Soğan qübbəsi
Soğan qübbəsi — Soğan formasına bənzəyən günbəzdir. Bu qübbələrin diametri, ümumiyyətlə, üzərində qurulduqları günbəz barabanından daha böyükdür və uzunluqları çox vaxt enini üstələyir. Bu soğan formalı strukturlar hamar bir şəkildə bir nöqtəyə doğru daralır. Bu, Rusiya və Ukraynada eyni zamanda Almaniyanın kilsə günbəzləri üçün üstünlük təşkil edən formadır. O, müntəzəm olaraq Avstriya, Çexiya, Şimal-Şərqi İtaliya, Şərqi Avropa, Moğol İmperiyası, Yaxın Şərq və Mərkəzi Asiyada tikilmişdir.
== Tarixi ==
Soğan qübbələrinin niyə və nə vaxt rus memarlığının tipik xüsusiyyətinə çevrildiyi tam aydın deyil. Bizans kilsələri və Kiyev arxitekturası günbəz nağarasının üzərində ucaldılmış xüsusi damı olmayan daha böyük, daha düz günbəzləri ilə tanınırdı. Bu qədim formadan fərqli olaraq, sac və ya plitələrlə örtülmüş rus kilsəsinin hər bir günbəz nağarası xüsusi metal və ya taxta konstruksiya ilə örtülmüşdür.
On doqquzuncu əsrin sonlarında I Pyotrun hakimiyyətinə qədərki əksər rus kilsələrində soğan formalı günbəzlər var idi. Ən böyük soğan qübbələri XVII əsrdə böyük ampülləri ilə məşhur olan Yaroslavl ətrafındakı bölgədə əkilmişdir.
Əmir Saltuq qübbəsi
Əmir Saltuq qübbəsi — Ərzurumda, Çiftə minarəli mədrsənin arxasında, Üç qübbə adlanan tarixi abidənin ən böyüyü və ən əhəmiyyətlisidir.
Tikilmə tarixi və kimin tikdirdiyi dəqiq müəyyən deyil. Amma Saltuqlu hökmdarı Əmir Saltuqa aid olduğu və XII əsrin sonlarında inşa edirildiyi qəbul edilir. Bir oturtmalı bünövrə üstündə yüksələn birbaşa zəmindən başlayan səkkizbucaqlı prizma formasındadır. Uzunluğu 4,75 metri aşan səkkizbucaqlı kənarı, yuxarıda üçbucaq bir alınlıqla bitir. Bu alınlıqlar qübbə ətraflı dolanan qırıqlığı bir xətt meydana gətirər. Bunların üstündə 45 sm qədər geri çəkilmiş olaraq silindrik bir blok yüksəlir. Külah konisi altda daha dik bir əymə ilə başlayırsa da, yüksəkliyinin yarısında daha ikisini bir hal alır. Bu keçid birdən olmadığı üçün ortaya bir qırıqlıq çıxmamış, papaq quruluşlu bir qübbə görünüşü almışdır. Hər gövdə divarının tam ortasında, çoxbucaqlı bir sütunla ayrılmış bir pəncərə cütlükləri vardır.
