaxt Bölgəsi
Seul Paytaxt Bölgəsi(SCA), Sudoqvon (Koreya dili: 수도권; Hança: 首都圈; RR: Sudogwon) və ya Qyonqqi regionu (Koreya dili: 경기 지방; Hança: 京畿地方; RR: Gyeonggi Jibang) — Seul, İnçxon və Kyonqido daxil olan, Cənubi Koreyanın şimal-qərbində yerləşən bir metropoliten ərazisidir. 25 milyon əhalisi(2017-ci ilə görə) ilə dünyada 5-ci ən böyük metropoliten ərazisi yerini tutur. Sahəsi 11704km²(4519 kv mi)-dir. Cənubi Koreyanın mədəni, ticarət, maliyyə, sənaye və yaşayış mərkəzini təşkil edir. Ən böyük şəhəri təxminən 10 milyon əhalisi olan Seuldur, 2-ci yerdə isə 3 milyon əhalisi olan İnçxon.
== Coğrafiya və iqlim ==
Paytaxt Bölgəsi Han çayı vadisində bir düzənliyi tutur. Koreya yarımadasındakı ən məhsuldar torpaqlardan bəzilərini ehtiva edir, halbuki nisbətən az hissəsi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur. Qimpo beynəlxalq hava limanı, ölkənin daha böyük əkin sahələrindən biri, Qimpo və Buçxon şəhərlərinin çox hissəsini təşkil edir.
Kardiff Paytaxt Universiteti FK
İnter (Kardif) — Uelsin futbol klubu
== Tarixi ==
== Avropa kuboklarında iştirak ==
3 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.
== Uğurları ==
Uels Liqası
İkinci (2): 1992-93, 1993-94.
Uels Kuboku
Qalib (1): 1998-99.
Paytaxt: Əbdülhəmid
Paytaxt: Əbdülhəmid (türk. Payitaht Abdülhamid) — 24 fevral 2017 – 4 iyun 2021-ci il tarixləri arasında TRT 1-də yayımlanmış Türkiyə teleserialı.
== Senari ==
Serial 34-cü Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin hakimiyyəti dövrünü anladır (1876–1909). Serial antidemokratik, antisemit və konspirasiya nəzəriyyələrinə əsaslanan dünyagörüşünü təbliğ edərək, şouda "azad mətbuat, dünyəvilik və demokratiyanın xarici güclərin, dini azlıqların və allahsız liberalların işi olduğunu və son nəticədə milli kimliyin, şərəfin və mənəviyyatın aşınmasına xidmət etdiyini təsvir etdiyini bildirir. Bütün serialların canilərindən heç biri yəhudilərdən daha pis deyil."
== Rollarda ==
Bülent İnal — II Əbdülhəmid
Özlem Conker — Bidar Qadınəfəndi
Can Sipahi — Mehmed Əbdülqadir.
Paytaxt Əbdülhəmid
Paytaxt: Əbdülhəmid (türk. Payitaht Abdülhamid) — 24 fevral 2017 – 4 iyun 2021-ci il tarixləri arasında TRT 1-də yayımlanmış Türkiyə teleserialı.
== Senari ==
Serial 34-cü Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin hakimiyyəti dövrünü anladır (1876–1909). Serial antidemokratik, antisemit və konspirasiya nəzəriyyələrinə əsaslanan dünyagörüşünü təbliğ edərək, şouda "azad mətbuat, dünyəvilik və demokratiyanın xarici güclərin, dini azlıqların və allahsız liberalların işi olduğunu və son nəticədə milli kimliyin, şərəfin və mənəviyyatın aşınmasına xidmət etdiyini təsvir etdiyini bildirir. Bütün serialların canilərindən heç biri yəhudilərdən daha pis deyil."
== Rollarda ==
Bülent İnal — II Əbdülhəmid
Özlem Conker — Bidar Qadınəfəndi
Can Sipahi — Mehmed Əbdülqadir.
Avstraliya Paytaxt Ərazisi
Avstraliya Paytaxt Ərazisi (ing. Australian Capital Territory) - Avstraliya ərazisində yerləşən inzibati ərazi.
Avstraliya paytaxt ərazisi
Avstraliya Paytaxt Ərazisi (ing. Australian Capital Territory) - Avstraliya ərazisində yerləşən inzibati ərazi.
