* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [fars.] 1. Xəstəlik, naxoşluq. [Ağakərim xan:] …Mən heç ömrümdə azar çəkməmişəm, pamazı paltarım olur həmişə qalın… N.Vəzirov. [Həkim:] …Ciddi müalicə edilsə, ümid var ki, azar rəf olar. Ə.Haqverdiyev. □ Azar gəzmək – yoluxma xəstəliyi düşmək, yayılmaq, sirayət etmək. Azar tutmaq – azarlamaq, xəstəlik tutmaq, xəstələnmək. Azara düşmək – xəstələnmək, naxoşlamaq. Azara salmaq – birisini xəstələndirmək, azara düşməsinə səbəb olmaq. Bir tərəfdən ticarət işlərinin getdikcə dolaşıb zərər gətirməsi, digər tərəfdən də evinin nizamsızlığı Hacı Nəsiri azara salıb mum kimi əridirdi. S.S.Axundov. Azardan qalxmaq – yenicə sağalmaq, xəstəlikdən durmaq. Uzun azar dan. – vərəm. 2. Əziyyət, əzab. Neyləsin yarın cəfasın çəkməyən aşiq müdam; Çünki yar istər həmişə aşiqin azarını. Nəsimi. Bəs neyləsin indi bu dili-zar; Gör kimlər ilə çəkərdim azar. X.Natəvan. Gülzarda bülbülə tikəndir azar. S.Ə.Şirvani. □ Azar vermək (etmək) – incitmək, əziyyət vermək, narahat etmək. Öz aşiqi-zarinə gül azar etməz. S.Ə.Şirvani. [Yoldaşları Fərmana deyirlər:] Qardaş, bir qız yolunda özünə bir belə əziyyət, azar verməyin igid sifəti deyil. Ə.Haqverdiyev. Azarını çəkmək – başqasının əvəzində əziyyət çəkmək, zərər çəkmək. 3. məc. dan. Bəhanə, ürəyindən keçən arzu, məqsəd. Onun azarını mən yaxşı bilirəm. – Qədirin Musa kişiyə də, onun dəyirmanına da bərk azarı var idi. İ.Əfəndiyev. Ancaq [Habil] Bəxti ilə yol yoldaşı olmaq, … dörd-beş düyəni haradan olsa da tapıb vermək və onun azarını üzünə demək istəyirdi. S.Rəhimov. // məc. Xasiyyət, təbiət, adət, təmayül. Dava eləmək onun azarıdır. – Tükəzban xalanın qızlığından bir azarı vardı ki, indiyəcən başından çıxmamışdı. B.Talıblı. ◊ Azarı qalxmaq (tutmaq) məc. – tərk etdiyi adətə təzədən başlamaq, təzədən pis işə başlamaq.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / azar2 f. 1) xəstəlik, naxoşluq; 2) əziyyət, əzab.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / azar1 Farsca azordən (qəmgin olmaq, kədərlənmək, əzab vermək) məsdəri ilə eyni kökə malikdir. Bizdə xəstəlik sözünün sinonimi kimi işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / azar1 AZAR – SAĞLAMLIQ Köç deyəndə, azar alır canını; Yer süpürür sanki qaşıqabağı (M.Müşfiq); Abbas Səhhət şeirlərində “Səhhət” kəlməsini bəzən həm təxəllüs, həm də şəfa, sağlamlıq mənasında işlətmişdir.
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / azar2 сущ. разг. 1. болезнь, недуг. Azar batmanla gələr, misqalla çıxar болезнь входит пудами, выходит золотниками 2. беспокойство, хлопоты, заботы, неприятности. Azara salmaq доставить беспокойство 3. желание, пристрастие. Onun azarını mən yaxşı bilirəm я хорошо знаю его желание; azar vermək kimə мучить, надоедать, причинять беспокойство кому; azarı qalxmaq (tutmaq) kimin: 1. повторно заболеть 2. иметь сильное пристрастие к чему-л.; azar düşdü nəyə распространилась болезнь (инфекция); azara düşmək: 1. болеть хронической болезнью, продолжительно болеть; 2. попасть в безвыходное положение; 3. пристраститься к чему-л.; azar dəymiş! проклятый; будь проклят! (о скоте); azarı olmaq иметь пристрастие к чему-л.; azara salmaq kimi 1. служить причиной болезни кого 2. причинить неприятности, мучения кому 3. пристрастить кого к чему-л.; azar salmaq заразить какой-л. болезнью, занести болезнь; azar tutmaq заразиться какой-л. болезнью, схватить заразную болезнь; azar çəkmək: 1. хворать, болеть долго; 2. перенести затяжную болезнь; azardan qalxmaq выздороветь; azarı var kimin что-то задумал кто
Azərbaycanca-rusca lüğət / azar1 i. 1. illness; disease; (ümumiyyətlə ağrı) ailment, malady; 2. anxiety, uneasiness, worry; f. ~ vermək to torment (d.); to harass (d.), to worry (d.); ~ yaymaq to spread infection; ~a düşmək / tutulmaq to get* / to fall* ill (with), to be* taken ill (with); məc. to get* into trouble; ~ı olmaq d.d. to have* a strong wish of doing smth.
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / azar1 is. 1) maladie f ; affection f ; infirmité f ; mal m ; contagion f ; manie f ; épidémie f ; souffrance ; 2) faible adj ; ~ vermək tourmenter vt ; faire souffrir vt ; torturer vt ; martyriser vt ; causer des inquiétudes ; ~ düşmək contagionner ; contaminer ; transmettre par l’infection ; ~ salmaq communiquer une maladie à qn ; passer une infection à qn ; ~ tutmaq attraper vt une contagion (une épidémie, une maladie) ; ~ çəkmək être malade ; être souffrant, -e ; avoir mal de qch ; ~ a düşmək être longtemps malade ; avoir une souffrance durable ; ~a salmaq causer une maladie (une contagion, une épidémie, une souffrance) ; ~ı qalxmaq (tutmaq) avoir un accès (un paroxyme) de maladie ; ~ı olmaq avoir une manie (une passion, un penchant, un faible) pour qch
Azərbaycanca-fransızca lüğət / azar1 [fars.] сущ. 1. азар, тӀал, хестевал, нахушвал, хенеквал; // azar tutmaq азарди кьун, тӀалди кьун, азарлу хьун; 2. азаб, азият, тӀал; azar vermək азар гун, азаб гун, азият авун, нарагьат авун; 3. пер. рах. тӀал, багьна, рикӀе авай мурад, макьсад; 4. пер. тӀул, хесет, адет; ** azarı qalxmaq (tutmaq) пер. азар къахрагъун, терг авунвай са пис вердишдик цӀийи кьилелай ахкатун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / azar