qanad sözü azərbaycan dilində

qanad sözünün leksik mənası və izahı

• 1 is. 1. Quşlarda və cücülərdə uçmaq orqanı. Quş qanadı. Qanad açıb uçmaq. Göyərçinin qanadı. Milçəklər qanadlarında, xortumlarında və ayaqlarında külli miqdarda mikroblar gəzdirir. 2. Təyyarənin qalxma qüvvəsini yaradan, hər iki tərəfindəki yastı səthlərdən hər biri. Təyyarənin sol qanadı. – Budur, sağ tərəfdə bir təyyarə var; Onun qanadından topla vurublar. M.Rahim. 3. Yel dəyirmanının fırlanan pəri. Dəyirmanın qanadı küləyə doğrudur. 4. Balıqlarda: üzməyə məxsus üzvlər, pərək. Bəzi balıqların iki, bəzilərinin isə dörd qanadı olur. 5. Qapı və pəncərə kimi şeylərin açılıbörtülən və çox zaman cüt olan tağlarından, taylarından hər biri. Pəncərənin bir qanadı açılmır. 6. Bir şeyin iki tərəfindən hər biri. Hər ikisi salonun sağ qanadındakı dördüncü lojaya dirsəklənərək səhnədə incə … rəqqasələri seyr edirdilər. A.Şaiq. 7. Hər hansı bir təşkilatın, partiyanın ifrat (sol və ya sağ) qrupu. 8. Uc, kənar, qıraq. // Budaq. Həcər çaya düşərkən əl atıb bir ağacın qanadından yapışdı. S.Rəhimov. 9. Cəbhənin, qoşunun, sıranın sol və ya sağ tərəfi; cinah. 10. Əsas şeydən ayrılmış qol. Bu geniş maşın yolundan isə bir qanad ayrılaraq, Ağbulağın ortasına gətirilmişdi. S.Rəhimov. ◊ Qanad açmaq şair. – uçmaq, qanadlanmaq. Azadlığın böyük qəlbi qartal kimi qanad açır. S.Vurğun. Qanad çalmaq – qanad vurmaq, uçmaq. Asta qanad çalın qafil telləri; Hayıfdır, salarsız düzə, durnalar! M.P.Vaqif. [Qızılquş] xeyli sonra enib, ovlağın üstündə qanad çala-çala (z.) dövrə vurub beləcə qayıtdı. S.Rəhimov. Qanad çırpmaq – uçmaq, qanadlanmaq. Qanad-quyruq bağlamaq – pərvazlanmaq, cana gəlmək, canlanmaq, qüvvətlənmək. Qanad vermək – bax qanadlandırmaq. Gəlir qonşuluqdan piano səsi; Qəlbə qanad verir onun nəğməsi. S.Vurğun. Müəllim yüksəlişçin şagirdə qanad verir. M.Seyidzadə. Qanad(ını) gərmək – 1) qanad açmaq, qanadını gərgin surətdə açmaq; 2) məc. himayəsi altına almaq, qorumaq; 3) məc. başının üstünü almaq, üstünü tutmaq, çökmək. Kənd üzərində qəmli və dərin bir sükut öz qanadlarını gərir… M.Hüseyn. Qanadını gərir axşam; Soyuq keçir ürəyimdən! S.Vurğun. Qanadı altına almaq – himayəsinə götürmək, qorumaq. Həcərin karlı qardaşları var. Bunlar bacılarının xatiri üçün Alı kişini öz qanadları altına alıb saxladılar. “Qaçaq Nəbi”. Anaxanım kiçik balasını öz ana qanadları altına alıb böyütməyə başladı. A.Şaiq. Qanadı qırılmaq (sınmaq) – köməksiz və himayəsiz qalmaq, ən yaxın adamından məhrum olmaq, bədbəxtlik üz vermək.

  Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

qanad sözünün etimologiyası

• 1 Tuva dilində bu kəlmənin əvəzində, çalğın işlədilir (qanad çalmaq deyirik). Bir ehtimala görə, qanad sözü də çalmaq feili zəminində yaranıb və təhrif nə­ti­cə­sində qanad şəklinə düşüb. Qanad çalmaq tarixi baxımdan sinonimlər birləş­mə­si­dir (müqayisə et: söz söyləmək, su sulamaq...), indi isə ideomatik ifadəyə çev­rilib. Çalağan adında quş da var. Ehtimal ki, həmin söz də “qanad” mənasında olan çalğın kəlməsi ilə bağlıdır. İkinci ehtimala görə, söz yan və açmaq (yanaç) feilləri zəminində düzəlib. Yəni “uçmaq” anlamını əks etdirir. Litva dilində “qanad’ anlayışını verən sözün (skristi) mənası məhz uçmaq kimi açıqlanır. Ərəblərdə də belədir (təyyarə sözünü yada salın). Qol-qanad sözünün komponentlərinin si­no­nimliyinə əsasən qanad kəlməsini qol aç kimi də qəbul edə bilərik. Başqa mülahizəyə görə, qanad və qapaq sözləri qohumdur. Qanad duşu qapayır və so­yuqdan qoruyur (rus dilindəki крыло və крыть sözləri də eyni kökə malikdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

  Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

qanad sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

• 1 uc — kənar — qıraq

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti

• 2 pər

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti

• 3 budaq

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti

• 4 1. QANAD (quşlarda və cücülərdə) Duydum kəsmişdilər, bağrım qanadı; Kəsilərsə uçan quşun qanadı (M.Rahim); PƏR (kl.əd. çox vaxt “balüpər”) Döyüşdükcə qoca qartal; Qüvvət alır balü pəri (S.Vurğun). 2. qanad bax pər 1 3. qanad bax budaq

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti

qanad sözünün rus dilinə tərcüməsi

• 1 1. крыло; 2. створ, створка, раствор (двери); 3. лопасть; 4. фланг;

  Azərbaycanca-rusca lüğət

• 2 I сущ. 1. крыло: 1) орган летания у птиц и насекомых. Quşun qanadları крылья птицы, milçəyin qanadları крылья мухи, qanad çalmaq взмахивать крыльями 2) приспособление, по виду и назначению напоминающее крыло птицы. Təyyarənin qanadı крыло самолета 3) вращающаяся лопасть колеса ветряной мельницы. Yel dəyirmanının qanadları крылья ветряной мельницы 4) сторона чего-л. Binanın sağ qanadı правое крыло здания 5) левая и правая группировка какой-л. организации. Parlamentin sol qanadı левое крыло парламента 2. плавник. Balıqlar qanadları vasitəsilə üzürlər рыбы плавают при помощи плавников 3. створ, створка, раствор (двери, окна, ворот). Pəncərənin bir qanadını aç открой створку окна 4. ветка. Ağacın qanadından yapışmaq ухватиться за ветку дерева 5. конец, край. Tirin bir qanadından tutmaq ухватиться за один конец бревна 6. ответвление (отходящая в сторону часть дороги, реки и т.п.). Dəmiryol magistralının qanadları ответвления железнодорожной магистрали 7. воен. фланг. Cəbhənin sol qanadı (cinahı) левый фланг фронта 8. диал. небольшой участок земли 9. оперение (на стреле). Oxun qanadı оперение стрелы II прил. 1. крыльевый. геол. Qanad yatağı крыльевая залежь, qanad suları крыльевые воды 2. лопастный. Qanad xətti тех., геол. лопастная линия ◊ qanad açmaq поэт. расправлять крылья (окрыляться, воодушевляться) arzulara qanad vermək придавать крылья мечтам; qanad(-ını) gərmək см. qanad açmaq; qanad çalmaq махать крыльями, летать; qanad-quyruq bağlamaq оперяться, опериться, qanadı altına almaq взять под крылышко (под защиту, под покровительство кого); qanadı qırılmaq (sınmaq) потерять опору, стать беспомощным, лишиться крыльев; qanadını qırmaq kimin обескрылить, подрезать крылья (лишить опоры); qanadları altında olmaq kimin быть под крылышком (под защитой, под покровительством) у кого, под эгидой чьей; qanadlarını yanına salmaq опускать, опустить крылья (терять, потерять энергию, бодрость); qanad alıb uçmaq лететь, нестись на крыльях, вдохновляться, испытывать душевный подъем

  Azərbaycanca-rusca lüğət

qanad sözünün inglis dilinə tərcüməsi

• 1 i. wing; şair. pinion; ~ çalmaq to flap (its) wings; ~ açmaq to spread* one’s wings; ◊ ~ının altına almaq məc. to protect (d.), to take* under protection; ~ını sındırmaq məc. to clip one’s wings; bir kəsin ~ı altında olmaq məc. to be* under smb.’s wings

  Azərbaycanca-ingiliscə lüğət

qanad sözünün fransız dilinə tərcüməsi

• 1 is. aile f ; ~ çalmaq battre des ailes ; cəbhənin sol ~ı aile gauche du front ; ~ açmaq déployer les ailes ; ~ alıb uçmaq être au septième ciel, en (s’) donner à cœur joie

  Azərbaycanca-fransızca lüğət

qanad sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

• 1 сущ. 1. лув, лувур (мес. нуькӀрен, чӀижрен, гъетрен ва мс.); 2. тех. лув, лувур (мес. самолётдин); 3. супӀурар, фарфалаг (мес. гарун регъверин); 4. хел (мес. варарин, дакӀардин, ттаран, вацӀун, рекьин ва мс.); 5. пад (мес. салондин чапла пад); къвал (кьушундин, жергедин, фронтдин эрчӀи ва я чапла къвал, фланг); ** qanad açmaq шаир. лувар ахъаюн, лув гун; qanad çalmaq лувар галтадун, лув гун; qanad çırpmaq лувар элягъун, лув гун; qanad vermək кил. qanadlandırmaq; qanad(ını) gərmək лувар ахъаюн а) лувар жезамад кьван акъажна гьяркьуьз ахъаюн; б) пер. къужах ахъаюн, нафакьадиз къачун, къвалав гутуна хуьн; в) пер. кьилел пад кьун, ацахьун; qanadı altına almaq лувак кутун, нафакьадиз къачун, къвалав гутуна хуьн; qanadı qırılmaq (sınmaq) лувар хун, куьмек амачиз аламукьун, лап мукьва касдикай магьрум хьун, кьилел бедбахтвал атун.

  Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti

qanad sözünün türk dilinə tərcüməsi

• 1 kanca

  Azərbaycanca-türkcə lüğət

qanad sözü azərbaycan dilinin lüğətlərində