Baykal sözü azərbaycan dilində

Baygöl (saxa Баай күөл) — Rusiya Federasiyasında göl. Dünyanın ən böyük şirin su mənbəyidir. Rusiyanın cənub-şərqində yerləşir. Baygöl gölü 600 km-dən artıq məsafədə uzanan çökəkliyi tutur. Gölün eni 25 km-dən 80 km-ə qədərdir. Dünyanın ən dərin gölü hesab olunan Baykalın dərinliyi 1620 metrdir. Bu göl Avrasiyanın ən böyük şirin su anbarıdır. Geniş yayılmış fərziyyələrə əsasən qədim türk dilindən tərcümədə "Bai-kul" yəni, Bəy göl anlamını verir. Gölün şərqində yerləşən Svyatoy Nos yarımadasını materikə Civırkuy bərzəği birləşdirir. == Etimologiyası == Qədim Türklər əsasən Baykal gölü ətrafında yaşamışlar.

Baykal (başq. Байкал, rus. Байкал) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Balıqlıgöl kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Tolbazı): 15 km, kənd sovetliyindən (Tukaev): 6 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sterlitamak stansiyası): 40 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə tatarlar (95%) üstünlük təşkil edir.

Baykal

Baykal- tünd-qəhvəyi rəngli alkoqolsuz rus içkisi. İçkinin tərkibinə su, təbii müalicəvi bitki ekstraktları, şəkər, limon turşusu, karbon-dioksid daxildir. 1969-cu ildən bəri istehsal edilir. İçki Koka-Kolanın SSRİ-dəki analoqu kimi inkişaf etdirilmişdir. Pepsi-Kolanın SSRİ-də istehsalından (1973) sonra isə resepti yenidən işlənmişdir. 1973-cü ildə hazırda mövcud olmayan "OST-Aqua" şirkəti tərəfindən orijinal resepti hazırlanmışdır. 1990-cı illərdə Moskvada "Baykal" içkisini tapmaq qeyri-mümkün idi. 2009-cu ildə ömrünün iyirmi ilini Moskvada keçirən bir alman fotoqraf Almaniyada bu içkini yenidən istehsal etməyə başladı. Bu zaman onun forması və adı dəyişdirildi. İçki "Vostok" adlandırıldı.

Baykal başlıqotu (lat. Scutellaria baicalensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin başlıqotu cinsinə aid bitki növü.

Baykal dağları (rus. Байкальский хребет) — Rusiya Federasiyasının Sibir bölgəsində mövcud olan, eyni adlı Baykal gölünün sahillərindən yüksələn dağ qrupudur. Sayan dağları ilə birlikdə, Orta Sibir Ovasının cənubdakı bitimini yaradır. Ən yüksək nöqtəsi 2572 metrdir. Bölgədəki ən böyük iki axardan biri olan Lena çayı bu dağlardan axır. Ümumiyyətlə meşələrlə örtülü olan dağlarda ən çox yetişən ağac növləri; titrək qovaq, alaçam, küknar və ağ şamdır.

Baygöl (saxa Баай күөл) — Rusiya Federasiyasında göl. Dünyanın ən böyük şirin su mənbəyidir. Rusiyanın cənub-şərqində yerləşir. Baygöl gölü 600 km-dən artıq məsafədə uzanan çökəkliyi tutur. Gölün eni 25 km-dən 80 km-ə qədərdir. Dünyanın ən dərin gölü hesab olunan Baykalın dərinliyi 1620 metrdir. Bu göl Avrasiyanın ən böyük şirin su anbarıdır. Geniş yayılmış fərziyyələrə əsasən qədim türk dilindən tərcümədə "Bai-kul" yəni, Bəy göl anlamını verir. Gölün şərqində yerləşən Svyatoy Nos yarımadasını materikə Civırkuy bərzəği birləşdirir. == Etimologiyası == Qədim Türklər əsasən Baykal gölü ətrafında yaşamışlar.

Baykal suitisi (lat. Pusa sibirica) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin nerpa cinsinə aid heyvan növü.

Baykal qoruğu (rus. Байкальский государственный природный биосферный заповедник)— 26 sentyabr, 1969-cu ildə keçmiş RSFSR nazirlər kabinetinin №571 qərarına əsasən Buryatiya MSSR tərkibində təsis edilmiş, 165 724 hektar əraziyə malik, Rusiya Federasiyasının Buryat ərazisində Baykal Dövlət Təbiət Qoruğu == Məlumat == Baykal qoruğu BTMİ kateqoriyasına görə çiddi qorunan təbiət qoruğudur. Qoruq Baykal gölünün cənub sahili terraslarında və Hamar-Daban silsiləsinin (hünd. 2316 m-ədək) mərkəzi hissəsindədir. Qoruq Buryatiya Respublikasının üç: Kabanskiy, Cidinskiy və Selenginskiy rayonlarının inzibati ərazilərinə daxildir. Təbii dağ-tayqa kompleksini (küknar, sidr, ağşam, şam, qaraşam və s.) qorumaq və öyrənmək məqsədilə 1969-cu ildə yaradılmışdır. 1986-cı ildən biosfer qoruğudur. Florasında 1700-dən çox bitki növü, o cümlədən borulu bitkilərin təqribən 840 növü; 540-dan çox şibyə növü (təqr. 50-si nadir növlərdir) var. Faunası Cənubi Sibir dağları üçün səciyyəvidir.

Baykal qırışıqlığı, Şatski, 1932 - proterozoyun sonu (rifey kompleksi) — kembrinin başlanğıcında baş vermiş qırışıqlıq prosesləri. Baykal qırışıqlığı nəticəsində dünyanın müxtəlif yerlərində geniş əyalətlərin geosinklinal inkişafı başa çatmışdır. Baykal qırışıqlığı nəticəsində əmələ gələn geoloji qurumlar baykalidlər adlanır. Baykal qırışıqlığı vilayətləri Şimal-Şərqi Avropa platformasını, Sibir platformasının qərb hissənini (Turuxan zonası, Yenisey tirəsi, Yuxarı Sayan) əhatə edir. Baykalidlər habelə Hindistanda, Ərəbistan yarımadasında, Orta və Yaxın Şərqin alp strukturlarının özül çıxıntılarında qeyd edilir. Qərbi Avropada Baykal qırışıqlığı assint və kadom qırışıqları uyğundur. == Həmçinin bax == Sibir == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.

Baykal suitisi (lat. Pusa sibirica) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin nerpa cinsinə aid heyvan növü.

Dəniz Baykal (türk. Deniz Baykal, 20 iyul 1938, Antalya – 11 fevral 2023, Ankara) – Türkiyə siyasətçisi və hüquqşünas. Cümhuriyyət Xalq Partiyasının keçmiş rəhbəri, Millət vəkili. == Həyatı == Dəniz Baykal 1938-ci il iyun ayının 20-də Türkiyənin Antalya şəhərində anadan olub. Atası əslən Çərkəz , anası Türkiyədəndir. 1959-cu ildə Ankara Universitetinin Hüquq fakültəsinindən məzun olan Dəniz Baykal 1960-cı ildə eyni universitetin Siyasi Elmlər fakültəsində assistent kimi fəaliyyətə başlayıb. == Siyasi fəaliyyəti == 1963-cü ildə doktorluq işini bitirdikdən sonra Rokfeller Fondunun təqaüdü ilə ABŞ-yə yollanan Dəniz Baykal iki il müddətində Kolumbiya və Berkli universitetlərində təhsilini davam etdirib. 1960-cı ildə Türkiyə Demokrat Partiyasının iqtidarına qarşı baş qaldıran tələbə hərəkatında iştirak etməklə siyasi arenaya qədəm qoyan Baykal 1973-cü ilin oktyabr ayında TBMM-yə keçirilən seçkilərdə Cümhuriyyət Xalq Partiyasından Antalya millət vəkili seçilib. Dəniz Baykal 1974-cü ildə qurulan Ecevit hökumətində Maliyyə naziri, 1978-ci il Ecevit hökumətində isə energetika və təbii sərvətlər naziri olub. Bu dövrdə Baykal Partiya Məclisi və Mərkəzi İdarəetmə Heyətinin üzvü, baş katib köməkçisi kimi vəzifələri də icra edib.

