Süni seçmə
Süni seçmə və ya seleksiya(lat. seligere — seçmək) — xüsusilə bəzi canlılar tərəfindən digər canlılar üzərində şüurlu olaraq tətbiq olunan seçməyə deyilir.
== Tətbiqi ==
Süni seçmə bir canlının, bir digər canlının törəməsini və həyatda qalmasını (canlılığın iki təməl zərurilikləri) öz istəkləri daxilində məhdudlaşdıraraq və ya istiqamətləndirərək, müəyyən funksiyaların nəsillər ərzində seleksiyası nəticəsində, seçən növ tərəfindən ən "istənilən" fərdlərin əldə edilməsini hədəfləyir. Bunun ən sadə və ən fundamental nümunəsi insanın öz məqsədləri istiqamətində digər növləri əhilləşdirib dəyişdirərək yeni növlər əldə etməsidir.
Təbii seçmə təbiətdəki müxtəliflik daxilində mühitə adaptasiya olmaq baxımından ən üstün fərdlərin seçilib artaraq özlərindəki bu üstün genləri balalarına köçürməsi deməkdir. Bu, süni yollarla, seçici faktor təbiət şərtləri olmadan, bir növün tam istəkləri və ya məqsədlərinə uyğun olaraq da edilə bilər. Bu üsulla növlərin dəyişilməsinə səbəb olan təbiət qanununa Süni seçmə deyilir.
Süni seçmə əvvəlcə müəyyən bir xüsusiyyətin bir canlı qrupunda istənilməsi ilə başlayır. Təbii ki, arzulanan bu özəlliyin ən azından ilkin bəzi xüsusiyyətlərinin populyasiyanın "genetik hovuzu"'' içərisində meydana gəlməsi gözlənilir. Bir inəyi uçma funksiyası qazanma üçün seçməyə tabe tutsaz, demək hədəf uçma məqsədli bir Süni seçmədir.
Təbii seçmə
Təbii seçmə — fenotiptəki fərqliliklərlə əlaqədar yaşadığı mühitə daha uyğun olan canlıların həyatda qala bilməsi, oxşar şəkildə uyğun olmayanların məğlub olaraq yox olması deməkdir. Bioloji təkamülün əsas mexanizmlərindən biridir.[mənbə göstərin]
== Seleksiya ==
Seleksiyanın nəzəri bazası "genetika" hesab olunur. Geniş mənada, seleksiya kompleks elmdir. O, elm kimi Ç. Darvinin işlərindən sonra formalaşmışdır. Ç. Darvin heyvanların əhilləşdirilməsi və bitkilərin mədəniləşdirilməsi haqqında geniş materialı analiz edərək, süni seçmə haqda təlimini formalaşdırılmışdır. Seleksiya təkamül forması olub, ümumi qanunauyğunluqlara tabedir. Bir proses kimi burada təbii seçmə insan tərəfindən həyata keçirilən süni seçmə ilə əvəz olunur. Seleksiya prosesinin son nəticəsi olaraq sort, cins yaranır.
Bitki sortu, heyvan cinsi və mikroorqanizm ştammları insan tərəfindən süni surətdə yaradılan, müəyyən keyfiyyətlərə malik olan, oxşar irsi xüsusiyyətlər daşıyan və mühit şəraitinə birtipli reaksiya verən orqanizmlərin cəmidir.
Xarici mühitin təsirinə müəyyən reaksiya göstərmək hər bir cins və ya sort üçün xarakterikdir.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsi ikipilləli olmuşdur: qrup mərhələsi (oyunları 1966-1968-ci illərdə keçirilmişdir) və 1/4 oyunları (1968-ci ildə keçirilmişdir). 7 qrupun hər birində dörd, 1 qrupda isə üç komanda mübarizə aparmışdır. Hər komanda rəqibləri ilə iki oyun keçirmişdir (evdə və səfərdə). Sadəcə qrup qalibləri sonrakı mərhələyə vəsiqə qazanmışlar. 1/4 mərhələsinin iştirakçıları öz aralarında iki oyun keçirmişlər (evdə və səfərdə). Hər cütlüyün qalibi final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
== 1-ci qrup ==
== 2-ci qrup ==
== 3-cü qrup ==
== 4-cü qrup ==
== 5-ci qrup ==
== 6-cı qrup ==
== 7-ci qrup ==
== 8-ci qrup ==
* Seçmə mərhələsinin 8-ci qrupunun nəticələri Böyük Britaniya Ev Çempionatının 1966/67 və 1967/68 mövsümlərinin nəticələrinin kombinəsi yoluyla formalaşdırılmışdır.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsi ikipilləli olmuşdur: qrup mərhələsi (oyunları 1970–1972-ci illərdə keçirilmişdir) və 1/4 oyunları (1972-ci ildə keçirilmişdir). Otuz iki komanda hər birində dörd komanda olmaqla səkkiz qrupda mübarizə aparmışlar (hər komanda qrupdakı rəqiblərinin hər biri ilə evdə və səfərdə olmaqla iki oyun keçirmişdir). Qrupda birinci yeri tutan komanda 1/4-ə vəsiqə qazanmışdır. 1/4 mərhələsinin iştirakçıları öz aralarında iki oyun keçirmişlər (evdə və səfərdə). Hər cütlüyün qalibi final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 1/4)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 1/4 oyunları Bolqarıstan, İtaliya, Macarıstan, SSRİ, İngiltərə, İspaniya, Fransa və Yuqoslaviya milli futbol komandaları arasında keçirilmişdir. Turnirin 1/2 mərhələsinə vəsiqəni İtaliya, SSRİ, İngiltərə və Yuqoslaviya milliləri qazanmışlar.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi, 1/4)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsinin 1/4 oyunları İtaliya, Belçika, İngiltərə, AFR, Macarıstan, Rumıniya, Yuqoslaviya və SSRİ milli futbol komandaları arasında keçirilmişdir. Turnirin 1/2 mərhələsinə vəsiqəni Belçika, AFR, Macarıstan və SSRİ milliləri qazanmışlar.
Cinsi seçmə
Cinsi seçmə — təbii seçmənin formalarından olub, Çarlz Darvinin Növlərin mənşəyi kitabında izahını verdiyi anlayışdır.
Darvinə görə cinsi seçmə;
Darvin cinsi seçməni tovuzquşu, cənnət quşları və dişi maralların buynuzları və şirlərin yalları kimi nümunələr üzərində izah etmişdir.
== Cinsi seçmənin kəşfi ==
Darvin yaratdığı təlim üçün çox sayda növdən məlumat toplasa da, dövrün elmi şərtləri daxilində bu məlumatların hamısını izah edə bilməmişdir. Məsələn, qanunun tarixi müddətini təsdiqləyəcək olan bir çox fosil o vaxtlar hələ tapılmamışdı və göz ilə beyin kimi bəzi orqanlar o dövr üçün təkamüllə meydana gələ bilməyəcək qədər mürəkkəb görünürdü. Üstəlik fərdi xüsusiyyətlərin övladlara necə ötürüldüyü mövzusunda da hər hansı bir məlumat yox idi. Bu səbəbdən Darvinin açıqlamaqda çətinlik çəkdiyi bir çox mövzu olmuşdur. Buna baxmayaraq, əlində təkamül dəyişikliklərini sübut edən o qədər məlumat var idi ki, inkişaf etdirdiyi təlimin səhv olması ona qeyri-mümkün görünürdü. Darvindən sonra gələn elm adamları, Darvinin mərd və dürüstcə Növlərin mənşəyinə əlavə etdiyi "Nəzəriyyənin Çətinlikləri" qismindəki anlaya bilmədiyi nöqtələri tək-tək və istisnasız olaraq açıqladılar və əskik tapdığı boşluqları doldurmağı bacardılar.
Darvin doğulan balaların yalnız həyatda qalmaq mövzusunda müvəffəqiyyətli olmaları hər hansı bir məna ifadə etmədiyini anlamışdır. Çünki nəticə etibarilə hər fərd bir yerdən sonra ölmək məcburiyyətindədir və ölənə kimi nə qədər müvəffəqiyyətli olsa da, özündəki müvəffəqiyyətli genləri ölümsüz etmədiyi müddətdə müvəffəqiyyətinin təkamül baxımından hər hansı bir dəyəri yoxdur.
UEFA Avro 1976 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1976-nın seçmə mərhələsi ikipilləli olmuşdur: qrup mərhələsi (oyunları 1974-1976-cı illərdə keçirilmişdir) və 1/4 oyunları (1976-cı ildə keçirilmişdir). Otuz iki komanda hər birində dörd komanda olmaqla səkkiz qrupda mübarizə aparmışlar (hər komanda qrupdakı rəqiblərinin hər biri ilə evdə və səfərdə olmaqla iki oyun keçirmişdir). Qrupda birinci yeri tutan komanda 1/4-ə vəsiqə qazanmışdır. 1/4 mərhələsinin iştirakçıları öz aralarında iki oyun keçirmişlər (evdə və səfərdə). Hər cütlüyün qalibi final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
UEFA Avro 1980 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1980-nin 1978-ci il mayın 24-dən 1980-ci il martın 26-na qədər keçirilən seçmə mərhələsində yeddi qrupa bölünmüş (beş komandanın yarışdığı üç, dörd komandanın yarışdığı dörd qrup) 31 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır. Seçmə mərhələnin püşkatması 30 noyabr 1977-ci ildə Romada baş tutmuşdur.
Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmışlar. İtaliya milli futbol komandası turnirin ev sahibi kimi final mərhələsinə birbaşa vəsiqə əldə etmişdir.
UEFA Avro 1984 (seçmə mərhələsi)
Futbol üzrə 7-ci Avropa çempionatının seçmə mərhələsində 32 ölkəni təmsil edən və 7 qrupda mübarizə aparan (üç qrupda dörd, dörd qrupda isə beş komanda olmaqla) milli komanda iştirak etmişdir. Qrup qalibləri çempionatın final mərhələsində iştirak etmək hüququ əldə etmişlər. Fransa millisi çempionatın ev sahibi kimi final turnirinə birbaşa vəsiqə qazanmışdır.
== Püşkatma ==
Çempionatın seçmə mərhələsinin püşkatması 8 yanvar 1982-ci ildə Parisdə baş tutmuşdur. Aşağıda beş səbət qeyd olunmuşdur, qalın hərflərlə final turnirinə adlaya bilən komandalar işarələnmişdir.
== İcmal ==
Bəzi qruplarda favoritlərin turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmasına imkan verməyən sensasiyalar baş vermişdir. Məsələn, 2-ci qrupda Portuqaliya millisi sensasiyaya imza ataraq SSRİ millisini qabaqlamış və Lissabonda SSRİ ilə keçirilən oyunda Fernandu Şalanaya qarşı qayda pozuntusuna görə verilən şübhəli 11 metrlik cərimə zərbəsi nəticəsində 1:0 hesabı ilə qazandığı oyun sayəsində qrup lideri olmuşdur.
5-ci qrupda isə favorit hesab edilən İtaliya millisinin deyil, Rumıniya millisinin final mərhələsinə vəsiqə qazanması sensasiya olaraq dəyərləndirilmişdir. Rumınlar son turda Bratislavada Çexoslovakiya millisinə qarşı keçirdikləri oyunda əldə etdikləri 1:1 hesablı bərabərlik sayəsində qrup birinciliyinə yüksəlmişlər. İtaliya millisi isə müvəffəqiyyətsizliyə düçar olaraq qrupda beş komanda arasında dördüncü yeri tutmuşdur.
UEFA Avro 1988 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1988-in seçmə mərhələsində yeddi qrupa bölünmüş (beş komandanın yarışdığı dörd, dörd komandanın yarışdığı üç qrup) 32 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır. Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmışlar. AFR milli futbol komandası turnirin ev sahibi kimi final mərhələsinə birbaşa vəsiqə əldə etmişdir.
UEFA Avro 1992 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1992-nin seçmə mərhələsində yeddi qrupa bölünmüş (beş komandanın yarışdığı altı, dörd komandanın yarışdığı bir qrup) 34 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır. Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmışlar. İsveç milli futbol komandası turnirin ev sahibi kimi final mərhələsinə birbaşa vəsiqə əldə etmişdir.
Farer adaları və San-Marino milliləri futbol üzrə Avropa çempionatının seçmə mərhələsinə ilk dəfə qatılmışlar.
Çempionatın püşkatması 2 fevral 1990-cı ildə baş tutmuşdur.
Turnir başlayandan az sonra Şərqi Almaniya milli futbol komandası Almaniya birləşdiyi üçün (3 oktyabr 1990-cı il) turnirdə iştirakını dayandırmışdır. 12 sentyabr 1990-cı ildə keçirilən Şərqi Almaniya-Belçika oyunu yoldaşlıq oyunu statusu almış, Şərqi Almaniyanın digər oyunları ləğv edilmişdir. Beləcə, turnir 33 millinin iştirakı ilə davam etdirilmişdir.
Bu, qalib gələn komandaya 2 xal verildiyi sonuncu futbol üzrə Avropa çempionatı olmuşdur. 1996-cı ildə keçirilən 10-cu çempionatdan başlayaraq komandalar hər qələbəyə görə 3 xal almışlar.
UEFA Avro 1996 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 1996-nın seçmə mərhələsində səkkiz qrupa bölünmüş (altı komandanın yarışdığı yeddi, beş komandanın yarışdığı bir qrup) 47 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır. Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmışlar. Qruplarında ikinci yeri tutan səkkiz komandadan da ən yaxşı nəticələrə malik altı komanda yoluna davam etmişdir. Qrupunda ikinci yeri tutan ən pis nəticələrə sahib iki komanda isə bir vəsiqə uğrunda öz aralarında pley-off oyunu keçirmişlər. İngiltərə milli futbol komandası turnirin ev sahibi kimi final mərhələsinə birbaşa vəsiqə qazanmışdır.
SSRİ, Yuqoslaviya və Çexoslovakiyanın dağılmasının nəticəsi olaraq bu Avropa çempionatında 15 komanda ilk dəfə debüt etmişdir.
Mərhələnin ən gözlənilməz hadisəsi Xorvatiya millisinin 1994-cü il FİFA Dünya Kubokunun gümüş mükafatçısı İtaliya millisini qabaqlayıb qrupda birinci yerdən final mərhələsinə adlaması olmuşdur.
Qruplarında ən pis nəticə ilə ikinci yeri tutan iki komanda — İrlandiya və Niderland milliləri arasında keçirilən pley-off oyununun qalibi niderlandlılar olmuşlar.
== Seçmə mərhələsini adlayan komandalar ==
== Səpələmə ==
Püşkatma 22 yanvar 1994-cü ildə Mançester şəhərində keçirilmişdir. Əvvəlcə titulun sahibi kimi Danimarkanın səbəti müəyyənləşdirilmişdir, sonra digər 46 komandanın adları altı səbətə əlavə edilmişdir.
UEFA Avro 2000 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 2000-in seçmə mərhələsində doqquz qrupa bölünmüş (beş komandanın yarışdığı beş, altı komandanın yarışdığı dörd qrup) 49 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır (Bosniya və Herseqovina və Andorra milliləri turnirdə ilk dəfə iştirak etmiş, Yuqoslaviya millisi fasilədən sonra turnirə qatılmışdır). Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanmışlar. 7-ci qrupda ikinci yer tutan Portuqaliya millisi öz qruplarında ikinci yerə çıxmış digər komandalardan daha yaxşı göstəricilərə sahib olduğu üçün birbaşa final mərhələsinə adlamışdır. Qruplarında ikinci yeri tutan digər səkkiz komanda 4 vəsiqə uğrunda öz aralarında pley-off oyunları keçirmişlər. Belçika və Niderland milliləri turnirin ev sahibi kimi final mərhələsində birbaşa iştirak etmək hüququ əldə etmişlər.
Seçmə mərhələsində mübarizə aparan 49 komandadan 10-nu keçmiş SSRİ respublikalarının komandaları olmuşdur.
Seçmə mərhələsinin püşkatması 18 yanvar 1998-ci ildə Gent şəhərində keçirilmişdir.
== Seçmə mərhələsini adlayan komandalar ==
== Səpələmə ==
Püşkatma 18 yanvar 1998-ci ildə Belçikanın Gent şəhərində keçirilmişdir.
Qalın şriftlə qeyd edilən komandalar turnirin final mərhələsinə vəsiqə qazanan, kursivlə işarələnən komandalar öz aralarında pley-off oyunları oynayan komandalardır.
== İcmal ==
== Qruplar ==
=== 1-ci qrup ===
=== 2-ci qrup ===
=== 3-cü qrup ===
=== 4-cü qrup ===
=== 5-ci qrup ===
=== 6-cı qrup ===
=== 7-ci qrup ===
=== 8-ci qrup ===
=== 9-cu qrup ===
== Qruplarında ikinci yeri tutan komandalar ==
Qrupunda 2-ci yeri tutan millilər arasında ən yaxşı göstəricilərə sahib olan komanda final mərhələsinə birbaşa vəsiqə qazanmışdır.
UEFA Avro 2004 (seçmə mərhələsi)
UEFA Avro 2004-ün seçmə mərhələsinin oyunları 7 sentyabr 2002-ci il və 11 oktyabr 2003-cü il tarixləri arasında keçirilmişdir. Seçmə mərhələsində on qrupa bölünmüş (hər birində beş komanda) 50 milli yığma komanda mübarizə aparmışdır. Qrup qalibləri turnirin final mərhələsinə birbaşa vəsiqə qazanmışlar. Qruplarında ikinci yeri tutan on komanda beş cütə bölünərək öz aralarında pley-off oyunlar oynamışlar və oyunların qalibləri yollarına davam etmişdir.
On altı finalçıdan onu UEFA Avro 2000-in də final turnirində iştirak etmişdir. Latviya ilk dəfə idi ki, böyük bir futbol yarışının final turnirinə qatılırdı. Yunanıstan 24 illik aradan sonra Avropa çempionatının final turnirində iştirak etmək hüququ qazanmışdı. Bolqarıstan, Xorvatiya, Rusiya və İsveçrə də 1996-cı ildəki debütlərindən sonra ikinci dəfə idi ki, çempionatın final turnirinə vəsiqə qazanmışdılar.
== Seçmə mərhələsini adlayan komandalar ==
== Səpələmə ==
Püşkatma 25 yanvar 2002-ci ildə Portuqaliyanın Santa Mariya de Feyra şəhərində keçirilmişdir.
Portuqaliya avtomatik olaraq turnirin ev sahibi kimi avtomatik olaraq final mərhələsinə vəsiqə qazandığı üçün puşkatmada iştirak etməmişdir.
UEFA Avropa Çempionatı 2016 Seçmə mərhələ
== İştirakçılar ==
== Seçmə mərhələ ==
=== A qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== B qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: TS — Təxirə salındı
=== C qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== D qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== E qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== F qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== G qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== H qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: * — Xorvatiyanın aktivindən 1 xal silindi.
=== İ qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: * — Serbiyanın aktivindən 3 xal silindi.
=== Qrup üçüncüləri ===
Qeyd: * — Xorvatiyanın aktivindən 1 xal silindi.
UEFA Avropa Çempionatı 2016 seçmə mərhələ
== İştirakçılar ==
== Seçmə mərhələ ==
=== A qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== B qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: TS — Təxirə salındı
=== C qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== D qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== E qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== F qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== G qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
=== H qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: * — Xorvatiyanın aktivindən 1 xal silindi.
=== İ qrupu ===
Cədvəl
Təqvim
Qeyd: * — Serbiyanın aktivindən 3 xal silindi.
=== Qrup üçüncüləri ===
Qeyd: * — Xorvatiyanın aktivindən 1 xal silindi.
UEFA Avro 1976 (seçmə mərhələsi, 1/4)
UEFA Avro 1976-nın seçmə mərhələsinin 1/4 oyunları Çexoslovakiya, SSRİ, Yuqoslaviya, Uels, İspaniya, AFR, Niderland və Belçika milli futbol komandaları arasında keçirilmişdir. Turnirin 1/2 mərhələsinə vəsiqəni Çexoslovakiya, Yuqoslaviya, AFR və Niderland milliləri qazanmışlar.
UEFA Avro 2000 (seçmə mərhələsi, pley-off)
UEFA Avro 2000-in seçmə mərhələsinin pley-off qarşılaşmalarında öz qruplarında 2-ci yeri tutan Şotlandiya, İngiltərə, İsrail, Danimarka, Sloveniya, Ukrayna, İrlandiya və Türkiyə milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Qruplarda 2-ci yeri tutan komandalar arasında ən yaxşı göstəricilərə sahib olan Portuqaliya millisi turnirin final mərhələsinə birbaşa vəsiqə qazanmışdır.
Oyunlar 1999-cu il 13 və 17 noyabr tarixlərində baş tutmuşdur. Bu oyunların nəticələrinə görə Türkiyə, Sloveniya, Danimarka və İngiltərə milliləri UEFA Avro 2000-in fшnal turnirində iştirak etmək hüququ qazanmışlar.
UEFA Avro 2004 (seçmə mərhələsi, pley-off)
UEFA Avro 2004-ün seçmə mərhələsinin pley-off oyunları Avropa çempionatlarının tarixində 2-ci dəfə idi ki, keçirilirdi. Oyunlarda seçmə mərhələsinin 10 qrupunda 2-ci yeri tutan komandalar iştirak etmişlər. Komandalar 5 cütlüyə bölünmüş və hər cütlüyün qalibi Avropa çempionatının final mərhələsinə vəsiqə qazanmışdır.
== İştirakçılar ==
== Püşkatma ==
Pley-off oyunlarının püşkatmasl 2003-cü il 13 oktyabr tarixində Frankfurt-Mayn şəhərində baş tutmuşdur. Komandalar üçün səpələmə sistemi tətbiq olunmamış, buna görə də püşkatma açıq keçirilmişdir: istənilən komanda digər bir istənilən komanda ilə qarşılaşa bilərdi. Püşkatmanı UEFA-nın baş katibi Gerhard Ayqner və İsveç Futbol Birliyinin prezidenti Lars-Oke Laqrell keçirmişlər.
== Oyunlar ==
Oyunlar 2003-cü il 15-19 noyabr tarixləri arasında keçirilmişdir.
Niderland millisi iki oyunun nəticəsinə görə (6:1) qalib gəlmiş və final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
Xorvatiya millisi iki oyunun nəticəsinə görə (2:1) qalib gəlmiş və final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
Rusiya millisi iki oyunun nəticəsinə görə (1:0) qalib gəlmiş və final turnirinə vəsiqə əldə etmişdir.
NBA seçmələri
NBA seçmələri (ing. NBA draft) NBA-də yer alan komandaların müəyyən qaydalar daxilində oyunçu seçməsi sistemidir. NBA seçmələrində iştirak etmək üçün müəyyən şərtlər vardır. Müsabiqədə iştirak edəcək oyunçu seçimlərin edildiyi gün ən az 19 yaşında olmalıdır. Ümumi olaraq NCAA (Amerika Kollec İdmanları Assosiyasiyası) liqasında oynamış kollec oyunçularına önəm verilir. Kollec komandasında 4 mövsüm oynamış və məzun olmuş oyunçular avtomatik olaraq seçmələrdə seçilə bilər, lakin bu bir zərurət deyil. İstəyən hər oyunçu 4 il gözləməyib 19 yaşına çatdıqda istədiyi mövsümdən sonra seçmələrə girəcəyini açıqlaya bilər. Son illərdə ABŞ xaricindəki liqalardan da seçimlərə qatılan oyunçular olur. Xarici oyunçular 22 yaşına çatdığı il seçmələrdə avtomatik olaraq seçilə bilər. İstəyən oyunçular isə daha əvvəldən seçmələrə girə bilir.
