Rəngi
Rəngi — Azərbaycanın milli rəqsi. Ən qədim rəqslərdən sayılan "Rəngi" qadın rəqsində hərəkət genişliyi, rəqsin şənliyinin rəngarəngliyi ona xas olan səciyyəvi cəhətlərdəndir. Naxçıvanda bu rəqsi hələ də oynayırlar.
Rəqs Gəncədə yaranıb. Onun tempi aramdır.
Badımcan rəngi
Badımcan rəngi — Avropa badımcanlarının xarici qabığının rənginə bənzəyən qaranlıq bir bənövşəyi və ya qəhvəyi-bənövşəyi rəngdir. Badımcan rənginin digər adı aubergine-dir.
İngilis dilində badımcanın bir rəng adı kimi ilk qeydə alınması 1915-ci ildə olmuşdur. 1998-ci ildə Crayola tərəfindən badımcan rəngi rəng qutusunda çəhrayı-bənövşəyi rəng kimi təqdim edilmişdir.
Badımcanın müxtəlif növləri indiqodan ağa qədər dəyişə bilər. Çin badımcanları Avropa badımcanları ilə eyni şəklindədir, lakin rəngləri daha bənövşəyidir. Tay badımcanları kiçik, dəyirmi və rəngli meşə yaşıllıqlarıdır.
Göz rəngi
Göz rəngi — gözün rəngi iki müxtəlif amillə müəyyən edilən poligenik fenotipik əlamətdir. İrsiyyətin piqmentasiyası və irisin stromasında bulanıq mühit tərəfindən işığın səpilməsinin tezlikdən asılıdır.
İnsanlarda irisin piqmentasiyası irisin piqment epitelində melaninin konsentrasiyasından, irisin stromasında (ön irisin üzərində yerləşir) melaninin miqdarından asılı olaraq açıq qəhvəyidən qara rəngə qədər dəyişir. İnsan irisində və ya göz mayesində nə mavi, nə də yaşıl piqmentlər heç vaxt mövcud deyil. Beləliklə, göz rəngi struktur rəng nümunəsidir və xüsusilə açıq gözlər üçün işıqlandırma şərtlərinə görə dəyişir.
Bir çox quş növünün parlaq rəngli gözləri pteridinlər, purinlər və karotenoidlər kimi digər piqmentlərin varlığının nəticəsidir . İnsanlarda və digər heyvanlarda çoxlu fenotipik göz rəngi variasiyaları var.
İnsanlarda göz rənginin genetikası və irsiyyəti mürəkkəbdir. İndiyə qədər 15-ə qədər gen göz rənginin miras qalması ilə əlaqələndirilib. Mavi gözlərin sadə bir resessiv xüsusiyyət olduğuna dair əvvəlki fikirlərin yanlış olduğu göstərildi.
Krem rəngi
Krem rəngi — ağa sarı bir ton vermək üçün bəzilərinin işıqda birləşdirildiyi zəngin sarı karotenoid piqmentləri ilə təbii otlaqda mal-qara yayma tərəfindən istehsal olunan rəngdir. Krem sarı rəngli pastel rəngdir. Sarı və ağ qarışığı ilə krem istehsal edilə bilər. İngilis dilində bir rəng adı olan kremdən ilk istifadə 1590-cı ildə olmuşdur.
== Təbiətdə ==
Bequnok quşu
Krem rəngli ağacdələn
== İnsan mədəniyyətində ==
=== İncəsənətdə ===
Krem bəzi sənət növlərində, əsasən animedə dəri tonu kimi istifadə olunur.
=== Geyimdə ===
Kişilərin ağ tuxedo gödəkçələri krem və ya fil sümüyü rəngindədir.
=== Daxili dizaynda ===
Krem rəngi daxili dizaynda qeyri-ağ rənglərdən biri kimi geniş istifadə olunur.
=== İdmanda ===
İndiana Universitetinin Bloomington Hoosiers komandasının rəsmi rəngləri krem və qırmızıdır.
Nebraska Universitetinin Cornhuskers komandasının rəsmi rəngləri qırmızı və kremdir.
Oklahoma Universitetinin Sooners komandasının rəsmi rəngləri qırmızı və kremdir.
Qızılgül rəngi
Qızılgül rəngi — 330 düymlük hündürlükdə olan RGB rəng çarxı olaraq da bilinən HSV rəngli təkərində qırmızı və qəhvəyi rəngdə yerləşir. Qızılgül, HSV (RGB) rəngli təkərində üçüncü rənglərdən biridir. Gülün tamamlayıcı rəngi yaz yaşılıdır.
Bəzən qızılgül rəngi, qırmızıya daha yaxın olan, 320 dərəcə yaxın bir hündürlüyə uyğun olan və ya əflatundan qırmızıya daha yaxın olan rəng kimi istifadə edilir.
== Qızılgül rənginin etimologiyası ==
İngilis dilində rəng adı kimi ilk istifadə 1382-ci ildə olmuşdur.
Rəngin adının etimologiyası çiçəyin adı ilə bağlıdır. Rəng adının etimologiyası gül çiçəyi adı ilə eynidır. Ad Cənubi İtaliyadakı Oskandan borc alınmış Latın qızılgülündən götürülmüşdür.
== Qızılgülün variantları ==
=== Dumanlı qızılgül ===
Bu rəng kompüter ekranı üçün HTML kodunda dumanlı qızılgül kimi yazılmışdır.
Rəng adı kimi ilk dəfə 1987-ci ildə istifadə olundu, bu rəng 1990-cı illərin əvvəllərində X11 veb rəngləri kimi formalaşdırıldı.
Qəhvə rəngi
Qəhvəyi və ya qonur – rənglərdən biri.
== Ümumi məlumat ==
Ağır, isti, qəmgin rəngdir. O, qocalığı simvolizə edir. İstifadə edildiyi məkanların həcmini kiçildir. Saturnun rəngidir.
Qəhvəyi rəng qaynaqlarda qonur və dor rənglər eyni mənada izah olunmuşdur. Yəni qonur da, dor da şabalıdı, açıq şabalıdı, yanıq şabalıdı, qəhvəyi, açıq-qəhvəyi, xurmayı deməkdir.
Qəhvəyi (qonur, dor) – ümumi rənglər aləmində uğur simvolu sayılır.
== Qəhvəyi rəng və atlar ==
Amma bu da var ki, bəzən yazılışda və deyilişdə "dor" səhv olaraq "dür" şəklinə salınır. Misal üçün, Koroğlunun Qıratı ilə yanaşı, Doratı da vardır.
Yasəmən rəngi
== Ümumi məlumat ==
Yasəmən rəngi – yasəmən çiçəklərinin orta rəngini əks etdirən solğun bir bənövşəyi ton olan bir rəngdir. Bəzi yasəmən çiçəklərinin rəngləri solğun, parlaq və tünd yasəmən çiçəklərinin rəngi tonlarında olur. Bəzi yasəmən gülünün çiçəkləri qırmızı-bənövşəyi rəngdə olur. İlk dəfə olaraq 1775-ci ildə İngiltərədə yasəmən rəngi olaraq qeydə alınıb.
Zeytun rəngi
Zeytun rəngi – sarı boya və ya bir qədər qara rəng qarışdıraraq əldə edilə bilər. Zeytun rəngi silahlı qüvvələrdə, xüsusilə də İkinci Dünya Müharibəsi dövründə ABŞ Ordusu tərəfindən uniforma və avadanlıq üçün kamuflyaj rəngləri kimi istifadə edilmişdir.İkinci Dünya müharibəsi dövründə ABŞ Silahlı Qüvvələri və hərbi nəqliyyat vasitələri üçün standart döyüş forması rəngli zeytun rəngi idi. İlk dəfə olaraq, 1892-ci ildən başlayaraq İngilislər zeytun rəngi adını istifadə etməyə başlayıblar. Möhkəm rəng olaraq, hətta hələ də ABŞ hərbi birləşmələri rəngləmə və aksesuarlar üçün istifadə olunur olsa da, birdən çox rəngli kamuflyaj sistemi kimi kamuflyaj üçün effektiv deyil (məs., ABŞ Ordusu Mübarizə Uniforması, Tigerstripe, MARPAT, Multicam və s.). İsrail, Hindistan, Kuba, Venesuela və Avstriyanın qoşunları bərk rəngli zeytun paltarları geyirlər.
Şokolad rəngi
Şokolad rəngi — qəhvəyi rəngin şokoladı xatırladan tonudur. Südlü şokolad kimi tanınan qidanın müəyyənedici rəngidir.
== Mənşəyi ==
Şokoladın Asteklərin Nahuatl dilindəki “chocolātl” sözündən gəldiyi düşünülür. Digər tərəfdən, amerikalı linqvistik William Bright bu sözün Meksika mənbələrində olmadığını bildirmişdir; Meksikalı yazıçı Francisco J. Santamaría sözün mənbəyinin Yucatec Maya dilindəki “chokol” olduğunu iddia etmişdir.
== Kakao rəngi ==
Kakao dənəsinin rəngi kimi tanınır.
