söz sözü azərbaycan dilində

1 is. 1. Bir şey və ya hadisə haqqındakı anlayışın səslə ifadəsindən ibarət olan nitq vahidi; kəlmə. Sözün mənası. – Hamıya bir vahimə düşdü, söz demək istəyənlərin sözləri boğazlarında qurudu. B.Talıblı. Əşrəfin danışdığı gözəl sözlərə qulaq asanlar heyran qalırlar. S.Rəhman. 2. Dil, nitq. Doğma sözlərimizdən geniş istifadə etmək. Söz mədəniyyəti. Şairin silahı sözdür. – …Hər kəs rusca, yainki erməni və gürcücə, yainki avropalılar işlətdikləri hürufat ilə yazı yazmaq bilir, – bizim sözlərimizi başa düşər və bilər ki, nə deyirik. C.Məmmədquluzadə. 3. Danışıq, söylənilən şey, nitq. Sözünü qiymətdən salmaq. Sözünü bilməyən adam. – İmran kişi necə qəzəblənmişdisə söz deməyə dili də gəlmirdi. M.Hüseyn. Telli sözlərini bu cümlələrlə bildirdi. – Bu bizim ölkəmizin dəbidir. Bizdə bir arvadlı ev çox azdır. S.Hüseyn. 4. Əmr, göstəriş. Sözündən çıxmamaq. Böyüyün sözün eşitmək. Onun sözü mənim üçün qanundur. 5. Vəd. Sözünü yerinə yetirmək. O, sözündə duran adam deyil. – [Əsgər:] [Gülçöhrə] amma əcəb sözü üstə dayanan qızdır. Ü.Hacıbəyov. [Sona xala:] …Qorxuram Bəşir sözündən qaça. S.S.Axundov. [Aslan Anitaya:] Komendant iki gün bizi tamam ac qoydu, ancaq heç birimiz sözümüzdən dönmədik. S.Vəliyev. 6. Çıxıb danışmaq ixtiyarı, çıxış üçün icazə. Söz istəmək. Son söz demək. Söz verməmək. – [Kərbəlayı:] Yol verin, ay qardaşlar, Mirzə söz danışmaq istəyir. H.Nəzərli. Züleyxa iclasın lap axırında söz aldı. H.Seyidbəyli. 7. Ancaq cəm şəklində – sözləri, sözlərinə – musiqi yazılan ədəbi mətn. “Sənsiz” romansının sözləri Nizaminindir. S.Vurğunun sözlərinə yazılmış romans. 8. Fikir, mülahizə, rəy. …Kişi sözünü deyib, dik-dik baxdı Məhəmmədhəsən əminin üzünə. C.Məmmədquluzadə. 9. İş, hadisə mənasında. Bu əhvalat ki indi istəyirəm nəql eləyim, çoxdanın sözüdür. C.Məmmədquluzadə. 10. Şayiə, xəbər. Ortalıqda söz dolaşır. ◊ Söz açılmaq – bir şey haqqında danışılmağa başlanmaq, danışmaq üçün fürsət düşmək, yeri gəlmək. [Gültəkin Aydına:] İndi söz açılmış, mən nə deyirəm: hamı mənə deyir ki, Aydın oynaq fikirli bir adamdır. C.Cabbarlı. [Avqust:] Yoldaşlar, söz açıldı, mən bu məsələni sizə xatırlatmaq istəyirəm. S.Vəliyev. Söz açmaq – danışmaq, söhbət açmaq, haqqında danışmağa başlamaq. İgid neftçi o günlərdən; Dönə-dönə söz açardı. N.Rəfibəyli. Deyin necə söz açmasın; Xudafərin körpüsündən. H.Hüseynzadə. Söz altında qalmamaq – özünə toxunan sözün qarşılığını, lazımi cavabını dərhal verə bilmək. Həkim çox görüb-götürmüş adam olduğundan, söz altında qalmadı. Ə.Vəliyev. Büləndin eşitdiyi sözə dodağı qaçır, gözündə şirin bir təbəssüm oynayırdısa, deməli, o, söz altında qalmayacaqdı. Ə.