Dəniz Baykal (türk. Deniz Baykal, 20 iyul 1938, Antalya – 11 fevral 2023, Ankara) – Türkiyə siyasətçisi və hüquqşünas. Cümhuriyyət Xalq Partiyasının keçmiş rəhbəri, Millət vəkili. == Həyatı == Dəniz Baykal 1938-ci il iyun ayının 20-də Türkiyənin Antalya şəhərində anadan olub. Atası əslən Çərkəz , anası Türkiyədəndir. 1959-cu ildə Ankara Universitetinin Hüquq fakültəsinindən məzun olan Dəniz Baykal 1960-cı ildə eyni universitetin Siyasi Elmlər fakültəsində assistent kimi fəaliyyətə başlayıb. == Siyasi fəaliyyəti == 1963-cü ildə doktorluq işini bitirdikdən sonra Rokfeller Fondunun təqaüdü ilə ABŞ-yə yollanan Dəniz Baykal iki il müddətində Kolumbiya və Berkli universitetlərində təhsilini davam etdirib. 1960-cı ildə Türkiyə Demokrat Partiyasının iqtidarına qarşı baş qaldıran tələbə hərəkatında iştirak etməklə siyasi arenaya qədəm qoyan Baykal 1973-cü ilin oktyabr ayında TBMM-yə keçirilən seçkilərdə Cümhuriyyət Xalq Partiyasından Antalya millət vəkili seçilib. Dəniz Baykal 1974-cü ildə qurulan Ecevit hökumətində Maliyyə naziri, 1978-ci il Ecevit hökumətində isə energetika və təbii sərvətlər naziri olub. Bu dövrdə Baykal Partiya Məclisi və Mərkəzi İdarəetmə Heyətinin üzvü, baş katib köməkçisi kimi vəzifələri də icra edib.

Akademik silsiləsi — Baykal gölünün şimal və mərkəzi hövzələrini bölən sualtı silsiləsi. Hövzələrin ayrılması, müvafiq olaraq cənub-qərbdən və şimal-şərqdən Akademik silsiləsinə bitişik Olxon və Uşkan adalarını əhatə edən diaqonal bir körpüdür. == Formalaşma == Miosenin əvvəlində indiki Kiçik dəniz boğazı, Olxon adası və Akademik silsiləsinin yerində, kiçik (dərinliyi bir neçə on metrə qədər olan) göllər, habelə torf bataqlıqları əmələ gəlmişdir. Beləliklə Orta Miosenə qədər (təxminən 8-9 milyon il əvvəl) gələcək sualtı silsilə Baykal gölünün şimal sahili idi. Tədricən göl şimala doğru genişlənməyə başladı. Bunun nəticəsində yeni bir hövzə meydana gəldi. Bu nəticəyə tədqiqatçılar alt çöküntüləri araşdırdıqdan sonra gəlirlər: cənubi və mərkəzi hövzələrdə çöküntülərin qalınlığı təxminən 8 min metr, şimalda isə cəmi 4-5 min metrdir. Mərkəzi hövzənin şimal sərhədi batdıqca, əvvəlcə Akademik silsilə və Müqəddəs Burun bloklarını ayıran boğaz meydana çıxır, həmçinin Şimal hövzənin daşması da başlayır. Sonra Son Miosendə, (7-9 milyon il əvvəl) massivin ortasında başqa bir boğaz meydana gəlir. Ümumiyyətlə bu sualtı silsilənin əmələ gəlməsi Pleystosennin sonuna qədər davam etmişdir.

Baykal–Amur magistralı (rus. Байкало-Амурская магистраль, БАМ, Baykalo-Amurskaya magistral, BAM) — Rusiyanın Şərqi Sibirdə və Uzaq Şərqdə Sakit okeana çıxan dəmir yol magistralı. Ümumi uzunluğu 4300 km-dir. Tikintisinə 1940-cı ildən başlanmışdır. 1989-cu ildə istifadəyə verilmişdir. Baykal-Amur magistralının tikilməsinin şərəfinə 1976-cı ildə "Baykal-Amur magistralının tikintisinə görə" medalı təsis edilmişdir.

Baykal–Amur magistralı (rus. Байкало-Амурская магистраль, БАМ, Baykalo-Amurskaya magistral, BAM) — Rusiyanın Şərqi Sibirdə və Uzaq Şərqdə Sakit okeana çıxan dəmir yol magistralı. Ümumi uzunluğu 4300 km-dir. Tikintisinə 1940-cı ildən başlanmışdır. 1989-cu ildə istifadəyə verilmişdir. Baykal-Amur magistralının tikilməsinin şərəfinə 1976-cı ildə "Baykal-Amur magistralının tikintisinə görə" medalı təsis edilmişdir.

"Baykal-Amur magistralının tikintisinə görə" medalı — SSRİ Ali Sovetinin 8 oktyabr 1976-cı il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı.

Baykalsk (rus. Байкальск) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. İrkutsk vilayətinin tərkibinə daxildir.