Qanın üç rəngi
Qanın üç rəngi — Çingiz Abdullayevin Dünya Detektiv Ədəbiyyatının Qızıl Fonduna düşən detektiv romanlarından biri.
Heydər Əliyevin “Əsrin müqaviləsi”nə aparan yolda necə böyük maneələrlə, hətta ölüm təhlükəsi ilə üzləşdiyi hadisələr romanda öz əksini tapmışdır.
== Mövzusu ==
“Əsrin müqaviləsi”nin ərsəyə gəlməsində mühüm amilllərdən biri də neftin Avropaya gedəcəyi marşrutu
müəyyən etməkdən ibarət idi. İki təklif gündəmə gəlir: Rusiyadan
keçməklə mövcud Novorossiyk marşrutu, yoxsa Gürcüstan və
Türkiyədən keçməklə yeni Bakı-Ceyhan neft kəmərinin çəkilməsi?
Siyasi müstəqilliyə aparan yolu Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev mütləq şəkildə ikinci variantda görür və Gürcüstan Prezidenti
Eduard Şevardnadze ilə müqavilə imzalamağa hazırlaşır. Detektiv
roman iyun ayının 12-də Bakıda imzalanacaq həmin müqavilə ətrafında cərəyan edən gizli və gözəgörünməz, müdhiş əhvalatlardan
mövzu alır.
Sehrin rəngi (roman)
“Sehrin rəngi” (ing. The Colour of Magic ) – ingilis yazıçısı Terri Pratçettin 1983-cü ildə yazılmış yumoristik fentezi janrında romanı.
“Yastı dünya” (ing.”Discworld”) seriyasından ilk roman.
Romanda barəsində söhbət gedən sehrin rəngi Yastı dünyanın göy qurşağının səkkizinci rəngi olan oktarindir. Romanda həm də sehrli metal oktiron (Aqat imperiyasında kəşf edilmiş ehtiyatları var) və sehrli qaz oktaqon xatırlanır.
== Romanın yazılma tarixi ==
Müəllif bildirirdi ki, o sadəcə pis fentezini və bir az da yaxşı fentezini təqlid etmək istəyirdi. Romanda bu janrın ən populyar nümayəndələri olan C.R.R.Tolkin, Lavkraft, Enn Makkefri, Fritz Leyber kimi müəlliflərə allüziyalar var.
== Romanın süjeti ==
Aqat imperiyasının təbəəsi olan İkiçiçək Yastı Dünyanın ən iri şəhəri olan Ank-Morporkla tanış olmaq üçün bura gəlir və Yastı Dünyanın ilk turistinə çevrilir. Öz inkişafında Aqat imperiyasından geri qalan şəhər sakinlərini o öz eynəkləri, danışıq kitabı və ikonoqrafı (fotoaparatın analoqu) ilə təəccübləndirir. İçi qızılla dolu olan ağıllı armuda ağacından hazırlanmış canlı Sandıq da İkiçiçəyi müşayiət edir.
Torpağın Rəngi (1974)
== Məzmun ==
Film Qubadlı kənd əməkçilərinin həyatı və problemləri haqqındadır.
Qanın üç rəngi (roman)
Qanın üç rəngi — Çingiz Abdullayevin Dünya Detektiv Ədəbiyyatının Qızıl Fonduna düşən detektiv romanlarından biri.
Heydər Əliyevin “Əsrin müqaviləsi”nə aparan yolda necə böyük maneələrlə, hətta ölüm təhlükəsi ilə üzləşdiyi hadisələr romanda öz əksini tapmışdır.
== Mövzusu ==
“Əsrin müqaviləsi”nin ərsəyə gəlməsində mühüm amilllərdən biri də neftin Avropaya gedəcəyi marşrutu
müəyyən etməkdən ibarət idi. İki təklif gündəmə gəlir: Rusiyadan
keçməklə mövcud Novorossiyk marşrutu, yoxsa Gürcüstan və
Türkiyədən keçməklə yeni Bakı-Ceyhan neft kəmərinin çəkilməsi?
Siyasi müstəqilliyə aparan yolu Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev mütləq şəkildə ikinci variantda görür və Gürcüstan Prezidenti
Eduard Şevardnadze ilə müqavilə imzalamağa hazırlaşır. Detektiv
roman iyun ayının 12-də Bakıda imzalanacaq həmin müqavilə ətrafında cərəyan edən gizli və gözəgörünməz, müdhiş əhvalatlardan
mövzu alır.
Torpağın rəngi (film, 1974)
== Məzmun ==
Film Qubadlı kənd əməkçilərinin həyatı və problemləri haqqındadır.
Ağ rəngin musiqisi (film, 2003)
Ağ rəngin musiqisi qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Elşən Zeynallı tərəfindən 2003-cü ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan Televiziyasında istehsal edilmişdir. Bakıda son 30 ilin ən güclü qarını poetik səpgidə təsvir edən filmdir.
== Məzmun ==
Bakıda son 30 ilin ən güclü qarını poetik səpgidə təsvir edən filmdir. Bu əslində insan daxilinin soyuq havalardakı pıçıltılarıdır. Arxa fonda səslənən orqan musiqisi insanın daxilindəki bəyaz düşüncələrin tərənnümü kimi ifadə edilir.
Ağ rəngin simfoniyası (film, 2003)
Ağ rəngin simfoniyası qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor İqbal Məmmədəliyev tərəfindən 2003-cü ildə çəkilmişdir. Film Lider Televiziyasında istehsal edilmişdir. Bütün çirkabları üzə çıxaracaq qədər təmiz, saf bir rəng olan ağ rəng yaradılışla bağlıdır. Ağ rəng təmizlik, səmimiyyət, bakirəlik və azadlıq rəmzidir. Elmi-kütləvi filmdə bu rəngin anlamları açıqlanır.
== Məzmun ==
Bütün çirkabları üzə çıxaracaq qədər təmiz, saf bir rəng olan ağ rəng yaradılışla bağlıdır. Ağ rəng təmizlik, səmimiyyət, bakirəlik və azadlıq rəmzidir. Elmi-kütləvi filmdə bu rəngin anlamları açıqlanır.
Yüngül, soyuq rəngdir. Sakitləşdirici təsirə malikdir.
Səadətyar xan Rəngin
Səadətyar xan Təhmasibqulu xan oğlu Rəngin (1757 – 1835, Lakhnau, Britaniya Hindistanı) — Azərbaycan əsilli urdu şairi.
== Həyatı ==
Azərbaycan xalqının Hindistanda yaşayıb yaratmış oğullarından biri şair Səadətyar xan Rəngin (1767-1835). Atası, Təhmasibqulu bəy, xan Etiqat Cəng Nadir şah Qırxlı-Avşarın ordusuyla Hindistana getdi. Orda ordu başçısı oldu. Müqiməddövlə ləqəbini daşıyırdı.
Rəngin, həyatının çoxunu Böyük Moğollar imperiyası şahzadəsi Mirzə Süleyman-Şukuhun xidmətində Luknovda keçirdi. Türk dilində yaradıcılığı, çalışmaları, "Nişab-i Türki" adında bir Türk-Urdu lüğəti və Məcmuai-Rengində bir neçə sətiri əhatə edir.
Cürət, İnşallah xan İnşa, Rəngin və daha çox Dehlili şair Lakhnova gəldikdən sonra, fikir, dünyəvi görüş və yaşayış etibariylə Lakhnovlu olmuşdular.
Əsgəri meydanda alanda heç bir təsiri olmayan və tamamilə ingilis müstəmləkəsi altına girən, ancaq iqtisadi cəhətdən yaxşı, sosial və siyasi açıdan sükunətin və əmniyətin hakim olduğu Laknovda nəvvablar, soylular və xalq, özlərini
zövq və əyləncəyə vermiş; dünyəvi istək və arzularını, ola bildiyincə yerinə yetirmişdilər.
== Mənbə ==
Ənvər Çingizoğlu, Hindistanda yaşayıb-yaratmış Azərbaycan aydınları, Bakı: Mütərcim, 2014, 322 səh.
Ağ rəngin simfoniyası
Ağ rəngin simfoniyası qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor İqbal Məmmədəliyev tərəfindən 2003-cü ildə çəkilmişdir. Film Lider Televiziyasında istehsal edilmişdir. Bütün çirkabları üzə çıxaracaq qədər təmiz, saf bir rəng olan ağ rəng yaradılışla bağlıdır. Ağ rəng təmizlik, səmimiyyət, bakirəlik və azadlıq rəmzidir. Elmi-kütləvi filmdə bu rəngin anlamları açıqlanır.
== Məzmun ==
Bütün çirkabları üzə çıxaracaq qədər təmiz, saf bir rəng olan ağ rəng yaradılışla bağlıdır. Ağ rəng təmizlik, səmimiyyət, bakirəlik və azadlıq rəmzidir. Elmi-kütləvi filmdə bu rəngin anlamları açıqlanır.
Yüngül, soyuq rəngdir. Sakitləşdirici təsirə malikdir.