Əbülhəsən. Söz aramızda – danışılan sözün gizli qalmalı olduğunu bildirir. Söz aramızda, heç qızdan xoşum gəlmir. Söz atmaq – 1) birinin fikrini bilmək üçün bir söz demək, işarə vurmaq, eşitdirmək. Söz atdım, cavab gəlmədi; 2) üstüörtülü şəkildə söz demək, sataşmaq. Xanım yola düşdükdə bu da ardınca gedib söz atırdı. Çəmənzəminli. Ruxsara çamadanı götürüb qapıdan çıxarkən Gülöyşə arxadan: – Sağ gedib, salamat gələsən, ay qız! – deyərək söz atmışdı. S.Rəhimov. Söz çıxartmaq – şayiə yaymaq. Ay uzanauzana; Sözüm düşdü yazana; Hər adam sözü bilməz; Söz çıxardar yazana. Ə.Cavad. Söz (sözü, sözləri) dəymək – sözdən incimək, sözü toxunmaq. Pasının iyrəndirici sözləri Həsiyə güllə kimi dəydi. S.Rəhimov. Söz döyüşdürmək – bax söz güləşdirmək. Söz düşmək – bax söz açılmaq. Nağıl qurtaranda uşaqlar arasında kimin qorxaq olmağından söz düşdü. M.Hüseyn. Söz eləmək – dedi-qodu, söz-söhbət üçün hədəf olmaq, dedi-qodu salmaq. [Rübabə] bilirdi ki, qızın oğlana qoşulub getməsini söz eyləyərlər. Mir Cəlal. [Səriyyə:] Burada qız xeylağının oxumağını söz elərlər. İ.Əfəndiyev. Söz gəlmək – töhmət olunmaq, töhmət gəlmək. Sənin üstündə mənə söz gəldi. Söz gəzdirmək – xəbərçilik eləmək. Nə gülündən bülbül ayrılmaz, nə aşiq yardən; Ortada söz gəzdirən naəhl əğyar olmasa! Ə.Vahid. Söz güləşdirmək – boş-boşuna, yersiz mübahisə etmək, mübahisəyə girişmək. [Maya:] Onda da [Rüstəm] deyəcək ki, arvadsan, get işinə, kişi ilə söz güləşdirmə. M.İbrahimov. [Dilşad Lətafətə:] Mənimlə söz güləşdirirsən? İ.Əfəndiyev. Söz qoşmaq – 1) şeir demək. [C.Cabbarlı] bəzən xoşuna gələn adamlar barədə gülməli sözlər qoşardı. M.Arif. Aşıqlar [Yaquta] söz qoşaraq, saz çalıb mahnı oxuyurdular. Ə.Məmmədxanlı; 2) araya qoymaq, lağa qoymaq, məsxərə etmək, dolamaq. Söz qoymaq – bax sözü bir yerə qoymaq. Bir gün xanlar xanı Bayandır xanın qonaqlığında Baybura bəy ilə Baybecan bəy söz qoymuşdular. M.Rzaquluzadə. Söz qoyurlar görüşüb; Sevda, Adilə, Zivər. M.Seyidzadə. Söz olmaq – dedi-qoduya mövzu olmaq. Bulaq başı toz olar; Üstü dolu qız olar; Əyil dəsmalın götür; Mən götürsəm söz olar. (Bayatı). Söz salmaq – bir şəxs və ya şey haqqında danışmaq, söhbət eləmək. Məryəm Səlimdən nigaran idi. Qulağı həmişə səsdə idi: bəlkə mədəndən qayıdan atası Səlimin adını çəkə, ondan söz sala. İ.Qasımov. Söz tutmaq – söz təsir etmək, bərk toxunmaq, sözdən pərt olmaq, tutulmaq. Onun söz tutmayan dodaqlarından; Bir sərxoş qəhqəhə qopdu, yayıldı; Yuxudaymış kimi, birdən ayıldı. B.Vahabzadə. Söz vermək – vədə vermək, öhdəsinə götürmək. [Gülsabah:] Sizə söz verirəm ki, [Qüdrət Arslan] yazar. C.Cabbarlı. [Ana:] Söz verirsən? [Nərgiz:] Anamın canı üçün. Ə.Məmmədxanlı. Söz yox – əlbəttə, şübhəsiz. Söz yoxdur – şübhə yoxdur, əladır. Sözə baxmaq – deyilən sözə əməl etmək, deyiləni qəbul etmək, qulaq asmaq. [Ana Nərgizə:] Sən mənim sözümə baxsan, mən heç vaxt ağlamaram. Ə.Məmmədxanlı. Sözə gəlmək – mübahisəsi çıxmaq, sözləşmək, mübahisə eləmək, toqquşmaq. Zeynəb də … ağlayırdı, nəinki məhz oğluynan sözə gəlmək üstə, xeyr, ancaq keçən günləri yadına düşmüşdü. C.Məmmədquluzadə. Çimnaz arvad çarşab almaq barədə Veyslə əməlli sözə gəlmişdi. Ə.Əbülhəsən. Sözü azdırmaq – əsas mətləbdən uzaqlaşdırmaq, yayındırmaq. [Murtuz:] Yaxşı, Göyüş, bunlarda işimiz yox. Gəl, sözü azdırma. Ə.Abbasquliyev. Sözü bir yerə qoymaq – hamı bir qərara gəlmək, sözü bir eləmək, dilləşmək. Sözü keçmək – hörməti, nüfuzu olmaq, sayılmaq. [Gülgəz Hacıya:] …Özün deyirsən ki, [Aslanın] divan-dərədə hörməti var, sözü keçir. C.Cabbarlı. Sözü uzatmaq – mətləbdən kənar danışmaq, mətləbi uzatmaq, uzunçuluq eləmək. Dilmanc dəxi səbir eləmədi və qoymadı Yarməmməd sözü uzatsın. C.Məmmədquluzadə. Sözü yerə düşmək – xahişi, istəyi, arzusu, tələbi nəticəsiz qalmaq, qəbul olunmamaq, rədd edilmək. Sözü yerə düşməmək – xahişi, tələbi yerinə yetmək, nəticəsiz qalmamaq, qəbul olunmaq. [Hacı Qurban:] …Sənin heç yerdə sözün yerə düşməyibdir. N.Vəzirov. Söz (sözünü) qaytarmaq – qabacasına cavab vermək, etiraz etmək. [Veys] ömründə sözünü qaytarmadığı, həmişə hörmət etdiyi müəllimin pencəyinin ətəyindən tutdu, ağlamsıl, bir az da yalvarıcı səslə dedi. Ə.Əbülhəsən. Sözündən çıxmaq – deyilənə qulaq asmamaq, əməl etməmək, yerinə yetirməmək. [Zibeydə Səkinə xanıma:] Sən nəkarəsən ki, mənim sözümdən çıxasan. M.F.Axundzadə. [Səməd:] Ağam nə desə olur. Heç birisi onun sözündən çıxmaz. B.Talıblı. Sözünə baxmaq (qulaq asmaq) – deyilən sözə əməl etmək, deyiləni qəbul etmək. [Sərvər Gülnaza:] Ola bilsin ki, bu gün deyər və bir də sənə nə deyəcəkdir. Sənin borcun onun sözünə qulaq asmaqdır. Ü.Hacıbəyov. Uşaq böyüyün sözünə baxar. S.Rəhimov. Sözünü kəsmək, sözünü ağzında qoymaq – danışmağa imkan verməmək, sözünü yarımçıq qoymaq. Aslan səbirsizliklə [Lazarın] sözünü kəsib, incimiş halda dedi. S.Vəliyev. Oğlan onun sözünü ağzında qoydu: – Əvvəla onu deyim ki, burada milislik heç bir şey yoxdur. Q.İlkin. Atalar sözü – bax ata. Mənə də müəllimimiz atalar sözündən bir hekayə düzəldib yazmağı əmr etmişdir. S.S.Axundov.

2 1.Dilin öz səs tərkibi ilə predmet (əşya), proses, gerçəklik hadisələri, onların xassələri, yaxud aralarındakı münasibəti ifadə edən ən müxtəsər əsası. 2. Kontekstdən kənarda ayrı-ayrı sözlər müəyyən məna kəsb etmədiyindən tərcümə də oluna bilməz.

1 kəlmə

2 SÖZ Məhəmmədhəsən əmi bir söz demədi (C.Məmmədquluzadə); GÖFTAR (kl.əd.) Eşqin elə bil könlümə fond elər; Danışdıqca göftarmı qənd edər (M.P.Vaqif); İBARƏ (boş söz) İbarələr dolu kimi yağar onun ağzından (S.Vurğun); KƏLMƏ [Ana:] Ömrün boyu əlin yazıda olsun, amma özüyün bircə kəlmən də bu dünyada qalmasın... (B.Bayramov); QÖVL (kl.əd.) Mənəm-mənəm deyənlərin inanma çox da qövlünə (M.Ə.Sabir); LƏFZ (köhn.) Arvad sözünü ifadə edən ləfzlər farsca və türkcə qadındır (Çəmənzəminli).

1 1. слово; 2. обещание; 3. слух, молва; 4. сплетня;

2 I сущ. слово: 1. единица языка, представляющая собой звуковое выражение понятия о предмете или явлении объективного мира. Sözün mənası значение слова, çətin söz трудное слово, yeni söz новое слово, göhnəlmiş söz устарелое слово, dialekt sözü диалектное слово, alınma söz заимствованное слово, əcnəbi söz иноязычнное слово, loru söz просторечное слово, çoxmənalı söz многозначное слово, sözün işlənməsi употребление слова, sözün kökü корень слова, sözün əsası основа слова, sözü yazmaq записать (написать) слово, sözü yadında saxlamaq запомнить слово, söz düzəltmək образовать слово, sözü izah etmək объяснять слово; söz birləşməsi словосочетание 2. обязательство сделать, выполнить что-л., обещание. Söz vermək дать слово, sözündən qaçmaq отказаться от своего слова, sözünün üstündə durmaq сдержать свое слово 3. публичное выступление, речь, устное официальное заявление. Giriş sözü вступительное слово, son söz заключительное слово, cavab sözü ответное слово, söz istəmək просить слова, sözdən məhrum etmək kimi лишить слова кого, söz vermək kimə предоставить слово кому, çıxış üçün söz verilir kimə слово для выступления предоставляется кому, qısa sözlə müraciət etmək kimə с кратким словом обратиться к кому, söz azadlığı свобода слова 4. высказывание, выражение, фраза. Ağıllı sözlər умные слова, ürəyə yatan sözlər приятные слова, öldürücü sözlər убийственные слова, axmaq söz глупое слово, artıq söz лишнее слово, lüzumsuz sözlər ненужные слова, şair sözü слово поэта, ana sözü слово матери, alim sözü слово учёного, onun sözlərində hədə-qorxu səsləndi в его словах прозвучала угроза, sizin sözünüzdən belə başa düşmək olar ki … из ваших слов можно понять, что …, onun sözündən belə çıxır ki … из его слов вытекает, что …, sizin sözünüzdən görünür ki … из ваших слов видно, что … 5. в форме: sözləri слова (литературный текст, на который написана музыка). “Sənsiz” romansının sözləri Nizaminindir слова романса “Сэнсиз” (“Без тебя”) принадлежат Низами, mahnının sözləri S. Vurğunundur слова песни С. Вургуна, Füzulinin sözlərinə yazılmış mahnılar песни, написанные на слова Физули II прил. словесный: 1. относящийся к слову, состоящий из слов. Söz materialı словесный материал 2. выражаемый словами. Söz müharibəsi (savaşı) словесная война ◊ söz azdırmaq: 1. сбивать, сбить с темы разговора; 2. переменять, переменить тему разговора; söz almaq: 1. kimdən брать, взять слово с кого; 2. kimdən выпытывать, выпытать что-л. о ком-, о чем-л.; 3. брать, взять слово (для выступления и т.д.); söz altında qalmamaq не лезть за словом в карман; söz aparmaq доносить, передавать услышанное от кого-л. кому-л.; söz aparıb gətirmək сплетничать, заниматься сплетнями; söz aramızda qalsın между нами говоря; söz arasına söz salmaq заговаривать, заговорить зубы; söz atmaq: 1. kimə задевать, задеть кого; 2. закидывать, закинуть слово; закидывать, закинуть удочку (намекать, намекнуть на что-л.); söz açıldı зашёл разговор, зашла речь о ком-, о чем-л.; söz açmaq kim, nə haqqında заводить, завести разговор о ком, о чем; söz axtarmaq искать повод для разговора; söz axtarır ищет повод (для ссоры, драки и т.д.); sözü bir eləmək сговориться, договориться; söz burada qalsın по секрету говоря; söz vaxtına çəkər выражение, указывающее на то, что событие, о котором идет речь, произошло как раз в это время; söz verib dalından qaçmaq не сдержать своего слова; söz verib söz almaq договориться; söz qaytarmaq вступать, вступить в пререкание, перечить, дерзить; ağzından söz qaçırtmaq проговориться; söz qoşmaq: 1. сочинять (стихи); 2. kimə сочинять небылицу о к ом, о чём; söz dağarcığı о том, кто не лезет за словом в карман; söz döyüşdürmək kimlə пререкаться, вступать, вступить в пререкание с кем; перечить к ому, söz dəyir kimə быстро обижается; söz demək kimə делать, сделать замечание кому; söz düşdü kimdən, nədən зашла речь о к ом, о чём; söz düşdü-düşmədi к месту не к месту; söz eləmək nəyi придавать, придать чему-л. незначительному большое значение; söz yığmaq собирать сплетни; söz yox слов нет, ничего не скажешь; söz yoxdur nəyə, kimə ничего не скажешь (выражение одобрения, похвалы); söz kəsmək приходить, прийти к соглашению; söz gəzdirmək распространять сплетни; söz yemək kimdən заслуживать, заслужить чьё-л. замечание, нарекание; söz götürmək переносить, терпеть обиду (оскорбление, замечание); söz götürməmək не выносить обиды (замечаний); söz güləşdirmək kimlə пререкаться с кем; söz oynatmaq играть словами; kimə, nəyə söz ola bilməz ничего не скажешь, не придерёшься к кому, к чему; söz olar (ola bilər) может вызвать толки, сплетни; söz pəhləvanı болтун, мастер говорить; söz salmaq kimdən, nədən заводить, завести речь (разговор) о к ом, о чём; sözdə tutmaq kimi ловить, поймать на слове кого; sözdən söz çıxartmaq придираться, придраться к словам; sözə basmaq заговаривать, заговорить зубы; sözə qoymaq kimi, nəyi поднимать, поднять на смех кого, что; sözə quyruq qoymaq (bağlamaq) придираться, придраться к каждому слову; sözə gəlmək kimlə спорить, поспорить с кем; sözləri düz gəlməmək не понимать друг друга; расходиться, разойтись во мнениях; sözləri çəp (tərs) gəlmək см. sözləri düz gəlməmək; söz sözə gələndə когда речь идет о ком-, о чем-л., когда дело касается кого-л., чего-л.; söz üstünə gətirmək kimi направлять, направить разговор в какое-л. русло; söz üçün cibə girməmək за словом в карман не лезть (не ходить); söz çəkmək kimdən выпытывать, выпытать, выведывать, выведать что у кого; söz çıxarmaq kim, nə haqqında пускать, пустить слух о к ом, о чем; sözü ağartmaq заострять, заострить внимание на чьём-л. слове; sözü ağzında qalmaq остановиться на полуслове; sözü ağzından tökülür kimin каша во рту у кого; sözü boğazında qurudu (qaldı) слово застряло в горле; sözü daşdan keçmək пользоваться непререкаемым авторитетом; sözü yerə düşmək получить отказ (своей просьбе); sözü dəymək kimə