* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | ••••••••••• | 23.98 |
2003 | •••••••••••••••••••• | 46.85 |
2004 | ••••••••••••••• | 33.69 |
2005 | ••••••••••••••• | 34.41 |
2006 | •••••••••••••• | 32.21 |
2007 | ••••••••••••••••• | 39.54 |
2008 | ••••••••••••••••• | 39.22 |
2009 | ••••••••••••• | 29.12 |
2010 | •••••••••• | 22.97 |
2011 | •••••••••••••• | 32.69 |
2012 | •••••••••••••• | 31.49 |
2013 | •••••••• | 16.78 |
2014 | ••••••••••• | 23.68 |
2015 | •••••••••••• | 27.73 |
2016 | ••••••••••• | 24.82 |
2017 | •••••••••• | 22.11 |
2018 | ••••••••••• | 24.27 |
2019 | •••••••••••••••• | 37.00 |
2020 | ••••••••••••• | 29.70 |
1 is. [ər.] 1. Addım. Vəsiqəli adamlara hər qədəmdə təsadüf etmək mümkün idi. M.S.Ordubadi. Atlar başladılar qədəm ilə getməyə. Ə.Haqverdiyev. // Saylarla bərabər məsafə bildirir. Uzaqda bir alaçıq görünür, alaçıqdan on qədəm kənar, kolun dalısında Sona xanım … o yan-bu yana baxır. M.F.Axundzadə. [Güldəstə:] …Zinyət xanım bu dörd divarın arasında qalıb, ikicə qədəm kənara çıxmayıb. N.Vəzirov. 2. Ayaq. Nə xoş olardı o saat ki, bəxt üzündən mən; Qədəmlərində ölüb yarımın, verəydim can. Heyran xanım. Bir iş görmək xəyalın varsa, qədəmlərini tanıdığın yerlərə qoy. M.S.Ordubadi. [Əbdüləli bəy:] O gözəl qədəmlərə baxmaq böyük səadətdir. C.Cabbarlı. □ Qədəm basmaq (qoymaq) – 1) ayaq basmaq, daxil olmaq. Dün naz ilə qədəm basanda bağa; Şimşadü sənubər düşdü ayağa. Q.Zakir. Qədəm qoyub yar yanına gələndə; Elə gəl, elə get, yol inciməsin. Aşıq Abbas; 2) məc. başlamaq, şüru etmək, iqdam etmək. İctimai işlərə yenicə qədəm qoymuş bu qadınlar dəstəsinin başında duran … qoca bir qadın idi. S.S.Axundov. Əhməd həmişəki kimi burada da öz sevdiyi şüarını təkrar edib, icrasına qədəm qoydu. B.Talıblı. ◊ Qədəmi yüngül (xoş) – bax ayağı yüngül (“ayaq”da). [Mirzə Salman:] Bənövşə, yenə də qabağa düşüb yol göstər. Nişanlı qızın qədəmləri yüngüldür. S.Rəhman. Yağ, a qar, yağ, qədəmin xoşdur, yağ! Döyünən qəlbimizi coşdur, yağ! S.Rüstəm. Qədəmin mübarək (olsun)! – gələn adamı təbrik üçün işlənir – xoş gəlmisən! [Ağca xanım:] Elə həmişə sən gələsən, qədəmin mübarək olsun! H.Sarabski.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / qədəm1 Ərəbcədir, “addım” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / qədəm2 сущ. 1. шаг: 1) движение ногой при ходьбе. Qədəm atmaq сделать шаг 2) в сочет с числит. мера расстояния. Otuz qədəm getməmişdim ki, … не прошёл и тридцати шагов, как …, evdən beş qədəm uzaqlıqda в пяти шагах от дома 2. нога, ножка 3. поступь, походка. Asta qədəmlə спокойной поступью, ağır qədəmlər тяжелая поступь; qədəm basmaq (qoymaq): 1. ступать, ступить, делать, сделать шаг 2. посещать, посетить; qədəm götürmək: 1. двинуться с места, сделать шаг; 2. ускорять, ускорить шаг; qədəmi yüngüldür легкая нога у кого; qədəmin mübarək olsun!: 1. добро пожаловать! (приветствие вступающему в дом впервые) 2. доброе пожелание ребёнку, начинающему ходить ◊ hər qədəmdə на каждом шагу, что ни шаг …
Azərbaycanca-rusca lüğət / qədəm1 i. step; ~ atmaq to step, to make* a step, to start / to begin* to go; ~ basmaq / qoymaq 1) to make* / to take* a step; 2) to call on (d.), to visit (d.), to come* to see (d.); Qədəmləriniz mübarək olsun! You are welcome!
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / qədəm1 [ər.] сущ. ккам, къадам; кӀвач; qədəm basmaq (qoymaq) а) ккам вегьин (эцигун), кӀвач вегьин, гьахьун; б) пер. ккам эцигун, авалун; ** qədəmi yüngül (xoş) кил. ayaq (ayağı yüngül); qədəmin mübarək (olsun)! ви къадамар мубарак (хьуй)! вун атуй, рагъ атуй! манада (атай мугьмандиз ва мс. алхишун).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / qədəmə. 1) addım; 2) ayaq; 3) bir addımlıq məsafə.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti