ölkələrini sözü azərbaycan dilində

Afrika ölkələrinin siyahısı — Afrika qitəsində yerləşən 66 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad. Bu siyahıya həm tam tanınmış dövlətlər, həm qismən və ya tanınmayan dövlətlər, həm də Afrika və qeyri-Afrika dövlətlərinin asılı əraziləri daxildir. Siyahı 56 suveren dövlət (bunlardan 54-ü BMT-nin üzvüdür), qeyri-Afrika suveren dövlətlərin iki qeyri-suveren (asılı) ərazisini və qeyri-Afrika suveren dövlətlərin on sub-milli bölgəsindən ibarətdir. == Suveren dövlətlər == === Tam tanınan dövlətlər === Aşağıdakı tam tanınan 54 dövlətin hamısı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Afrika İttifaqının üvüdür. === Məhdud tanınan və ya tanınmayan dövlətlər === Ətraflı bax: List of states with limited recognitionThe following two entities have declared themselves to be sovereign states and are in control of some territory but have limited or no recognition from other states. Neither entity is a member state of the United Nations, although the Sahrawi Arab Democratic Republic is a member of the African Union. == Suveren olmayan ərazilər == There are currently 12 non-sovereign territories in Africa. Except two Spanish autonomous cities and Peñón de Vélez de la Gomera, all the remaining territories are islands off the continent's coast. === Asılı ərazilər === Ətraflı bax: Dependent territory === Digər ərazilər === This list contains 10 territories that are administered as incorporated areas of a primarily non-African country.

Asiya ölkələrinin siyahısı — Asiya qitəsində yerləşən 56 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad. Asiya təxminən 44.391.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 30 %-ni əhatə edir və 4,10 milyard əhalisi ilə dünya əhalisinin beşdə üçünə ev sahibliyi edir.Asiya qitəsi Avrasiyanın bir hissəsi olub Süveyş kanalı və Ural dağlarının şərqində yerləşərək Avropanın şərqdə qalan hissəsini əhatə edir. Şərqdə Sakit okean və Berinq boğazı, cənubda Hind okeanı və şimalda Şimal Buzlu okeanı ilə əhatə olunub.Asiya qitəsində 61 dövlət və ərazi yerləşir. 48 dövlət BMT üzvüdür, 7 dövlət BMT tərəfindən tanınmır, 2 ərazi Çin Xalq Respublikasının özəl idarə bölgəsidir, 4 ərazi isə Böyük Britaniya ilə Avstraliyadan asılıdır. Asiyanın ən böyük dövləti Rusiyadır və sahəsi 17.075.200 km²-dir. Çin Xalq Respublikası sahəcə qitənin ikinci ən böyük ölkəsi olsa da əhalisinin sayına görə həm qitədə, həm də dünyada birincidir. (sahəsi 9.596.960 km², əhalisi 1.338.612.968 nəfər). Qitədə ərazi 1 milyon km²-dən çox olan 9 dövlət var (Rusiya, Çin, Hindistan, Qazaxıstan, Səudiyyə Ərəbistanı, İndoneziya, İran, Monqolustan və Misir). Əhalisi 100 milyondan çox olan cəmi 7 dövlət vardır (Çin, Hindistan, Pakistan, Rusiya, İndoneziya, Banqladeş, Yaponiya) Bu məqalədə Asiya qitəsində torpaqları olan ölkələr, onların bayraqları, paytaxtları, pul vahidləri, rəsmi dilləri, sahələri, əhali sayı və coğrafi mövqelərini göstərən xəritələr göstərilmişdir. Bu siyahı BMT üzvü olan ölkələrə və digər asılı ölkələrə bölünməkdədir.

Avropa ölkələrinin siyahısı — Avropa qitəsində yerləşən 64 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad. Avropa qitəsi təxminən 10.180.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 6,8 %-ni əhatə edir və 746.419.440 nəfər əhalisi ilə dünya əhalisinin 11 %-nə ev sahibliyi edir. Avropa coğrafi cəhətdən Ural dağları, Ural çayı və şərqdə Xəzər dənizi ilə əhatəlidir. Cənubunda Qafqaz dağları, Qara və Aralıq dənizləri, Bosfor və Dardanel boğazları yerləşir. Şimal-qərbində Atlantik okeanı, şimalında isə Şimal Buzlu okeanı yerləşir. Avropa dörd hissəyə ayrılır: Qərb, Şərq, Şimal və Cənub. Bəzi coğrafiyaşünaslar isə beş hissəyə ayırırlar və beşinci hissə olaraq Mərkəzi Avropa terminini istifadə edirlər. Soyuq müharibə ərəfəsində Şərqi və Qərbi Avropaya ayrılmış, Qərbi Avropa kapitalist, Şərqi Avropa isə kommunist blok adlandırılmışdır.Ümumilikdə Avropada 64 ölkə var ki, onlardan 50-si müstəqil, 8-i asılı və 6-sı tanınmamış ölkədir. 14 ölkənin adaları, 19-nun daxili dənizlərlə əhatəli sahilləri, 32-nin isə dəniz və okeanlarla əhatəli geniş sahilləri var. Beş ölkənin həm Asiya, həm də Avropa qitəsində ərazisi var.

Avropa İttifaqı ölkələrinin siyahısı — Avropa birliyinə üzv olan ölkələrdir, onların məqsədi Avropa dövlətlərinin vahid iqtisadi bazarda inteqrasiyası, pasport və viza nəzarətinin olmaması, ümumi valyutanın istifadəsi. Aİ üzvü Kopenhaqen meyarlarına cavab verən bir ölkə ola bilər. 1 mart 2022-ci ildən etibarən birliyə 28 dövlət daxildir.

Bu məqalə Benilüks ölkələrinin müqayisəsidir .

Cənubi Amerika — Şimali Amerika ilə birlikdə Amerika qitəsini təşkil edən materik. Cənubi Amerikada 12 dövlət və 3 asılı ərazi var. Bu dövlətlərdən cəmi ikisinin dənizə çıxışı yoxdur. İki asılı ərazi isə ada dövlətdir. Cənubi Amerikanın ərazisinə görə ən böyük ölkəsi Braziliya, ən kiçik ölkəsi isə Surinamdır. == Dövlətlər == Cənubi Amerika ölkələrinin siyahısı (paytaxtları, rəsmi dilləri, valyutaları, əraziləri, əhaliləri, ÜDM-ləri (2008-ci ilin nəticələri), bayraqları və xəritədəki yerləri gösətilməklə).

Cənubi Asiya ölkələrinin siyahısı — Region Himalay dağlarından cənubda və Hind okeanındakı adalarda yerləşən ölkələrdən ibarətdir. Əfqanıstan, Banqladeş, Butan, Maldiv, Nepal, Hindistan, Pakistan və Şri-Lankanın mövcud əraziləri Cənubi Asiyanı təşkil edir. Cənubi Asiya Regional Əməkdaşlıq Təşkilatı 1985-ci ildə yaradılan və Cənubi Asiyadan olan bütün 8 ölkəni əhatə edən iqtisadi əməkdaşlıq təşkilatıdır.Cənubi Asiya 5.1 milyon km2 (1.9 milyon m3) ərazini əhatə edir. Bu isə Asiya qitəsinin 11.51 faizi, dünya torpaq sahəsinin isə 3.4 faizi deməkdir. Cənubi Asiyanın əhalisi təxminən 1,749 milyard yəni dünya əhalisinin təxminən dörddə biri deməkdir. Cənubi Asiya həmçinin dünyanın ən sıx əhalisi olan və ən sıx məskunlaşılan coğrafi bölgədir. Ümumiyyətlə, bu region Asiya əhalisinin təxminən 39.49 faizini (dünyanın əhalisinin 24 faizdən çoxunu) təşkil edir və geniş əhali qrupuna malikdir.Bölgədə 600 milyon müsəlman, 35 milyon xristian və 25 milyon buddist yaşayır.

== Qanunverici orqanların siyahısı ==

== Avropa pul vahidləri ==

Bu siyahıda aşağıdakı tiplərə bölünən 244 ölkə və ərazi var: 195 dövlət – Beynəlxalq səviyyədə tanınmış müstəqil dövlət: 193 dövlət – Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlər. 2 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınan, lakin BMT üzvü olmayan (BMT-nin daimi müşahidəçisi): Müqəddəs Taxt-Tac tərəfindən idarə olunan – Vatikan Şəhər Dövləti və Fələstin Dövləti 8 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınmamış, lakin heç biri BMT-nin üzvü olmayan, Montevideo Razılaşması presedentinə əsaslanan adi beynəlxalq hüquq çərçivəsində dövlətlər kimi müəyyən edilə bilən: 1 dövlət – 1971-ci ildən sonra BMT üzvü olmayan, BMT-yə üzv 22 dövlət və Vatikan tərəfindən tanınan və hal-hazırda bir çox başqa ölkələrlə faktiki beynəlxalq münasibətləri olan Çin Respublikası (adətən Tayvan adlandırılır). 1 dövlət – BMT-yə üzv 46 dövlət tərəfindən tanınan, lakin BMT tərəfindən tanınmayan, ərazisinin çox hissəsi Mərakeşin faktiki idarəsi altında olan, Qərbi Səhrada yerləşən – Səhravi Ərəb Demokratik Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 43 dövlət və Çin Respublikası tərəfindən tanınan – Kosovo Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 6 dövlət tərəfindən tanınan – Abxaziya. 1 dövlət – BMT üzvü olan 5 dövlət tərəfindən tanınan – Cənubi Osetiya. 1 dövlət – diplomatik olaraq Türkiyədən başqa BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan – Şimali Kipr Türk Respublikası. 2 dövlət – faktiki müstəqil, lakin BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan:Prednestroviya və Somalilend. 38 məskunlaşdırılmış asılı ərazi: 3 xarici ərazi – Avstraliyanın xarici əraziləri: Milad adası, Kokos adaları və Norfolk adası. 2 xarici ölkə – Danimarka Birləşmiş Krallığında: Farer Adaları və Qrenlandiya adası.

Fars körfəzi ölkələrinin əməkdaşlıq şurası (ing. Cooperation Council for the Arab States of the Gulf, CCASG; ərəb. مجلس التعاون لدول الخليج العربیة‎) — altı ərəb ölkəsindən ibarət iqtisadi və ictimai obyektivləri olan beynəlxalq iqtisadi birlik. Birlikdə iştirak edən Ərəb ölkələri nümayəndələrinin ümümi razılığı ilə rəsmi sənədlərdə birliyin adında "Fars" sözü işlənmir. 25 may 1981-ci il tarixində qurulan birlik Küveyt, Bəhreyn, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Oman dövlətlərindən ibarətdir. Bu ölkələrə tez-tez Gulf Cooperative Countries olaraq xitab edilir. Bu dövlətlər arasındakı iqtisadi razılaşma 11 noyabr 1981 tarixində Ər-Riyadda imzalanmışdır. Bütün körfəz ölkələri bu birliyin üzvü deyil. İran xüsusilə daxil edilməmişdir və 2003-cü ilə qədər üzv ölkələr İrana qarşı bir təhlükəsizlik baryeri olaraq iştirak etmişdir. Yəmən 2006-cı ildən üzvlük üçün müraciət edir.

Qaz İxracatçısı Ölkələrinin Forumu (QİÖF; ing. Gas Exporting Countries Forum (GECF)) — dünyada təbii qaz ixracaatında liderlik edən ölkələrin birliyidir. Neft ixracatçıları ölkələri təşkilatı təçkilatına uyğunlaşdıraraq birliyi qeyri-rəsmi olaraq "qaz OPEK-i" adlandırırlar. Baxmayaraq ki, təşkilat üzvlərinin bəziləri birliyi kartel olmasının əleyhinədirlər. Təşkilat 2001-ci ildə Tehranda yaradılıb, rəsmi olaraq isə 2008-ci ildə Moskvada təsis edilib. Təşkilata dünyanın ən iri qqaz ixracatçıları daxildir ki, onlar dünyada mövcud olan qaz yataqlarının 42%-nə malikdirlər. Həmin ölkələrdə təsdiqlənmiş qaz ehtiyatlarının 70%-i, boru ilə qaz nəqli həcminin 40%-i, maye təbii qaz bazarının 65%-i cəmləşib.

Bu siyahıda Avropada yerləşən ölkələr coğrafi ərazisinə görə sıralanıblar. Avropanın ümumi coğrafi ərazisi təxminən on milyon kvadrat kilometrdir.Bəzi ölkələr ancaq qısmən Avropada yerləşirlər. Onlar siyahıda Avropaya aid sahələrinə görə sıralanıblar. Siyahıda ancaq suveren dövlətlər göstərilib. Daxili su obyektləri də sahə sayına əlavə olunub. == Təyini == Qitə sərhədlərini əks etdirən Avropanın ən çox istifadə olunan interaktiv xəritəsi.

Bu siyahıda Avropada yerləşən ölkələr coğrafi ərazisinə görə sıralanıblar. Avropanın ümumi coğrafi ərazisi təxminən on milyon kvadrat kilometrdir.Bəzi ölkələr ancaq qısmən Avropada yerləşirlər. Onlar siyahıda Avropaya aid sahələrinə görə sıralanıblar. Siyahıda ancaq suveren dövlətlər göstərilib. Daxili su obyektləri də sahə sayına əlavə olunub. == Təyini == Qitə sərhədlərini əks etdirən Avropanın ən çox istifadə olunan interaktiv xəritəsi.