Misirin yeni paytaxtı
Misirin yeni paytaxtı — 13 mart 2015-ci ildə Misir İqtisadi İnkişaf Konferansında İnşaat naziri Mostafa Madbuli tərəfindən elan edilən irimiqyaslı layihədir.
Yeni şəhər Qahirənin şərqində və İkinci Böyük Qahirə şəhərətrafı yolunun çölündədir. Hələ ki, şəhərə ad verilməyib. Planlara görə şəhər Misirin inzibati və iqtisadi paytaxtı olacaq. Sahəsi 700 km2-dir. Şəhərdə 5 milyona qədər insanın yaşayacağı və əsas hökumət departamentlərinin və nazirliklərinin, həmçinin xarici səfirlikləri burda yerləşməsi planlaşdırılır.
Təklifə hal-hazırda Misir Hava qüvvələri tərəfindən istifadə edilən Vadi Al Candali aeroportunun ərazisində tikiləcək böyük əyləncə parkı və yeni beynəlxalq aeroport daxildir. 45 milyard ABŞ dolları xərci ilə parlamentin, prezident saraylarının, nazirliklərin və xarici səfirliklərin köçürülməsinin 2020-2022-ci illərdə tamamlanması planlaşdırılır. Proyekt üçün ümumi xərc və vaxt açıqlanmayıb.
Rəsmi açıqlamadan əvvəl danışan Misirin İnvestisiya naziri Əşrəf Salman yeni paytaxtın Misir xəzinəsindən istifadə etmədən "özəl sektör şirkəti tərəfindən inkişaf etdirilməsi, təfsilatı ilə planlanlaşdırılması və icra edilməsinin" mümkünlüyü barədə danışıb.
Monqolustan paytaxtı
Ulan-Bator (monq. Улаанбаатар) — Monqolustan dövlətinin paytaxtı.
Ulan Bator Mərkəzi Şimali Monqolustanda, Tuul çayı üzərindəki bir vadidə, 1310 metr yüksəklikdədir. Şəhər ölkənin mədəni, sənaye və maliyyə mərkəzidir və Monqolustan yol şəbəkəsinin mərkəzidir. Rusiya Trans-Sibir Dəmir Yolu və Çin dəmir yolu sistemi şəhərdən keçir.
== Tarixi ==
Şəhərin əsası 1639-cu ildə Orqoo adı altında qoyulmuşdur. 1924-cü ilə qədər Rusiyada Uqra adı ilə tanınırdı. 1924-cü ildə adı dəyişilərək Ulan-Bator (ulan — monqolcadan tərcümədə "qırmızı", bator — "bahadır" deməkdir) adlandırılmışdır.
== Coğrafiyası ==
Paytaxt Tola çayının vadisində yerləşir. Ərazisi 4,704.4 km2, əhalisi 1.172.400 nəfərdir.
Paytaxtlar şəhəri
Paytaxtlar şəhəri (rus. Город столиц) — kompleks iki yüksək tiklidən ibarətdirː Moskva qülləsi 73 mərtəbə, Sankt-Peterburq qülləsi isə 65 mərtəbə.
Tikinti 2003-cü ildə başlamış, lakin kompleksin dizaynında dəyişikliklər edildiyinə görə tikinti dayandırılmışdır. 2005-ci ildə yenidən başlanılıb,2009-cu ilin sonunda başa çatdırılmışdır.
Qüllə "Moskva" Müstəqil Dövlətlər Birliyinin ən yüksək binasıdır.
Tikilinin inşasında təməml üçün dəmir-betondan geniş şəkildə istifadə olunmuşdur. Komleksinin tikintisi qeyri-sabit hava şəraitində aparılmışdır.
Qüllələr dörd tərəfli struktur-silikonlu şüşə ilə vahid qəlpə sisteminə qoşulmuşdur.
Paytaxtlar şəhəri, apartman, ofislər, restoran, fitness mərkəzi ve baxçası olan bir kompleks kimi xidmət etməkdədir. Kompleksdə həmçinin 2200-dən çox park yerləri, elektrik avadanlıqları və genişləndirilmiş yanğın bölmələri olan altı mərtəbəli bir zirzəmisi mövcuddur.
