* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••••••••••••••••••• | 6.85 |
2003 | •• | 0.39 |
2004 | •••• | 1.35 |
2006 | •••• | 1.35 |
2007 | •••• | 1.06 |
2008 | ••• | 0.97 |
2009 | ••••••••• | 3.04 |
2010 | ••••••••• | 2.90 |
2011 | ••• | 0.86 |
2012 | •• | 0.34 |
2013 | •••••••••••••• | 4.67 |
2014 | ••••••• | 2.23 |
2015 | •• | 0.51 |
2016 | ••• | 0.69 |
2017 | • | 0.16 |
2018 | ••• | 0.90 |
2019 | •••• | 1.11 |
2020 | •••• | 1.19 |
1 is. [ər.] 1. İnsanın öz şəxsi və ictimai davranışını təyin edən mənəvi və əxlaqi prinsiplərin məcmusu; şərəf, qeyrət, heysiyyət. [İmamverdi:] Bəy, namus bir bəyzadələrdə deyil, kasıb-küsubun da özünə görə namusu var və namusum da məni qeyzlənməyə vadar eləyir. Ə.Haqverdiyev. [Nazlı:] Maral! Maral!… Həyat beşgünlükdür, fəqət namus… Namus əbədidir. H.Cavid. [Babası Fatmaya:] Sənin namusun olsa, mənim qapıma gəlməzsən, itil gözümün qabağından, çəngi! Çəmənzəminli. □ Namusdan salmaq – ləkələmək, abırdan salmaq, biabır etmək, rüsvay etmək. Namusuna qısılmaq – abır gözləmək, öz heysiyyətini, şərəfini gözləmək. Namusuna toxunmaq – bax qeyrətinə toxunmaq (“qeyrət”də). [Mərcan bəy:] Buraxın, məni tutmayın, bu saat mən bu kişini qanına bələşdirim, bu mənim namusuma toxunan işdir. Ü.Hacıbəyov. Namusunu satmaq – özünü rüsvay etmək, abırdan salmaq, öz heysiyyət və şərəfini atmaq. [Səttar xan:] Namərd sən özünsən, sən həm bacının, həm də vətənin namusunu satmaq istəyirsən. M.S.Ordubadi. [Gülnaz] qaravaş kimi işləyir, amma namusunu satmağa razı olmur. M.İbrahimov. // Bəkarət, ismət, təmizlik. 2. Namusla şəklində zərf – 1) şərəflə, şərəf və heysiyyətini gözləyərək. Namusla yaşamaq. – Mən deyirəm; Bu namusla yaşayanlar bəxtiyardır. S.Vurğun. Namusla sürmüşəm öz dövranımı; Verərəm haqq üçün şirin canımı. M.Rahim; 2) çox yaxşı, yüksək səviyyədə, əla surətdə. Namusla işləmək. Öz vəzifəsini namusla və vaxtında yerinə yetirmək.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / namus1 qeyrət — ismət — bəkarət — heysiyyət — həya — abır — ar — vicdan
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / namus3 NAMUS, AR, QEYRƏT Düz çıxmaz ilqan, əhdi-peymanı; Hərcayidə namus, qeyrət, ar olmaz (Xəstə Qasım); TƏƏSSÜB [Qəmər:] Özgə qızı da olsa, yenə təəssüb sənin üstünə gələcək (M.İbrahimov); İSMƏT, HƏYA (bax).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / namus2 сущ. честь: 1. совокупность морально-этических принципов, которыми человек руководствуется в своём общественном и личном поведении. Namus işi дело чести, namusa and içmək клясться честью 2. целомудрие, непорочность, девственность (о женщинах). Namusuna toxunmaq kimin задевать честь чью, кого; namusunu qorumaq беречь честь чью, кого; namusunu itirmək потерять честь, namusdan salmaq, namusunu ləkələmək kimin бесчестить, обесчестить, опозорить кого, namusuma and içirəm клянусь честью; namusuna qısılmaq оберегать свою честь (воздержаться от какого-л. поступка, дорожа честью)
Azərbaycanca-rusca lüğət / namus1 i. honour, good name; rectitude, honesty; ~una toxunmaq / sataşmaq 1) to affect one’s honour, to hurt* one’s pride; to dishonour (d.), to digrace (d.), to bring* dishonour; 2) (zorlamaq) to rape (d.), to violate (d.), to ravish (d.)
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / namus1 is. honneur m ; ~ məsələsi question f d’honneur ; ~una toxunmaq porter atteinte à l’honneur de qn, déshonorer vt
Azərbaycanca-fransızca lüğət / namus1 [ər.] сущ. 1. намус, гъейрат, ягь, шереф; // исмет, михьивал; namusdan salmaq намусдай вегьин, абурдай вегьин, леке кутун, беябур авун, русвагь авун; namusuna toxunmaq кил. qeyrət (qeyrətinə toxunmaq); namusunu satmaq намус маса гун, вичи-вич русвагь авун, абурдай вегьин; 2. namusla нареч. намусдалди а) шерефдалди; б) гзаф хъсан, гьакъисагъвилелди (мес. кӀвалахун).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / namusFərd tərəfindən özünün ictimai əhəmiyyətini, dəyərini dərk etməsini və bu dəyərin cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməsi anlarını özünə daxil edən əxlaqi şüur anlayışı;etik kateqoriya.
Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğətif. əsli y. 1) qeyrət, mənlik; 2) Allaha yaxın mələk.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğətişərəf, qeyrət, heysiyyət.
Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti