dolayı sözü azərbaycan dilində

dolayı

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • dolayı • 98.2684%
  • Dolayı • 1.5152%
  • DOLAYI • 0.2165%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Dolayı vergi
Dolayı vergi — özündə satılan məhsulların dəyərinə əlavə edilən məbləğlərdən gizli şəkildə vergi tutulmasını əks etdirir. Bu vergi növünə isə əlavə dəyər vergisi, aksizlər, gömrük rüsumları, alış və satış vergiləri daxildir. == Haqqında == Formalaşma mexanizmindəki fərqlərə görə vergilər iki növə ayrılır: birbaşa və dolayı vergilər. Dolayı vergilərin üstün cəhəti onların gizli, yəni belə desək qapalı olmasındadır. Bir çox insanlar dolayı vergi ödədiyinin fərqində olmadan belə vergi ödəyir. Belə ki, çox vaxt məhsulun dəyərinə dolayı verginin əlavə edildiyi qeyd edilmir. Bu sosial-iqtisadi nöqteyi-nəzərdən çox vacibdir. Dolayı vergi növünün sayəsində aşağı dəyərli məhsulları iqtisadi rasional səviyyədə dəstəkləmək mümkündür. Bu adətən spirtli içki və tütün məhsulları ilə baş verir. Gömrük rüsumları formasında olan dolayı vergilər dövlətə yerli məhsul istehsalçılarına təsir etməyə, əcnəbi rəqiblərdən qorumağa və onların dünya baazrına çıxmasına kömək edir.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 4.92 dəfə / 1 mln.
2003 ••••••• 3.54
2004 •••••••• 4.04
2005 ••••••••••• 6.07
2006 ••••• 2.70
2007 •••••••• 4.02
2008 ••••• 2.68
2009 •••••• 3.20
2010 ••••• 2.36
2011 •••••• 3.26
2012 •••••••••• 5.25
2013 •••••••••••••••••••• 11.09
2014 •••••••••••• 6.35
2015 ••••••••••• 5.78
2016 ••••••••••••• 6.94
2017 •••••••• 3.90
2018 ••••• 2.40
2019 •••••••• 4.31
2020 •••••••••••••••••••• 10.74

dolayı sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 1. bax dolama1 2-ci mənada. …Amma bununla bərabər, bilmirəm, niyə dolayıdan dönəndə ürəyim qırtıldadı. C.Məmmədquluzadə. 2. Qoşma mənasında: …görə, …səbəbi ilə, …üzündən. Bir dəfə bir nəfər şəxs dəftərxanaya gəlib katibdən öz kağızından dolayı məlumat istəyir. Ə.Haqverdiyev. Qız həyadanmı, yaxud nədən dolayı isə cavab verməz. R.Əfəndiyev. ◊ Dolayı yolla məc. – düz-düzünə, bilavasitə deyil, başqa yollarla, başqa vasitə ilə, başqası vasitəsilə. Dolayısı ilə – 1) bax dolayı yolla. Mister Tomas, ingilislərə məxsus bir soyuqluqla məsələni dolayısı ilə Həkimülmülkə bildirməyi qərara aldı. M.İbrahimov; 2) üzündən, səbəbindən, nəticəsində. Əgər bircə dəqiqə bərk külək əssə və ya bir təsadüf dolayısı ilə ayağı sürüşsə, fəhlə … dənizə düşəcəkdir. M.Hüseyn.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / dolayı

dolayı sözünün etimologiyası

  • 1 Dolanmaq kəlməsi ilə qohumdur, “ətraf” mənasında işlədilir. Dolayı yolla, birbaşa deyil, kənar vasitələrin köməyi ilə iş görməkdir. Dolanbacsözü ilə kökdaşdır. Əvvəllər “ətrafına fırlanmaq” mənasını əks etdirən dol feili mövcud olub (indi dolma sözündə qalır). “Çevirmək”dən çevrə əmələ gəldiyi kimi, “dolamaq”dan da indi işlədilməyən dola ismi əmələ gəlib. –yı şəkilçisi isə dola ismini sifətə çevirib (buğda ismindən buğdayı sifəti düzəldiyi kimi, dola ismindən də dolayı sifəti əmələ gəlib). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / dolayı

dolayı sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

dolayı sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

dolayı sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 1. окольный, косвенный; 2. вьющийся; 3. зигзаги;

    Azərbaycanca-rusca lüğət / dolayı
  • 2 I прил. 1. окольный, кружный (о пути, дороге), объездной, обходный. Dolayı yol окольный путь, авто. объездная дорога, обходный путь 2. косвенный. Dolayı tənzimləmə эл.-тех., авто. косвенное регулирование, юрид. dolayı vergiqoyma косвенное обложение (налогом), dolayı qəsd косвенный умысел, dolayı təyin физ. косвенное определение 3. непрямой. Dolayı qanköçürmə мед. непрямое переливание крови 4. вьющийся, зигзагообразный (дорога, движение и т.п.) II послел. по, из-за, вследствие, по причине. Bu səbəbdən dolayı по этой причине ◊ dolayı yolla окольным путем; dolayı yollar axtarmaq искать окольные пути; dolayı yollarla hərəkət etmək действовать окольными путями

    Azərbaycanca-rusca lüğət / dolayı

dolayı sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 I. s. roundabout, indirect; ~ yol roundabout way; ~ cavab an indirect answer; ~ nəticə an indirect result; Dolayı gəl! Come roundabout! II. z. indirectly, in a roundabout way; ~ getmək to go* indirectly, to take* a roundabout way / course; bir şeyi ~ eşitmək to hear smth. in a roundabout way; Mən bu xəbəri dolayı eşitdim I heard this news in a roundabout way

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / dolayı

dolayı sözünün fransız dilinə tərcüməsi

dolayı sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 1. кил. dolama¹ 2); 2. ...патал, ...патахъай, ...себебдалди; ** dolayı yolla пер. дуьз рекьелди ваъ, маса рекьералди, масадан гъилералди; dolayısı ilə а) кил. dolayı yolla; б) себебдалди, нетижада, -дикай.

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / dolayı

dolayı sözünün türk dilinə tərcüməsi

"dolayı" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#dolayı nədir? #dolayı sözünün mənası #dolayı nə deməkdir? #dolayı sözünün izahı #dolayı sözünün yazılışı #dolayı necə yazılır? #dolayı sözünün düzgün yazılışı #dolayı leksik mənası #dolayı sözünün sinonimi #dolayı sözünün yaxın mənalı sözlər #dolayı sözünün əks mənası #dolayı sözünün etimologiyası #dolayı sözünün orfoqrafiyası #dolayı rusca #dolayı inglisça #dolayı fransızca #dolayı sözünün istifadəsi #sözlük