* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •••••••••••••••••••• | 4.72 |
2004 | ••••••••• | 2.02 |
2005 | •••••••••••••••••• | 4.05 |
2006 | ••••• | 1.13 |
2007 | •••• | 0.85 |
2008 | •••••• | 1.22 |
2009 | ••• | 0.48 |
2010 | •••••• | 1.36 |
2011 | ••••••• | 1.54 |
2012 | •••••••• | 1.81 |
2013 | ••••• | 1.17 |
2014 | •••••••• | 1.72 |
2015 | ••••••••••• | 2.38 |
2016 | ••••••••• | 2.08 |
2017 | •••••••••• | 2.28 |
2018 | ••••••••••• | 2.55 |
2019 | •••••• | 1.39 |
2020 | •••••••••••• | 2.65 |
1 is. [fars.] 1. Qalxan. Sipəri üzünə tutmaq. – Dövlətşin başını döndərdi və heç bir məna anlatmayan, donuxmuş gözlərini sipərə zillədi. Çəmənzəminli. 2. Qoruyucu vasitə kimi istifadə edilən hər cür şey, qurğu və s. Yurdumuzun solu, sağı; Hər qaya bir sipər bizə. A.Şaiq. □ Sipər etmək – qorunmaq üçün qabağa vermək. [Mehriban] başını sağ tərəfinə əyərək iki əlini qarşısına sipər edib qışqırmağa başladı. S.Hüseyn. // İstehkamda əsgəri düşmən mərmisindən və s.-dən qoruyan sədd, xəndək və s. // tex. Qoruyucu, pərdə. Elektrotutucunun sipəri. Qurğuşun sipər. ◊ Döşünü (köksünü, sinəsini) sipər etmək (qılmaq) – mərdcəsinə, qorxmadan müqavimət göstərmək, köks gərmək, özünü qabağa vermək, sinə gərmək. Zakirəm, sinəmi sipər bəlaya; Qılmışam, at oxun, pənah xudaya. Q.Zakir. [M.F.Axundzadə:] Mən sinəmi sizin nasəza sözlərinizə sipər eləmişəm. Ə.Haqverdiyev.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / sipər2 сущ. 1. щит: 1) истор. защитное вооружение древнего воина в виде округлой или прямоугольной плоскости из дерева или металла для предохранения от удара холодным оружием 2) устройство, приспособление в виде металлического листа ряда сколоченных досок и т.п. для предохранения от чего-л., ограждения чего-л. Qarsaxlayan sipərlər снеговые щиты, top sipəri щит артиллерийского орудия 2. заслон: 1) прикрытие, преграда. Küləkdən sipər заслон от ветра, sipər çəkmək строить заслон 2) отряд войск, выставляемый для прикрытия какой-л. операции. Canlı sipər живой заслон 3. бруствер (земляная насыпь, вал на наружной стороне окопа для укрытия бойцов и орудий от неприятельского огня). Səngərin sipəri бруствер окопа, tranşeyin sipəri бруствер траншеи 4. бот. щиток (соцветие, в котором все цветки расположены на одной плоскости)
Azərbaycanca-rusca lüğət / sipər1 i. shield; (girdə) buckler; ~ tikmək to build* a shield; ildırım ~i lightning-conductor, lightning-rod
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / sipər1 is. écran m, pavois m, flanc-garde m ; ~ çəkmək faire obstacle à . . . , barrer vt
Azərbaycanca-fransızca lüğət / sipər1 [fars.] сущ. 1. къалхан, чатха (душмандин ягъуникай хуьн патал адан яракьдин хура акъвазардай гъиле кьадай элкъвей ва я кьуд пипӀен ракьун ва я кӀарасдин кьул хьтин алат); 2. зарар галукьуникай (хатадикай) хуьдай, жув гьадан кьулукь далдаламиш жедай, чуьнуьх жедай гьар жуьре затӀ, щит, кьул, банд, кьантӀар, хандакӀ ва мсб.; sipər etmək жув хуьн патал вилик гун (мес.гъилер); 3. тех. щит, перде; ** döşünü (köksünü, sinəsini) sipər etmək (qılmaq) хур вилик гун, жув (вич) вилик гун, кичӀе тахьана, мерддаказ хура акъвазун, хур гун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / sipərf. 1) qalxan; 2) dalında gizlənilən, arxasında daldalanılan hər bir şey; 3) Günəş və yağışdan qorunmaq üçün pərdə və s.; 4) döyüşdə arxasında gizlənmək üçün sədd; daldalanacaq.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti