* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •••••••• | 0.39 |
2004 | •••••••••••••••••••• | 1.01 |
2005 | •••••••••••••• | 0.67 |
2006 | ••••• | 0.23 |
2009 | •••• | 0.16 |
2010 | •• | 0.09 |
2011 | ••••••• | 0.34 |
2012 | •••• | 0.17 |
2013 | ••• | 0.15 |
2014 | •••• | 0.17 |
2015 | •••• | 0.17 |
2020 | ••• | 0.13 |
1 [ər.] 1. is. Tənha yer, gizli yer, heç kəs olmayan yer. Xəlvətə çəkilmək. Nə xəlvətdə oturmusan? – Vermərəm aləmə xəlvət otaqda; Deyib, gülüb danışmağı səninlə. Q.Zakir. Mirzə Səfər eşitmişdi ki, şeir yazmaq üçün iki vasitə lazımdır: xəlvət otaq və bir şüşə şərab. Ə.Haqverdiyev. 2. sif. Adamsız, boş, gediş-gəliş olmayan. Zora xəlvət küçələrin birində divara vərəqə yapışdırmaq istərkən, almanca danışıq səsləri eşitdi. S.Vəliyev. 3. zərf Xəlvətcə, gizlicə. Xəlvət pıçıldaşmaq. Xəlvət göz qoymaq. – [Alı bəy:] Ay Zeynal, Hacı Qasım azından ildə xəlvət beş dükan tikdirirmi? Çəmənzəminli. Sərvətə qul olan bir rüşvətxorun; Xəlvət qazandığı var-dövlət oldu; Aşkar itirdiyi ləyaqət oldu. B.Vahabzadə. // sif. Gizli, xəlvəti, məhrəmanə. Xəlvəti söhbətimiz var. – Sənin gözəlliyinin mən də çoxdan aşiqiyəm; Nə xəlvəti demək olmur, nə aşikarə sənə. Ə.Vahid.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / xəlvət1 Ərəbcə xolov (tənhalıq) sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / xəlvət1 1. уединение, уединенное место; 2. секретный, тайный, укромный; 3. втихомолку, украдкой, крадучись, тайно, втайне, тайком, скрытно, укромно;
Azərbaycanca-rusca lüğət / xəlvət2 I прил. 1. безлюдный, малолюдный. Xəlvət küçə безлюдная улица, xəlvət dalan безлюдный переулок 2. укромный, уединённый (скрытый от взглядов посторонних). Xəlvət yer укромное место, xəlvət guşə укромный уголок II нареч. 1. тайно, тайком, украдкой. Xəlvət görüşmək встречаться тайком; xəlvət izləmək тайно преследовать; xəlvət baxmaq смотреть украдкой, тайком подглядывать III послел. kimdən xəlvət втайне, тайком от кого-л., чего-л. Məndən xəlvət тайком от меня; xəlvətə çəkilmək уединяться, уединиться
Azərbaycanca-rusca lüğət / xəlvət1 I. s. secret; (gizli) covert, veiled; ~ görüş secret meeting; ~ kəbin secret / clandestine marriage; ~ tipoqrafiya clandestine / underground / secret press; ~ təhlükə veiled threat II. z. secretly; in secret; underhandedly; ~ getmək to steal* away / out
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / xəlvət1 sif. désert, -e, dépeuplé, -e ; peu fréquenté, -e ; ~ küçə rue f dépeuplée ; ~ yer endroit m peu fréquenté ; ~ görüşmək voir (se) en secret ; ~ getmək filer à l’anglaise
Azərbaycanca-fransızca lüğət / xəlvət1 [ər.] хелвет (1. сущ. тек чка, чинеба чка, са касни авачир чка; ara xəlvət – tülkü bəy. Ata. sözü ара хелвет хьайила, сикlре пачагьвал ийида; 2. прил. инсанар авачир, фин-хтун авачир, буш (мес. куьче); 3. нареч. хелветдиз, хелветдаказ, чинеба).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / xəlvət\ – tək qalmaq, insanın öz sevdiyi ilə kimsəsiz yerə çəkilmək. Lakin sufilər bu xəlvət halını öz şeyxlərinin icazəsi ilə nəzərdə tutulmuş müəyyən bir müddətə insanlardan uzaqlaşmaqla yerinə yetirirlər. Sufilərin xəlvətə çəkilməsində öz xüsusi məqsədləri olur. Sufilər insanlardan, o cümlədən cəmiyyət həyatından uzaq qalmaqla qəlblərində yalnız Allah sevgisini saxlamaq, qəlbi pis arzu və istəklərdən təmizləmək, nəfsi zərərli düşüncələrin təsirindən, xəbis niyyətlərdən azad etməkdir. Xəlvətin daha ümumi mənası üzlətdir. Sufilərə xas olan çölə sözü də xəlvət sözü ilə təqribən eyni mənanı ifadə edir. Çilə sufilərin yaşadıqları bir hal və üsuldur. Bu üsulla sufi öz xəlvətində müəyyən olunmuş qaydada yaşayar, öz həyatını tənzimlər. Bu müddət sufilər üçün adətən qırx gün çəkir.
Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğətiə. 1) gizli yer; 2) boş, adamsız; 3) bax xəlvəti.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti