Kompressor
Kompressor — patik maşın olub qazların sıxılması üçün tətbiq edilir. Sıxma zamanı başlanğıc təzyiqə p1 və həcmə V1 malik qaz kiçilərək v2 həcmini alır. Bu zaman qazın təzyiqi (p2) artır və qaz qızır.
Əsasən iki forması vardır.
Porşenli kompressor
Porşenli kompressorda verilən həcmdə qaz tutularaq sıxılır və sonra xaric edilir. Bunlar siklik işləyirlər və öz kiçik həcm tutumu və yüksək təzyiq fərqi ilə fərqlənirtlər.
Vintli kompressor
Vintli kompressorlar iki vallı olub daxili sıxışdırma ilə işləyirlər. Kiçik ölçüsü, çəkisi, stabil və sakit axma qabiliyyəti onun üstün cəhətlərindəndir. Bu kompressorlarda 30 bar-a qədər təzyiq yaranır.
=== Kompressorun növləri və texniki xüsusiyyətləri ===
İstifadə olunacaq üsula görə kompressor növləri iki yerə bölünür: Müsbət yerdəyişmə kompressorları və turbo kompressorlar.
Vakuum
Vakuum — heç bir şeyin olmadığı yerdir, başqa sözlə desək, boşluqdur. Bu söz latınca "vakuus" sözündən yaranmışdır və "boşluq" mənasını verir. Əslində tam vakuum mövcud deyil. Siz metal qabdan havanı nə qədər sorub çıxarsanız da, havanın müəyyən miqdarı yenə də orada qalacaqdır. Belə qismən boş olan yer yarımçıq vakuum adlandırılır. Hava həmişə vakuumu doldurmağa çalışır və bizim ağciyərlərimizin işi bu prinsipə əsaslanmışdır. Biz nəfəs verəndə сiyərlərimizdə yarımçıq vakuum alınır və nəfəs aldığımız zaman hava onu doldurmağa çalışır. Amma boşluq heç də həmişə hava ilə dolmur. Əgər biz stəkandakı limonadı çöplə içsək, onda ağzımızda olan yarımçıq vakuum hava deyil, limonad dolduracaqdır. Yarımçıq vakuum təyyarələrə havada qalmağa yardım göstərir.
Vakuum borusu
Vakuum borusu (Vacuum tube) – elektron selini idarə etmək üçün metal elektrodlardan və tordan ibarət şüşə boru; vakuum yaratmaq üçün həmin borudan, demək olar ki, bütün qazlar çıxarılıb. 1950-ci illərdə yarımkeçiricilərin meydana çıxmasından qabaq vakuum boruları elektron sxemlərdə gücləndirici və açarların funksiyasını yerinə yetirirdi. Onlardan bu gün də müəyyən qurğularda, məsələn, çox yüksək səviyyəli gücün tələb olunduğu katod-şüa borularında istifadə olunur.
İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