Paytaxtları ölkənin ən iri şəhəri olmayan ölkələrin siyahısı
Bu ölkənin ən iri şəhəri olmasa da paytaxt olan şəhərlərin siyahısıdır.
Paytaxtların dəyişdirilməsi
Paytaxtların dəyişdirilməsi — paytaxt funksiyalarının ölkə daxilində bir şəhərdən digərinə keçirilməsi (bir sıra hallarda xüsusi olaraq bu məqsədlə tikilmiş yaşayış məskənlərinə).
Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı
Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı — Astana şəhəridir. Hər il Qazaxıstanda 6 iyul paytaxt günü kimi qeyd edilir.
== Qazaxıstan paytaxtlarının xronologiyası ==
1916-1920-ci illərdə Qazaxıstanın (Alaş muxtariyyəti) o zaman Alaş-kala adlanan Semey şəhəri olub.
Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının tərkibində yaranan Qırğız MSSR paytaxtı 1920-ci ildən Orenburq şəhəri olub.
1925-ci ildə respublika Qazax MSSR adını alır və paytaxt Ak-meşet şəhərinə köçürülür və çəhərin adı Qızılorda adlanır.
1929-cu ildə paytaxt Alma-Ata şəhərinə köçürülür.
1936-cı ildə Qazaxıstan MSSR RSFSR tərkibindən çıxarılır və Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikası adını alır.
1929-cu ildən 1936-cı ilədək Alma-Ata Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının, 1936-1991-ci illərdə isə Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikasının, 1991-ci ildən 1997-ci ilədək isə Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı olub.
Rəsmi şəkildə Astana Qazaxıstanən paytaxtı 10 dekabr 1997-ci ildə elan edilib. Şəhərin pyataxt kimi beynəlxalq elanı isə 10 iyun 1998-ci ildə baş verir.
Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtları
Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı — TÜRKSOY-un təşəbbüsü ilə türkdilli dövlət, yaxud regionların şəhərlərindən hər il birinin Türk dünyasının mədəniyyət mərkəzi seçilməsi. Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı seçilmiş şəhərlərdə il ərzində Türk dünyasının mədəni tədbirləri keçirilir.
TÜRKSOY-un üzv-şəhərlərindən hər il birinin illik olaraq Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi barədə qərar 2010-cu ildə türkdilli ölkə başçılarının X sammitində qəbul olunmuşdur.
Türk dünyasının birinci mədəniyyət paytaxtı 2012-ci ildə TÜRKSOY şurası tərəfindən Qazaxıstan paytaxtı Astana seçilmişdir. Daha sonra , Kazan, Marı, Şəki və Türkistan şəhərləri də növbə ilə Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtları seçilib.
Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı
Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı — TÜRKSOY-un təşəbbüsü ilə türkdilli dövlət, yaxud regionların şəhərlərindən hər il birinin Türk dünyasının mədəniyyət mərkəzi seçilməsi. Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı seçilmiş şəhərlərdə il ərzində Türk dünyasının mədəni tədbirləri keçirilir.
TÜRKSOY-un üzv-şəhərlərindən hər il birinin illik olaraq Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi barədə qərar 2010-cu ildə türkdilli ölkə başçılarının X sammitində qəbul olunmuşdur.
Türk dünyasının birinci mədəniyyət paytaxtı 2012-ci ildə TÜRKSOY şurası tərəfindən Qazaxıstan paytaxtı Astana seçilmişdir. Daha sonra , Kazan, Marı, Şəki və Türkistan şəhərləri də növbə ilə Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtları seçilib.
Türkiyə paytaxtı
Ankara (türk. Ankara) — Türkiyə Respublikasının paytaxtı. İstanbuldan sonra ölkənin ən böyük ikinci şəhəridir.
== Etimologiya ==
Ankara şəhərinin adı tarix boyu dəyişmişdir. Şəhər, frigiyalılar, qalatiyalılar və qədim romalılar (Antik, Helenistik ve Bizans dövrlərində) tərəfindən mənası gəmi lövbəri olan Ἄγκυρα [Anqira] olaraq adlandırıldı; bu ad latın əlifbası ilə qərb mənbələrində Ankyra və Ancyra olaraq yazılmışdır. Ankara şəhəri, ərəb mənbələrində "Bəldəyi-əl Səlasil", "Məmuriyə" və "Mə'muriyə-i Səlasə" olaraq yazılmışdır. Qədim yunan dilində "Anküra" olaraq tələffüz edilən şəhər adı ərəblər tərəfindən qorunub saxlanılmışdı. Böyük Səlcuq İmperiyasının Anadoluya gəlməsindən sonra bu ad "Anqara" və "Əngürü", qərb dillərində isə "Anqora" (Angora) olaraq dəyişmişdir. "Əngürü" (Engürü) adı, ərəb şəkilçisiylə "Əngüriyyə" olmuşdur. Ankaranı suverenliyi altında saxlayan dövlətlər tərəfindən zərb edilən sikkələrdə istifadə olunan rəsmi ad, Böyük Səlcuq İmperiyasında "Ankara", Elxanilər Dövlətində "Əngürü" və "Əngüriyyə", Osmanlı İmperiyasında isə "Əngürü" və "Anqara" olmuşdur.
Türkmənistan paytaxtı
Aşqabad — Türkmənistanın paytaxtı . Əhalisi 1 milyon 31 min nəfərdir .
Şəhər 38-ci paralelin altında, Afina, Seul və San-Fransisko enlərində yerləşir; Türkmənistanın ən böyük şəhəridir.
== Tarixi ==
Aşqabad dünyanın ən qədim şəhərlərindəndir. Arxeoloqlar köhnə Aşqabadın ən azı 8 min il yaşı olduğunu və buranın heç vaxt tam boşalmadığını bildirirlər. Müasir Aşqabad 1881-ci ilin yanvarında Rusiya imperiya qoşunlarının bütün Axal-Tekinsky oazisini və xüsusən onun şərqində yerləşən Aşqabad kəndini işğal etdikdən sonra hərbi istehkam kimi quruldu.. Karvan yollarının və yaxın bir dəmir yolunun olması şəhərin sürətli inkişafını təmin etdi. Bütün yaxın ərazilərdən insanlar buraya gəldilər. Bəziləri pul qazandılar, bəziləri təqiblərdən qaçdı, üçüncüsü yeni bir şəhərin inşasında varlanmaq istədi. Aşqabadın sürətlə yüksəlməsinin ikinci səbəbi yaxşı təmiz su və tikinti materialları — yaxınlıqdakı dağlarda ağac, şəhərətrafı ərazilərdəki çınqıl və gilin çiçəklənməsidir.
Ölkə paytaxtlarının siyahısı
== A ==
== B ==
== Ç ==
== C ==
== D ==
== E ==
== Ə ==
== F ==
== G ==
== H ==
== X ==
== İ ==
== K ==
== Q ==
== L ==
== M ==
== N ==
== O ==
== Ö ==
== P ==
== R ==
== S ==
== Ş ==
== T ==
== U ==
== V ==
== Y ==
== Z ==
Kursivlə yazılmış ölkələr asılı ərazilərdir.
Ölkələrin paytaxtları
== A ==
== B ==
== Ç ==
== C ==
== D ==
== E ==
== Ə ==
== F ==
== G ==
== H ==
== X ==
== İ ==
== K ==
== Q ==
== L ==
== M ==
== N ==
== O ==
== Ö ==
== P ==
== R ==
== S ==
== Ş ==
== T ==
== U ==
== V ==
== Y ==
== Z ==
Kursivlə yazılmış ölkələr asılı ərazilərdir.
İran Azərbaycanının Paytaxtında (1945)
== Məzmun ==
Filmdə Güney Azərbaycanda demokratik hökumətin qurulmasından, Azərbaycan dilinin dövlət dili elan olunmasından, ana dilində məktəblərin açılmasından, milli filarmoniyanın təşkilindən və digər milli əhəmiyyətli dövlət islahatlarından danışılır. Eyni zamanda filmdə SSRİ-nin İran əhalisinə etdiyi mənəvi və iqtisadi yardımdan bəhs edilir.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Əbdül Həsənov
Operator: Seyfulla Bədəlov
Diktor mətninin müəllifi: Ənvər Məmmədxanlı
Bəstəkar: Tofiq Quliyev
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 90; 109-113.
İran Azərbaycanının paytaxtında (film, 1945)
== Məzmun ==
Filmdə Güney Azərbaycanda demokratik hökumətin qurulmasından, Azərbaycan dilinin dövlət dili elan olunmasından, ana dilində məktəblərin açılmasından, milli filarmoniyanın təşkilindən və digər milli əhəmiyyətli dövlət islahatlarından danışılır. Eyni zamanda filmdə SSRİ-nin İran əhalisinə etdiyi mənəvi və iqtisadi yardımdan bəhs edilir.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Əbdül Həsənov
Operator: Seyfulla Bədəlov
Diktor mətninin müəllifi: Ənvər Məmmədxanlı
Bəstəkar: Tofiq Quliyev
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 90; 109-113.
İran paytaxtı
Tehran (fars. تهران) – İranın paytaxtı. Sahəsi 1.500 km², əhalisinin sayı 2006-cı ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın nəticələrinə əsasən 7.088.287 nəfərdir.
Tehranı ilkin olaraq, Qacar sülaləsinin ilk nümayəndəsi Ağa Məhəmməd şah Qacar İran üçün paytaxt seçmişdir. Onun sonuncu paytaxt tarixi 1796-cı ildən başlayır. Buna kimi ölkənin paytaxtı İsfahan, sonra Qəzvin, Şiraz və Həmədan olmuşdur.
Şuşanın irsi. Azərbaycan mədəniyyət paytaxtının tarixi və inkişaf yolu
Şuşanın irsi. Azərbaycan mədəniyyət paytaxtının tarixi və inkişaf yolu — Almaniyanın Qiesen Universitetinin dosenti, türkoloq alim Mixael Reynhard Hess tərəfindən Şuşa haqqında əcnəbi müəllif tərəfindən xarici dildə ölkədən kənarda çap olunmuş ilk elmi fundamental monoqrafiya
== Haqqında ==
Müəllifin kitabı yazıb çap etdirməkdə məqsədi Qarabağın və Şuşanın Azərbaycanın ədəbiyyat və mədəniyyət tarixindəki zəngin irsini qərbli oxuculara çatdırmaqdır. Avropada Azərbaycan haqqında məlumatların daha geniş yayılmasının vacibliyini qeyd etməkdir. Kitabın bu sahədə növbəti addım, eyni zamanda, ölkəmizlə bağlı elmi araşdırmalar aparmaq istəyən şəxslər üçün etibarlı mənbədir. Müəllif kitabın təqdimatında kitabın yazılma məqsədini barədə bildirmişdir ki, kitabın əsas qayəsi Şuşanın və Qarabağın Azərbaycanın ədəbiyyat və mədəniyyət tarixindəki zəngin irsini qərbli oxuculara çatdırmaqdır. O, kitabda işğalçıların Şuşanın irsini silmək, təhrif və inkar etmək və bununla da, Azərbaycansız Şuşa və Qarabağ tarixi uydurmaq kimi cəfəng cəhdlərinə qarşı elmi əsaslandırılmış dəlillər ortaya qoyulduğunu diqqətə çatdırıb. Qeyd edib ki, kitab almandilli auditoriyaya, həmçinin Avropa oxucularına ünvanlanıb.
"Şuşanın irsi. Azərbaycan mədəniyyət paytaxtının tarixi və inkişaf yolu" kitabı alman dilindədir.
Ərəb mədəniyyət paytaxtı
Ərəb mədəniyyət paytaxtı - Ərəb Dövlətləri Liqasının YUNESKO ilə birgə irəli sürdüyü mədəniyyət layihəsidir. Proqramın əsas məqsədi ərəb mədəniyyətinin dəstəklənməsi və ərəb regionunda əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir.
Vyetnam paytaxtı
Hoşimin və ya Xoşimin (vyet. Thành phố Hồ Chí Minh) — Vyetnamın Dong Nam Bo əyalətində şəhər. Hanoydan 1730 km cənubda yerləşir. Bu Vienam ən böyük şəhəri. 1975-ci ilə qədər Sayqon (Sài Gòn) adlandırılmışdır.
Əhalisi 7240 min nəfər (2002), sahəsi 2093 km²-dir. Dong Nam Bo əyalətinin inzibati mərkəzi. Şəhərdə hava limanı var. Vyetnamın neft sənayesi mərkəzidir.
