qovağı sözü azərbaycan dilində

Balzam qovağı — (lat.

== Ümumi yayılması == Koreya, Monqoliya, Rusiyada təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 15 m-dək olan, şarşəkilli çətirli ağacdır. Qabığı hamar, bozumtul-yaşıl və ya bozumtul-ağdır. Yaşlı gövdənin əsas hissəsində qalınlaşır və kobudlaşır. Budaqları qırmızımtıl-qonur, cücərtiləri tükcüklüdür. Tumurcuqları yumurtavari-şarşəkilli, çılpaqdır. Yarpaq ayası yumurtavari, uzunluğu 3-6 sm, cavan vaxtı qırmızımtıl, yumru, kənarları dişli, ucu bizdir. Erkək çiçəyin uzunluğu 5-9 sm, dişi çiçəyin uzunluğu 4-7 sm, erkəkcikləri 5-12-dir. == Ekologiyası == Yarımkölgədə, gilli torpaqlarda yaxşı bitir. Rütubət sevəndir.

Hirkan qovağı - (lat. Populus hyrcana Grossh.) Söyüdkimlər— (Salicaceae Lindl.) fəsiləsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Qafqazın endemik növüdür. == Qısa morfoloji təsviri == Orta və ya ucaboylu ağacdır. Qabığı ağ bozumtuldur, şahmatşəkilli düzülmüş rombvari çatları vardır. Uzanmış zoğlarının yarpaqları uzunsov –yumurtavari, aşağıdan enli, yuxarıya doğru daralmış ucadan sivri, kənarları bütöv, az-az hallarda azca dilimlidir. Nadir hallarda dilimləri aydın nəzərə çarpır. Yarpaqları 8-10 sm uzunluğunda, 4-7 sm enində olub, üst hissədən tünd-yaşıl, alt hissədən ağ rəngli sıx tükcüklüdür. Qısalmış zoğlarının yarpaqları yumurtavari və ya deltavaridir.

Kаnаdа qоvаğı — (lat.

Qələmə qovağı — (lat.

Səmədqənd qovağı (lat. Populus bollcana) — Söyüd fəsiləsinə adi bitki növü.

== Ümumi yayılması == Vətəni Əfqanıstandan bütün Aralıq dənizyanı ölkələrə; İtaliyaya və başqa ölkələrə yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 30–40 m-ə çatan, budaqları düz və ya yuхarıya doğru çəpəki yönəlmişdir. Çətiri ensiz sütunvari və ya piramidaldır. Cavan budaqlarının və gövdəsinin qabığı bozumtul-sarı, köhnə gövdələrinin qabığı tünd-boz rəngdə və ya qaramtıldır, üzərində dərin çatları vardır. Qısalmış zoğlarının yarpaqları parlaq, rombşəkilli-yumurtavari və ya enli-üçbucaq şəklindədir. Qaidə hissələri enli pazşəkilli və ya azca ürəkvaridir, təpə hissələri sivriləşmişdir. Mart-aprel aylarında çiçək açır. Digər хüsusiyyətlərinə görə qara qovağa oхşayır. == Ekologiyası == Yaşayış məntəqələrində, çayların kənarlarında və dərələrdə təbii halda bitir. == Azərbaycanda yayılması == Böyük Qafqaz və Naxçıvan MR təbii halda rast gəlinir.

Şişkin qovağı (lat. Populus schischkinii) — Söyüd fəsiləsinə adi bitki növü == Təbii yayılması == Zaqafqaziyada rütubətli yerlərdə təbii halda yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 20-30 m-ə çatan, boz qabıqlı, piramidal çətirli ağacdır. Yarpaqları 5-8 sm uzunluqda, 3-4 sm enində, yumurtavari-üçbucaqşəkillidir. Dilimləri aydın nəzərə çarpmır, kənarları dişlidir, alt tərəfi sıх, nazik, ağ tüklü, üst tərəfi isə çılpaqdır. Mart-aprel aylarında çiçəkləyir. == Ekologiyası == İşıqsevən və istiyə davamlıdır. Çay vadilərində yüngül torpaqlarda yaхşı bitir. Azərbaycanda yayılması: Qubada, Kür-Araz ovalığında, Naхçıvan MR-da yayılmışdır. == İstifadəsi == Tez böyüyən, dekorativ ağacdır.

Populus sosnowskyi A.Gross = P. nigra L. (P. nigra var. sosnowskyi (Grossh.) Makaschvili) Hündürlüyü 35–40 m, enli, nadir hallarda azacıq piramidavari çətiri olan ağacdır. == Yarpaq == Yarpaqları qısalmış budaqlarda çılpaq olub, uzun saplaq üzərindədir, rombvariellipsşəkillidir, onların uzunluğu enindən 2-2,5 dəfə çoxdur; yarpağın qaidə hissəsi pazvari, yuxarı hissəsi uzun nazikləşən dartılmış sivri ucluğa malikdir. == Meyvə == Qutucuq yumurtavaridir; saplaq adətən qutucuğun uzunluğunun yarısından qısadır. == Çiçəkləməsi: == Mart == Meyvə verməsi: == Mart-Aprel. == Azərbaycanda yayılması: == BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ mərkəzi, Lənk. dağ. (nadir hallarda). == Yaşayış mühiti: == Ovalıqda və aşağı, bəzən orta dağ qurşaqlarında çayların sahilində rast gəlinir.

Qırmızı yaylıqlı qovağım mənim — Çingiz Aytmatovun yazdığı kitab == Haqqında == Yaşamaq üçün idealların yoxdursa və ya bu idealların xəmiri bayağılıqla yoğurulubsa, Abakirə çevrilir, özün özünə düşmən olursan. “İlk müəllim” povestində müəllim Duyşəndən söhbət açılır. Duyşən elə bir müəllimdir ki, özü oxuyub-yazmağı güclə bacarır, savadı azdır, lakin kənddə təkbaşına məktəbaçır, bildiklərini uşaqlara öyrədir, onların oxuması üçün əlindən gələni edir, hətta canından keçməyə hazır olur. Onun hekayəsini isə bir vaxtlar şagirdi olmuş, indi isə ölkənin ən nüfuzlu alimlərindən olan Altınay danışır. O Altınay ki, Duyşən olmasaydı, həyatı gecə kimi qaranlıq olacaqdı.