обидеться на чьи слова; sözü keçmək иметь вес, пользоваться авторитетом; sözü kəlbətinlə dartıb çəkmək вытягивать слово клещами из кого-л.; sözü sınmaq см. sözü yerə düşmək; sözü söz olmaq быть верным своему слову; sözü ürəyində qalmaq не высказаться до конца; sözü havaya buraxmaq бросать слова на ветер, говорить попусту; sözü çürütmək жевать (пережёвывать) жвачку (надоедливо повторять одно и то же); sözümüz sözdür договорились; решили, всё останется в силе; sözümün canı var суть моих слов в том …; sözün başını açmaq начинать, начать разговор о чём-л.; sözün var söz danış не говори глупостей, не городи чушь; sözün açığı откровенно говоря; sözün qısası (müxtəsəri) короче говоря; sözün düzü говоря правду, честно говоря; sözündən qaçmaq отказаться от своего слова; sözündən keçməmək уважить (приняв во внимание, исполнить чьё-л. желание); sözündən çıxmaq kimin ослушаться (не подчиниться чьему-л. приказу, требованию, распоряжению) кого; sözündən çıxmamaq kimin слушаться кого; sözünə qüvvət vermək kimin поддакивать, одобрять, поддерживать чьи слова; sözünü ağzına təpmək затыкать рот к ому; sözünü ağzında qoymaq kimin оборвать на полуслове кого; sözünü balla kəsim разрешите вмешаться в разговор; sözünü bilməmək не давать отчета своим словам; sözünü qəribliyə salmaq не придавать значения чьим-л. словам, игнорировать чьи-л. слова; sözünü dəbbələmək отказываться, отказаться от своих слов; sözünü yarımçıq kəsmək kimin прервать кого на полуслове; sözünü yelə vermək kimin пропускать, пропустить чьи слова мимо ушей; sözünü yerə salmaq kimin не исполнить чью просьбу; sözünü yeritmək, sözünü keçirmək добиваться, добиться своего, настоять на своем; sözünü sındırmaq не уважить (не выполнить чью-л. просьбу); sözünü söz eləmək kimin придираться, придраться к словам чьим; sözünü iki eləməmək kimin беспрекословно выполнять, выполнить желание (просьбу, приказ) кого, чьё; sözünün (sözünüzün) qüvvəti в подтверждение твоих (ваших) слов; sözünün üstünə söz olmamaq не перечить к ому-л.; sözünün üstə söz qoymamaq см. sözünün üstə söz olmamaq; sözünün üstündə durmaq настаивать, настоять на своём; sözünün üstündə durmamaq не сдержать своего слова; sözü uzatmaq (затягивать, затянуть разговор); acı söz неприятное, обидное слово, колкости; ağır söz оскорбительное слово; ağzı sözə qızışmaq заговариваться, заговориться (увлечься разговором); ağzını sözə tutmaq kimin заговаривать, заговорить кого (утомлять, утомить разговором кого-л.); ara sözü (aralıq sözü) сплетни, слухи; ara söz лингв. вводное слово; ara cümlə вводное предложение, ön söz предисловие; atalar sözü пословица; boş söz пустые разговоры; əbəs söz напраслина

1 i. 1. word; 2. promise; 3. rumour, hearsay; ~ açmaq to start a conversation (about); ~-~ü gətirər one topic leads to another; ~ anlamaq to be* quick; ~ anlatmaq to persuade; Söz aramızda qalsın: Between ourselves...; ~ arasında in the course of conversation; by the way; ~ünü bilmək to be* tactful and considerate in one’s talk; ~ü bütöv olmaq to be* a man* of one’s word; ~ündən dönmək / qaçmaq to go* back on one’s word; ~ündə durmaq to keep* one’s word; ~ünün sahibi a man of his word; ~ etmək to talk, to gossip unfavourably about someone; ~ gəlişi for example, by the way; ~kəsmək (razılaşdırmaq) to decide, to agree; ~ünü kəsmək to cut* someone short, to interrupt someone; ~ünü tutmaq to take* the advice of, to obey; ~ vermək to give* one’s word, to promise; Söz yoxdur There is nothing to say; ~ azdırmaq to evade; ~ almaq 1) to make* smb. promise; 2) to force smb. to tell smth., to try to make smb. tell smth.; 3) (danışmaq üçün) to take* the floor; ~ü çəp gəlmək d.d. to squabble; to have* a quarrel (with smb. over); ~ün açığı openly / frankly speaking; ~ün qısası in short; ~ün doğrusu to tell the truth, truth to tell; ~ünü ağzında qoymaq to interrupt / to cut* smb. short; to break* off smb.’s talk suddenly / all of a sudden; ~ünü yeritmək to insist on one’s suggestion / opinion; ~ buraxmaq to set* a rumour; ~ atmaq to hint at; to hurt* smb. by saying smth. unpleasant; ~ axtarmaq 1) to seek* for a word; 2) to seek* an excuse; 3) məc. to seek* for a cause; Söz burada qalsın Between ourselves, Between you and me; ~ qaytarmaq 1) to object (to), to raise an objection (to, against); 2) to be* impudent / insolent (to); d.d. to sauce (d.); Yaxşı uşaq anasına söz qaytarmazA good child won’t sauce his mother; ~ qaçırmaq to let* out a secret; to tell* a secret; d.d. to blab (out); to let* the cat out of the bag idiom.; ~ qoymaq bax şərtləşmək; ~ qoşmaq 1) (şer yazmaq) to write* verses; 2) (uydurmaq) to tell* stories; to gossip; ~ düzəltmək 1) to build* a word; 2) məc. to tell* tales / stories, to gossip; ~ gəzdirmək to tell* tales; to gossip; to tittle-tattle; (qəsdən) to talk scandal; ~ götürmək to take* / to bear* joke / insult / humiliation; ~ güləşdirmək to argue (about) / to dispute (about) in vain / to no purpose; ~ə baxmaq to obey, to listen (to), to follow / to take* smb.’s advice; Uşaq heç kimin sözünə baxmır The child heeds nobody; ~ə gəlmək to have* a quarrel with; to quarrel with; to fall* out with (over); ~ü bir yerə qoymaq bax sözləşmək; ~ü keçmək to have* authority (over), to be* influential

1 is. mot m, parole f ; ~ azadlığı liberté f de parole ; ~ azdırmaq amuser qn de belles paroles, noyer le poisson ; ~ almaq prendre la parole ; ~ vermək promettre, donner la parole à qn ; ~ vermək (iclasda) retirer la parole ; ~ düzəltmək dériver vt ; ~ istəmək (iclasda) demander vt la parole ; ~ çıxarmaq (şayə yaymaq) faire courir un bruit ; ~ə baxmayan désobéissant, -e ; ~ə baxmama désobéissance f ; ~ə baxmamaq désobéir à qn, à qch ; ~ə qulaq asmayan désobéissant, -e ; ~ sözsüz cela va sans dire, certes, certainement, absoulement, évidemment, sans réserve(s), sans condition ; ~süz əməl etmək accomplir vt (inconditionellement) sans objection ; ~ üstündə durmayan un homme peu sûr, un homme sur qui on ne peut pas compter ; ~ü bir yerə qoymaq convenir, d’agir ensemble, agir d’un commun accord ; ~ü keçmək avoir du poids (de l’autorité, de l’influence), faire poids (autorité) ; ~ün açığı pour le dire franchement ; ~ün qısası en un mot comme en cent, en un mot, bref ; ~ün düzü décidément, à vrai dire, ma foi ; par (sur) ma foi ; ~ün sonluğu désinence f ; ~ündən qaçmaq dédire (se), rétracler (se), désavouer (se), retirer un mot ; ~ündən dönmə dédit m ; ~ünə qulaq asmaq obéir à qn ; ~ünə inanmaq croire sur parole ; ~ünü ağzında qoymaq couper la parole à qn, couper court à qch, rompre les chiens, river son clou à qn (fam.) ; ~ünü yeritmək persister dans son opinion

1 сущ. 1. гаф; sözün mənası гафунин мана; söz sözü gətirər. Ata. sözü гаф гафуни гъида; 2. чӀал; гафар; рахун; речь; // чӀалан, гафарин, рахунрин (мес. меденият); 3. буйругъ, эмир; böyük sözünə baxmayan, böyürə-böyürə qalar. Ata. sözü чӀехидан гафуниз килиг тавурди чӀехи баладик акатда; 4. кьин; söz vermə, verdin – yerinə yetir. Ata. sözü гаф гана – кар ая; 5. экъечӀна рахадай ихтияр, рахун патал ижаза; söz istəmək гаф кӀан хьун; söz verməmək гаф тагун; 6. фикир; söz gəldi, məqamında de gəlsin. Ata. sözü гаф атай чкадал лагь; 7. кар, вакъиа; 8. хабар, чав; гьакӀан гафар-чӀалар; ** söz açılmaq гаф кватун, са затӀунин гьакъинда рахаз авалун, рахун патал фирсет гьатун, чка атун; söz açmaq гаф кудун, ихтилат кудун, рахаз авалун, рахун; söz altında qalmamaq гафун кӀаник кумукь тавун, виче акьадай гафунин жаваб гьасятда хугун, гафунивай (гафаралди) тухуз тахьун; söz aramızda гаф чи арада амукьуй (лугьузвай гафар чинеба амукьун лазим тирди къалурдай ибара); söz atmaq а) гаф вегьин, садан фикир ччирун патал са гаф лугьун, ишара авун, гьадаз ванарун; б) гаф гьалчун, къаб алай гаф лугьун, ктадун; söz çıxartmaq авачир гафар акъудун, чав акъудун; söz (sözü, sözləri) dəymək гаф(ар) акьун, гафуникай хкӀун, инжиклу хьун, бейкеф хьун; söz döyüşdürmək кил. söz güləşdirmək; söz düşmək кил. söz açılmaq; söz eləmək гаф авун, авачир гафар-чӀалар акъудун; söz gəlmək гаф атун, туьгьмет атун, туьнбуьгь атун; söz gəzdirmək гаф экъуьрун, хабарчивал авун; söz güləşdirmək гафар элуькьарун, алаз-алачиз гьуьжетун; söz qoşmaq а) гафар туькӀуьрун, шиир лугьун; б) ттумар гилигун, юкьвал вегьин, арадал вегьин, айгьанатун; söz qoymaq кил. sözü bir yerə qoymaq; söz olmaq гаф хьун, авачир гафар акъудун патал са багьна (тема) хьун; söz salmaq гаф кудун, са касдин (ва я затӀанин) гьакъинда рахун, ихтилат авун; söz tutmaq а) гафуни кьун, гафуни эсер авун, гафуникай хкӀун, перт хьун; б) гаф кьун; söz vermək гаф гун, хиве кьун; söz yox гаф авач, гьелбетда, шаксуз; söz yoxdur гаф авач, са гафни (шакни) авач, гьакӀ я; sözə baxmaq гафуниз килигун, лагьай гафуниз амал авун, яб гун; sözə gəlmək гафарал фин, гьуьжетун, акьун; sözü azdırmaq гаф квадарун, асул метлебдивай яргъазун; sözü bir yerə qoymaq гаф (гаф-чӀал, гафар) сад авун, вири са къарардал атун, сад хьун; sözü keçmək гаф ише фин, кваз кьун, гьуьрмет (нуфуз) хьун; sözü uzatmaq гаф (метлеб) яргъи авун, метлебдивай яргъияр авун; sözü yerə düşmək гаф чилел аватун, хагьиш (тӀалаб) кьабул тахьун, нетижасуз хьун; sözü yerə düşməmək гаф чилел ават тавун, хагьиш (тӀалаб) кьилиз акъатун, нетижасуз амукь тавун, кьабул хьун; söz (sözünü) qaytarmaq гаф элкъуьрун, векъидаказ жаваб гун, ччина акъвазун; sözündən çıxmaq гафуниз (лагьайдаз) яб тагун (килиг тавун), амал тавун, кьилиз акъуд тавун; sözünə baxmaq (qulaq asmaq) гафуниз килигун (яб гун), чӀалаз килигун, лагьайдаз амал авун, лагьайди кьабул авун; sözünü kəsmək, sözünü ağzında qoymaq гаф атӀун (гаф сиве тун), рахадай имкан тагун, гаф зуракӀ тун; atalar sözü кил. ata.

1 kelime, söylenti, söz