* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. 1. Çıxmaq işi, çıxma. Vasya teztez bayıra çıxıb, yenə qayıdırdı. Susanna bu çıxışın papiros çəkmək üçün olduğunu duyub dedi… M.S.Ordubadi. 2. Çıxmaq üçün qapı, yol və s.; çıxacaq (giriş əksi). Çıxışda gözləmək. – [Usta] …Tahiri yenə tapa bilməyib, kor-peşman qayıtdı, vağzalın çıxış yolunda dayandı. M.Hüseyn. 3. İclasda və s.-də söylənilən nitq, məruzə, verilən məlumat və s. Dartıb hədə-qorxu nazirlərinin; Yarımçıq saxlayaq çıxışlarını; Onların parlament alqışlarını. M.Araz. □ Çıxış etmək – iclas və s.-də durub danışmaq, nitq və ya məruzə söyləmək, məlumat vermək. [Cəbrayıl Firəngizə:] Müşavirədə kimlərin çıxış edəcəyi sizi maraqlandırırsa, siyahını verə bilərəm… B.Bayramov. 4. Çıxma, doğma, doğuş, görünməyə başlama. Ayın çıxışı. – [Vaqif:] …Günəşin çıxışı ilə batışı gözəl olur, günorta yerində olanda ona heç baxan da olmur. Çəmənzəminli. 5. İdman və b. yarışlarda iştirak etmə; iştirak. Boksçuların Beynəlxalq yarışlarda çıxışı. 6. İfa etmə, göstərmə. Mahnı və rəqs ansamblının çıxışı. – Günlərin birində Pavlo sirkdə çıxış edərkən nərdivandan yıxıldı. S.Vəliyev. // Artistin səhnəyə çıxması. Rejissor (gərdün, yaxud şəbehgərdan) daim iştirak edənlər arasında gəzişərək, əlindəki əsa ilə hər kəsə öz çıxış vaxtını işarə edib bildirir. Ə.Haqverdiyev. [Murad:] Hüseyn, sənin çıxışındır, çıx! S.Rəhman. 7. Nümayiş. // Öz tələbini, fikrini, münasibətini camaat, kütlə qarşısında bildirmə. Həsənbəy Zərdabinin bu cəsarətli çıxışlarına qarşı irtica getdikcə güclənirdi. M.İbrahimov. □ Çıxış etmək – öz tələbini, fikrini, münasibətini kütlə qarşısında çıxıb bildirmək. Öz məqalələrində xalqın taleyi ilə yaşayan jurnalist [Ü.Hacıbəyov] daim xalq adından çıxış edir… Ə.Sultanlı. 8. Göyərmə, cücərmə, bitmə. Çıxışların batıqlara; Düşən xəfif kölgələri – Tağlardakı; Oyma “naxış ləpələri”. B.Vahabzadə. ◊ Çıxış yolu məc. – çıxılmaz vəziyyətdən, böhrandan qurtarmaq üçün çarə, yol, əlac, qurtuluş, nicat, xilas. Qətibə çıxış yolu tapa bilmədiyindən, olduğu yerinə qayıtdı və həmişə oturduğu söyüd kötüyünün üstündə oturdu. M.S.Ordubadi.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / çıxış3 1. ÇIXIŞ, MƏRUZƏ, NİTQ 2. ÇIXIŞ, ÇIXACAQ 3. ÇIXIŞ, İŞTİRAK 4. Çıxış bax aksiya II
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / çıxış1 ÇIXIŞ – GİRİŞ Kinoteatrın çıxış və giriş yerləri ayrıdır.
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / çıxış2 I сущ. 1. выход: 1) уход откуда-л., оставление пределов чего-л.; появление где-л.; выезд. Çıxış başlandı haradan начался выход откуда, из чего, şəhərdən çıxış выход (выезд) из города, mühasirədən çıxış выход из окружения 2) появление на сцене действующего лица, исполнителя ч его-л., спортсмена на арене: на ковре, помосте, ринге и т.п. Səhnəyə çıxış выход на сцену, rinqə çıxış выход на ринг, çıxışa icazə разрешение на выход 3) место, через которое выходят. Ehtiyat çıxış запасный (аварийный) выход, gizli çıxış тайный выход, yeganə çıxış единственный выход, tuneldən çıxış выход из туннеля, küçəyə çıxış выход на улицу, həyətə çıxış выход во двор, çıxışda gözləmək ждать у выхода 4) способ выйти из затруднения, разрешить какую-л. трудность. İstənilən vəziyyətdən çıxış (yolu) tapmaq olar можно найти выход из любого (всякого) положения 2. вылезание откуда-л., из чего-л. 3. прорезывание, прорезание. Dişlərin çıxışı прорезывание зубов 4. выступление: 1) проявление недовольства, выражение протеста в какой-л. форме. Alovlu çıxış пламенное выступление, kütləvi çıxışlar массовые выступления, kəndlilərin kortəbii çıxışları стихийные выступления крестьян 2) речь, доклад, заявление и т.п., с которыми кто-л. выступает перед собранием, народом, публикой и т.п. Natiqin çıxışı выступление оратора, qısa çıxış краткое выступление, maraqlı çıxış интересное выступление, tənqidi çıxış критическое выступление, məruzə ətrafında çıxışlar выступления по докладу 3) участие в каком-л. конкурсе, соревновании; испытание, проба своих сил. Zəif çıxış слабое выступление, uğurlu çıxış успешное (удачное) выступление 5. восход (появление над горизонтом небесного светила, утренней зари). Günəşin çıxışı восход солнца 6. тех. вылет (резца) 7. тех. отвод (боковая ветвь, ответвление чего-л.: трубы, кабеля и т.п.) 8. геол. обнажение (выход коренных горных пород на поверхность земли). Qonur kömürün çıxışı обнажение бурого угля 9. библ. сноска (дополнительный текст, помещённый в самом низу страницы под основным текстом и отделённый от него прямой чертой) II прил. 1. выходной (служащий для выхода откуда-л.). Çıxış qapısı выходная дверь, çıxış pilləkəni (nərdivanı) выходная лестница, çıxış lyuku выходной люк; эл.-тех. çıxış gərginliyi выходное напряжение, çıxış müqaviməti выходное сопротивление 2. выводной (служащий для вывода чего-л. откуда-л.). Çıxış durağı связь. выводная стойка 3. выводящий. Çıxış borusu физ. выводящая труба 4. исходный (начальный, отправной). Çıxış vəziyyəti спорт. исходное положение. İdmançının çıxış vəziyyəti исходное положение спортсмена, çıxış mövqeyi исходная позиция; çıxış nöqtəsi физ. исходная точка, çıxış xətti исходная линия; çıxış etmək выступать, выступить. İclasda çıxış etmək выступить на собрании, səhnədə çıxış etmək выступать на сцене, inamla çıxış etmək выступить уверенно, uğurla çıxış etmək успешно (удачно) выступить; çıxış edənlər выступающие, выступавшие, выступившие
Azərbaycanca-rusca lüğət / çıxış1 i. 1. (səhnədə) performance; (tələblə) statement; (məruzə ilə) speech; birinci ~ first performance, fr. debut; kütlələrin inqilabi ~ı revolutionary action of masses; 2. (yer) outlet, way out, exit; street door; vəziyyətdən ~ way out of a situation; Başqa çıxış yoxdur There is no other way out, Bu yeganə çıxışdır It is the only thing to be done; ◊ bütün giriş və ~ları bilmək to be* perfectly at home, to know* all the ins and outs
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / çıxış1 is. 1) apparition f sur la scène ; revendication f, réclamation f (tələblə) ; discours m ; 2) sortie f ; issue f ; 3) məc. solution f ; bütün giriş və ~ları bilmək connaître toutes les entrées et les sorties
Azərbaycanca-fransızca lüğət / çıxış1 сущ. 1. экъечӀун; 2. экъечӀдай чка, экъечӀдай рак, рехъ ва мс.; 3. экъечӀна рахун; экъечӀна рахай речь; çıxış etmək экъечӀна рахун (речь); 4. экъечӀун, акьун, акун (мес. рагъ, варз); ayın çıxışı варз экъечӀун; 5. спортдин ва мс. акъажунра иштирак авун; иштираквал; 6. экъечӀна лугьун (кӀелун), тамамарун (мес. мани); // экъечӀна къугъун; къалурун; // артист сегьнедиз экъечӀун; 7. демонстрация; // жемятдин, инсанрин кӀватӀалдин вилик экъечӀна чпин фикир, тӀалаб лугьун, чирун; 8. экъечӀун, ччиликай хкатун, цӀирун; ** çıxış yolu пер. кӀевяй акъатун патал рехъ, чара, илаж.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / çıxış