Bakı neftçiləri (film, 1944)
Bakı neftçiləri qısametrajlı sənədli filmi 1944-cü ildə Bakı Kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Film müharibənin ən ağır illərində Bakı neftçilərinin Qələbəni yaxınlaşdırmaq üçün göstərdikləri əmək qəhrəmanlıqlarına həsr olunmuşdur.
== Məzmun ==
Film müharibənin ən ağır illərində Bakı neftçilərinin Qələbəni yaxınlaşdırmaq üçün göstərdikləri əmək qəhrəmanlıqlarına həsr olunmuşdur.
== Filmin üzərində işləyən ==
Operator: Seyfulla Bədəlov
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 90.
Xəzər neftçiləri haqqında dastan
== Məzmun ==
1949-1953-cü illərdə Bakı neftçiləri tərəfindən Xəzər dənizində neft yataqlarından istifadə olunması haqqında poetik hekayədir. Bu bədii-sənədli film nəinki Azərbaycan kinosunda, həm də bütünlükdə sovet sənədli kinematoqrafiyasının inkişafında görkəmli rol oynamışdır.
Kino əsəri dünyada ilk dəfə dənizin dibindən neft çıxarmağa başlayan Bakı neftçilərinin əmək qəhrəmanlığından bəhs edir.
Burada Neft daşlarının yaradılmasından, əmək qəhrəmanları Qurban Abbasov, Mixail Kaveroçkin və başqa neftçilərin hünərindən, ilk buruğun neft fontanı vurmasından, neftçilərin qəhrəmanlıq göstərərək buruqda baş verəcək fəlakətin-yanğının qarşısını almalarından danışılır.
== Festivallar və mükafatlar ==
1) 1960-cı ildə
Rejissor Roman Karmen, operatorlar Cavanşir Məmmədov, Sergey Medınski filmə görə Lenin Mükafatı almışdır.
== Film haqqında ==
2008-ci ildə filmin ilk rəngli elektron nüsxəsi Rusiya arxivindən Dövlət Film Fonduna hədiyyə olunmuşdur. O vaxta qədər fondda filmin ağ-qara versiyası saxlanılırdı.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Roman Karmen
Ssenari müəllifi: İosif Osipov, İmran Qasımov, Roman Karmen
Operator: Roman Karmen, Cavanşir Məmmədov, Arkadi Zenyavin, Sergey Medınski
Bəstəkar: Qara Qarayev
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
İkinci rejissor: Məmməd Əlili
Sualtı çəkilişlərin operatoru: F. Leontoviç
Mahnıları ifa edən: Rəşid Behbudov
=== Filmdə iştirak edən ===
Rəşid Behbudov
== Mənbə ==
Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist. — 1958.- 29 avqust.
Xəzər neftçiləri haqqında dastan (film, 1953)
== Məzmun ==
1949-1953-cü illərdə Bakı neftçiləri tərəfindən Xəzər dənizində neft yataqlarından istifadə olunması haqqında poetik hekayədir. Bu bədii-sənədli film nəinki Azərbaycan kinosunda, həm də bütünlükdə sovet sənədli kinematoqrafiyasının inkişafında görkəmli rol oynamışdır.
Kino əsəri dünyada ilk dəfə dənizin dibindən neft çıxarmağa başlayan Bakı neftçilərinin əmək qəhrəmanlığından bəhs edir.
Burada Neft daşlarının yaradılmasından, əmək qəhrəmanları Qurban Abbasov, Mixail Kaveroçkin və başqa neftçilərin hünərindən, ilk buruğun neft fontanı vurmasından, neftçilərin qəhrəmanlıq göstərərək buruqda baş verəcək fəlakətin-yanğının qarşısını almalarından danışılır.
== Festivallar və mükafatlar ==
1) 1960-cı ildə
Rejissor Roman Karmen, operatorlar Cavanşir Məmmədov, Sergey Medınski filmə görə Lenin Mükafatı almışdır.
