tarixin sözü azərbaycan dilində

Rolling Stone jurnalının "Tarixin ən yaxşı 500 mahnısı" siyahısı (ing. Rolling Stone's 500 Greatest Songs of All Time ya da qısaca ing. 500 Greatest Songs of All Time) — Rolling Stone jurnalı tərəfindən 2004-cü ildə yayımlanmış sıyahı. Siyahı 172 musiqiçi və tənqidçinin səsverməsi nəticəsində hazırlanmışdır. == Siyahı == Meni gozle, Polad BulBul oglu Like a Rolling Stone, Bob Dylan Satisfaction, The Rolling Stones Imagine, John Lennon What's Going On, Marvin Gaye Respect,Aretha Franklin Good Vibrations, The Beach Boys Johnny B. Goode, Chuck Berry Hey Jude, The Beatles Smells Like Teen Spirit, Nirvana What'd I Say, Ray Charles My Generation, The Who A Change Is Gonna Come, Sam Cooke Yesterday, The Beatles Blowin' in the Wind, Bob Dylan London Calling, The Clash I Want to Hold Your Hand, The Beatles Purple Haze, Jimi Hendrix Maybellene, Chuck Berry Hound Dog, Elvis Presley Let It Be, The Beatles Born to Run, Bruce Springsteen Be My Baby, The Ronettes In My Life, The Beatles People Get Ready, [[The Impressions God Only Knows, The Beach Boys A Day in the Life, The Beatles Layla, Derek and the Dominos (Sittin on) the Dock of the Bay, Otis Redding Help!, The Beatles I Walk the Line, Johnny Cash Stairway To Heaven, Led Zeppelin Sympathy for the Devil, The Rolling Stones River Deep - Mountain High, Ike and Tina Turner You've Lost That Lovin' Feelin', The Righteous Brothers Light My Fire, The Doors One, U2 No, Woman No Cry, Bob Marley and the Wailers Gimme Shelter, The Rolling Stones That'll Be the Day, Buddy Holly and the Crickets Dancing in the Street, Martha and the Vandellas The Weight, The Band Waterloo Sunset, The Kinks Tutti-Frutti, Little Richard Georgia on My Mind, Ray Charles Heartbreak Hotel, Elvis Presley Heroes, David Bowie Bridge Over Troubled Water, Simon and Garfunkel All Along the Watchtower, Jimi Hendrix Hotel California, Eagles The Tracks of My Tears, Smokey Robinson and the Miracles The Message, Grandmaster Flash and the Furious Five When Doves Cry, Prince Anarchy in the U.K., The Sex Pistols When a Man Loves a Woman, Percy Sledge Louie Louie, The Kingsmen Long Tall Sally, Little Richard Whiter Shade of Pale, Procol Harum Billie Jean, Michael Jackson The Times They Are A-Changin', Bob Dylan Let's Stay Together, Al Green Whole Lotta Shakin' Goin On, Jerry Lee Lewis Bo Diddley, Bo Diddley For What It's Worth, Buffalo Springfield She Loves You, The Beatles Sunshine of Your Love, Cream Redemption Song, Bob Marley and the Wailers Jailhouse Rock, Elvis Presley Tangled Up in Blue, Bob Dylan Crying, Roy Orbison Walk On By, Dionne Warwick California Girls, The Beach Boys Papa's Got a Brand New Bag, James Brown Summertime Blues, Eddie Cochran Superstition, Stevie Wonder Whole Lotta Love, Led Zeppelin Strawberry Fields Forever,The Beatles Mystery Train, Elvis Presley I Got You (I Feel Good), James Brown Mr. Tambourine Man, The Byrds I Heard It Through the Grapevine, Marvin Gaye Blueberry Hill, Fats Domino You Really Got Me, The Kinks Norwegian Wood (This Bird Has Flown), The Beatles Every Breath You Take, The Police Crazy, Patsy Cline Thunder Road, Bruce Springsteen Ring of Fire, Johnny Cash My Girl, The Temptations California Dreamin', The Mamas and The Papas In the Still of the Nite, The Five Satins Suspicious Minds, Elvis Presley Blitzkrieg Bop, Ramones I Still Haven't Found What I'm Looking For, U2 Good Golly, Miss Molly, Little Richard Blue Suede Shoes, Carl Perkins Great Balls of Fire, Jerry Lee Lewis Roll Over Beethoven, Chuck Berry Love and Happiness, Al Green Fortunate Son, Creedence Clearwater Revival You Can't Always Get What You Want, The Rolling Stones Voodoo Child (Slight Return), Jimi Hendrix Be-Bop-A-Lula, Gene Vincent and His Blue Caps Hot Stuff, Donna Summer Living for the City, Stevie Wonder The Boxer,Simon and Garfunkel Mr. Tambourine Man, Bob Dylan Not Fade Away, Buddy Holly and the Crickets Little Red Corvette, Prince Brown Eyed Girl, Van Morrison I've Been Loving You Too Long (to Stop Now), Otis Redding I'm So Lonesome I Could Cry, Hank Williams That's All Right, Elvis Presley Up on the Roof, The Drifters Da Doo Ron Ron (When He Walked Me Home), The Crystals You Send Me, Sam Cooke Honky Tonk Women, The Rolling Stones Take Me to the River , Al Green Shout (Parts 1 and 2)], The Isley Brothers Go Your Own Way, Fleetwood Mac I Want You Back,The Jackson 5 Stand By Me, Ben E. King House of the Rising Sun, The Animals It's a Man's Man's Man's World, James Brown Jumpin' Jack Flash, The Rolling Stones Will You Love Me Tomorrow, The Shirelles Shake, Rattle & Roll, Big Joe Turner Changes, David Bowie Rock & Roll Music, Chuck Berry Born to Be Wild, Steppenwolf Maggie May, Rod Stewart With or Without You, U2 Who Do You Love, Bo Diddley Won't Get Fooled Again, The Who In the Midnight Hour, Wilson Pickett While My Guitar Gently Weeps, The Beatles Your Song, Elton John Eleanor Rigby, The Beatles Family Affair, Sly and the Family Stone I Saw Her Standing There, The Beatles Kashmir, Led Zeppelin All I Have to Do Is Dream, The Everly Brothers Please, Please, Please, James Brown Purple Rain, Prince I Wanna Be Sedated, The Ramones Everyday People, Sly and the Family Stone Rock Lobster, The B-52's Lust for Life, Iggy Pop Me and Bobby McGee, Janis Joplin Cathy's Clown, The Everly Brothers Eight Miles High, The Byrds Earth Angel, The Penguins Foxey Lady, Jimi Hendrix A Hard Day's Night, The Beatles Rave On, Buddy Holly and the Crickets Proud Mary, Creedence Clearwater Revival The Sounds of Silence, Simon and Garfunkel Paranoid Android, Radiohead (We're Gonna) Rock Around the Clock, Bill Haley and His Comets I'm Waiting for the Man, The Velvet Underground Bring the Noise, Public Enemy I Can't Stop Loving You, Ray Charles Nothing Compares 2 U, Sinead O'Connor Bohemian Rhapsody, Queen Folsom Prison Blues, Johnny Cash Fast Car, Tracy Chapman Lose Yourself , Eminem Let's Get It On, Marvin Gaye Papa Was a Rollin' Stone, The Temptations Losing My Religion, R.E.M. Both Sides Now, Joni Mitchell Dancing Queen, Abba Dream On, Aerosmith God Save the Queen, The Sex Pistols Paint It, Black, The Rolling Stones I Fought the Law, The Bobby Fuller Four Don't Worry Baby, The Beach Boys Free Fallin', Tom Petty September Gurls, Big Star Love Will Tear Us Apart, Joy Division Hey Ya!, Outkast Green Onions, Booker T. and the MG's Save the Last Dance for Me, The Drifters The Thrill Is Gone, B.B. King Please Please Me, The Beatles Desolation Row, Bob Dylan I Never Loved a Man (The Way I Love You), Aretha Franklin Back in Black, AC/DC Who'll Stop the Rain,Creedence Clearwater Revival Stayin' Alive, The Bee Gees Knocking on Heaven's Door, Bob Dylan Free Bird, Lynyrd Skynyrd Wichita Lineman, Glen Campbell There Goes My Baby, The Drifters Peggy Sue, Buddy Holly Maybe, The Chantels Sweet Child O' Mine, Guns N' Roses Don't Be Cruel, Elvis Presley Hey Joe, Jimi Hendrix Flash Light, Parliament Loser, Beck Bizarre Love Triangle, New Order Come Together, The Beatles Positively 4th Street, Bob Dylan Try a Little Tenderness, Otis Redding Lean On Me, Bill Withers Reach Out, I'll Be There, The Four Tops Bye Bye Love, The Everly Brothers Gloria, Them In My Room, The Beach Boys 96 Tears, ? and the Mysterians Caroline, No, The Beach Boys 1999, Prince Your Cheatin' Heart, Hank Williams Rockin' in the Free World, Neil Young Sh-Boom, The Chords Do You Believe in Magic, The Lovin' Spoonful Jolene, Dolly Parton Boom Boom, John Lee Hooker Spoonful, Howlin' Wolf Walk Away Renee, The Left Banke Walk on the Wild Side, Lou Reed Oh, Pretty Woman, Roy Orbison Dance to the Music, Sly and the Family Stone Good Times, Chic Hoochie Coochie Man, Muddy Waters Moondance, Van Morrison Fire and Rain, James Taylor Should I Stay or Should I Go, The Clash Mannish Boy, Muddy Waters Just Like a Woman, Bob Dylan Sexual Healing, Marvin Gaye Only the Lonely, Roy Orbison We Gotta Get Out of This Place, The Animals I'll Feel a Whole Lot Better, The Byrds I Got a Woman, Ray Charles Everyday, Buddy Holly and the Crickets Planet Rock, Afrika Bambaataa and the Soul Sonic Force I Fall to Pieces, Patsy Cline The Wanderer, Dion Son of a Preacher Man, Dusty Springfield Stand!, Sly and the Family Stone Rocket Man, Elton John Love Shack, The B-52's Gimme Some Lovin', The Spencer Davis Group The Night They Drove Old Dixie Down, The Band (Your Love Keeps Lifting Me) Higher and Higher, Jackie Wilson Hot Fun in the Summertime,Sly and the Family Stone Rappers Delight, The Sugarhill Gang Chain of Fools, Aretha Franklin Paranoid, Black Sabbath Mack the Knife, Bobby Darin Money Honey, The Drifters All the Young Dudes, Mott the Hoople Highway to Hell, AC/DC Heart of Glass, Blondie Paranoid Android, Radiohead Wild Thing, The Troggs I Can See for Miles, The Who Hallelujah, Jeff Buckley Oh, What a Night, The Dells Higher Ground, Stevie Wonder Ooo Baby Baby, Smokey Robinson He's a Rebel, The Crystals Sail Away, Randy Newman Tighten Up, Archie Bell and the Drells Walking in the Rain, The Ronettes Personality Crisis, New York Dolls Sunday Bloody Sunday, U2 Roadrunner, The Modern Lovers He Stopped Loving Her Today, George Jones Sloop John B, The Beach Boys Sweet Little Sixteen, Chuck Berry Something, The Beatles Somebody to Love, Jefferson Airplane Born in the U.S.A., Bruce Springsteen I'll Take You There, The Staple Singers Ziggy Stardust, David Bowie Pictures of You, The Cure Chapel of Love, The Dixie Cups Ain't No Sunshine, Bill Withers You Are the Sunshine of My Life, Stevie Wonder Help Me, Joni Mitchell Call Me, Blondie (What's So Funny 'Bout) Peace Love and Understanding?, Elvis Costello and the Attractions Smoke Stack Lightning, Howlin' Wolf Summer Babe, Pavement Walk This Way, Run-DMC Money (That's What I Want), Barrett Strong Can't Buy Me Love, The Beatles Stan, Eminem featuring Dido She's Not There, The Zombies Train in Vain, The Clash Tired of Being Alone, Al Green Black Dog, Led Zeppelin Street Fighting Man, The Rolling Stones Get Up, Stand Up, Bob Marley and the Wailers Heart of Gold, Neil Young One Way or Another, Blondie Sign 'O' the Times, Prince Like a Prayer, Madonna Do Ya Think I'm Sexy?, Rod Stewart Blue Eyes Crying In the Rain, Willie Nelson Ruby Tuesday, The Rolling Stones With a Little Help From My Friends, The Beatles Say It Loud—I'm Black and Proud, James Brown That's Entertainment, The Jam Why Do Fools Fall In Love, Frankie Lymon and the Teenagers Lonely Teardrops, Jackie Wilson What's Love Got To Do With It, Tina Turner Iron Man, Black Sabbath Wake Up Little Susie, The Everly Brothers In Dreams, Roy Orbison I Put a Spell on You, Screamin' Jay Hawkins Comfortably Numb, Pink Floyd Don't Let Me Be Misunderstood, The Animals Wish You Were Here, Pink Floyd Many Rivers to Cross, Jimmy Cliff Alison, Elvis Costello School's Out, Alice Cooper Heartbreaker, Led Zeppelin Cortez the Killer, Neil Young Fight the Power, Public Enemy Dancing Barefoot, Patti Smith Group Baby Love, The Supremes Good Lovin', The Young Rascals Get Up (I Feel Like Being a) Sex Machine, James Brown For Your Precious Love, Jerry Butler and the Impressions The End, The Doors That's the Way of the World, Earth, Wind and Fire We Will Rock You, Queen I Can't Make You Love Me, Bonnie Raitt Subterranean Homesick Blues, Bob Dylan Spirit in the Sky, Norman Greenbaum Wild Horses, The Rolling Stones Sweet Jane, The Velvet Underground Walk This Way, Aerosmith Beat It, Michael Jackson Maybe I'm Amazed, Paul McCartney You Keep Me Hanging On, The Supremes Baba O'Riley, The Who The Harder They Come, Jimmy Cliff Runaround Sue, Dion Jim Dandy, Lavern Baker Piece of My Heart, Big Brother and the Holding Company La Bamba, Ritchie Valens California Love, Dr. Dre and 2Pac Candle in the Wind, Elton John That Lady (Part 1 and 2), The Isley Brothers Spanish Harlem, Ben E. King The Locomotion, Little Eva The Great Pretender, The Platters All Shook Up, Elvis Presley Tears in Heaven, Eric Clapton Watching the Detectives, Elvis Costello Bad Moon Rising, Creedence Clearwater Revival Sweet Dreams (Are Made of This), Eurythmics Little Wing, Jimi Hendrix Nowhere to Run, Martha and the Vandellas Got My Mojo Working, Muddy Waters Killing Me Softly With His Song, Roberta Flack Complete Control, The Clash All You Need Is Love, The Beatles The Letter, The Box Tops Highway 61 Revisited, Bob Dylan Unchained Melody, The Righteous Brothers How Deep Is Your Love, The Bee Gees White Room, Cream Personal Jesus, Depeche Mode I'm A Man, Bo Diddley The Wind Cries Mary, Jimi Hendrix I Can't Explain, The Who Marquee Moon, Television Wonderful World, Sam Cooke Brown Eyed Handsome Man, Chuck Berry Another Brick in the Wall Part 2, Pink Floyd Fake Plastic Trees,Radiohead Hit the Road Jack, Ray Charles Pride (In The Name of Love), U2 Radio Free Europe, R.E.M. Goodbye Yellow Brick Road, Elton John Tell It Like It Is, Aaron Neville Bitter Sweet Symphony, The Verve Whipping Post, The Allman Brothers Band Ticket to Ride, The Beatles Ohio, Crosby, Stills, Nash and Young I Know You Got Soul, Eric B and Rakim Tiny Dancer, Elton John Roxanne, The Police Just My Imagination, The Temptations Baby I Need Your Loving, The Four Tops Band of Gold, Freda Payne O-o-h Child, The Five Stairsteps Summer in the City, The Lovin' Spoonful Can't Help Falling in Love, Elvis Presley Remember (Walkin' in the Sand), The Shangri-Las Thirteen, Big Star (Don't Fear) the Reaper, Blue Oyster Cult Sweet Home Alabama, Lynyrd Skynyrd Enter Sandman, Metallica Kicks, Paul Revere and the Raiders Tonight's the Night, The Shirelles Thank You (Falettinme Be Mice Elf Agin), Sly & the Family Stone C'mon Everybody, Eddie Cochran Visions of Johanna, Bob Dylan We've Only Just Begun, The Carpenters I Believe I Can Fly, R. Kelly In Bloom, Nirvana Sweet Emotion, Aerosmith Crossroads, Cream Monkey Gone to Heaven, Pixies I Feel Love, Donna Summer Ode to Billie Joe, Bobbie Gentry The Girl Can't Help It, Little Richard Young Blood, The Coasters I Can't Help Myself, The Four Tops The Boys of Summer, Don Henley Fuck tha Police, N.W.A. Suite: Judy Blue Eyes, Crosby, Stills and Nash Nuthin' But a 'G' Thang, Dr.

"Xülasət ət-təvarix" Azərbaycan tarixinin mənbəyi kimi — Şükufə Məmmədovanın Qazi Əhməd Quminin "Xülasət ət-təvarix" əsəri haqqında yazdığı kitab. == Məzmunu == Oxuculara təqdim olunan Qazi Əhməd Quminin bu əlyazmasında Azərbaycanın XVI əsr tarixinə aid sosial və iqtisadi əsasən siyasi məlumatlar öz əksini tapmışdır.Sovet tarixşünaslıq elmi bele bir amili əsas tuturdu ki, mənbələrdə verilən tarixi məlumatlar dövrün xüsusiyyətlərini,tarixçinin, səlnaməçinin, səyyahın sinfi mənsubiyyətini,siyasi mövqeyini,dini-siyasi dünyagörüşünü özündə əks etdirir.Bu baxımdan Xülasət ət-təvarix əlyazması da Azərbaycan tarixinin öyrənilməsində əsas yer tutur. Monoqrafiyada əlyazmanın Tehran və Berlin nüsxələrindən istifade edilmişdir.Əsər giriş,beş fəsil,nəticə,istifadə edilmiş ədəbiyyat və mənbələr bölümündən ibarətdir.Giriş hissəsində, əsərin Azərbaycan tarixşünaslığı üçün önəmi qeyd olunmuş, əsərdə yer alan problemin marksizm-leninizm nəzəriyyəsinə uyğun şəkildə hazirlandığı bildirilmişdir.Əlyazma şəklində olan bu əsərdə XVI əsr Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin,Orta Asiyanın, İran və Azərbaycanın tarixinə dair zəngin məlumatların olduğu bildirilir.Məhz giriş hissəsində yuxarıda qeyd etdiyimiz əlyazmanın nüsxələrinin, müəllifin digər əsəri "Gülüstani-hünər”, Həsən bəy Rumlunun "Əhsən ət-təvarix”, Budaq Qəzvininin "Cəvahir əl-əxbar”,Qazi Əhməd Qaffarinin "Nusəx-i cahanara”,Miryəhya əl-Qəzvininin "Lobb ət-təvarix”,Şərəfxan Bidlisinin "Şərəfnamə”,İskəndər bəy Münşinin "Tarixi aləmarayi Abbasi”,Mirxondun "Rövzət əs-səfa”(VII cild),anonim "Tarixe aləmaraye Şah İsmayıl”,anonim "Tarixe aləmaraye Səfəvi”,Molla Kamalın "Tarixi Səfəviyan” ilə müqayisə olunmuşdur.Bundan əlavə XVI əsrdə Azərbaycanda səfərdə olmuş səyyahların gündəliklərindən,çap olunmuş rəsmi dövlət sənədlərindən,epiqrafik və numizmatik materiallardan istifadə edilmidir. Azərbaycanın XVI əsr tarixinin bir sıra problemləri Sovet və xarici ölkə tarixçiləri tərəfindən tədqiq edilmişdir.Bunların içərisində İ.P.Petruşevskinin "XVI əsr-XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda və Ermənistanda feodal munasibətləri tarixi oçerkləri”, O.Ə.Əfəndiyevin "Azərbaycan Səfəvi dövləti” Ə.Ə.Rəhmaninin "XVI əsrin sonu XVII əsrin əvvəllərində Azərbaycan Səfəvi dövləti” monoqrafiyalari əhəmiyyətli yer tutur ki, bu da əsərdə öz əksini tapmışdır.Qeyd edək ki, əsərin giriş hissəsində Ş.F.Fərzəliyevin dövrun mənbəyi olan Həsən bəy Rumlunun "Əhsən ət-təvarix” əsərinə dair elmi cəhətdən maraqli mülahizələr irəli sürdüyü qeyd edilmişdir.Azərbaycan tarixinin bu dövr tarixşünaslığının İran və Türkiyə tarixşünaslığında da öz əksini tapdığı bildirilmişdir.Giriş hissədə İran tarixçilərinin əsərlərindən Əhməd Kəsrəvinin "Şeyx Səfi və təbarəş” əsərinin,Nəsrullah Fəlsəfinin "Zendeqaniyi Şah Abbas-i əvvəl” əsərinin və Əhməd Kaviyan purun "Tarix-i ümum-i Azərbaycan” əsərləri,türk tarixçilərinin əsərlərindən isə Faruk Sümərin "Səfəvi dövlətinin quruluşu və gəlişməsində Anadolu türklərinin rolu” İsmayıl Həqqi Danışməndin "Osmanlıların xronoloji tarixi” əsərlərinin adı çəkilmişdir. === I fəsil === Şükufə xanımın əsərinin I fəslində Qazi Əhməd Quminin həyatı və onun "Xülasət ət təvarix” əsəri barəsində məlumatlar verilmişdir.Qeyd olunur ki,Qazi Əhməd Qumi 1546-cı il mayın 17-də İranın Qum şəhərində anadan olmuşdur.Şəhərin XVI əsrdə Şiə məzhəbinin əsas mərkəzlərindən birinə çevrildiyi bildirilir.1556-cı ildə Qazi Əhmədin 10 yaşı olarkən ailəsi ilə birlikdə Qum şəhərindən Məşhədə köçdüyü barəsində məlumat verilir.Onun burada Mazandaran valisi Əmir xanın oğlu Sultan Murad xandan təlim alması və xanın istedadlı şagirdlərindən biri olması barəsində məlumatlar vardır.Qazi Əhmədin yazdığına görə "Həmin gənclik illəri” onun həyatında ən gözəl və unudulmaz günlər olmuşdur.İyirmi yaşında olarkən onun I Şah Təhmasibin sarayında olması bildirilir.Şah Təhmasibin fərmanı ilə dövlət sənədlərinin üzünü köçürüb 70 nüsxədə cildləyərək ölkənin bütün bəylərbəyilərinə və valilərinə göndərilməsində Qazi Əhmədin və atası Mir Münşi Şərafəddinin böyük rolu olmuşdur. Şah Təhmasibin oğlu II İsmayılın hakimiyyəti donəmində (1576-1578) mustofi əl-məmalik vəzifəsində olan Mirşah Qazi İsfahaninin yanında bir müddət xidmət etmişdir.1589-cu ilin sonlarında Qazi Əhməd I Şah Abbasın sarayında çalışmışdır.Həmin il Qazi Əhməd özbək feodallarının Məşhədə hücumu və şəhərin dağıdılması barəsində qəsidə yazaraq məlumat verir ki, bu məlumatlar Şükufə xanımın qeyd olunan əsərində öz əksini tapmışdir.Qazi Əhməd bu qəsidədən bir parçanı "Xülasət ət-təvarix” əsərində qeyd etmişdir. O,əsərdə özü haqqinda axırıncı dəfə 1590-cı ilin sonlarında baş vermiş hadisələrdən bəhs edərkən məlumat verir.O, Şiraz şəhərini alim və mütəfəkkirlərin məskəni kimi vəsf edərək həmin yerə yollandığını yazır.Qazi Əhməd həyatının son illərində Böyük Moğol imperatoru Cahangirin sarayında yaşamışdır. "Gülüstan-i hünər”-in Tehran nüsxəsində bir sıra faktlar Qazi Əhmədin vətəni tərk edərək Hindistana getməsinin səbəbini aydınlaşdırır.Qazi Əhməd yazır ki, 1605-ci ildə dövrün xəttat və alimlərindən Mir Sədrəddin paxıllıq hissi ilə ona iftira atmış,onu Məşhəddə vəzir olarkən şahın kitabxanasından kitab oğurlamaqla təqsirləndirmiş və beləliklə bu gorkəmli şəxsiyyəti şahın gözündən salmışdır.Bu ağır böhtandan sonra Quma qayıtmış buradan da Hindistana yollanmışdır.Qazi Əhməd Quminin vəfat ili təəssüf ki,müəyyən olunmamışdır.Bu haqda ondan sonra yaşamış tarixçilər də məlumat verməmişdir. Qazi Əhməd Quminin yaradıcılığında böyük yer tutan "Xülasət ət-təvarix” əsərinin beş cilddən ibarət olması barəsində məlumat olsa da əsərin bizə gəlib çatmış hissəsi V cilddir.Şükufə xanım bu barədə qeyd edir ki, Qazi əhməd Qumi beş cildi on iki ilə tamamlamışdır.Əsər I Şah İsmayılın dönəmindən başlamalı və II Şah İsmayılın hakimiyyət illərini də əhatə etməli idi.Əsərdə xronoloji ardicilliğa fikir verilmişdir.O,Səfəvi hökümdarı Məhəmməd Xüdabəndənin səfərlərində iştirak etdiyi üçün Azərbaycanın bir çox yerlərini gəzib öyrənə bilmişdir.O,V cildi Səfəvilər xanədanının geneologiyası ilə başlayır.Əsərdə I Şah İsmayılın hakimiyyət döveündən yalnız əsas hadisələr xronoloji ardıcıllıqla qeyd olunur.O,gostərir ki, II Şah İsmayılın tarixinin təsvirinə qədər olan hissə V cildin I yarısını təşkil edir.Cildin II hissəsi isə II Şah İsmayılın taxta çıxması ilə başlanıb I Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə 1591-ci ildə qurtarır. Şükufə xanım qeyd edir ki, "Xülasət ət-təvarix” əsərinin hələlik dord əlyazma nüsxəsi məlumdur.Berlin nüsxəsi,Tehranda Mehdi Bəyaninin şəxsi xitabxanasindakı nüsxə,Tehranda Kitabxanaye Milliyyə Məlikdə saxlanılan əlyazma,Tehranda professor Səid Nəfisinin şəxsi kitabxanasında saxlanılan əlyazma.

Azərbaycan tarixinin xronologiyası - Azərbaycanın ən qədim dövrdən müasir dövrə qədərki tarixinin xronologiyası. == İbtidai icma dövrü == == Quldarlıq dövrü == == İlkin Feodalizm dövrü == == Feodalizm dövrü == IX əsrin 60-cı illəri – Şirvanın istiqlaliyyətinin bərpa edilməsi 879-941-ci illər – Sacilər dövləti 889-cu il – Məhəmmədin Azərbaycanın hakimi təyin olunması 893-cü ildən başlayaraq – Məhəmmədin Ərməniyəyə yürüşləri 901-ci il – Məhəmmədin vəfatı 914-cü il – Rusların Azərbaycanın Xəzər sahili yaşayış məntəqələrinə basqınları. 919-cu il 16 iyul – Ərdəbil yaxınlığında döyüş 927-ci il 27 dekabr – Kufə şəhəri yaxınlığında döyüş. Yusifin öldürülməsi 942-981-ci illər – Salarilər sülaləsinin hakimiyyəti 944-cü il 24 avqust – Bərdə şəhərinin tutulması 945-ci il 12 avqust – Rusların Bərdəni tərk etməsi X əsrin II yarısı – Azərbaycanda Şəddadilər dövlətinin meydana gəlməsi 953-cü il – Məzrubanın Ərdəbildə hakimiyyəti ələ keçirməsi 957-ci ilin dekabrı – Məzrubanın ölümü 961-981-ci illər – İbrahimin hakimiyyəti 971-ci il – Şəddadilər dövlətinin fəaliyyətinin başlanması 981-ci il – İbrahimin məğlubiyyəti və Ərdəbilin tutulması 987-ci il – Əbdül-heycanın Ərməniyəyə hücumu 988-1030-cu illər – Sultan I Mahmudun hakimiyyəti 1010-1080-ci illər – Qətran Təbrizi 1020-1059-cu illər – Əbu Mənsur Vəhsudan 1027-1034-cü illər – Şirvanşah Mənuçöhrün hakimiyyəti 1027-1382-ci illər – Kəsranilər sülaləsi XI əsr. 30-40-cı illəri – Azərbaycanda rusların hücumlarının genişlənməsi 1038-1063-cü illər – Toğrul bəyin hakimiyyəti 1038-1157-ci illər – Səlcuq imperiyası 1042-ci ilin oktyabrı – Təbrizdə zəlzələ 1045-ci il – Həmədanın tutulması 1050-ci il – İsfahanın tutulması 1050-1067-ci illər – Əbdüləsfər Şavurun hakimiyyəti XI əsr. 50-ci illəri – Səlcuq qoşunlarının Azərbaycana daxil olması 1055-ci ilin yazı – Bağdadın tutulması 1063-1072-ci illər – Alp Arslanın hakimiyyəti 1067-ci il – Alp Arslanın Arrana gəlməsi XI əsr. 70-80-cı illəri – Şirvanşah Məzyədilər dövlətinin tənəzzülü 1071-ci il – Məlazgird yaxınlığında döyüş 1072-1092-ci illər – Məlikşahın hakimiyyəti 1074-1088-ci illər – III Fəzmunun hakimiyyəti 1088-ci il – Gəncənin tutulması 1089-1125-ci illər – IV Davidin hakimiyyəti 1108-1127-ci illər – Ağsunqurilər sülaləsi 1108-1146-cı illər – Fələki Şirvanı 1117-ci il – Şirvanın tutulması XII əsr. 20-30-cu illəri – Qafqaziyədə feodal dövlətinin istiqlaliyyət uğrunda mübarizəsi 1120-ci il – Qəbələ, Şəki, Şamaxının tutulması 1120-1160-cı illər – III Mənuçehrin hakimiyyəti 1120-1199-cu illər – Əfzələddin Xaqani (Xaqani Şirvani) 1121-1122-ci illər – IV Davidin Toğrulla müharibələri 1123-cü il – IV Davidin Şirvana gəlməsi 1123-cü il – Gülüstan qalasının tutulması XII əsr. 30-cu illəri – Azərbaycan Atabəylər dövlətinin meydana gəlməsi 1136-1225-ci illər – Atabəylər-Eldənizlər sülaləsinin hakimiyyəti 1136-1160-cı illər – Azərbaycan Eldənizlər dövlətinin təşəkkülü 1141-1209-cu illər – Nizami Gəncəvi 1160-1234-cü illər – İbn əl-Əsir 1161-1191-ci illər – Azərbaycan Eldənizlər dövlətinin çiçəklənməsi 1161-ci ilin yayı – III Georginin Gəncə və Dəbili qarət etməsi 1163-cü ilin yanvarı – Atabəy Eldənizin Gürcüstana hücumu 1164 və 1166-cı illər – Gürcülərin Azərbaycana hücumu 1174-cü il – Eldənizin Gürcüstana hücumu 1175-1186-cı illər – Atabəy Cahan Pəhləvanın hakimiyyəti 1184-1213-cü illər – Tamaranın hakimiyyəti 1186-1191-ci illər – Qızıl Arslanın hakimiyyəti 1188-ci ilin martı – Həmədan yaxınlığında döyüş 1190-1245-ci illər – Zülfüqar Şirvani 1191-1225-ci illər – Azərbaycan Eldənizlər dövlətinin tənəzzülü 1192-ci il – Şirvanda zəlzələ 1192-ci il – III Toğrulun Təbrizə hücumu XIII əsr. sonu 1447-ci il – Səfəvilər tarixinin birinci dövrü 1203-1225-ci illər – I Güstasp ibn Fərruxzadın hakimiyyəti 1206-1227-ci illər – Çingiz xanın hakimiyyəti 1210-1225-ci illər – Özbəyin hakimiyyəti 1219-cu il – Xarəzm dövlətinə basqın 1220-ci il – Monqolların Azərbaycana yürüşü 1221-ci il – Monqolların Təbrizə yürüşü 1222-ci il – Monqolların Şamaxını tutması 1224-1244-cü illər – III Fəribürzün Şirvanı idarə etməsi 1225-ci il – Azərbaycanın Xarəzmşah Cəlaləddinin hücumlarına məruz qalması 1225-ci il – Azərbaycanda Atabəylər Eldənizlər dövlətinin süqutu 1231-ci il – Gəncədə xalq üsyanı 1231-ci il – Monqolların ikinci dəfə Azərbaycana soxulması 1235-ci il – Gəncənin tutulması XIII əsr.