Seçmək
Seçmək (ing. choose) – qrafik istifadəçi interfeysində: komandanın çalışdırılmasına səbəb olmaq və ya parametri seçmək. Bu prosedur bir neçə hərəkətdən ibarət ola bilər; məsələn, dialoq boksunda parametrin seçilməsi bir hərəkətlə yerinə yetirilir, ancaq menyudan komandanın seçilməsinə ən azı iki hərəkət lazımdır (öncə ekrana menyunun komandalarının siyahısını çıxarmaq, sonra isə lazım olan komandanı seçmək). Çox zaman bu terminin əvəzinə, onun ingilis sinonimi olan "select" terminindən istifadə olunur, ancaq "choose" daha münasib variantdır, çünki "select" başqa spesifik anlamda işlədilir.
== Ədəbiyyat ==
İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Seçməli çeşidləmə
Seçməli çeşidləmə (selection sort, rus. сортировка выбором, seçmeli sıralama – çeşidləmə alqoritmi; bu alqoritmə görə öncə massivin qiyməti ən kiçik olan elementi seçilir, sonra növbəti ən kiçik element seçilir və s. Təcrübədə, ən kiçik qiymətli element massivin axtarış aparılan hissəsinin birinci elementi ilə yerini dəyişir və bundan sonra axtarış massivin yerdə qalan hissəsində davam etdirilir.
public static int[] selectionsort(int[] numbers){
for (int i = 0; i < numbers.length-1; i++)
{
int index = i;
for (int j = i+1; j < numbers.length; j++)
if (numbers[j] < numbers[index]) //Finds smallest number
index = j;
int smallerNumber = numbers[index]; //Swap
numbers[index] = numbers[i];
numbers[i] = smallerNumber;
}
return numbers;
}
== Ədəbiyyat ==
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 761 s.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 1-ci qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 1-ci qrupunda İrlandiya, İspaniya, Türkiyə və Çexoslovakiya milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan İspaniya millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 2-ci qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 2-ci qrupunda Bolqarıstan, Norveç, Portuqaliya və İsveç milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Bolqarıstan millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 3-cü qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 3-cü qrupunda Avstriya, Yunanıstan, SSRİ və Finlandiya milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan SSRİ millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 4-cü qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 4-cü qrupunda Albaniya, AFR və Yuqoslaviya milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Yuqoslaviya millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 5-ci qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 5-ci qrupunda Macarıstan, Şərqi Almaniya, Danimarka və Niderland milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Macarıstan millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 6-cı qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 6-cı qrupunda İtaliya, Kipr, Rumıniya və İsveçrə milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar.
Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan İtaliya millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 7-ci qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 7-ci qrupunda Belçika, Lüksemburq, Polşa və Fransa milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Fransa millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1968 (seçmə mərhələsi, 8-ci qrup)
UEFA Avro 1968-in seçmə mərhələsinin 8-ci qrupunda İngiltərə, Şimali İrlandiya, Uels və Şotlandiya milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan İngiltərə millisi qazanmışdır.
== 8-ci qrupun cədvəli ==
* Seçmə mərhələsinin 8-ci qrupunun nəticələri Böyük Britaniya Ev Çempionatının 1966/67 və 1967/68 mövsümlərinin nəticələrinin kombinəsi yoluyla formalaşdırılmışdır.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi, 1-ci qrup)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsinin 1-ci qrupunda Rumıniya, Uels, Finlandiya və Çexoslovakiya milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Rumıniya millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi, 2-ci qrup)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsinin 2-ci qrupunda Bolqarıstan, Macarıstan, Norveç və Fransa milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan Macarıstan millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi, 3-cü qrup)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsinin 3-cü qrupunda İngiltərə, Yunanıstan, Malta və İsveçrə milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan İngiltərə millisi qazanmışdır.
UEFA Avro 1972 (seçmə mərhələsi, 4-cü qrup)
UEFA Avro 1972-nin seçmə mərhələsinin 4-cü qrupunda İspaniya, Kipr, Şimali İrlandiya və SSRİ milli futbol komandaları mübarizə aparmışlar. Turnirin 1/4 mərhələsinə vəsiqəni 1-ci yeri tutan SSRİ millisi qazanmışdır.
