imperiya sözü azərbaycan dilində

1 [lat.] 1. Başında imperator duran monarxist dövlət. 2. İri imperialist müstəmləkəçi dövlət. Britaniya imperiyası. – 1905-ci il inqilabı Rusiya imperiyasında yaşayan bütün xalqların həyatında yeni dövr açdı. M.İbrahimov.

1 Əvvəllər latın dilində istənilən hərbi birləşmənin komandiri “imperator” adlanırdı. Tədricən bu söz baş komandan mənasında işlənməyə başladı. E.ə. 31-ci ildən Oktavian Sezar Romanın mütləq hakimi oldu. O həmçinin özünü Avqust adlandırmağa başladı. Ancaq bir çox titul və vəzifələrdən ən əhəmiyyətlisi “imperator” sayılırdı. Oktavian Sezar Roma ordusunun baş komandanı idi və məhz bu onun özünü qüdrətli, hakimiyyətini isə sarsılmaz edirdi. Bu səbəbdən də Avqustun tətbiq etdiyi idarəçilik üsulu imperiya adını aldı. 476-cı ildə imperiyanın qərb hissəsi dağılsa da, şərq hissəsi hələ də mövcud idi. Konstantinopolda özünü Roma imperatoru adlandıran padşahlar 1453-cü ilədək hökmranlıq etdilər. Qərbdə bu titulu 800-cü ilədək – Roma papası Böyük Karlı imperator elan edənədək tanımadılar. Romalılar bir çox qeyri-Roma xalqlarını idarə etdiklərindən indi tərkibinə əhalisi ayrı dildə danışan və ayrı mədəniyyətə mənsub olan bir neçə ölkənin daxil olduğu dövlət imperiya hesab olunur. Başqa dildə danışan və başqa mədəniyyətə aid olan ölkələri idarə etmək üçün əlindən gələni edən dövlətin siyasəti isə imperialist siyasət, ya da sadəcə, imperializm adlandırılmağa başlandı. (Ayzek Azimov. Sözlərin tarixi)

1 истор. I сущ. империя: 1. крупное монархическое государство, главой которого является император. Roma imperiyası Римская империя 2. крупная империалистическая колониальная держава с её владениями. Britaniya imperiyası Британская империя II прил. имперский. İmperiya siyasəti имперская политика

1 I. i. empire; Britaniya ~sı the E. II. s. imperial; ~ bayrağı imperial flag

1 is. empire m ; ~ bayrağı drapeau m impérial

1 [lat.] империя (1. кьиле император авай монархист девлет; 2. ири империалист девлет).