bütün sözü azərbaycan dilində

1 1. əvəz. Hamı, hamısı, ümum, cəmi. Bütün xalq. Bütün aləm. Bütün gecəni işlədim. Bütün qüvvələri topladıq. – Bütün salondakılar dönüb mənə baxdı. Mir Cəlal. [Salmanova Cumanın] bütün əməllərini gözünün içinə deyəcəkdi. Ə.Əbülhəsən. 2. sif. dan. Səbatlı, qərarlı, dəyişməz, möhkəm. Bütün söz. Bütün vəd. Bütün adam (sözünün üstündə duran adam). – Aləmdə bu gün əhdi bütün yar ələ girməz; Yandırdı tikan bağrımı, gülzar ələ girməz. Nəsimi. 3. bax bütöv. 4. zərf Tamam, hərtərəfli. Bütün bədənimi tər basdı. 5. zərf Başdan-başa, başdan-ayağa qədər, tam surətdə. Bütün kitabı oxudu.

2 Cəld, sıçrayışla. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

1 tamam — hərtərəfli

2 səbatlı — qərarlı — möhkəm

3 hamı — ümumi — cəmi

4 1. BÜTÜN Deməli, bütün qonşu uşaqları mərasimin dalınca gediblər (M.İbrahimov); CƏMİ O yerdir ki, orda cəmi dünyanın qeydi yadından çıxır... (Ə.Haqverdiyev); CÜMLƏ [Məhərrəm bəy:] Atamın siyahı dəftəri əlimə düşdü. Baxıb gördüm ki, cümlə borcların üstünə öz xətti ilə qələm çəkilmişdi (S.S.Axundov); HAMI Yusif: Qızım, hirslənmə, mən hamı arvadları demirəm (N.Nərimanov); HƏP (köhn.) Şeyx Sənan: Həp cinayət, qadın cinayəti! Həp qadın cürmi-ehtirası (H.Cavid); KÜLL Füruz: Mən küll Azərbaycanda yeganə adamam ki, Şekspiri başdan-ayağa əzbərdən oxuyuram, ingiliscə ha! (Anar); TAMAM Məhz vaxt keçirtmək üçün xərc çəkib qonaqlıqlar düzəldirdilər və tamam şəhərin axundlarını, tacirlərini dəvət edib, xörəkdən sonra ortalığa bir dini mübahisə salardılar... (Ə.Haqverdiyev). 2. bütün bax büsbütün

1 BÜTÜN – YARI Bütün var-yoxum sənə qurbandır (“Azərbaycan”); Varımı səninlə yarı bölərəm (S.Rüstəm).

1 1. весь, вся, все; 2. целый;

2 I мест. весь, вся, всё, все. Bütün xalq весь народ, bütün yay всё лето, bütün qaydalara uyğun (bütün qaydalar üzrə) по всем правилам, bütün dünyaya на весь мир, bütün mütərrəqi bəşəriyyət всё прогрессивное человечество, bütün qitələrdə на всех континентах, bütün bunlar всё это, bütün təfsilatı ilə во всех подробностях, bütün künclər, bütün döngələr все углы и закоулки, bütün ələmətlərdən görünür ki, … по всем признакам видно, что …, bütün kitabı oxudum (я) прочёл всю книгу, bütün həyatı boyu (за) всю жизнь II прил. целый. Bütün kərpic целый кирпич, bütün paçka целая пачка ◊ bütün qüvvələri sərf etmək тратить, потратить все силы; bütün gözəlliyi ilə ortaya çıxmaq являться во всей своей красоте, bütün vasitələrə əl atmaq нажимать, нажать на все пружины; bütün əzəməti ilə во всём своём величии; bütün aləm весь свет (мир); bütün gücü ilə изо всех сил, что есть силы, во всю прыть (о беге); bütün hesabları alt-üst etmək спутать все карты кому; bütün ölənlərini ayağa qaldırmaq ругать кого на чём свет стоит, разбранить на все корки; bütün var-dövlətini küləyə sovurmaq всё богатство развеять по ветру; bütün bunlara baxmayaraq несмотря на всё это; bütün imkanları olmaq иметь все возможности, все шансы; bütün günü весь (целый) день, день-деньской; bütün varlığı ilə всем своим существом; bütün çılpaqlığı ilə во всей своей наготе

1 əv. all, the whole of; ~ Baku all Baku, the whole of Baku; ~ gün all day long, the whole day

1 əv. tout le (f toute la, pl m, f tous les, toutes les) ; entier (f entière) ; ~ Bakı Bakou entier ; ~ gün toute la journée

1 1. тӀв-эв. вири; bütün aləm вири дуьнья; 2. прил. рах. кӀеви, дегиш тийир, мягькем (мес. гаф, кас); 3. кил. bütöv; 4. нареч. вири, тамам(диз); кьиляй-кьилиз; bütün kitabı oxudu улуб вири кӀелна; bütün günü вири югъди.

1 bütün, cümle, tüm