* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. Minik heyvanlarının çulunu sarıyıb bərkitmək üçün başında doğanaq olan uzun ip; çatı. Örkən nə qədər uzun olsa, yenə də doğanaqdan keçər. (Ata. sözü). ◊ Örkən altına gətirmək – tabe etmək, ram etmək. [Yarməmməd:] Hörmətli sədrimizi lap örkən altına gətirəcəksiniz. M.İbrahimov. …örkəninin üstünə odun yığmaq olmaz – etibarsız, inanıla bilməyən, bel bağlanılmaz adam haqqında. [Şahpəri Şahmara:] Bu sədrə çox da bel bağlama, onun örkəninin üstünə odun yığmaq olmaz. B.Bayramov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / örkən2 Minik heyvanlarının çulunu sarıyıb bərkitmək üçün başında doğanaq olan uzun ip; çatı. Napak qarı dedi: – Məndən olsa, oğlanın adını Örkənqulu qoyarsınız, Örkən enli, bərk olur. Oğlanın da ömrü çox olar. (“Şahzadə Bəhrəm”)
Azərbaycan dastanlarının leksikası / örkən1 İki mənada işlədilib: “bostanda tağ” (mənbələrdə bunun əvəzinə, bağırsaq da işlədilib) və “çatı növü”. “Bağlamaq, hörmək (örmək), hörükləmək” mənasını verən ör feili zəminində yaranıb. Tağ qarpızı (yemişi...) köklə bağlayır (göbək bağı uşağı bətnlə bağlayan kimi), örkən isə heyvanı və s. mıxa bağlayır. Çatı da məhz çatmaq (ilişdirmək) anlamı ilə əlaqədardır. Deməli, atı çəməklikdə hörükləmək onu “bağlamaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / örkən2 сущ. 1. привязь (длинная широкая верёвка, служащая для привязывания, прикрепления чего-л. к чему-л.) 2. подпруга (широкий ремень у седла или седёлки, затягиваемый под брюхом лошади) ◊ örkən nə qədər uzun olsa da, yenə doğanaqdan keçəcək сколько верёвке (верёвочке) ни виться, всё равно конец будет; örkən altına gətirmək kimi укрощать, укротить кого (заставить повиноваться); örkəninin üstünə odun yığmaq olmaz kimin нельзя положиться на кого
Azərbaycanca-rusca lüğət / örkən1 сущ. са кьилихъ кӀир галай яргъи еб; чату; ** örkən altına gətirmək табий авун, рам авун, муьтӀуьгъарун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / örkən
Obastan-ın layihəsi
Sözlük © 2020