Bu siyahıda Avropada yerləşən ölkələr coğrafi ərazisinə görə sıralanıblar. Avropanın ümumi coğrafi ərazisi təxminən on milyon kvadrat kilometrdir.Bəzi ölkələr ancaq qısmən Avropada yerləşirlər. Onlar siyahıda Avropaya aid sahələrinə görə sıralanıblar. Siyahıda ancaq suveren dövlətlər göstərilib. Daxili su obyektləri də sahə sayına əlavə olunub. == Təyini == Qitə sərhədlərini əks etdirən Avropanın ən çox istifadə olunan interaktiv xəritəsi.

Skandinav ölkəlləri — Farer adaları, Qrenlandiya və Almaniyanı əhatə edən Danimarka, Finlandiya, İslandiya, Norveç və İsveçdən və onlarla əlaqəli ərazilərdən ibarət Şimali Avropadakı bölgə. İsveçin Stokholm şəhəri orta hesabla Skandinav ölkələrinin ən isti yayına sahibdir, iyul ayında ortalama maksimum temperatur 23 ° C (73 ° F); Kopenhagen, Oslo və Helsinki ortalama iyul ayının ortalama maksimum istiliyi 22 ° C (72 ° F) təşkil edir. == Mövsümi şərtlər == === Qış === Danimarkada, yanvar ayı temperaturu −2 °C (28 °F) ilə 4 °C (39 °F) arasındadır. Danimarkanın ən soyuq ayı, orta temperaturun 0 °C (32 °F) olduğu Fevral ayıdır. Danimarka üçün gündə günəş işığının sayı gün ərzində yeddi səkkiz saata çatdıqda artır. İslandiya qışı, eninin nə qədər yüksək olduğunu nəzərə alaraq ümumiyyətlə yumşaqdır. İslandiyanın sahilyanı ovalıqlarında yanvar ayının ortalama temperaturu təxminən 0 °C (32 °F) , mərkəzi İslandiyanın dağlıq əraziləri ümumiyyətlə −10 °C (14 °F) aşağı qalır. İslandiyada ən aşağı qış temperaturu −25 °C (−13 °F) ilə −30 °C (−22 °F) arasındadır, baxmayaraq İslandiyada indiyə qədər qeydə alınan ən aşağı temperatur −39.7 °C (−39 °F) idi. Norveçdə, sahil bölgələrində mülayim qışlar var, daxili qış daha soyuq olur. Midwinter zamanı, Norveçin cənub bölgələri gündə yalnız 5-6 saat günəş işığı alır, şimal isə azlıqda qalır.

Şimali Amerika ölkələrinin siyahısı-Şimali Amerika qitəsində yerləşən 23 dövlət və əraziyə verilən ümümi ad. Şimali Amerika sahə baxımından Asiya və Afrikadan sonra dünyanın ən böyük üçüncü, əhali baxımından isə Asiya, Afrika və Avropadan sonra ən böyük dördüncü qitəsidir. Təxminən 24.247.039 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 16,5%-ni əhatə edir. 500 milyondan çox əhalisi vardır. Şimali Amerika Amerika qitəsinin şimal hissəsidir. Panama bərzəxi Şimali Amerika ilə Cənubi Amerikanı bir-birindən ayırır. Şərqdə Atlantik okeanını, şimalda Şimal Buzlu okeanını və qərbdə Sakit okeanı əhatə edir. Şimal-şərqdə Danimarka boğazı Qrenlandiyanı İslandiyadan, Şimal-qərbdə isə Berinq boğazı Alyaskanı Asiyadan ayırır. Bu məqalədə Şimali Amerika qitəsində torpağı olan ölkələr, onların bayraqları, paytaxtları, rəsmi dilləri, valyutaları, əraziləri, əhali və coğrafi mövqelərini göstərən xəritələr göstərilmişdir. Bu siyahı BMT üzvü olan ölkələrə və digər (BMT tərəfindən tanınmayan ölkələr, xüsusi inzibati regionlar, asılı ərazilər) ərazilərə bölünmüşdür.

Bu, əhali sayına görə sıralanmış Avropa İttifaqı üzvü olan ölkələrin siyahısıdır.

Bu mövcud olan ən son məlumatlarla, Avropa ölkələrin əhalisinə görə siyahısıdır.