sözləri sözü azərbaycan dilində

Atalar sözü — atalarımızın yaratdığı və əsrlərdən bəri özünə həyat düsturu etdiyi hikmətli və möcuz sözlərdir.Mövzu müxtəlifliyi ilə yanaşı bitmiş fikir, ümumiləşdirmə və nəticə atalar sözlərinə xas olan cəhətlərdir. Atalar sözləri xalqın həyatda sınanmış, müdrik və nəsihətli fikirlərindən ibarət olur və böyük əxlaqi-tərbiyəvi əhəmiyyət daşıyır. Əsas xüsusiyyəti həcmcə kiçikliyi, lakin mənaca hikmətli və nəsihətli olmasıdır. Atalar sözləri bitkin fikir ifadə edir, həm həqiqi, həm də məcazi mənada işlənir. == Təsnifatı == Həqiqi mənada işlənənlər: "Doğru söz acı olar", "İş insanın cövhəridir", "Yaxşı dost qardaşdan irəlidir", "Çıxan can geri qayıtmaz". Məcazi mənada işlənənlər: "Buynuzsuz qoçun qisası buynuzlu qoçda qalmaz", "İlanın ağına da lənət, qarasına da", "İslanmışın yağışdan nə qorxusu", "Ağacı qurd içindən yeyər", "Qudurmuş köpəyin ömrü qırx gündür" və s. Atalar sözlərindən yazılı ədəbiyyatda da geniş şəkildə istifadə olunur. Abbas Səhhətin "Yoxsulluq eyib deyil", Nəcəf bəy Vəzirovun "Daldan atılan daş topuğa dəyər", "Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük", "Sonrakı peşmançılıq fayda verməz", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini" əsərlərinin adları şifahi xalq ədəbiyyatından götürülmüşdür. Tapmaca kimi bu janr da həm nəzmlə, həm də nəsrlə olur.

Abayın qara sözləri (qaz. Абайдың қара сөздері) — Qazaxıstan akını və pedaqoqu Abay Kunanbayevin 45 qısa məsəl və fəlsəfi traktatdan ibarət fundamental əsəri. Nəsrdə yazılmış bu poemada milli tərbiyə və dünyagörüşü, əxlaq və hüquq problemləri, qazaxların tarixi qaldırılır. Abay "Qara sözləri"ni ömrünün son illərində yazmışdır. O, bu dövrdə gücün vəsvəsələrini və torpaq işlərinin sıxıntılarını bilirdi, xalqı tanıyırdı və əzizlərini itirmişdi. Bu poemalar hər yeni əlyazma kitabına daxil edilərək paylanmışdır. "Qara sözlər"in bəziləri ilk dəfə akinin ölümündən sonra 1918-ci ildə "Abay" jurnalının səhifələrində çap edilmişdir. Kitabdan bir çox qənaət və ibrətamiz nəticələr bu gün aktualdır. Əsər xalqın köhnə, köksüz problemlərini dəqiq təsvir edir. == Tərcümələr == Abayın əsərləri dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən rus, Çin, fransız və başqa dillərə tərcümə edilmişdir.

Zəriflik sözləri (ing. Terms of Endearment) — kinorejissor Ceyms L. Bruksun Larri Mak Mörtinin eyniadlı romanı əsasında ssenari yazdığı, çəkdiyi və prodüserliyini etdiyi 1983-cü il melodram filmidir. Film otuz il ərzində ana Avrora Qrinuey və qızı Emma arasında münasibətlərindən bəhs edir. Filmin əsas hissəsi incə və sarkastik yumorla zəngin olub, üslubuna görə komediyanı xatırladır. Lakin filmin sonu kifayət qədər dramatikdir. Bu film bütün həyatını qızına həsr etmiş yaşlı qadının aşiq olmağa özünə icazə verməsi barədə hekayədir.. Film 11 nominasiyada Oskara namizəd göstərilmiş və ən yaxşı film nominasiyası da daxil olmaqla 5 nominasiyada qalib olmuşdur. == Film haqqda == Film Lerri Makmertinin romanının təmiz ekranlaşdırılmış variantı deyil beləki Cek Nikolsonun personajı filmin ssenari müəllifi və rejissoru Ceyms Bruks tərəfindən xüsusi olaraq əlavə edilmişdir. İkinci rol oynamasına baxmayaraq Nikolson düşünmədən filmdə rol almağa razılıq vermişdir. O, filmdə ən çox komik epizodlarda çəkilməkdən zövq almışdır..

Niderland atalar sözləri (nid. Nederlandse Spreekwoorden) - Niderland rəssamı Piter Breygel tərəfindən 1559-cu ildə çəkilmiş rəsm əsəri.

Zəriflik sözləri (ing. Terms of Endearment) — kinorejissor Ceyms L. Bruksun Larri Mak Mörtinin eyniadlı romanı əsasında ssenari yazdığı, çəkdiyi və prodüserliyini etdiyi 1983-cü il melodram filmidir. Film otuz il ərzində ana Avrora Qrinuey və qızı Emma arasında münasibətlərindən bəhs edir. Filmin əsas hissəsi incə və sarkastik yumorla zəngin olub, üslubuna görə komediyanı xatırladır. Lakin filmin sonu kifayət qədər dramatikdir. Bu film bütün həyatını qızına həsr etmiş yaşlı qadının aşiq olmağa özünə icazə verməsi barədə hekayədir.. Film 11 nominasiyada Oskara namizəd göstərilmiş və ən yaxşı film nominasiyası da daxil olmaqla 5 nominasiyada qalib olmuşdur. == Film haqqda == Film Lerri Makmertinin romanının təmiz ekranlaşdırılmış variantı deyil beləki Cek Nikolsonun personajı filmin ssenari müəllifi və rejissoru Ceyms Bruks tərəfindən xüsusi olaraq əlavə edilmişdir. İkinci rol oynamasına baxmayaraq Nikolson düşünmədən filmdə rol almağa razılıq vermişdir. O, filmdə ən çox komik epizodlarda çəkilməkdən zövq almışdır..

Əmsal (ərəb. أَمْثَال) və ya təkdə Məsel (ərəb. مَثَل), əslində ərəb dilində atalar sözlərini təsvir etmək üçün istifadə olunan ədəbi termindir. Ərəb ədəbiyyatında bu atalar sözlərinin toplandığı Kitâbu'l-Əmsal adlı əsərlər yazılmışdır. Bu səbəbdən də ilkin cəm söz olan əmsal termininin terminologiya kimi işləndiyi müşahidə edilir. == Tərif == Qədim ərəb ədəbiyyatında atalar sözü və idiom anlayışlarını fərqləndirmək üçün konkret meyarlar müəyyən edilməmişdir. Buna görə də məsəl termini qədim zamanlarda həm atalar sözləri, həm də idiomlar üçün işlədilirdi. == Türk Dilindən Ərəb Dilinə Köçürülmüş Atalar Sözləri == Hesab olunur ki, mədəniyyətlərarası qarşılıqlı əlaqə nəticəsində türk dilinə xas olan bəzi atalar sözləri ərəb xalq şivələrinə keçib. Məsələn; “Ayağını yorğanına görə uzat” türk atalar sözü ərəb xalq ləhcələrinə “على قد لحافك مد رجليك” kimi keçmiş ola bilər. Əslində sözügedən atalar sözü qədim türkcədə belə işlənir: Yogurkanda artuk aḍak kösülse üşiyür.

Azərbaycan atalar sözləri və məsəlləri — Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən qədim və zəngin növlərindən biri. == Tarixi == Atalar sözləri və məsəllər danışdıqda çox işlənən qısa, dərin mənalı və bitkin ifadələrdir. Bunlar xalq müdrikliyinin, xalq zəkasının, xalqın həyat təcrübəsinin bədii ifadəsidir. Azərbaycan dilinin aydınlığı, qısa, yığcam şəkildə dərin məna ifadə etmək kimi gözəl xüsusiyyətləri atalar sözlərində özünü yaxşı əks etdirir. Başqa növlər kimi, atalar sözləri də müxtəlif dövrlərdə, müxtəlif şəraitdə yaranmışdır. Buna görə də o, müxtəlif təbəqələrin dünyagörüşünü, təcrübə və arzusunu ifadə etmişdir. Ona görə də atalar sözü və məsəllərə ruslar ibrətamiz söz, qanadlı söz, qızıl söz, yunanlar və romanlılar hakim fikirlər, italyanlar xalq məktəbi, ispanlar ruhu təbiəti, ingilislər və fransızlar təcrübənin barı və s. adlar vermişlər. Atalar sözü və məsəllər bir-birinə çox yaxındır. Bunları biri-birindən ayırmaq çox vaxt hətta çətin olur.