== Film haqqında ==
2008-ci ildə filmin ilk rəngli elektron nüsxəsi Rusiya arxivindən Dövlət Film Fonduna hədiyyə olunmuşdur. O vaxta qədər fondda filmin ağ-qara versiyası saxlanılırdı.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Roman Karmen
Ssenari müəllifi: İosif Osipov, İmran Qasımov, Roman Karmen
Operator: Roman Karmen, Cavanşir Məmmədov, Arkadi Zenyavin, Sergey Medınski
Bəstəkar: Qara Qarayev
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
İkinci rejissor: Məmməd Əlili
Sualtı çəkilişlərin operatoru: F. Leontoviç
Mahnıları ifa edən: Rəşid Behbudov
=== Filmdə iştirak edən ===
Rəşid Behbudov
== Mənbə ==
Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist. — 1958.- 29 avqust.
Bakıda neftçilərin tətili (1954)
Bakıda neftçilərin tətili — 16 iyul 1954-cü il tarixində öz həyat şəraitlərindən narazılıq edən və əsasən azərbaycanlılardan ibarət olan Bakı neftçiləri tərəfindən təşkil edilmiş və insan tələfatı ilə nəticələnmiş tətil.
Milisin silahlı müdaxiləsi nəticəsində tətil iştirakçılarından təxminən 20 nəfər öldürülmüş, yüzlərlə insan həbs olunmuşdur. Həbs olunanlardan 300-ə yaxını sonradan SSRİ-nin müxtəlif bölgələrinə sürgün olunmuşdur. Sürgün olunanlar arasında tətil iştirakçılarının ailə üzvləri, qadınlar və uşaqlar da olmuşdur.
== Reaksiya ==
Hadisə barədə məlumat 1954-cü ilin oktyabrında ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinə ötürülüb və 2007-ci ildə məlumatın üzərindən məxfilik qrifi götürülüb. Hazırda həmin məlumatla MKİ-nin kitabxanasında kağız və elektron variantda tanış olmaq mümkündür.
Xəzər neftçilərinin himni
== Haqqında ==
İnsanların əməyə həvəsləndirilməsi üçün şüar və çağırışların səsləndirildiyi, təmtəraqlı tədbirlərin keçirildiyi dövrlərdə müxtəlif məruzələrin dinlənilməsi, alqışlanması və hətta hansısa hadisənin şərəfinə mahnıların oxunması adət halını almışdı. Bu mahnıları istedadlı şairlər və bəstəkarlar bəzən sifarişlə, bəzən də səmimi-qəlbdən yaradırdılar. Ölkədə peşə bayramlarının dövlət səviyyəsində qeyd olunduğu zamanlarda belə mahnılara daha çox ehtiyac duyulurdu. Həmin bəstələr sonralar rəsmi tədbir çərçivəsindən çıxır.
Azərbaycan neftçilərinin bəxti xüsusilə gətirmişdi: Xəzərin neft sərvətlərinin mənimsənilməsinə başlanıldığı illərdə insanların böyük ruh yüksəkliyi ilə işləməsi sənətkarlara da ilham verirdi. O dövrdə incəsənət aləminin iki görkəmli korifeyi – Mixail Svetlov və Qara Qarayev Xəzər fatehlərinin şərəfinə bir mahnı yazdı. Bəstəkarın məharətlə istifadə etdiyi janr xüsusiyyətləri, dramatiklik və incə lirizm, milli musiqi çalarları ilə birlikdə yeni əsərə marş xarakteri vermiş, sənətkarların mahnının mövzusuna və qəhrəmanlarına necə böyük
"Xəzər neftçilərinin nəğməsi" adlanan bu əsər unudulmaz Rəşid Behbudovun repertuarına həmişəlik daxil olmuş, Müslüm Maqomayevin təntənəli, eyni zamanda lirik ifasında dəfələrlə səslənmişdi. Bu nəğmə hətta təmtəraqlı qurultayların, məruzələrin, pafoslu tədbirlərin həyatımızdan çıxdığı günlərdə də çoxminli auditoriya qarşısında sevilə-sevilə ifa olunan bir musiqi abidəsinə çevrilmişdir. Mahnı o qədər təbiidir ki, Azərbaycanın, onun paytaxtı Bakının hər bir sakininin təsəvvüründə dəniz neft yataqlarının mənimsənilməsi üçün soydaşlarımızın göstərdiyi əzmkarlığın tam mənzərəsini yaradır. Təəssüf ki, bu gün "Xəzər neftçilərinin nəğməsi" efirdə səslənmir.
