çayı sözü azərbaycan dilində

Abakan çayı — Xakasiya ərazisindənn axan, Yenisey çayının sol qolunu təşkil edir. Çayın uzunluğu 327 km təşkil edir. Ümumi su toplayıcı hövzəsinin sahəsu 32000 km² təşkil edir. == Axın == Abakan çayı Xaxasiya ərazisində mövcud olan səkkiz inzibati rayondan beşının ərazisindın axır: Askiz, Altaysk, Beysk, Taştıpsk, Usr-Abakan. Abakan çayını əmələ gətirən ısas Çaylar olan Böyük Abakan və Kiçik Abakan çayları öz başlançıqlarını Qərbi Sayan və Altay dağlarından götürür. Çay Samoxval dağları önündə Krasnoyarsk su anbarına tökülür. Yixarı axarlarda çay dərin ensiz yataqla axır. Böyük Monok kəndi yaxınlığında yatağı birdən genişlənir. Butadan Minusinski novuna axır. Burada çay çoxlu qollara ayrılır.

Adaqum (Adıkum, Adaqim, Atakuma,Ataqum; adıq Атӏэкӏумэ) — Rusiyanın Krasnodar diyarında çay. Adaqum Kuban çayının sol qolu olub, uzunluğu 66 km, su toplayıcı hövzənin sahəsi 336 km²-dir. Bakanka və Neberjay çaylarının birləşməsi nəticəsində yaranır. Çayın mənsəbi Markotxsk silsiləsinin şimal yamaclarındadır. Çayın qidalanması qarışıqdır. İl ərzində daha çox yağış suları üstünlük təşkil edir. Adaqum çayı əvvəllər çoxsaylı qollardan ibarət geniş şəbəkəyə malik idi. İndi çay qollarının bir çoxundan məhrum olub. Buna səbəb çay yatağında inşa edilmiş Varnavin su anbarıdır. Məhs Adaqum çayı bu su anbarına tökülür.

Adda — İtaliyada çay. == Tarixi == İkinci koalisiyanın (İngiltərə, Rusiya, Avstriya və s.) Fransa ilə müharibəsində Aleksandr Suvorovun komandanlıq etdiyi Rusiya–Avstriya qoşunları 27–28 aprel 1799-cu il tarixlərində Adda çayı sahillərində general Jan Viktor Moronun komandanlıq etdiyi fransız ordusuna qalib gəlmişdir. == Xüsusiyyətlər == Po çayının sol qolu olan Addanın uzunluğu 313 kilometr, hövzəsinin sahəsi təqribən 8 min kilometr2-dir. == İqtisadiyyat == Adda çayı üzərində çox sayda SES var. Bəzi yerlərdə gəmiçiliyə yararlıdır. Addadan Milana uzunluğu 56 kilometr olan kanal çəkilmişdir.

Akiqava çayı və ya Akikava çayı — Böyük Tokio bölgəsinin qərbində axan çay. Tama çayının əsas qoludur. == Haqqında == Akiqava çayı iki suayırıcıya malikdir: şimal və cənub. Mənbəyi Çiçibu Tama Kay Milli Parkında yerləşir. Akiruno və Hinohara şəhərlərindən, eləcə də, Kanaqava və Tokio prefekturalarından keçir. Çayın dərəsi populyar istirahət yeridir.

Bala Kür (kanal) — Neftçala rayonu ərazisində Kür çayından Xəzər dənizinə çəkilən kanal. Akkuşa — Kür çayının Salyan və Neftçala rayonları ərazisindəki, həm də "Bala Kür" adlanan qolu.

Akri (port. Rio Acre) — Cənubi Amerikanın mərkəzi hissəsindən axan çay. Çay Braziliyanın şimal-qərbi və Boliviyanın şimalından axır. Çayın uzunluğu 650 km-dir. Öz başlanğıcını And dağlarpndan götürür. Bir hissəsi Braziliya və Boliviya sərhəddini təşkil edir. Purus çayının mənbəyini təşkil edir. Çay 480 km məsafədə gəmiçilik üçün yararlıdır. Gursululuq dönəmində, yanvardan maya qədər naviqasiyaya yararlı sahə artır.

Aksuat (Хасаут, qaraç.-balk. Схауат) — Qaraçay-Çərkəz Respublikasında çay. Aksuat çayı bol sulu və gür dağ çayı olub Böyük Qafqazın şimal yamacı boyu axır. Aksuat Kiçik Zelençuk çayının sol qolu. == Coğrafiyası == Aksuat — Qaraçay-Çərkəz Respublikasının ərazisində yerləşən az çox bol sulu çaylardan biridir. Aksuat çayı Xasaut buzlağından qidalanır. Çayın uzunluğu 77 km, su toplayıcı hövzəsinin sahəsi isə 843 km²-dir. Aksuat çayı cənubdan şimala doğru uzanan Mıstı-Baş və Aksaut dağ silsilələrinin dərələri boyu axır. Bu silsilənin müəyyən hissəli fərqli adlarla adlandırılır: Qitçe-Teberdin, Ak, Baduk, Xajibey, Kınır-Çat, Qidam və s. Ümumən belə mürəkkəb və dərələrlə parçalanmış dağ silsiləsini Aksuat-Tiberdin adlandırmaq mümkündür.

Aksay (устар. Асагалыль, qum. Яхсайсув,; çeç. Яьсси) — Çeçenistanın Naji-Yurt və Qudermes rayonu, Dağıstanın Botlix rayonu, Novolak rayonu, Babayurd və Xasavyurd rayonlarından keçən çay. Çayın yamacı 14.5 m/km-dir.. == Relyefi == Çay öz başlanğıcını And dağları silsiləsinin şimal yamacından götürür. Mənbəyinin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 2080 m yüksəklikdədir. Kanal ilə Aktaş çayına birləşən Aksay çayı Aksay su anbarına axır. Uzunluğu 144 km, su tutma sahəsi 1390 km², orta dərinliyi isə 444 m-dir. Hövzəsinin çox hissəsi (87%) 1000 m-dən aşağıdır, ərazinin 11% -i 0 m -dən aşağıdır.

Aktaş (qum. Акъташ, çeç. Гӏурий, avar. Ахчи, Казма) — Dağıstan Respublikasında çay. Çay Dağıstanın Kazebek və Xasvyurt rayonları ərazisindən axır. Qumuq dilində toponimin tərcüməsi "ağ daş" — акъ таш demkdir. == Coğrafiyası == Aktaş öz başlanğıcını Suyasi-Meer silsiləsinin şimal-şərq yamacından, Andiyski silsiləsinin kəsişməsindən götürür. Mənbənin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü — 2300 metrdir. Aktaş çayının meyilliyi 14,6 m/km-dir. Mənsəbinin hündürlüyü isə — 10 metrdir.

Aldan — Rusiyanın uzaq şərqində, Lenanın sağ qolunu təşkil edən çay. Çay öz başlanğıcını Xabarovsk diyarından götürərək Saxa ərazisində lenaya birləşir. Çay Rusiya çayları arasında istər həçminə və uzunluğuna görə səkkizincisidir. == Etimalogiyası == Belə düşünülür ki, aldan Evenklərin dilindən keçmə bir söz olaraq mənası balıq deməkdir. Digər variatda isə: aldan "yaz sahil buzu" mənasını daşıdığı deyilir və ya (evenq dilində) elden dəmir mənası verir. == Coğrafiyası == Aldan çayının hövzəsi çox illik qrut buzları ərazisində yerləşir. Çay başlanğıcını Stanov sildiləsindən götürür. Çaya tökülən Uçur və Maya çayları arasındakı ərazidə çay geniş dərədən axır. Düzən hissədə çayın daşması nəticəsində çoxlu sayda göllər vardır. == Hidrologiyası == Aldan əsasən qar və yağış suları ilə qidalanır.

Amanzimtoti çayı (həmçinin Manzimtoti kimi də tanınır), Cənubi Afrikanın KvaZulu-Natal əyalətində Adams Misyon adlı şəhərin şimal-qərbindəki qısa bir çaydır və Cənubi Afrikanın Amanzimtoti şəhərindən keçir. == Etimologiyası == Zulu Kralı Şaka deyilənə görə bu çayın suyundan içdikdən sonra onu "Kanti amanzi mtoti" ,yəni "Şirin su" adlandırdı və vu ad ingilis dilçiləri bu çayı Amanzimtoti adlandırmağa başladılar. Lakin isizulu dilində şirin mənasına gələn söz mnandi Şakanın anasının adına bənzədiyindən o 'toti' kəlməsini istifadə etməyi daha uyğun hesab etdi. Həmçinin çayın adı ilə daha bir etimologiyada var. Bu, isiZulu sözü olan 'udoti'-dən 'toti' yaranmasıdır ki, bu söz də "Kirkli su" mənasını verir. == Tarixi == Çay əvvəllər bataqlıqlarla əhatə olunmuşdur, lakin daha sonra şəhərinərazisin genişləndirilmə və zibillərin atılması üçün bu bataqlıqlar dolduruldu.İndi bu zibilliklərin üstü örtülmüş idman meydançalarına çevrilmişdir. Çay indi İlanda Vilds təbiət qorğunun bir hissəsi tərəfindən əhatə olunmuşdur.Çay və əhatə etdiyi ərazi indi bir sıra nəsli tükənməkdə olan heyvanlara ev sahibliyi edir və çayın yerləşdiyi ərazinin kiçikliyi nəzərə alınarsa, həddən artıq bio müxtəlifliyə sahibdir.

Amazon çayı (port. Rio Amazonas, isp. Río Amazonas) — Cənubi Amerikada çay. Hövzəsinin sahəsinə, su sərfiyyatına görə dünyada birinci, uzunluğuna görə ikinci (Nildən sonra) yeri tutur. == Ümumi məlumat == Mənbələrini And dağlarından götürən Maranyon və Ukayali çaylarının birləşməsindən yaranır və Şərqə doğru axaraq Atlantik Okeanına tökülür. Uzunluğu Maranyon çayının mənbəyindən 6516 km, Ukayali çayının mənbəyindən 7000 km-dən çoxdur. Hövzəsinin sahəsi 7045 min km2-dir. Hövzəsinin çox hissəsi Braziliyada, cənub-qərb və qərb hissələri Boliviyada, Peruda, Ekvadorda və Kolumbiyadadır. Mənsəbində su sərfiyyatı 220 min m3/san təşkil edir. Dənizə daşıdığı su saniyədə 120000 kubmetrdir.Amazon çayında müxtəlif ölçülü adalar vardır.

Amper (alm. Amper, Ammer‎) — Almaniyanın Bavariya bölgəsindən axan çay. == Əsas göstəriciləri == Amper çayının uzunluğu 185 km, hövzəsinin sahəsi isə 3247,76 кm²-dir. Çay öz başlanğıcını Şimali Alp dağlarından götürür. Ammerze gölünə tökülənə qədər çay Ammer adlanır. Ammer bir çox dağ çaylarının birləşməsindən yaranır. Bunlardan biri Linder çayıdır. Bir çox rəsmi məlumatlarda Amper Linder və başqa çaylarla birlikdə qeyd edilir. Bavariya əyalətində çayın uzunluğu 209,49 km-dir. Çay əvvəl İzar çayına tökülür ki, oradan da Dunaya qovuşur.

Amstel çayı - Niderland ərazisində yerləşir. Çayın adına Amsterdam şəhərinin adı qoyulmuşdur. Adi balıqçılıq kəndi olan Amsterdam Amstel çayının yuxarı hissəsində yerləşirdi. Sonra şəhər intensiv inkişaf edərək 1300 il ərzində böyük Amsterdam şəhəri olmuşdur. Bu çayın kənarında yay vaxtı istirahət zonaları vardır. Çayın üzərində çoxlu körpülər var: Maqere-Burq, Blaburq, Xoqe-Slyos və Berlaqeburq. == Qalereya ==r == İstinad == Амстель // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Amur çayı (çin. 黑龍江, rus. Амур ) — Uzaq şərq və Şimali Asiya ərazisindən axan çay. Çay Rusiya və Çin sərhədi boyunca axır. Onun uzunluğu 2824 metr təşkil edir. Çay Oxot dənizi və Yapon dənizinə tökülür. == Adı == Çayın adı tunqus-mancur dillərində "amar", "damur" olaraq "böyük çay" mənasında işlədilir. Çinlilər Amuru "Xeyxe" (çin. 黑河) — "qara çay", sonra isə "Xeylunszyan" — (çin. 黑龙江) "Qara əjdaha çayı" adlandlrmışlar.

Anqo çayı (ing. Agno River, taqal Ilog Agno — Filippin arxipelaqının Luson adasından axan çay. == Coğrafiya == Çayın uzunluğu 206 kilometr, hövzəsinin sahəsi 5952 km² (bu göstərici ilə Luzon adasının Kaqayan və Pampanqa çaylarından sonra üçüncü, ölkənin beşinci çayııdır). Hövzəsinə çoxlu sayda qol daxildir. Aqno mənbəyini Mərkəzi Kordiler silsiləsinin Data dağından, dəniz səviyyəsindən 2090 metr yüksəklikdən götürür. Başlanğıcda çay şimaldan cənuba doğru axır, lakin son rübdə demək olar ki, 180 ° dönüş edir və Linqayen körfəzinin cənub hissəsinə axır. Aqno olduqca sürətli axışçı olan bir çay kimi xarakterizə olunur. Çünki düşməsi hər kilometrə 10 metrdən çoxdur. Ümumi uzunluğunun təxminən 90 kilometri (56 mil) dağlıq ərazilərdən və dərələrdən keçir. Çayda üç su elektrik stansiyası tikilir: Ambuklao, Binqa və San Rock (dünyanın ən yüksək bəndləri siyahısında 39-cu yerdədir).

Anuy çayı — Altay Respublikası vı Altay diyarı ərazisindən axan çay. Çay Obun sol qolunu təşkil edir. Çayın mənbəyi Altay Respublikasının Ust-Kanski rayonu ərazisində yerləşir. Altay diyarı ərazusində çay Solomeşenski, Petropovlovski, Bıstroistokski və Smolenski rayonları ərazisindən axır. Çayın uzunluğu 327 km, hövzəsinin sahəsi isə 6930 km² təşkil edir. Yuxarı axarlarda cəmi 35 km Altay Respublikasının ırazisindən keçir. Əsas qolları: Sibirka (Sibiryaçixa — sol, uzunluğu 34 km), Slyudyanka (sol, 46 km), Solovixa (sağ, 32 km), Kudrixa (sol, 32 km), Kamışevka (sağ, 67 km), Karama çayı (277 km), Karakol çayı (294 km). == Əhəmiyyəti == Sahillərind Soloneşnoye vı Petropavlovsk kimi ayon mərkəzləri yerləşir. 1950 illərdən çaydan meşə məhsullarınln daşınmasında istifadə edilir. 2008-ci ildə "RusHidro" şirkəti Anuy çayı üzırində kaskad su elektrik stansiyalarının tikintisini sraşdırmışdır.

Araquaya — Braziliya ərazisindən axan çay. Çayın uzunluğu 2630 km, hövzəsinin sahəsi 370 min. km² təşkil edir. Braziliya öndağlığı ilə axır. Orta axarlarda iki qola ayrılır. Nəticədə dünyada yerləşən ən uzun (300 km) çay yatağında yerləşən adası olan Banabal adasını əmələ gətirir. Aşağı axardan orta axarlara qədər 1300 km məsafədə gəmiçiliyə yararlıdır. Orta su sərfiyyatı 8500 m³-dır. Tokantins çayına tökülür. Yağışlar mövsümü (noyabr-may) daşqınlar müşahidə edilir.

As çayı — Cənubi Afrika Respublikası ərazisində çay == Ümumi məlumat == As çayı Cənub—Şərqi Azad Dövlətində Lebenbergsvley çayının bir qoludur. 1968-ci ildən etibarən Bezlehemin şərqindəki sonuncu çay ilə birləşən Sol Plaatje Barajı (əvvəllər: Saulspoort Barajı) tərəfindən məhv edilmişdir. Onun mənşəyi Klarens yaxınlığında, Ruyberqenin şimal yamaclarında, Baytlam şəhərindən təxminən 35 km cənubdadır. 1998-ci ildə Lesoto Dağları Su Layihəsinin şimala çıxışı üçün tunelin açılması ilə kiçik axın güclü bir çaya çevrildi == Suyun çatdırılması == As Çayı Lesoto Dağları Su Layihəsi üçün boşalma nöqtələrindən biridir . 2004-cü ildən etibarən saniyədə 18 kubmetr su çıxarılır və çay axını mövsümi dəyişkən deyil. Mənsəbin aşağı hissəsində yerləşən Stortemelk Barajı, su axını və məhdud eroziyanı sabitləşdirmək üçün Su İşləri İdarəsi tərəfindən görülən bir tədbir idi.2004-cü ilədək, dörd dəfə inşa edilmişdir. == Enerji istehsalı == İki xüsusi hidroelektrik stansiya, Sol Plaatje və Merino, 2009 və 2012-ci illərdə ardıcıl istifadəyə verilmişdir və elektrik şəbəkəsinə 7 MVt ilə təmin edir.Botterkloof Barajında Avtomatlaşdırılmış və aşağıda saxlanılan Stortemelk Hidroenerji Layihəsi 2016-cı ilin iyul ayından etibarən elektrik şəbəkəsinə 4,4 MVt əlavə etmək üçün nəzərdə tutulub == Ekoloji təsir == 1998-ci ildə şimala çıxış tunelinin açılması, suyun həcminin artması,suyun temperaturunun azalması, çay kanalının təmizlənməsi və Saulspoort Barajında çox miqdarda çöküntü olduğu üçün fiziki və kimyəvi dəyişikliklərə səbəb olmuşdur . Kükürd və largemuz sarımsağı kimi əsas göstəricilərin populyasiyaları azaldı və çayın yeddi dənizin balıq növü yoxa çıxdı. Onurgasızların bərpası yalnız bir neçə kilometr aşağı hissədə idi və su yüksək həcmdə sərbəst buraxıldığı zaman təsirsiz oldu. Çox yaşayış sahəsi hələ də mövcud olsa da, su orqanizmləri ilə çayın su kütləsi, aşağı su temperaturu və eroziya potensialı ilə məhdudlaşır.

Asa çayı (浅川, Asa-kawa) – Yaponiyanın Tokio prefekturasında çay. Tama çayının qoludur. 30,15 kilometr uzunluğundadır. Haçiocidəki dağlardan başlayır və Hino şəhərində Tama çayına qovuşur.

Astaraçay — Azərbaycan Respublikasının İranla dövlət sərhədində çay. Astaraçay Astara rayonundan axıb Xəzər dənizinə tökülür. Uzunluğu 38 km, hövzəsinin sahəsi 242 km²-dir. Başlanğıcını Talış silsiləsində, Şindanqalası dağından (1817 m yüksəklikdən) alır. Alaşa kəndi yanında qovuşan İstisu Astaraçayın əsas qolu hesab olunur. Astaraçay bu hissədən mənsəbə qədər olan məsafədə Azərbaycanla İran arasında dövlət sərhədi təşkil edir. Çayın illik axımının 70%-ni yağış suları, 22%-ni yeraltı sular, 8%-ni isə qar suları təşkil edir. Yaz aylarında çayda güclü daşqınlar olur. Daşqın dövründə illik axımın 80-85%-i keçir. Suvarmada istifadə edilir.

Asseqay çayı, Vakkerstrom, Mpumalanqadan, Cənubi Afrikanın şimalından öz başlanğıcını götürür və Mhkondvo çayına tökülən Piet Retiefin cənub şərqindəki Heyshope su anbarına tökülür. Asseqay çayının qolları arasında Ngulane Çayı, Anispruit, Boesmanspruit ve Kleyin Asseqay çayı var.

Atyuxta çayı (yuxarı axarlarda — Balka Atyuxta) — Rostov vilayəti ərazisindən axan çay, Qruşevka çayının sağ qolunu təşkil edir. Don çayı hövzəsinə aiddir. İti axına malik olmaqla yanaşı bataqlaşmış ərazidən axır. Çayın ümumi düşmə meyilliyi 142 metrdir.Çay sistemi: Atyuxta → Qruşevka → Tuzlov çayı → Aksay çayı → Don. Şaxtinlilər bəzən onu adsız arx hesab edirlər. == Axını == Çay öz başlanğıcını Rostov vilayətinın Krasnosulinski rayonu Ryabinocka qəsəbəsinin cənub-şərqindən götürür. Mənsəbində yüksəklik 175 metrdir. İlk əvvəl cənub-şərqə istiqamətlənir. Atyuxta qəsəbəsi yaxınlığında böyük bir süni gölməçədən axır. Buradan isə Şaxtı şəhərinin yazınlığından axır.

Ay çayı (başq. Әй) — Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan Respublikası və Çelyabinsk vilayəti ərazilərindən axan çay. Ufa çayının (Volqa hövzəsi) sol qoludur. Çayın uzunluğu 549 km, hövzəsinin sahəsi isə 15 min km2-dir. Uraltau silsiləsinin yamaclarından başlanır. Əsasən, qar suları ilə qidalanır. Ortaillik su sərfi Meteli kəndi yaxınlığında 80 m3/san-dir. Oktyabrın sonlarından aprelin ortalarınadək donmuş olur. Üzərində su anbarları, hövzəsində ümumi sah. 31,7 km2 olan 177 göl var.

Ayaquz çayı — Qazaxıstanda çay. Uzunluğu 492 km, hövzəsinin sahəsi 15,7 min km². Böyük Ayaquz və Kiçik Ayaquz çaylarının birləşməsindən əmələ gəlir. Əsasən, qar suyu ilə qidalanır. Daşqın zamanı Balxaş gölünə tökülür. Yay aylarında suyu şorlaşır. Suvarmada istifadə olunur. Ayaquz şəhəri bu çayın sahilində yerləşir.

Alp çayırçiçəyi (lat. Aster alpinus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin çayırçiçəyi cinsinə aid bitki növü. == Yarımnövləri və variasiya == Aster alpinus var. serpentimontanus (Tamamsch.) Ling Aster alpinus subsp. tolmatschevii (Tamamsch.) Á.Löve & D.Löve Aster alpinus subsp.

Qara əjdaha cəmiyyəti (kyucitay; 黑龍會; şincitay: 黒竜会, kokuryukay) və ya Amur çayı cəmiyyəti – 1901-45-ci illərdə Yaponiyada mövcud olmuş ultramillətçi təşkilat. Cəmiyyətin əsas məqsədi Yaponiyanın Asiyadakı maraqlarını müdafiə etmək və Asiya qitəsindəki genişlənməsini yaymaq idi. == Tarixi == Təşkilat 1901-ci ildə ultramillətçi təşkilat olan Qenyoşanın xələfi kimi Ryohey Uçida tərəfindən qurulmuşdur. Təşkilatın ilk məqsədi Rusiyanı Şərqi Asiyadan – Amur çayının cənubundan uzaqlaşdırmaq idi. Uçida və bir çox yapon millətçiyə görə Amur çayı Yaponiyanın şimal-şərqi Asiyadakı milli müdafiə parametri idi. Təşkilat "Kokuryu" (daha sonra "Ajia jiron") adlı jurnal nəşr etdirmiş, Rusiyanın Sibir və Mancuriyadakı fəaliyyətlərini izləmək üçün casuslar yetişdirmiş və sərt xarici siyasət qəbul etməsi üçün hökumətə təzyiqlər etmişdir. Panasiyaçılıq idealogiyasını mənimsəyən təşkilat 1900-cü illərin əvvəllərində Sun Yatsen və Emilio Aqinaldo kimi inqilabçıları dəstəkləmişdir.Rus-yapon müharibəsi, Koreyanın ilhaqı və Yaponiyanın Sibirə müdaxiləsi zamanı təşkilat gizli siyasi fəaliyyətlər üçün öz üzvlərini göndərmişdir. 1920-ci və 1930-cu illərdə təşkilat diqqətini daxili məsələlərə yönəltmiş, solçu və liberal fiqurlara hücum etmiş və milli rekonstruksiya tələb etmişdir. Əsasən Kyuşudan olan keçmiş samuraylardan ibarət olan təşkilatın üzvləri heç vaxt çox olmamış və dövlət tərəfindən rəsmi şəkildə tanınmamışdır. Lakin təşkilatın Toyama Mitsuru kimi bəzi əsas üzvlərinin yüksək rütbəli şəxslərlə, hökumət nazirləri ilə və güclü biznesmenlərlə yaxın əlaqələri olduğu üçün Qara əjdaha cəmiyyəti Yaponiyadakı digər ultramillətçi təşkilatlara nisbətən daha çox təsirə malik idi.Yaponiyanın İkinci dünya müharibəsindəki məğlubiyyətindən sonra 1945-ci ildə ABŞ hökuməti təşkilatı ləğv etmişdir.

Anqara çayı haqqında əfsanə - Anqara və Yenisey çayları, Baykal gölü və Şaman daşı haqqında qədim buryat əfsanəsi. === Qısa məzmunu === Qədim dövrlərdə qüdrətli Baykal şən və xeyirxah idi. O, öz yeganə qızı Anqaranı çox sevirdi. Dünyada ondan gözəli yox idi. Gündüzlər o səmadan daha parlaq, gecələr isə buludlardan daha tutqun olardı. Anqaranın yanından keçən hər kəs onun gözəlliyinə heyran olar, onu vəsf edərdi. Hətta köçəri quşlar, durnalar, leyləklər, qazlar da alçaqdan uçaraq ona tamaşa edər, lakin onun sularına nadir hallarda enərdilər. Qoca Baykal öz qızını göz bəbəyi kimi qoruyurdu. Bir dəfə Baykal yuxuya getdikdən sonra Anqara gənc Yeniseyin yanına qaçdı. Yuxudan oyanan Baykal öz sularını titrətdi.

Anqara çayı haqqında əfsanə - Anqara və Yenisey çayları, Baykal gölü və Şaman daşı haqqında qədim buryat əfsanəsi. === Qısa məzmunu === Qədim dövrlərdə qüdrətli Baykal şən və xeyirxah idi. O, öz yeganə qızı Anqaranı çox sevirdi. Dünyada ondan gözəli yox idi. Gündüzlər o səmadan daha parlaq, gecələr isə buludlardan daha tutqun olardı. Anqaranın yanından keçən hər kəs onun gözəlliyinə heyran olar, onu vəsf edərdi. Hətta köçəri quşlar, durnalar, leyləklər, qazlar da alçaqdan uçaraq ona tamaşa edər, lakin onun sularına nadir hallarda enərdilər. Qoca Baykal öz qızını göz bəbəyi kimi qoruyurdu. Bir dəfə Baykal yuxuya getdikdən sonra Anqara gənc Yeniseyin yanına qaçdı. Yuxudan oyanan Baykal öz sularını titrətdi.