* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 sif. [ər.] 1. Sevimli, istəkli, ürəyə yaxın. Əziz oğul. Əziz yoldaş. Əziz dostlar! – [Yusif:] Açım kağızı, görüm, mənim əziz nuri-çeşmim Şamdan bəy nə yazır? N.Nərimanov. Amma Züleyxa, Əsgərin əziz qardaşı ilə olan pis rəftarını görüb Əsgəri sevmirdi. C.Cabbarlı. // Mehriban, məhəbbətli, şəfqətli, sevən. Balamsan sən, nəyimsən? Arxamsan, köməyimsən; Mən sənin əziz anan; Sən mənim diləyimsən. (Layla). □ Əziz olmaq – hörmət bəslənilmək, hörmət edilmək; əzizlənmək. Oğul! Bir qayda var eldəobada; Qonaq əziz olar, qaçaq olsa da. S.Vurğun. Əziz tutmaq – 1) çox istəmək, hörmət bəsləmək, qayğı bəsləmək. …Şəhrəbanu arvad Qəhrəmanı oğul və nəvələrindən əziz tuturdu. S.Rəhimov. Camaat Səttarzadənin xətrini əziz tutur. Mir Cəlal; 2) hörmət və ehtiram bəsləmək. Bayramı əziz tutmaq. // Ərköyün, ən istəkli. Ananın əziz qızı. // Ən qiymətli, ən dəyərli, ən istənilən. Əziz ömrüm. – Sevdiyin əziz bir şeyə and iç! M.S.Ordubadi. Mən ona əziz şey kimi baxmırdım. Mir Cəlal. // Doğma, çox yaxın, çox sevilən. Əziz ev. Əziz ailə. Əziz yurd. // Mübarək, ən hörmətli, müqəddəs. Bu əziz adla çiçəkləndi könüllərdə bahar; Bir qonaqdır əbədi, məncə, bu ellərdə bahar. S.Rüstəm. Bu əziz bayram günü, adın çəkiləndə; Kim duymayır qəlbinin həyəcanla vurduğunu? R.Rza. 2. Ən çox istənilən, ən çox tələb olunan, ən çox sevilən. [Heydər bəy:] Hər nə isə, başa düşürsənmi ki, burada firəng çiti nə əzizdir? M.F.Axundzadə. // Az tapıldığı, çətin ələ düşdüyü üçün çox qiymətli sayılan. Nə qədər şirindir qəlbə məhəbbət; Ömrün mənasıdır bu əziz nemət. S.Vurğun. Ömrümün üstünə bir əlli də artırsan əgər; Heç silinməz ürəyimdən o əziz, xoş dəmlər. S.Rüstəm. □ Əziz olmaq – az tapıldığı, çətin ələ düşdüyü üçün çox qiymətli, hörmətli olmaq, müqəddəs bir şey kimi baxılmaq. Pul əziz olmuş cahan əhlinə o qayətdə kim; Ta sanıblar əskinası Cəbrailin şahpəri. S.Ə.Şirvani. 3. Əzizim şəklində – 1) nəvazişlə müraciət. Əzizim, gəl gedək. – Bu bədbəxtin halətindən, əzizim; Bari o vilada olgil gözqulaq. Q.Zakir. [Turxan bəy:] Gedə bilərsən, əzizim! H.Cavid. Mina cavab verdi ki, əmin olunuz, əzizim! İ.Musabəyov; 2) bax əziziyəm. Əzizim, söz deməkdən; Yoruldum söz deməkdən; Nə sən yoldan yoruldun; Nə mən yol gözləməkdən. (Bayatı). // Əziziyəm şəklində – bayatıların başında gələn ilk söz. Əziziyəm, dilən, gəz; Bağda gülə dilən, gəz. Qürbətdə xan olunca; Vətənində dilən, gəz. (Bayatı). ◊ Əziz başın üçün – birini inandırmaq üçün and məqamında işlədilir. Əziz başın üçün gələcəyəm. – Əziz başın üçün, oxu yazdığım; Agah ol halımdan gahbagah mənim. Qurbani. Əziz olasan – təşəkkür ifadəsi.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / əziz3 ə. istəkli, sevimli. Əzizi-Misir Misirin əzizi (Yusif peyğəmbər haqqında işlədilir).
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / əziz1 Ərəbcədir, Allahın epitetlərindən biridir (“hörmətli” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / əziz1 1. милый, миленький, дорогой, ненаглядный; 2. чтимый; 3. избалованный;
Azərbaycanca-rusca lüğət / əziz2 I прил. дорогой, милый: 1) близкий к сердцу. Əziz bacım моя дорогая сестра, əziz nənəm моя милая бабушка, əziz dostum! дорогой друг! 2) в обращении: как выражение приязни. Əziz uşaqlar! Дорогие дети! Əziz yoldaşlar! Дорогие товариши! Əziz dinləyicilər! Дорогие слушатели! 2. желанный. Əziz qonaq желанный гость, əziz bahar günləri желанные весенние дни II предик. дорого, дороже. Bunlar mənim üçün əzizdir все это дорого мне; hər şeydən əziz дороже всего, hamıdan əziz дороже всех, милее всех, candan əziz дороже жизни ◊ əziz olasan! выражение благодарности в ответ на доброе пожелание; hörmətiniz əziz olsun! почёт и уважение вам; əziz tutmaq kimi, nəyi дорожить кем, чем, высоко ценить; особенно беречь кого, что; əzizim 1. эпитет, употребляемый приласковом обращении, часто в соединении с местоимением mənim и с существительным или без него. Mənim əzizim! мой дорогой! əzizim Sevda! Дорогая Севда! 2. зачин в баяты (употребляется также в формах: əzizinəm, əziziyam)
Azərbaycanca-rusca lüğət / əziz1 s. dear, darling, tenderly beloved; affectionate; sweet; (mənim) əzizim (my) dear / darling; ~ dost dear friend; bir kəsə ~ olmaq to be* dear to smb.; ◊ ~ tutmaq to honour (d.)
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / əziz1 sif. cher, chère, aimé, -e, adoré, -e, chéri, -e ; ~ tutmaq chérir qn
Azərbaycanca-fransızca lüğət / əziz1 [ər.] прил. азиз (1. играми, кӀани, рикӀиз мукьва, ала; мегьрибан; əziz olmaq азиз хьун, ала хьун, виридаз кӀани яз хьун, вирида гьуьрмет ийиз хьун; 2. гзаф масан, лап багьа, гзаф къиметлу; əziz olmaq азиз хьун, масан хьун, къиметлу хьун); ** əziz başın üçün сад чӀалахъарун патал, садан кьилел кьин кьадамаз лугьудай ибара.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / əziz