soyur sözü azərbaycan dilində

Soyurqal (monqolca hərfi mənası ehsan, bəxşiş, hədiyyə, güzəşt) - orta əsrlərdə hərbi xidmət müqabilində feodal əyanlara bağışlanılan torpaq sahəsi, mülk. == Haqqında == Qızıl Orda, Orta Asiya, İran, İraq və Azərbaycanda, habelə Hindistanda və bir sıra başqa ölkələrdə geniş yayılmışdı. Soyurqal torpaq sahibliyi formasının meydana çıxması haqqında tarixşünaslıqda yekdil fikir yoxdur. İ. P.Petruşevski əvvəlcə hərbi – len mənasında soyurqalın Azərbaycanda meydana çıxmasını XIV əsrin son rübünə şamil etsə də, sonrakı tədqiqatlarında soyurqal institutunun XIV əsrin ortalarından tarix səhnəsinə daxil olduğunu göstərmişdir. Şahin Fazilin fikrincə, soyurqal haqqında ilk məlumat XIV əsrin II yarısına, Cəlairilərin hakimiyyəti dövrünə təsadüf edir. Tanınmış rus şərqşünasları A.M. Belenitski və A.Y.Yakubovski soyurqalın Azərbaycanda meydana çıxmasını Teymur işğalları ilə bağlayırlar. B.H. Zaxoderin fikrincə, soyurqal torpaq sahibliyi İran və Azərbaycanda Teymur işğallarına qədər mövcud olmuşdur.XIV əsrin ortalarında meydana çıxan soyurqal torpaq sahibliyi XIV əsrin sonu – XV əsrdə Azərbaycan, İran və Mərkəzi Asiyada ən geniş yayılmış mülkiyyət forması olmuşdur. soyurqal XIII-XIV əsrlərdə hakim mövqe tutan iqtanın davamı və inkişafının nəticəsidir. İqta kimi, soyurqal da irsi torpaq ehkami-soyurqal)mülkiyyəti forması olub hökmdar qarşısında xidmət müqabilində dövlət məmurlarına verilirdi.Hərfi mənada "bəxşiş" anlamı verən monqol mənşəli "soyurqal" termini, tədqiqatçıların fikrincə, XIII-XIV əsrlərdə sözün ən geniş mənasında hökmdarın öz xidmət adamına bəxşişi, hədiyyəsi mənasını vermişdir. "Mücməl-e Fəsihi"dən gətirilən iqtibas artıq 1360-cı ildə soyurqalın torpaq mülkiyyəti formasını ifadə etdiyini açıq – aydın göstərməkdədir.

Soyurqal sahibi – soyurqal mülkiyyəti almış feodal əyan. Hərbi dəstəsi ilə müharibədə iştirak etməyə borclu olan S.s.-nin öz xeyrinə vergi toplamaq, mühakimə etmək və i.a. imtiyazları var idi. Belə sahiblik irsi xarakter daşımışdır. XV yüzillikdə bir çox din xadimləri, şairlər və inzibati vəzifədə çalışanlar da iri s.s.-nə çevrilmişlər.