dərbədər sözü azərbaycan dilində

1 sif. [fars.] Qapı-qapı gəzən, avara, yurdsuz; ev-eşiyindən, yerindənyurdundan avara düşmüş. // Zərf mənasında. Ey dərbədər gəzib ürəyi qan olan çocuq! Bir loğma nan üçün gözü giryan olan çocuq! M.Ə.Sabir. □ Dərbədər düşmək (olmaq) – qapı-qapı gəzmək, evsiz-eşiksiz qalmaq, yerindən-yurdundan olmaq. [Vəzir:] İndi vəzarəti hər kəsə ki layiq görürsən, ona ver, mən başımı götürüb bu vilayətdən dərbədər olacağam. M.F.Axundzadə. Dilənmək qəsdilə düşüb dərbədər; Gəzərkən bir evdə pakizə düxtər. Q.Zakir. Dərbədər düşsün! (olsun!) – qarğış ifadəsi. [Balakişi:] Ay sizi bizim başımıza çıxardanlar dərbədər düşsünlər! Ə.Haqverdiyev. [Xırdaxanım:] Dərbədər olsun, məni bu evə düçar eyləyən! N.Vəzirov. Dərbədər etmək – 1) bax dərbədər qoymaq. Çərxi-kəcrəftar eylədi vətəndən dərbədər məni. Q.Zakir. Sonra gündən-günə divanəsər etdin məni sən; Məktəbimdən soyudub, dərbədər etdin məni sən. A.Səhhət; 2) dağıtmaq, darmadağın etmək. Aradan keçdi illər; Çarın söndü çırağı; Tarix etdi dərbədər; O qanlı təmtərağı. Ə.Cavad. Sən ölməklə bitməyəcək məsələ; Qoşunların dərbədər olsun gərək. Ə.Vahid. Dərbədər qoymaq (salmaq) – avara salmaq, qapılara düşməsinə səbəb olmaq, evsiz-eşiksiz qoymaq, yurd-yuvasından ayrı salmaq. Xanimanımdan məni saldı, Nəbati, dərbədər; Əqlə bax, Məcnun kimi biganələrdən küsmüşəm. Ə.Nəbati. Şikəstə Zakirin varı var idi; Xalq içində etibarı var idi; Əbəsəbəs saldı dərbədər, gözəl. Q.Zakir.

2 f. «qapı-qapı» m. avara, sərgərdan.

1 Farsca hərfi mənası “qapı-qapı (gəzən)” deməkdir (dər “qapı”dır). Di­dər­gin sözünün sinonimi kimi işlədilir, “evsiz-eşiksiz” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 dağılma

2 avara — yurdsuz

3 dərbədər bax səfil, sərsəri

1 I сущ. устар. скиталец II прил. бездомный (о человеке); dərbədər düşmək (olmaq) лишиться крова, скитаться; dərbədər salmaq kimi лишить всего, пустить по миру кого

1 s.: ~ düşmək to wander; d.d. to knock about the world; to become* homeless; ~ etmək / salmaq to make* smb. knock about the world / wander

1 is. pèlerin m, vagabond m, sanslogis m pl ; sans feu ni lieu m

1 [fars.] прил. гьаят-гьаят (кӀвал-кӀвал, рак-рак) къекъведай, авара; кӀвал-югъ авачир, кӀваливай-къавай хьана гьакӀ гьатнавай, къекъвечи; // dərbədər düşmək (olmaq) гьаят-гьаят къекъуьн, кӀвал-югъ авачиз амукьун, кӀваливай-къавай хьун, къекъвечидин куькве гьатун; dərbədər düşsun! (olsun!) кӀвал чӀур хьуй! манада (къаргъиш); dərbədər etmək а) кил. dərbədər qoymaq; б) дарбадагъ авун, чукӀурун, кӀаняй акъудун; dərbədər qoymaq (salmaq) авара авун, кӀвал-югъ авачиз тун, кӀваливай-къавай авун, къекъвечидин куькве ттун.

1 derbeder