"Azərbaycan tarixinin çağdaş problemləri" kitabı 2000-ci ildə Xəzər Universiteti Nəşriyyatında işıq üzü görmüşdür. Azərbaycan tarixçisi, professor Süleyman Əliyarlının 70 illik yubileyinə həsr olnumuş məcmuə Xəzər Universitetinin Tarix departamenti tərəfindən hazırlanmışdır. Redaktor Prof. Hamlet İsaxanlıdır. == Məzmun == Kitab öz məzmununa görə üç hissəyə ayrılır. === Süleyman Əliyarlı haqqında === Elmira Muradəliyeva - Müəllim haqqında söz H.Achmed Schmiede - Tarihin Nabzını Yoklayan El Bəxtiyar Vahabzadə - Tarixçi dostum İllər...illər... Elmi əsərlərinin listəsi === Elmi məqalələr === Mehman Abdullayev - Rusiyanın Şimali Azərbaycanda müstəmləkəçilik siyasəti Audrey L. Altstadt - Azərbaycan Üzərinə Qərb Ölkələrində olan mənbələr: Ceyhun Hacıbeylinin Yazıları Roza Arazova - Azərbaycanın ən qədim əkinçilik mədəniyyəti və onun Yaxın Şərqlə qarşılıqlı əlaqələri məsələsinə dair (rus dilində) İradə Bağırova - "Difai" partiyasının Azərbaycanda yaranması və fəaliyyəti tarixindən (rus dilində) Məmməd Cəfərli - Qummel qardaşları (rus dilində) Cəmil Həsənli - Cənubi Azərbaycanda milli hərəkat (1945-1946) (rus dilində) Lətifə Həsənova - Azərbaycan əhalisinin milli tərkibinin xüsusiyyətləri (müharibədən sonrakı sovet siyahıya almaları üzrə) Xaləddin İbrahimli - "Qurtuluş" dərgisinin Vətən tarixinin öyrənilməsində yeri Hamlet İsaxanlı - Abbasqulu ağa Bakıxanovu oxuyarkən Musa Qasımov - Oktyabr çevrilişindən sonra böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasətinin fəallaşmasının səbəbləri Nisbət Məhdiyeva - Rusiya tərkibindəki türk xalqları Fevral inqilabından sonra...

Ağarza Quliyev. Kino tarixində imzası olan... qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Elvin Vəlimətov tərəfindən 2013-cü ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan kinosu tarixində əvəzsiz rolu olan, öz dəst-xətti, öz imzası olan rejissor Ağarza Quliyevin kino sənətindən bəhs edir. Filmdə rejissorun çəkdiyi filmlərdən fraqmentlər əks etdirilir. == Məzmun == Film Azərbaycan kinosu tarixində əvəzsiz rolu olan, öz dəst-xətti, öz imzası olan rejissor Ağarza Quliyevin kino sənətindən bəhs edir. Ağarza Quliyev 1927–ci ildə Kinofabrikanın nəzdində kinoemalatxanasını bitirib. 1924-cü ildən kinoda fəaliyyətə kinoaktyor kimi başlayıb, 1934-cü ildən kinorejissor kimi fəaliyyətini davam etdirib. Azərbaycan kinosunda 50 illik fəaliyyəti nəticəsində 25-dən çox filmin üzərində işləmiş, rejissor olaraq "Almaz", "Yeni horizont", "Qara daşlar", "Səhər", "Ulduz", "Mən ki gözəl deyildim" tammetrajlı bədii filmlərini çəkmiş, bir neçə filmdə aktyor kimi də çəkilmişdir.Filmdə rejissorun çəkdiyi filmlərdən fraqmentlərə yer verilmişdir.

Bu, Göytürklərin Türk xaqanlığının yaranmasından İkinci Göytürk xaqanlığının sonuna qədər olan tarixinin xronologiyasıdır. == V əsr == == VI əsr == == VII əsr == == VIII əsr == == İstinadlar == == Ədədbiyyat == Andrade, Tonio, The Gunpowder Age: China, Military Innovation, and the Rise of the West in World History, Princeton University Press, 2016, ISBN 978-0-691-13597-7. Asimov, M.S., History of civilizations of Central Asia Volume IV The age of achievement: A.D. 750 to the end of the fifteenth century Part One The historical, social and economic setting, UNESCO Publishing, 1998 Barfield, Thomas, The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell, 1989 Barrett, Timothy Hugh, The Woman Who Discovered Printing, Great Britain: Yale University Press, 2008, ISBN 978-0-300-12728-7 (alk. paper) Beckwith, Christopher I, The Tibetan Empire in Central Asia: A History of the Struggle for Great Power among Tibetans, Turks, Arabs, and Chinese during the Early Middle Ages, Princeton University Press, 1987 Biran, Michal, The Empire of the Qara Khitai in Eurasian History: Between China and the Islamic World, Cambridge University Press Bregel, Yuri, An Historical Atlas of Central Asia, Brill, 2003 Drompp, Michael Robert, Tang China And The Collapse Of The Uighur Empire: A Documentary History, Brill, 2005 Golden, Peter B., An Introduction to the History of the Turkic Peoples: Ethnogenesis and State-Formation in Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East, OTTO HARRASSOWITZ · WIESBADEN, 1992 Graff, David A., Medieval Chinese Warfare, 300-900, Warfare and History, London: Routledge, 2002, ISBN 0415239559 Graff, David Andrew, The Eurasian Way of War Military Practice in Seventh-Century China and Byzantium, Routledge, 2016, ISBN 978-0-415-46034-7. Haywood, John, Historical Atlas of the Medieval World, AD 600-1492, Barnes & Noble, 1998 Latourette, Kenneth Scott, The Chinese, their history and culture, Volumes 1-2, Macmillan, 1964 Lorge, Peter A., The Asian Military Revolution: from Gunpowder to the Bomb, Cambridge University Press, 2008, ISBN 978-0-521-60954-8 Millward, James, Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang, Columbia University Press, 2009 Needham, Joseph, Science & Civilisation in China, V:7: The Gunpowder Epic, Cambridge University Press, 1986, ISBN 0-521-30358-3 Rong, Xinjiang, Eighteen Lectures on Dunhuang, Brill, 2013 Shaban, M. A., The ʿAbbāsid Revolution, Cambridge: Cambridge University Press, 1979, ISBN 0-521-29534-3 Sima, Guang, Bóyángbǎn Zīzhìtōngjiàn 54 huánghòu shīzōng 柏楊版資治通鑑54皇后失蹤, Yuǎnliú chūbǎnshìyè gǔfèn yǒuxiàn gōngsī, 2015, ISBN 978-957-32-0876-1 Sinor, Denis, The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge University Press, 1990, ISBN 978-0-521-24304-9 Skaff, Jonathan Karam, Sui-Tang China and Its Turko-Mongol Neighbors: Culture, Power, and Connections, 580-800 (Oxford Studies in Early Empires), Oxford University Press, 2012 Wang, Zhenping, Tang China in Multi-Polar Asia: A History of Diplomacy and War, University of Hawaii Press, 2013 Whiting, Marvin C, Imperial Chinese Military History, Writers Club Press, 2002 Wilkinson, Endymion. Chinese History: A New Manual, 4th edition. Cambridge, MA: Harvard University Asia Center distributed by Harvard University Press. 2015. ISBN 9780674088467.

Gəncə zərbxanası — Gəncə şəhərində yerləşən sikkə zərbxanası. Güman edilir ki, Gəncədə zərbxananın fəaliyyəti Sasani dövründən başlamışdır. Zərbxana 1804-cü ilə, Gəncə xanlığının süqutuna qədər fəaliyyət göstərmişdir. == Tarixi == === Sasani və Xilafət dövrü === Sasani hökmdarı II Xosrov Pərvizin adından Gəncədə zərb edilmiş sikkəsi hazırda Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində qorunur. Sikkənin aversində II Xosrovun surəti, reversində atəşpərəst məbədinin təsviri verilmişdir. Şəklin ətrafında Gəncə zərbxanasının monoqrammı zərb edilmişdir. Əməvi dövründə Gəncə zərbxanasında II Xosrovun sikkə tipləri əsasında sasani-ərəb dirhəmləri zərb edilmişdir. Bu tip sikkələr h. 77-ci il (696-cı il) Əməvi xəlifəsi Əbd əl-Məlik Mərvanın pul islahatına qədər zərb olunmuşdur. Rusiya Dövlət Ermitaj Muzeyinin numizmatika fondunda h.

Erməni tarixşünaslığında revizionist nəzəriyyə == Xristian dinini qəbul etməsi mifi == Erməni tarixçiləri Ermənistanın 301-ci ildə xristianlığı dövlət dini kimi dünyada birinci olaraq qəbul etmiş ölkə olması barədə mif yaratmışlar və onu inadla təbliğ edirlər, hərçənd elmə çoxdan məlumdur ki, hələ II əsrin axırlarında, yəni ermənilərdən bir əsrdən də çox əvvəl ərəmeydilli Edessa çarlığında (Osroyenada) xristianlıq rəsmi din olmuşdur. 165-ci ildə Edessa çarı Abqar bar Manu (V Abqar və ya VIII Manu) xristianlığı qəbul etmişdir, onu buna inandıran fələstinli missioner Müqəddəs Fadey (Adday) olmuşdur, çar taxt-tacında onun varisi VIII Abqar isə xristianlığı Osroyenanın dövlət dininə çevirmişdir (bəzi mənbələrdə göstərilir ki, bunu xristian poeziyasının təməlini qoymuş IX Abqar etmişdir). Alman tarixçi və ilahiyyatçısı Adolf fon Harnak 1905-ci ildə yazırdı: "… şübhə yoxdur ki, hələ 190-cı ilə qədər xristianlıq bütün Edessada və ona bitişik vilayətlərdə fəal yayılmışdı və (201-ci ildən az sonra, bəlkə də daha əvvəl) çar sarayı kilsəni (yəni xristianlığı) qəbul etmişdir". İrfan Şahid VIII Abqarın Ön Şərqdə xristianlığı qəbul etmiş dövlətin birinci hökmdarı olmasını yazırdı. Maraqlıdır ki, Ermənistanın 301-ci ildə xristian dinini qəbul etməsi faktı erməni tarixçilərinin özlərinin arasında da mübahisəyə səbəb olur. Sirarpi Ter-Nersesyan yazır: "Ənənəyə görə bu hadisənin tarixi 301-ci il hesab edilirdi, lakin son araşdırmalara görə bu, 314-cü ildən tez olmamışdır". Bəs bütün bu faktlardan sonra ermənilər dünyada necə ilk xristian milləti olur? Maraqlıdır ki, uydurmaları ilə tarixi faktları təkzib edən ermənilər Edessa dövləti tərəfindən xristianlığın birinci olaraq qəbul edilməsinin əhəmiyyətini azaltmağa çalışaraq aşkar təhriflərə yol verirlər: bəzi irəvanlı tarixçilər iddia edirlər ki, Osroyena tərəfindən xristianlığın dövlət dini kimi qəbul edilməsi, necə deyərlər, "sayılmır", çünki guya həmin dövrdə Osroyena müstəqil, hələ (bəlkə də) öz dövlətçiliyi olmamışdır. Onlar bu uydurmaları təsdiqləmək üçün Osroyenanın Ermənistanın tərkibində göstərildiyi xəritə nəşr edirlər, lakin bir məsələ barədə susurlar ki, Osroyena bundan xeyli əvvəl və qısa müddətə Tiqran tərəfindən fəth edilmiş, xristianlıq qəbul edilən vaxtda isə Osroyena artıq çoxdan müstəqil idi. Həmin tarixçilər bu cür təhriflərdən əlavə, Osroyena tərəfindən xristianlığın birinci qəbul edilməsinin əhəmiyyətini hər vasitə ilə azaltmağa çalışırlar.

Aşağıda VI-XIV əsrlər arasındakı Türk xalqları tarixinin müəyyən edilmiş zaman xronologiyası verilmişdir. Anadolu Səlcuqlu dövlətinin xronologiyası bu zaman xronologiyasında yer alsa da, Səlcuqlu Rum sultanlığı üçün daha ətraflı xronologiyaı üçün Anadolu Səlcuqlu dövlətinin xronologiyasına baxın. Çağdaş Türkiyə Respublikasının və qanuni sələfinin xronologiyası üçün Osmanlı imperiyasının xronologiyası və Türkiyə tarixinin xronologiyasına baxın. Bu zaman xronologiyasında qeyd olunanların xaricində, türk xalqları Azərbaycan və Orta Asiya respublikaları ilə yanaşı Rusiya, Çin və İran kimi Osmanlı imperiyası və Türkiyə ərazisindən kənarda yaşamışlar.

Ümumdünya tarixinə nəzər — Cəvahirləl Nehrunun həbsdə ikən qızı İndira Qandiyə 1930-1933-cü illərdə yazdığı məktublardan ibarət, 1934-cü ildə nəşr edilmiş kitab . == Məzmun == Kitaba dünyanın görkəmli siyasi xadimlərindən biri, Hindistan milli-azadlıq hərəkatının lideri və ilk baş naziri olmuş Cəvahirləl Nehrunun məhbəsdə ikən qızı İndira Qandiyə (1980-1984-cü illərdə Hindistanın baş naziri olmuşdur) yazdığı məktublar daxil edilmişdir. Əsərdə həmçinin, bəşər sivilizasi-yasının ikinci dünya müharibəsinə qədərki tarixinin əsas hadisələri qısaca şərh şəklində oxuculara təqdim olunub. == Nəşr və tərcümə == Kitab Tahir Paşazadə tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilib, 19866-cı ildə Gənclik nəşriyyatında, 2006-cı ildə Şərq-Qərb nəşriyyatında 344 səhifədə, 25 000 tirajla, 2018-ci ildə Bakı Kitab Klubunda 420 səhifədə nəşr edilib. == İstinadlar == == Həmçinin bax == Dünya tarixi == Xarici keçidlər == "Ümumdünya tarixinə nəzər" ( (az.)). bbclub.az. İstifadə tarixi: 2019-10-06. Cəvahirləl, Nehru. Ümumdünya tarixinə nəzər (PDF). Bakı: Şərq-Qərb.

Birləşmiş Ştatların hər bir ştatı öz suverenliyini federal hökumətlə bölüşən 50 təsisçi qurumdan biridir. Amerikalılar hər bir ştat və federal hökumət arasında ortaq suverenliyə görə həm federal respublikanın, həm də yaşadıqları əyalətin vətəndaşlarıdır. Kentukki, Massaçusets, Pensilvaniya və Virciniya tam rəsmi adlarında ştat deyil, birlik terminindən istifadə edirlər. Ştatlar Birləşmiş Ştatların əsas bölmələridir. Onlar federal hökumətə verilməyən və ABŞ Konstitusiyası ilə qadağan olunmayan bütün səlahiyyətlərə malikdirlər. Bütövlükdə, əyalət hökumətləri yerli maraq doğuran məsələləri tənzimləmək səlahiyyətinə malikdir. Məsələn,dövlətdaxili ticarətin tənzimlənməsi, seçkilərin keçirilməsi, yerli hökumətlərin yaradılması, dövlət məktəb siyasəti və qeyri-federal yol tikintisi və təmiri. Hər bir dövlətin respublika prinsiplərinə əsaslanan öz konstitusiyası və icra, qanunverici və məhkəmə qollarından ibarət hökuməti var.Bütün ştatlar və onların sakinləri Senat və Nümayəndələr Palatasından ibarət ikipalatalı qanunverici orqan olan federal Konqresdə təmsil olunurlar. Hər bir ştat iki Senator və ən azı bir Nümayəndə ilə təmsil olunur, halbuki bir ştatın Nümayəndələr Palatasının nümayəndə heyətinin ölçüsü konstitusiyaya uyğun olaraq ən son onillik siyahıyaalma ilə müəyyən edilən ümumi əhalisindən asılıdır. Bundan əlavə, hər bir ştat Birləşmiş Ştatların Prezidentini və Birləşmiş Ştatların vitse-prezidentini seçən orqan olan Seçici Kollegiyasında səs vermək üçün həmin ştatdan Konqresdəki Nümayəndələr və Senatorların cəminə bərabər sayda seçici seçmək hüququna malikdir.Konstitusiyanın IV maddəsinin 3-cü bölməsinin 1-ci bəndi Konqresə yeni ştatları İttifaqa qəbul etmək səlahiyyətini verir.

Azərbaycan futbol tarixini xronologiyası. Bu məqalədə Azərbaycan futbolunda baş vermiş önəmli hadisələrin tarixlərini görə bilərsiniz. == Xronologiya == 1928 — "Proqers-2" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu. 1930 — "Rote Fahne" (Tovuz) futbol klubu fəaliyyətini dayandırdı. 1934 — "Profsoyuz" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1935 — "Cənub İnşşatçısı" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1936 — Şahdağ (Quba) klubu müharibə səbəbi ilə fəaliyyətinə ara verdi. 1936 — "Cənub İnşşatçısı" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu 1936 - "Cənub İnşaatçısı"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1937 — "Lokomotiv" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1937 - "Temp"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1938 — "Lokomotiv" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1938 - "Temp"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1939 — "Lokomotiv" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1939 - "Lokomotiv"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1940 — "Lokomotiv" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1940 - "Dinamo"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1944 — “Dinamo” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1946 — “Lokomotiv” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1947 — "Əmək Ehtiyatları" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1947 - "Pişevik"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1948 — "KKF" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1948 - "Pişevik"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1949 — "KKF" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1949 - "KFF"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1950 — “İskra” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1950 - "Əmək Ehtiyatları"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1951 — "Orconikidzeneft " (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1951 - " S.M.Budennoqo adına Zavod"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1952 — Tovuzda "Kalxozçu" Könüllü İdman Cəmiyyəti yaradıldı. Tovuz klubu da, o cəmiyyəti təmsil etməyə başladı1952 — "Orconikidzeneft " (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1952 - "S.M.Budennoqo adına Zavod"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1953 — "Orconikidzeneft " (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1953 - "Dinamo"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1954 — "S.M.Budennoqo adına Zavod" (Bakı ) Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1954 - "BODO"() futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1955 — "Orconikidzeneft" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1955 - " S.M.Budennoqo adına Zavod"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1956 — "Məhsul" İdman Cəmiyyəti ilə, "Kalxozçu" Könüllü İdman Cəmiyyəti birləşdirildi.1956 — "NPU Orconikidzeneft" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1956 - "NPU Orconikidzeneft"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1957 — "NPU Orconikidzeneft" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1957 - "Məhsul"(Tovuz) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1958 — "NPU Orconikidzeneft" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1958 - "SK BO PVO "(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1959 — "Bakı yığması-Spartakiada" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1959 - "Neftyannik"(Quba) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1960 — "OİK" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1960 - "ATZ "(Sumqayıt) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1961 — “Spartak” (Quba) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1961 - "NPU Orconikidzeneft"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1962 — "OİK" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1962 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1963 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1963 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1964 — “Polad” (Sumqayıt) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1964 - "Vostok"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1965 — “Vostok” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1965 - "Vostok"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1966 — "Ulduz" (Mingəçevir) həvəskar futbol klubu SSRİ gəncləri milli yığmasını 1-0 hesabı ilə məğlub etdi1966 — “Vostok” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1966 - "Vostok"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1967 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1967 - "Abşeron"(Xırdalan) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1968 — "OİK " (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1968 - "Politexnik"(Mingəçevir) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1969 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1969 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1970 — "OİK" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1970 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1971 — “Kimyaçı” (Sumqayıt) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1971 - "Suraxanılı"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1972 — “Suraxanılı” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1972 - "İzolit"(Mingəçevir) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1973 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1973 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1974 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1974 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1975 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1975 - "Suraxanılı"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1976 — “Araz” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1976 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1977 — “Qarabağ” (Xankəndi) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1977 - "OİK"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1977 - "Suraxanılı"() futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1978 — "SKİF" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1978 - ""() futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1979 — "OİK" (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1979 - "Suraxanılı"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1980 — "Toxucu" (Bakı) futbol klubu "Mingəçevir" şəhərinə köçürüldü.1980 — “Energetik” (Əli-Bayramlı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1980 - "Energetik"(Şirvan) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1981 — “Gənclik” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1981 - "Gənclik"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1982 — “Toxucu” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1982 - "Gənclik"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1983 — “Termist” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1983 - "Viləş"(Masallı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1984 — “Termist” (Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1984 - "Qənnadıçı"(Gəncə) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1985 — “Xəzər” (Sumqayıt) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1985 - "Qənnadıçı"(Gəncə) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1986 — “Göyəzən” (Qazax) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1986 - "İnşaatçı"(Sabirabad) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1987 — “Araz” (Naxçıvan) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1987 - "Xəzər"(Lənkaran) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1988 — “Qarabağ” (Ağdam) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1988 - "Araz"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu.1989 — “İnşaatçı” (Sabirabad) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1989 - "Gənclik"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu. 1990 — “İnşaatçı” (Sabirabad) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1990 - "Qarabağ"(Ağdam) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu. 1991 — “Xəzər” (Sumqayıt) futbol klubu Azərbaycan SSRİ çempionu oldu.1991 - "İnşaatçı"(Bakı) futbol klubu Azərbaycan SSR Kubokunun qalibi oldu. 1992 - "Neftçi" (Bakı) Yüksək dəstənin çempionu oldu 1997 — "Çınar Polis Akemediyası" və "Qartal-95" futbol klubları birləşdirildi.